Fumai Ku Mpopwelo Ya Bubela!
‘Fumai mwi abo ne kwabana nabo, byo byaamba Nkambo, Ne kukwatako ku kyabipa nangwa kimo ne.’—2 KOLINDA 6:17.
1. Nanchi bantu bavula bajitu bulongo bamuyuka Lesa nyi?
BANTU bavula bajitu bulongo kechi bamuyuka Lesa ne, kabiji kechi bayuka bikekala bantu kulutwe na lwendo ne. Byo babula kuyuka Lesa ne bikekala bantu kulutwe na lwendo, bavulañana bingi kabiji kechi bayuka kyo bafwainwa kubapo ne. Bavula baongolokela ku bingelekezha, bisho, ne bya kusekelela bifichisha Mulenga wetu ku muchima. Kampe ne anweba mujipo na bakwenu bo mwikala nabo kinkalankulo ne balongo benu baitabila’mba kuji mujilo wa helo, balesa basatu, mweo ubula kufwa, ne mafunjishotu akwabo a bubela.
2. Bantangi ba bupopweshi bauba byepi, kabiji ki ka kyafumamo?
2 Ki ka kyalengela’mba bantu bavula babule kumuyuka Lesa? Bupopweshi bo bwalengela, kikatakata bantangi ba bupopweshi bafunjisha mafunjisho apusana na bikeba Lesa. (Mako 7:7, 8) Kyafumamo, bantu bavula babepwa bingi kuba’mba bapopwela Lesa wa kine, bino saka bamufichisha ku muchima. Bupopweshi bwa bubela bo bwalengela’mba bantu bavula bekale bibye.
3. Ñanyi mwine utundaika bupopweshi bwa bubela, kabiji walondololwa byepi mu Baibolo?
3 Kuji muntu ubula kumweka utundaika bupopweshi bwa bubela. Mutumwa Paulo waambilepo pa uno muntu amba: “lesa wa panopantanda wiipofula michima ya babula kwitabila, kuchina’mba, bakamona kyeya kya mambo awama a lukumo lwa Kilishitu, ye kipasha kya Lesa.” (2 Kolinda 4:4) Satana Diabola ye “lesa wa panopantanda.” Ye mwine utundaika mpopwelo ya bubela. Paulo wanembele’mba: “Satana naye wialula nobe malaika wa kyeya. Byonkabyo umvwe ba mingilo yanji bealula nobe ba mingilo ya bololoke kechi kyo kintu kikatampe ne.” (2 Kolinda 11:14, 15) Satana ulengela bintu byatama ke bimwekane nobe byawama ne kujimbaika bantu amba betabile bobo bubela.
4. Mizhilo ya Lesa yapainwe ku bena Isalela yaambile’mba ka pa mambo a bangauzhi ba bubela?
4 Kyo kine kintu Baibolo kyo aambila’mba bupopweshi bwa bubela bwatama! Kya kumwenako, Mizhilo ya Mosesa yajimwine bantu ba Lesa kujimuka na bangauzhi ba bubela. Yense wafunjishishenga mafunjisho a bubela ne kulengela bantu kupopwela balesa ba bubela wafwainwe ‘kwipaiwa mambo a kufunjisha bya kumusatukila Yehoba.’ Bena Isalela bakambizhiwe ‘kufumya bubi mukachi kabo.’ (Mpitulukilo ya mu mizhilo 13:1-5) Ee, bupopweshi bwa bubela ke bubi ku meso a Yehoba.—Ezikyo 13:3.
5. Ñanyi lujimuno lo twafwainwa kumvwina lelo jino?
