BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w07 9/1 pp. 13-17
  • Yehoba Watemwa Buchibamambo Bwaoloka

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Yehoba Watemwa Buchibamambo Bwaoloka
  • Kyamba kya Usopa—2007
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Bumbulwakoloka Bwatwajijila
  • Bubi Bwayukanyikwa
  • Ntanda Ipya ya Bololoke
  • Satana Ukakankalwa Kwibalukuka
  • “Mashinda Anji Onse o Aoloka”
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • “Bumbulwakoloka, Lesa Uji Nabonyi?”
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Yesu ‘Waikajika Bololoke Panopantanda’
    Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Byo Mwafwainwa Kuba Inge Bemuba Nshiji
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2025
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2007
w07 9/1 pp. 13-17

Yehoba Watemwa Buchibamambo Bwaoloka

“Amiwa Yehoba natemwa buchibamambo bwaoloka.”—ISAYA 61:8.

1, 2. (a) Nga byambo bya kuba’mba “buchibamambo bwaoloka” ne “Bumbulwakoloka” bilumbulula ka? (b) Baibolo waambapo’mba ka pe Yehoba ne pa buchibamambo bwanji bwaoloka?

BUCHIBAMAMBO bwaoloka bulumbulula ‘kuchiba mambo kwa kubula kutala ku kilungi, kabiji ne kuba bintu mu jishinda jafwainwa.’ Bumbulwakoloka bwavwangamo kujiila bantu makusu pa mutwe, misalululo, bubi, kukozha bantu kya nshiji.

2 Pepi nobe myaka 3,500 yapitapo, Mosesa wanembele kutazha kwi nkambo wa bintu byonse aye Yehoba amba: “Mashinda anji onse o aoloka. Ye Lesa wakishinka wabula bubi.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 32:4) Byo papichile bitota bya myaka bitanu na bibiji, Lesa waambijile Isaya kunemba bino byambo amba: “Amiwa Yehoba natemwa buchibamambo bwaoloka.” (Isaya 61:8) Kabiji mu myaka kitota kitanshi, Paulo wakuwilemo amba: ‘Bumbulwakoloka, Lesa uji nabo nyi? Ine kabiji, akyo ne.” (Loma 9:14) Kabiji mu kyonkakya kimye, Petelo naye waambile’mba: “Lesa kechi utala ku bilungi bya bantu ne: pakuba ne mu mikoka yonse ya bantu, aye wamwakamwa, ne kuba byaoloka, ye waitabilwa kwi aye.” (Byubilo 10:34, 35) Ee, “Yehoba watemwa buchibamambo bwaoloka.”—Salamo 37:28; Malakai 3:6.

Bumbulwakoloka Bwatwajijila

3. Nanchi bumbulwakoloka bwatendekele byepi panopantanda?

3 Lelo jino buchibamambo bwaoloka kechi bubena kubiwa ne. Bakonsha kwitumwesha byubilo bya bumbulwakoloka mu mbaji yonse ya bwikalo, nabiji ku nkito, ku sukulu, byo twingila na bakulumpe baji pa bifulo bikatampe ne mu mashindatu akwabo, nangwatu mu kisemi. Nangwa byonkabyo, byubilo bya bumbulwakoloka kechi byenyi ko tuji ne. Bumbulwakoloka bwaishile pa bantu kimye bansemi batanshi kyo basatukile ne kwikala ba tupondo, na mambo a kujimbaikwa ku kilengwa kya mupashi kyasatukile kitelwa’mba Satana Diabola. Ee, Adama, Evwa ne Satana baubijilemotu kya nshiji pa kwingijisha bibi bupe bwawama bwibapele Lesa bwa lūsa lwa kwifuukwila bintu. Byubilo byabo byatama byaleta buyanji bukatampe ne lufu ku mutundu wa bantu bonse.—Ntendekelo 3:1-6; Loma 5:12; Bahebelu 2:14.