5 Yesu Kilishitu ne batumwa banji bamwesheshe’mba Yehoba washikwa bupopweshi bwa bubela. Yesu wajimwine baana banji ba bwanga amba: ‘Jimukai ku bangauzhi ba bubela, beya ko muji na biseba bya mikooko, kabiji munda mwabo bo bamisuka bakaji.’ (Mateo 7:15; Mako 13:22, 23) Paulo wanembele’mba: ‘Bukaji bwa Lesa bwamweka kufuma mwiulu bwibumwekela bumbulwa kwakamwa Lesa ne bumbulwakoloka bonse bwa bantu, bavulañanya bukine na bumbulwakoloka.’ (Loma 1:18) Kyanema bingi kuba’mba bena Kilishitu ba kine bomvwinenga luno lujimuno ne kujimuka na bantu babula kulumbulula bulongo bukine bwa mu Mambo a Lesa nangwa basampanya mafunjisho a bubela!—1 Yoano 4:1.
Lupukaimo mu “Babilona Mukatampe”
6. Mu Baibolo “Babilona Mukatampe” wafwanyikizhiwa ku ka?
6 Akimonai buku wa Lumwekesho byo ebulondolola bupopweshi bwa bubela. Bupopweshi bwa bubela bwafwanyikizhiwa ku pite wapendwa uji na bulume pa bufumu bwavula ne pa bantu. Uno mwanamukazhi wa kifwanyikizho uba bulalelale na bamfumu bavula, kabiji wapendwa na mashi a bapopweshi bakine ba Lesa. (Lumwekesho 17:1, 2, 6, 18) Pa kilungi kyanji panembwa jizhina jayila monka mwayila byubilo byanji bincha. Jino jizhina ke: ‘Babilona mukatampe, inanja bapite ne inanja bya bunya bya panopantanda.’—Lumwekesho 17:5.
7, 8. Bupopweshi bwa bubela bwauba byepi bukende, kabiji ki ka kyafumamo?
7 Babilona Mukatampe byo alondololwa mu Binembelo waesakanatu suka na bupopweshi bonse bwa bubela mwaya ntanda. Nangwa kya kuba bupopweshi bwavula kechi jibumba jimo ntanda yonse ne, bino bwakwatankana mu byubilo. Byonka byo kyamweshiwa ku mwanamukazhi pite mu Lumwekesho, bupopweshi bwa bubela bwichina kala na makafulumende. Bupopweshi bwa bubela byo bwipasha na mwanamukazhi wabula bukishinka mu masongola, buba bukende na makafulumende apusana pusana a bumulwila ntanda. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba: “Anweba bankende, kechi mwayuka’mba, bulunda na bya panopantanda bo bulwanyi ne Lesa, nenyi? Byonkabyo awa usaka kwikala ke mulunda ne bya panopantanda wialula mwine ke mulwanyi ne Lesa.”—Yakoba 4:4.
8 Mambo a kuba’mba bupopweshi bwa bubela bwichina kala na makafulumende, kyalengela bingi bantu kuyanda. Muntu umo wa mu Africa wafunda bya bumulwila ntanda aye Dr. Xolela Mangcu waambile’mba: “Mpito imwesha’mba bantu bavula baipaiwa bingi, kabiji bupopweshi bo bulengela kino mambo bwichina kala na bamulwila ntanda.” Pepala wa byambo umo katatakatu papo waambile’mba: “Bantu bavula baipaiwa kabiji ne lutobo lubena kubiwa lelo jino . . . byaiya na mambo a bupopweshi.” Bantu bavula baipaiwa bingi mu malwañano a mu bupopweshi. Kabiji Babilona Mukatampe wamanyika ne kwipaya bakalume ba Lesa ba kine. Mu ñambilo ya kifwanyikizho, kino kyamulengela’mba apendwe na mashi abo.
9. Buku wa Lumwekesho walondolola byepi Yehoba byo ashikwa mpopwelo ya bubela?
9 Yehoba washikwa mpopwelo ya bubela kabiji Baibolo wamweshatu patoka kikamumwekela Babilona Mukatampe. Lumwekesho 17:16 waamba’mba: “Aya nsengo jikumi yo wajikumona, ne aye lukinyama bo bakamushikwa pite ne kumonauna ne kumuvūla, kabiji bakamuja nyama yanji, ne kumusokatu pelu mu mujilo.” Patanshi, lukinyama ukamwipaya ne kuja nyama yanji. Apa bino byonse bikashalako kwi aye bakebisoke. Ee, katatakatu makafulumende akonaune bupopweshi bwa bubela. Lesa ye ukalengela ano makafulumende kuba kino. (Lumwekesho 17:17) Babilona Mukatampe, ko kuba’mba bupopweshi bwa bubela bwa ntanda yonse, bukonaunwa. “Kechi ukamweka jibiji ne.”—Lumwekesho 18:21.