4. Nanchi kimye ka bumbulwakoloka po bwatendekele mu bwikalo bwa bantu?

4 Pabapite ne myaka 6,000 kufumatu kimye kyaubiwe bunsatuki mu Edena, bumbulwakoloka bwakitwajijila mu bantu ne lelo jino. Kino kyakonsha kubiwa mambo Satana ye lesa wa panopantanda. (2 Kolinda 4:4) Ye wabubela kabiji ye shanja bubela, wa luntepentepe kabiji ulengulula Yehoba. (Yoano 8:44) Kimye kyonse ye ulengela bubi bwakijishamo kutama amba bubiwenga. Kya kumwenako, na mambo a bubi bwa kwa Satana muyulo saka akyangye kubiwa mu moba a kwa Nowa, Lesa wamwene kuba’mba: ‘bubi bwa bantu bwatamisha pano pa ntanda, ne milanguluko yonse ya mu michima yabo yajingatu yatama kikuputu.’ (Ntendekelo 6:5) Byubilo bya uno mutundu byatwajijiletu kufika ne mu kimye kya kwa Yesu. Waambile’mba: “Mambo ja kesha jine jikebambisha na byajo,” ko kuba’mba juba jonse jiji na makatazho ajo, nabiji bubi. (Mateo 6:34) Baibolo walumbulula bingi bulongo amba: “Bilengwa byonsetu bibenakubinza ne kumvwa misongo pamotu ne buji lelo.”—Loma 8:22.

5. Mambo ka bubi kyo bwavujila luno kukila byo kyajinga kala?

5 Onkao mambo, bintu byatama bibena kubiwa na mambo a bumbulwakoloka byatendekele kubiwa kala kene mu bwikalo bwa bantu bonse. Pano luno bintu byataminako kukila ne byo kyajinga kala. Ki ka kyalengela? Mambo ino ntanda ibula kwakamwa Lesa iji ‘mu moba apelako’ atendekele kala. Ibena kupita mu “bimye byakatazha” kabiji ne mpelo yayo ijitu pepi. Baibolo waambijile jimo kuba’mba mu kikye kimye bantu bakekala “ba kwitemwa abo bene, ba kutemwa mali, ba kwitota, ba kwilemena, ba mwenga, . . . ba kubula kusanta, ba kubula kuzhila, ba kubula muchima wa bumuntu, ba kubula kupwanañana, ba kwibabepela bakwabo, ba kubula kwilama, bashinta, ba kubula kutemwa byawama, ba kufutuka, ba lupata lwa kuba bibi, ba kwilundumika.” (2 Timoti 3:1-5) Byubilo byatama bya uno mutundu bileta bubi bwa misango yonse.

6, 7. Ñanyi bubi bukatampe bubena kupitamo bantu bavula lelo jino?

6 Bubi bwaubiwa pa iye myaka kitota kimo yapitapo bukyangye kubiwapo kala ne. Kishinka kimo ke kya kuba’mba, mu ino myaka mwaubiwa makondo avula bingi. Kya kumwenako, bashayuka bamo ba mpito batana kuba’mba bantu bafwile mu Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse bunketu bakonsheshe kufika pakachi ka 50 milyonyi ne 60 milyonyi, kabiji bavula bafwijilemo ke bantu babujilepotu ne mambo ne. Kufumatu kimye kyapwile yoya nkondo, bantu bakwabo bavula baipaiwa mu malwañano apusana pusana, kabiji bavula bafwa mu ano malwañano ke bantutu babula mambo. Satana ye ubena kulengela buno bubi kubiwanga mambo uji na bukaji bukatampe bingi, byo ayuka’mba katatakatu Yehoba akamushinde. Bungauzhi bwa mu Baibolo bwashimuna bibye amba: “Diabola waikila ko muji, kasa aji na bukaji bukatampe, byo ayuka’mba kimye kyami ke kicheche.”—Lumwekesho 12:12.

7 Pa mwaka pa mwaka ntanda yonse ingijisha mali avula bingi pepi nobe madola 1,000,000,000,000 mu kupota bilwilo bya nkondo. Bantu bavula kechi baji na bintu bikebewa mu bwikalo ne, pano akilangulukaipo bulongo byo kyakonsha kuwama umvwe ano mali onse beengijishe kupotamo bintu byawama. Bantu pepi nobe bilyonyi umo kechi baji na bya kuja byafwainwa ne, bino bakwabo saka batapulamotu mu kajo. Kwesakana na sawakya wa ba United Nations, banyike pepi nobe mamilyonyi atanu bafwa ku nzala pa mwaka pa mwaka. Bino byubilo byo byatamapo! Akilangulukai pa kuvula kwa baana ba bacheche baipaiwa kupichila mu kufumya memi. Kampe baana bafwa pa mwaka pa mwaka mu jino jishinda bakonsha kufika 40 milyonyi nangwa 60 milyonyi. Buno bubi byo bwakizhamo kutama!

8. Nga buchibamambo bwaoloka bukeya byepi pa bantu?

8 Bandamabyalo bakankalwa kutana mashinda mwakupwishisha makatazho abena kupitamo bantu lelo jino, kabiji nangwa kya kuba ba bena kwingila papelela ngovu yabo, bintu kechi bikawama ne. Mambo a Lesa aambijile jimo kuba’mba mu ano moba etu “bantu batama ne ba bujimbijimbi bakayangatu na kutama, kasa bajimbaika ne kujimbaikwa.” (2 Timoti 3:13) Bubi bwasampukila ne pakatele mu bwikalo bwa bantu bonse lelo jino kya kuba’mba bantu kechi bakonsha kwibufumyapo ne. Kanatu Lesa yenka uji na buchibamambo bwaoloka ye wakonsha kwibufumyapo. Aye yenkatu ye wakonsha kufumyapo Satana, bandemona, ne bantu batama.—Yelemiya 10:23, 24.

Bubi Bwayukanyikwa

9, 10. Mambo ka Asafwa kyo alefwijilwe?

9 Kala kene, nangwatu banembi ba Baibolo bejizhañenyenga pa ene mambo Lesa kyo abujila kupwishisha makatazho abena kupitamo bantu ne kuleta buchibamambo bwaoloka ne mutende. Monai kya kumwenako kya muntu umo wajingako mu kimye kyanembejilwengamo Baibolo. Tubyambo tuji peulu ya Salamo 73 panembwa jizhina ja Asafwa, jibena kutazha ku nyimbi umo mwina Levi wayukanyikilwe bingi mu kimye kya bukalama bwa Mfumu Davida, nangwa jibena kutazha ku banyimbi ba mu kisemi amo Asafwa mo ajinga mukulumpe wa banyimbi. Asafwa ne ba mu kisemi kyanji banembele nyimbo yavula bingi yaingijishiwanga pa kupwila kwa mvula bantu. Nangwa byonkabyo, kimye kimo mu bwikalo bwanji, nembi wanembele uno salamo waishile kulefulwa ku mupashi. Wamwene bantu babi byo banonkele ne kusekela na bintu byo bajinga nabyo mu bwikalo bwabo, kabiji kechi bapichilengapo ne mu makatazho aji onse ne.

10 Tutanga kuba’mba: “Amiwa nebobijile kichima betota, Byo namwene kushukwa kwa babi. Mambo ka paji misongo pa kufwa kwabo ne: Ne mibiji yabo yakosatu bulongo. Kechi bamona byakatazha pamo ne bakwabo bantu ne; Nangwa kumanyikwa byo bamanyikwa bakwabo ne.” (Salamo 73:2-8) Nangwa byonkabyo, uno nembi wa Baibolo mukuya kwa moba waishile kuyuka kuba’mba kwikala na ndangulukilo ya uno mutundu kwatama. (Salamo 73:15, 16) Nyimbi wa masalamo waesekele kulangulukishapo kyabaya, pano bino wakankelwe kumvwisha ene mambo bantu babi kyo babujila kupichila mu makatazho, bino bantu bakeba kumvwisha bukine monka bayanjilatu kikupu.

11. Bintu ka nyimbi wa masalamo Asafwa byo aishile kuyuka?

11 Mu kupita kwa kimye, uno kalume wakishinka wa kukala waishile kuyuka bikobiwa ku bantu babi ne kuba’mba Yehoba ukolola bintu byonse. (Salamo 73:17-19) Davida wanembele’mba: “Umupembelele Yehoba, ne kulama jishinda janji, Ne aye ukakutumbijika’mba, ukaswane ntanda: Babi byo bakachibiwako ku bumi, ukekimona.”—Salamo 37:9, 11, 34.

12. (a) Yehoba ukoba byepi na bubi ne bumbulwakoloka? (b) Mwiumvwa byepi pa jino jishinda ja kupwishishamo bubi?