10. Twafwainwa kubapo byepi pa bupopweshi bwa bubela?
10 Nga bapopweshi ba kine bafwainwa kubapo byepi pa mambo a Babilona Mukatampe? Baibolo wakambizha bingi bulongo amba: “Anweba bantu bami, lupukaimo mwi aye, kechi mumvwañane nanji mu bya bundengamambo bwanji ne, namba mwakatambulako myalo yanji.” (Lumwekesho 18:4) Aba bakeba kupuluka bafwainwa kulupukamo mu bupopweshi bwa bubela saka kukiji kimye. Yesu Kilishitu byo akijinga panopantanda waambile’mba, mu moba akapelako, bantu bakabepekezhangatu amba bamukokela. (Mateo 24:3-5) Ukebambila bantu ba uno mutundu amba: “Kechi nemuyukilepo ne: mfumai anweba ba kuba bibi.” (Mateo 7:23) Yesu Kilishitu, Mfumu waikajikwa, washikwa bupopweshi bwa bubela.
Twakonsha Kufuma Byepi ku Mpopwelo ya Bubela?
11. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tubule kwitumpa mu mpopwelo ya bubela?
11 Bena Kilishitu bakine bafuma ku mpopwelo ya bubela kupichila mu kukana mafunjisho a bupopweshi bwa bubela. Kechi tuteleka ku waileshi nangwa kutamba pa televizhonyi byambo bya bupopweshi bwa bubela ne, kabiji kechi tutanga mabuku a bupopweshi mwayulatu bubela bwa kubepela Lesa ne Mambo anji ne. (Masalamo 119:37) Kabiji kechi tutanwa ku bipwilo kwikala bya kujajaja ne bya kukayakaya binengezhiwa na bipamo byonse byakwatankana na bupopweshi bwa bubela ne. Kechi tutundaika mpopwelo ya bubela mu jishinda jiji jonse ne. (1 Kolinda 10:21) Kubula kwitumpa mu bino bintu, kwituzhikijila bingi kuchina muntu ‘waketukwata buzha na butemwamaana bwanji, bo bujimbijimbi bwatu, monka mwayila mafunjisho a kala a bantutu, mwayila bya bwanyike bya panopantanda, kechi mwayila Kilishitu ne.’—Kolose 2:8.
12. Muntu wafwainwa kufumamo byepi mu bupopweshi bwa bubela?
12 Kyakonsha kwikala byepi umvwe muntu ukeba kwikala Kamonyi wa kwa Yehoba, pano bino saka akiji mu bupopweshi bwa bubela? Kyanema bingi kunemba nkalata ya kwibabula’mba wafumamo mu bobo bupopweshi bwa bubela. Kabiji wafwainwa kuleka byubilo byonse byalamata ku mpopwelo ya bubela byakonsha kutamisha bumupashi bwanji. Muntu yense ukeba kwikala Kamonyi wafwainwa kulumbulula bulongo ku bobo bupopweshi bo ajimo kabiji kyafwainwa kumwekatu patoka ku bantu bonse amba kine wafumamo mu bobo bupopweshi.
13. Ñanyi lujimuno luji mu Baibolo lwaamba pa byo twafwainwa kuchinuzhuka mpopwelo ya bubela?
13 Mutumwa Paulo wanembele’mba: ‘Kechi mwikase ku kikonkoji kimo ne babula kwitabila ne: mambo bololoke ne bubi bwendañane pamo byepi? Nangwa kyeya ne mfishi byumvwañane pamo byepi? Kabiji Kilishitu ne Beliala bapwane byepi? Nangwa waitabila etabanzhane byepi ne wabula kwitabila? Kabiji nzubo yazhila ya Lesa iswañane byepi na bankishi? . . . Onkao mambo, Fumai mwi abo ne kwabana nabo, byo byaamba Nkambo, Ne kukwatako ku kyabipa nangwa kimo ne.’ (2 Kolinda 6:14-17) Tumvwina bino byambo kupichila mu kubula kwivwanga mu mpopwelo ya bubela. Nanchi lujimuno lwa kwa Paulo lwaamba’mba twafwainwa kuchinuzhuka bantu baya mu bupopweshi bwa bubela nyi?
‘Endainga mu Maana’
14. Nanchi twafwainwa kulekatu kikupu kwendañana na boba baji mu mpopwelo ya bubela nyi? Londololai.
14 Nanchi bapopweshi ba kine bafwainwa kuchinuzhuka bantu baya mu bupopweshi bwa bubela nyi? Nanchi twafwainwa kulekatu kikupu kwendañana na boba bo twabula kwikala nabo lwitabilo lumo nyi? Mukumbu ke wa kuba’mba ine. Pa mikambizho ikatampe ibiji, wa bubiji waamba’mba: “Ukatemwa mukwenu pamo byonka byo witemwa obe mwine.” (Mateo 22:39) Tumwesha butemwe ku bantu umvwe twibabulako mambo awama a Bufumu. Kabiji twibamwesha butemwe umvwe ke twibafunjishe Baibolo ne kwibabula byo bafwainwa kufuma mu bupopweshi bwa bubela.
15. Kubula kwikala “ba panopantanda” kulumbulula ka?
15 Nangwa kya kuba tusapwila mambo awama ku bakwetu, atweba baana ba bwanga ba kwa Yesu ‘kechi twi ba panopantanda ne.’ (Yoano 15:19) Kyambo kya kuba’mba “ba panopantanda” kilumbulula bantu bamukana Lesa. (Efisesa 4:17-19; 1 Yoano 5:19) Kechi twi ba panopantanda ne, mambo kechi twitumpa mu miteeto, ñambilo, nangwa byubilo bimufichisha Yehoba ku muchima ne. (1 Yoano 2:15-17) Kwesakana na byo kyaambiwa mu Baibolo amba: ‘Kwendañana na babi ko kuvulañanya bisela byawama,’ kechi twichina kala na boba babula kulondela mafunde a bwina Kilishitu ne. (1 Kolinda 15:33) Kubula kwikala ba panopantanda kulumbulula kubula kwikala na “biko bya panopantanda.” (Yakoba 1:27) Onkao mambo, kubula kwikala ba panopantanda kechi kilumbulula kwamuka ku bantu ne.—Yoano 17:15, 16; 1 Kolinda 5:9, 10.
16, 17. Bena Kilishitu bafwainwa kuba byepi na bantu babula kufunda bukine bwa mu Baibolo?
16 Twafwainwa kuba byepi na boba babula kufunda bukine bwa mu Baibolo? Paulo wanembele ku kipwilo kya ku Kolose amba: ‘Endainga mu maana kwi abo baji pangye, kasa mupulusha bimye. Byambo byenu bikale na bupe moba onse, byalungwa na mukele, muyuke mwafwainwa kwibalondolwela bonse, pa muntu pa muntu.’ (Kolose 4:5, 6) Mutumwa Petelo wanembele’mba: “Zhijikai Kilishitu mu michima yenu bu Nkambo: moba onse ikajilai jimo na mwa kwibakumbwila bonse bemwipuzha mambo a luketekelo lo muji nalo, bino kasa muba na bukimote ne mushingi.” (1 Petelo 3:15) Paulo wajimwine bena Kilishitu amba kechi “bamunene bya mwenga nangwa muntu umotu ne, nangwa kwikala ba lutobo ne, bekale bakoka muchima ne kumwesha bukimote bonse ku bantu bonse.”—Titusa 3:2.
17 Atweba Bakamonyi ba kwa Yehoba kechi tukeba kwikala na manjindango nangwa kwitota ku bantu ne. Kechi twambila mwenga bantu ba mu bupopweshi bungi ne. Tuyuka mwakwambila bulongo nangwa kya kuba mwina nzubo, ye twikala nanji kinkalankulo, nangwa ye twingila nanji ke etwambile mwenga.—Kolose 4:6; 2 Timoti 2:24.
“Kwachisha ku Yewa Musango wa Byambo Byalumbuluka”
18. Ñanyi malwa a ku mupashi akonsha kumwekela boba babwela mu mpopwelo ya bubela?
18 Umvwe muntu wafunda bukine bwa mu Baibolo, kechi kyawama kubwela mu mpopwelo ya bubela ne, mambo mufuma malwa! Baibolo waamba pa malwa akonsha kufumamo umvwe muntu wauba bino amba: ‘Mambo umvwe pa kupuluka ku bubipisho bwa panopantanda monka mu maana a kuyuka Nkambo ne Mupulushi wetu Yesu Kilishitu, bakasankana jibiji ne kushindwa, bwikalo bwabo bwapelako bukakila butanshi mu kutama. . . . Mambo kibamwekela monka mwayila akya kishimpi kya kine amba, Kabwa wabwela ku malashila anji mwine, ne inankumba waowele, wabwela mu kwitaka mu mateshi.’—2 Petelo 2:20-22.
19. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila bintu byonse byakonsha konauna bumupashi bwetu?
19 Kyanema bingi kuchinuzhuka bintu byonse byakonsha konauna bumupashi bwetu, mambo kine bino bintu kobiji! Mutumwa Paulo wajimunañana’mba: “Pakuba aye Mupashi waambishatu bulongo amba, mu bimye bya kulutwe bamo bakapondoka ku lwitabilo, ne kutesha michima ku mipashi ya bujimbijimbi ne ku mafunjisho a bademona.” (1 Timoti 4:1) Tubena kwikala mu byobya bimye byaambiwepo amba “bimye bya kulutwe.” Aba babula kufuma mu mpopwelo ya bubela bakonsha kuba saka “bakumpaulwa ne kulelaulwa na luvula lonse lwa mafunjisho, ku bujimbijimbi bwa bantu, mu bujimuku bubi, bo bebajimukila bantu mu kwibatwala mungi.”—Efisesa 4:13, 14.
20. Twakonsha kwizhikijila byepi ku byubilo bincha bya bupopweshi bwa bubela?
20 Twakonsha kwizhikijila byepi ku byubilo bincha bya bupopweshi bwa bubela? Akimonai bintu byonse byo etupa Yehoba. Tuji na Baibolo, Mambo a Lesa. (2 Timoti 3:16, 17) Kabiji Yehoba witupa kajo kavula bingi ka ku mupashi kupichila mwi ‘kalume wa kishinka ne wa maana.’ (Mateo 24:45) Umvwe ke tununguluke mu bukine, nanchi kechi twafwainwa kutendeka kuja ‘kajo kakosa ka bakoma,’ ne kupwilanga pamo na balongo ku kipwilo kya bwina Kilishitu ko tufunda bukine bwa ku mupashi nenyi? (Bahebelu 5:13, 14; Masalamo 26:8) Twayai twingijishenga bintu byonse byo etupa Yehoba kuba’mba ‘tukwachishenga ku yewa musango wa byambo byalumbuluka’ byo twaumvwa. (2 Timoti 1:13) Kino kiketulengela kubula kwikala mu mpopwelo ya bubela.
Bi ka byo Mwafunda?
• “Babilona Mukatampe” ye ñanyi?
• Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tufume mu bupopweshi bwa bubela?
• Ñanyi bintu byakonsha kwitonawina bumupashi bwetu byo twafwainwa kuchinuzhuka?
[Kipikichala pa peja 14]
Nanchi mwayuka “Babilona Mukatampe” kyo atelelwa’ba mwanamukazhi pite nyi?
[Kipikichala pa peja 15]
“Babilona Mukatampe” ukonaunwa
[Kipikichala pa peja 17]
Tumwesha “bukimote ne mushingi” ku boba bo twabula kwikala nabo lwitabilo lumo