12 Kya kine, Yehoba walaya kufumyapo bubi panopantanda kuvwangakotu ne bumbulwakoloka bonse. Ukoba bino pa kimye kyanji kyafwainwa. Kino kyo kintu kimo bena Kilishitu bakishinka kyo bafwainwa kuvulukanga kimye kyonse. Yehoba ukonauna boba babula kuba kyaswa muchima wanji, kabiji ukafweta aba boba kyaswa muchima wanji. ‘Meso anji ebatala, ne bikope byanji nabyo bibeseka, baana ba bantu. Yehoba umweseka waoloka; Pakuba muchima wanji wamushikwa mubi ne watemwa bukapondo pamo. Pa babi ukanokesha bitewa bya mujilo ne kibiliki Ne luvula upyana . . . Mambo Yehoba ye waoloka; watemwa bololoke: Waoloka ukamonanga kilungi kyanji.”—Salamo 11:4-7.

Ntanda Ipya ya Bololoke

13, 14. Mambo ka bololoke ne buchibamambo bwaoloka kyo bukekela mu ntanda ipya?

13 Kimye Yehoba kyo akonauna ino ntanda mwayula bubi, iji mu maboko a kwa Satana, ukapingizhapo ntanda ipya yawamisha. Ikalamwanga na Bufumu bwa Lesa buji mwiulu. Abuno bo Bufumu Yesu bo afunjishepo ne baana banji ba bwanga amba bebulombelelenga. Bubi ne bumbulwakoloka bikapingizhiwapo na bololoke ne buchibamambo bwaoloka, kabiji pa kyokya kimye mukumbu wa luno lulombelo po po akakumbulwa bulongo amba: “Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu.”—Mateo 6:10.

14 Baibolo witubula musango wa bukalama bo twafwainwa kutengelanga. Buno ke bukalama bubena kutonga aba baji na michima ya bukishinka. Kyo kimye Salamo 145:16 kyo akafikizhiwa yense patangiwa amba: “Muvungulula kuboko kwenu, [anweba Yehoba Lesa] Ne kwikusha michima ya byonse byumi.” Kununga pa bino, Isaya 32:1 waamba’mba: “Umvwai, kukekala mfumu umo [Yesu Kilishitu mwiulu] ukalama ntanda mu bololoke ne babinemanga [bamwimenako Kilishitu panopantanda] bakalama bantu na buchibamambo bwaoloka.” Kutazha kwi Mfumu Yesu Kilishitu, Isaya 9:7 waambijile jimo amba: “Bufumu bwanji bukayanga na kubaya kikupu kabiji mutende ye akaleta kechi ukapwa ne. Ukekalanga pa jitanda ja bufumu bwa Davida mu kwibwikajika, ne kwibukosesha pa kuchiba mambo monka mo aolokela ne mu kumwesha bololoke, kufuma ku kyo kino kimye kufika ne ku myaka yonse. Mukoyo wa Yehoba wa mabumba ye ukebifikizha bino bintu.” Abya mwakonsha kwifwanyikizha byo mukekala mu bobwa bukalama bwalumbuluka nyi?

15. Yehoba ukebobilapo ka bantu mu ntanda ipya?

15 Mu ntanda ipya ya Lesa, kechi mukekala kwijizhañanya jibiji ne, kwesakana na byambo biji pa Musapwishi 4:1 bya kuba’mba: “Ka ndanguluke ne lukabisho lonse lo bebakabishishamo bantu pano panshi. Kabiji namwene mipolo ya boba bo bakabishishenga, ne wa kwibatekenesha ke ne. Abo bebakabishishenga bajinga na bulume. Pakuba aba bo bakabishishenga kechi bajinga na wa kwibatekenesha ne.” Kya kine, na milanguluko yetu ya bumbulwakoloka, kyakatazha bingi kufwanyikizha bikawama ntanda ipya amo mukekala bololoke. Bubi kechi bukekalamo jibiji ne. Pa juba ne juba kukekalangatu bintu byawama. Ee, Yehoba ukawamisha bintu byonse byatama, kabiji ukoba bino mu jishinda jo twabula ne kuketekela ne. Kyafwainwa bingi kuba’mba Yehoba Lesa watangijile mutumwa Petelo na mupashi kunemba bino byambo amba: “Monka mwayila mulaye wanji, tutengela bya mwiulu bipya ne ntanda ipya, mo bwaikala bololoke.”—2 Petelo 3:13.

16. Mu ñanyi jishinda “bya mwiulu bipya” mo byaikajikilwa, kabiji “ntanda ipya” ibena kukonkanyiwa byepi mu ano moba?

16 Kya kine, “bya mwiulu bipya,” ke kafulumende wa mwiulu wa Lesa uji mu maboko a kwa Kilishitu, awo wanengezhiwa kala. Aba bakekala “ntanda ipya,” ko kuba’mba jibumba ja bantu bakeba kumvwisha bukine babena kukonkanyiwa mu ano moba apelako. Jino jibumba jiji na bantu pepi nobe 7 milyonyi, mu byalo 235 kabiji ne mu bipwilo nobe 100,000. Bano bantu bavula babena kufunda mashinda aoloka a Yehoba, kabiji ne kyafumamo ke kya kuba’mba, kuzhokoloka ntanda yonse, bantu babena kwiyowa kukwatankana pamo kupichila mu butemwe bwa bwina Kilishitu. Kukwatankana ne kuchinchika kwabo kwayukanyikwa mwaya ntanda yonse, kabiji kuno kukwatankana kwakila ne kokwa kuji pakachi ka bantu ba kwa Satana. Butemwe ne kukwatankana kwa uno mutundu ke kimwesho kya bimye byawama bikekalako mu ntanda ipya ya bololoke ne buchibamambo bwaoloka.—Isaya 2:2-4; Yoano 13:34, 35; Kolose 3:14.

Satana Ukakankalwa Kwibalukuka

17. Pa kulukukañana kwa kwa Satana kwa kapelampako, mambo ka kyo akakankelwa kushinda bantu ba Yehoba?

17 Katatakatu Satana ne bantu banji bakemene bapopweshi ba Yehoba kuntundwa mu kukeba kuba’mba ebonaune. (Ezikyo 38:14-23) Luno lo lukekala lubaji lwa kimye kyatongwele Yesu amba “malwa akatampe akamweka ponkapo, a kuba kala kechi kwajingapo akwabo a byonkabyo ne, nangwa kufuma ku ntendekelo ya panopantanda kufika ne pano, kabiji kine ne myaka yonsetu kechi akekalako a byonkabyo ne.” (Mateo 24:21) Nanchi Satana ukashindañana nyi? Ine. Byambo bya Lesa bitulaya amba ‘Yehoba watemwa buchibamambo bwaoloka, ne kwibalekelela bazhijikwa banji ne; Abo balamwa myaka ne myaka: Pakuba baana ba babi bakachibiwako ku bumi. Baoloka bakaswana ntanda, ne kwikalamo myaka ne myaka.’—Salamo 37:28, 29.

18. (a) Lesa ukoba byepi pa kumona Satana ke akebe kutula nzhita bantu banji? (b) Mambo ka o kimuwamina anweba kutanga bino byambo bya mu Baibolo kutazha ku kwiya kwa buchibamambo bwaoloka?

18 Satana ne bantu banji inge balukuka jibumba ja bantu ba Yehoba, kyo kikekala kimye kyanji kyapelako kuba mukeyu. Yehoba waambijile jimo kupichila mwi Zekaliya amba: “awa wimukozha anweba wauba nobe wamukozha Yehoba pa kantu ka pa jiso janji.” (Zekaliya 2:8) Kijitu nobe muntu ubena kukulukusa munwe pa kantu ka mu jiso ja Yehoba. Yehoba ukapelawizha konauna bangubabibi. Bakalume ba Yehoba baji bingi na butemwe, bakwatankana, bamutende, kabiji bantu balama mizhilo panopantanda. Onkao mambo, kutula nzhita bano bantu ikekala ke nshiji ikatampe bingi. Aye mwine “watemwa buchibamambo bwaoloka” kechi ukaswisha kino kubiwa ne. Kikafumamo mu kukwashako bantu banji ke lonaiko lwa myaka lwa balwanyi ba bantu banji, ne kuleta buchibamambo bwaoloka, ne lupulukilo ku bantu bonse bapopwela Lesa wa kine. Bintu byawama kabiji byakukumya biji kulutwe yetu, katatakatu bikobiwe!—Byambo bya Mana 2:21, 22.

Musakukumbula’mba Ka?

• Mambo ka bubi kyo bwavujila bibye?

• Nga Yehoba ukapwisha byepi bubi buji panopantanda?

• Byambo ka bimufika pa muchima mu luno lufunjisho lwa kwiya kwa buchibamambo bwaoloka?

[Kipikichala pa peja 15]

Bubi bwavujile bingi Muyulo saka akyangye kwiya, kabiji ne mu ano “moba apelako” bwakivula

[Kipikichala pa peja 16]

Mu ntanda ipya ya Lesa, bubi bukapingizhiwapo na buchibamambo bwaoloka ne bololoke

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu