“Teshai Muchima Ku Mwingilo Ye Mwatambula Mwi Nkambo”
“Teshai muchima ku mwingilo ye mwatambula mwi Nkambo, ne kumupwisha.”—KOLO. 4:17.
1, 2. Ñanyi mutembo uji na bena Kilishitu ku bantu?
ATWEBA tuji na mwingilo wanema bingi wa kukwasha bantu bo twikala nabo kinkalankulo. Bintu byo bafuukulapo kuba ano moba bikebalengela kupuluka nangwa kufwa kimye kya “malwa akatampe.” (Lum. 7:14) Munembeshi wa buku wa Byambo bya Mana watundaikilwe na mupashi kwamba’mba: ‘Bapokolole bo babenakutwala ku lufu; kabiji ne boba babena kutelententa pa kwibatwala na kwibepaya wibapulushe.’ Bino ke byambo byanema bingi! Umvwe twakankalwa kwingila uno mwingilo wa kujimuna bantu pa mambo a bintu byo bafuukula kuba, twakonsha kwikala na mambo a mashi. Byambo bya Mana byatwajijila kwamba’mba: “Umvwe waamba’mba: Kechi twajikwikiyuka ne, nanchi awa upima michima kechi akekiyuke nenyi? kabiji awa ulama mweo wobe kechi akekiyuke nenyi? kabiji kechi akamufwete muntu monka mwayila mwingilo wanji nenyi?” Kya kine, bakalume ba Yehoba kechi bakonsha kwamba’mba, ‘kechi twayuka’ malwa abena kupitamo bantu ne.—Mana. 24:11, 12.
2 Yehoba wanemeka bingi bumi. Utundaika bakalume banji kwingila papelela ngovu yabo pa kuba’mba bapulushe myeo yavula. Wa mwingilo umo umo wa Lesa wafwainwa kubulako bantu kuba’mba bayuke byambo bipana bumi biji mu Mambo a Lesa. Mwingilo wetu wipasha na yewa wa malonda ujimunañana umvwe wamona balwanyi. Kechi tukeba mashi a boba baji mu malwa a kufwa aketushinkimane ne. (Ezi. 33:1-7) Onkao mambo, byo kyanemapo kuba’mba tukoseko na ‘kusapwila mambo’!—Tangai 2 Timoti 4:1, 2, 5.
3. Ñanyi bishinka bisakufunjiwapo mu uno mutwe ne bikafunjiwapo mu mitwe ibiji yalondelapo?
3 Mu uno mutwe musa kufundamo byo mwakonsha kushinda mikiika mu mwingilo wenu wa kupulusha bantu kabiji ne byo mwakonsha kukwasha bantu bavula. Mutwe walondelapo mukafundamo byo mwakonsha kuyuka bya kufunjisha bukine bwanema. Mutwe wa kufunda wa busatu ukamba pa buwame bufuma mu mwingilo wingila bataya mbila ya Bufumu mwaya ntanda. Pano saka tukyangye kwisamba ino mitwe, kyawama patanshi kwisamba pa ene mambo bino bimye byetu kyo byakatezha.
Ene Mambo Bavula kyo Babujila Luketekelo
4, 5. Bintu ka bibena kupitamo bantu, kabiji bantu bavula bobapo byepi?
4 Bintu bibena kubiwa mwaya ntanda bimwesha’mba tubena kwikala mu kimye kya ‘mpelo ya buno bwikalo’ kabiji ne kuba’mba mpelo ijitu pepi. Bantu babena kumanama na bintu byaambilepo Yesu ne baana banji ba bwanga amba byo bikayukanyikisha amba tuji mu ‘moba apelako.’ “Bisanso,” kubikakotu ne makondo, kukepelwa kwa kajo, bitentanshi, ne bya malwatu bikwabo bibena kumanyika bingi bantu. Bumpupabizhila, kichima, ne byubilo bibula kutokesha Lesa ku muchima byauba ne woo. Ne ku bantu batemwa kulondela mafunde a mu Baibolo, bino ke “bimye byakatazha.”—Mat. 24:3, 6-8, 12; 2 Timo. 3:1-5.
5 Nangwa byonkabyo, bantu bavula kechi bayuka buneme bwine bwa bintu bibena kumwekana mwaya ntanda ne. Kino kyalengela bavula kwakamwa pa mambo a bwikalo bwabo ne kisemi kyabo. Kufwisha batemwe nangwa bintutu bikwabo bileta malwa byalengela bavula kwikala na bulanda. Bano bantu byo babula kuyuka kine kintu kyalengela’mba bino bintu byubiwenga ne kubula kuyuka wakonsha kwibipwisha, kibalengela kubula kwikala na luketekelo.—Efi. 2:12.
6. Mambo ka “Babilona Mukatampe” kyo abujila kukwasha bantu banji?
6 “Babilona Mukatampe,” bufumu bwa ntanda yonse bwa bupopweshi bwa bubela kechi utekenesha bantu kya kine ne. Kupichila mu “binyu bya bulalelale bwanji,” wavulañanya bantu bavula kya kuba bakankalwa kuyuka bya kwikala balunda na Lesa. Kabiji bupopweshi bwa bubela byo bwauba nobe pite, bwaongola ne kutangijila “bamfumu ba panopantanda,” kupichila mu kufunjisha mafunjisho a bubela ne kupopwela mipashi pa kuba’mba bongole bantu bavula mu bya bumulwila ntanda. Mu jino jishinda bupopweshi bwa bubela bwaikala na bulume, pano bino bwakanatu nsalansala kuba bintu bya bukine.—Lum. 17:1, 2, 5; 18:23.
7. Ki ka kikamwekela bantu bavula, bino bamo bakonsha kukwashiwa byepi?
7 Yesu wafunjishe amba bantu bavula babena kwenda mu jishinda jabaya jiya ku lonaiko. (Mat. 7:13, 14) Bantu bamo baji mu jino jishinda jikatampe mambo bafuukulapo kukana bifunjisha Baibolo, bino bakwabo bavula baji mu bupopweshi bwa bubela mambo bantangi babo ba bupopweshi kechi bebabula bukine Yehoba bo akeba’mba bayuke ne. Kampe bamo bakonsha kupimpula bwikalo bwabo umvwe bebabulako bukine bwa mu Binembelo. Bino aba bafuukulapo kushala monka mu Babilona Mukatampe ne kutwajijila na kukana mafunde a mu Baibolo kechi bakapuluka pa “malwa akatampe” ne.—Lum. 7:14.
Twajijilai na Kusapwila ‘kwa Kubula Kuleka’
8, 9. Bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi baubilepo byepi byo bebamanyikilenga, kabiji mambo ka?
8 Yesu waambile’mba baana banji ba bwanga bakasapwilanga mambo awama a Bufumu ne kulenga baana ba bwanga. (Mat. 28:19, 20) Onkao mambo, bena Kilishitu ba kine batana kuba’mba kwingilako mwingilo wa kusapwila kumwesha bukishinka kwi Lesa kabiji kyo kintu kyanema kikosesha lwitabilo lwabo. Kyo kine kintu baana ba bwanga ba kwa Yesu batanshi kyo bakosejileko na kusapwila ne kimyetu kyo bebamanyikilenga. Baketekejile mu bulume bwa Yehoba, ne kulomba kwi aye kuba’mba ebakwashe batwajijile na ‘kwamba mambo anji na kuchinchika.’ Yehoba wakumbwile ne kwibapa mupashi wazhila, kino kibalengejile kwamba mambo a Lesa na kuchinchika.—Byubilo 4:18, 29, 31.
9 Kimye kyakijilemo lumanamo, nanchi baana ba bwanga ba kwa Yesu basapwijilenga mambo awama na moyo nyi? Ine kwalepeshatu. Bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea byo bazhingijile na mambo a byasapwijilenga batumwa, bebakwachile batumwa, kwibazakamisha, ne kwibapuma. Nangwa byonkabyo, batumwa “kechi balekele kufunjisha ne kusapwila mambo awama a Yesu Kilishitu, ne.” Bayukile kuba’mba bafwainwe “kukokela Lesa kukila bantu.”—Byubilo 5:28, 29, 40-42.
10. Ñanyi makatazho abena kupitamo bena Kilishitu lelo jino, pano ki ka kyakonsha kufumamo na mambo a byubilo byabo byawama?
10 Bakalume bavula ba Lesa lelo jino kechi bakibapumapo nangwa kwibataya mu kaleya na mambo a mwingilo wabo wa kusapwila ne. Nangwa byonkabyo, bena Kilishitu ba kine bonse bapita mu meseko apusana pusana. Kya kumwenako, jiwi jenu ja mu muchima jafunjishiwa na Baibolo jakonsha kwimutundaika kuba’mba mulondelepo jishinda jimo jabula kutemwa bavula nangwa jakonsha kwimulengela kupusanako na bantu. Bakwenu, baana ba sukulu mo mufunjila, nangwa bakinkalankulo bakonsha kulanguluka’mba mwashishita mambo mulondelatu mafunde a mu Baibolo. Nangwa byonkabyo, bino byambo byabo kechi byafwainwa kwimulefula ne. Ino ntanda iji mu mfishi ine ya kabwijibwiji ya ku mupashi, bino bena Kilishitu bafwainwa “[kusama] pamo nobe byeya.” (Fili. 2:15) Apo kampe bantu bamo bakishinka bakonsha kwimumona ne kwimusanchila pa byubilo byenu byawama ne kutumbijika Yehoba.—Tangai Mateo 5:16.
11. (a) Bamo bakonsha kubapo byepi pa mwingilo wa kusapwila? (b) Ñanyi lumanamo lwapichilemo mutumwa Paulo, kabiji waubilepo ka?
11 Kikebewa kuchinchika pa kuba’mba tutwajijile na kusapwila mambo awama a Bufumu. Bantu bamo nangwatu balongo, bakonsha kwimwendeleka nangwa kukeba kwimufichisha ku muchima amba muleke kusapwila. (Mat. 10:36) Mutumwa Paulo bamupumine bimye byavula na mambotu a kusapwila mu bukishinka. Akimonai byo aubilepo kimye kyo bamumanyikilenga. Wanembele’mba: “Nangwa twamanamine ne kubiwa byatamisha bya bumvu,” “twachinchikile mwi Lesa wetu mu kwimwambila mambo awama a Lesa monka mu bulwi bwavula.” (1 Tesa. 2:2) Kya kine, Paulo wachinchikile pa kuba’mba atwajijile na kusapwila mambo awama panyuma ya kumukwata, kumuvutaula bivwalo, kumupuma, ne kumutaya pakaleya. (Byubilo 16:19-24) Ki ka kyamulengejile amba achinchike ne kutwajijila na kusapwila? Kizaku kyanji kya kwingila mwingilo wa kusapwila wamupele Lesa.—1 Ko. 9:16.
12, 13. Ñanyi makatazho abena kupitamo bamo, kabiji baeseka byepi kwiashinda?
12 Ne atweba kyakonsha kwitushupa bingi pa kuba’mba tutwajijile kwikala na kizaku mu mapunzha mubula kutanwatanwa bantu pa mazubo nangwa bantu bavula mo babula kutambwila mambo awama a Bufumu. Twakonsha kuba byepi umvwe kyaikala bino? Twakonsha kuchinchika kuba’mba twisambe na bantu mu busapwishi bwa kushukilwa. Kabiji twakonsha ne kutendeka kusapwila pa bimye byapusana pusana pa juba nangwa mu mulungu, nangwa kuta muchima na kusapwila kyabaya mu mapunzha mo twakonsha kutana bantu bavula.—Esakanyaiko Yoano 4:7-15; Byubilo 16:13; 17:17.
13 Makatazho akwabo apitamo bavula ke bukote ne kubelabela, kino kibalengela kubula kwingila kya kine mwingilo wa kusapwila. Umvwe ne anweba byo byo muji, kange mulefulwe ne. Yehoba wayuka byo mubena kupitamo kabiji wimusanchila bingi pa byo mwakonsha kuba. (Tangai 2 Kolinda 8:12.) Kikale makatazho a mutundu ka nangwa ka o mubena kupitamo, anweba ingilaitu papelela bulume bwenu mu kusapwila mambo awama ku bantu.—Mana. 3:27; esakanyaiko Mako 12:41-44.
‘Teshai Muchima ku Mwingilo Wenu’
14. Paulo wapaine kya kumwenako ka ku bena Kilishitu bakwabo, kabiji ñanyi lujimuno lo apaine?
14 Mutumwa Paulo watele bingi muchima ku mwingilo wanji, kabiji watundaikilenga ne bapopweshi bakwabo kuba byonkabye. (Byubilo 20:20, 21; 1 Ko. 11:1) Muntu umo ye batundaikile kwi Paulo wajinga mwina Kilishitu wa mu myaka kitota kitanshi wa jizhina ja Akipusa. Mu nkalata yanji ku bena Kolose, Paulo wanembele’mba: “Mumwambile Akipusa amba, Teshai muchima ku mwingilo ye mwatambula mwi Nkambo, ne kumupwisha.” (Kolo. 4:17) Akipusa kechi twamuyukisha bulongo nangwa kuyuka bwikalo bwanji byo bwajinga ne, bino watambwijile mwingilo wa kusapwila. Umvwe mwi bena Kilishitu bepana kwi Lesa, ne anweba mwaswa uno mwingilo. Nanchi mwatwajijila na kutesha muchima ku mwingilo pa kuba’mba mu mwingile nyi?
15. Kwipana kwa bwina Kilishitu kwavwangamo ka, kabiji kino kilengela kwipuzha mepuzho ka?
15 Kufumatu kimye kyo twabatizhiwe, twipaine kwi Yehoba kupichila mu lulombelo lwa kufuma panshi ya muchima. Kino kyalumbulwilenga amba twakebeshe kuba kyaswa muchima wanji. Onkao mambo twafwainwa kwiipuzha atwe bene luno amba, ‘Nanchi mbena kutangizhako kyaswa muchima wa Lesa kya kine mu bwikalo bwami nyi?’ Twakonsha kwikala na mingilo ikwabo yavula Yehoba yo aketekela’mba twafwainwa kwiingila, nabiji kumwena kisemi kyetu. (1 Timo. 5:8) Pano twingijisha byepi kimye kyashala ne bulume bwetu pamo? Bi ka byo twateshapo muchima mu bwikalo bwetu?—Tangai 2 Kolinda 5:14, 15.
16, 17. Ñanyi mingilo imo yakonsha kwingilako bena Kilishitu bakyanyike nangwa aba babula mitembo yavula?
16 Nanchi wi mwina Kilishitu wakyanyike wipana wapwisha nangwa uji pepi na kupwisha sukulu nyi? Kampe ukyangye kukikala na mitembo yanema ya kisemi. Onkao mambo, ulangulukapo kuba ka mu bwikalo bobe? Ñanyi kufuukula ko usakubapo pa kuba’mba ufikizhe mulaye wobe wa kuba kyaswa muchima wa Yehoba? Bavula banengezha bintu bulongo kuba’mba bengileko bupainiya, kabiji mwafuma lusekelo lwa kine kine.—Sala. 110:3; Sapwi. 12:1.
17 Apo kampe mwinsongwalume wakoma. Mwingilako ne nkito ya ku mubiji kimye kyonse, bino kechi muji na mitembo yavula ne, kanatu yonka ya kwikebela bimufwainwa anwe bene bunke. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwikala balusekelo pa kwingilako mingilo ya kipwilo kwesakana na biji mutanchi wenu. Abya kechi kyakonsha kuwama kuba’mba mwingileko mingilo ikwabo yakonsha kwimunungilapo lusekelo nenyi? Abya mwakilangulukapo kala kwingilako pabaya mu busapwishi nyi? (Sala. 34:8; Mana. 10:22) Mu manyaunda amo, mukikebewa kwingijilamo kyabaya pa kuba’mba bantu bonse bayuke bukine bupana bumi. Nanchi mwakonsha kupimpulako bwikalo bwenu, pa kuba’mba mukengijileko ku mpunzha kubena kukebewa bataya mbila ya Bufumu bavula nyi?—Tangai 1 Timoti 6:6-8.
18. Ñanyi lupimpu lwaubilepo bakyanyike baji mu masongola, kabiji ki ka kyafuminemo?
18 Akimonai kya kumwenako kya kwa Kevin ne Elena ba ku kyalo kya United States.a Byonkatu byo kyubiwa jonse ku yoya mpunzha umvwe bakyanyike po po besongolatu, nabo balangulukile kupota nzubo. Bonse baingilanga mingilo ya ku mubiji kimye kyonse, onkao mambo bakonsheshe kwikala bwikalo bwawama. Bino mingilo yabo ne ya pa nzubo ibalengelanga kubula kwikalako na kimye kyafwainwa kwingijilamo mwingilo wa mu bujimi. Bataine kuba’mba babena kutaya kimye kyabaya ne bulume bwabo ku bintu bya ku mubiji. Pano byo bamwene bwikalo bwapela bwa lusekelo bwaikelangamo bamulume ne mukazhi bapainiya, Kevin ne Elena bafuukwilepo kuba bintu byanema mu bwikalo bwabo. Panyuma ya kulomba kwi Yehoba kuba’mba ebakwashe, bapoteshe nzubo yabo ne kuvilukila mu nzubo yajingatu na kibamba kimo. Elena wakepesheko maawala o aingilanga nkito ya ku mubiji ne kwikala painiya. Kevin byo aumvwine bulongo pa bya kumwenako byawama byaikalanga na mukazhanji mu busapwishi, ne aye walekele kwingila nkito ya kimye kyonse ne kutendeka bupainiya. Kulutwe kacheche, bavilukijile mu kyalo kya ku South America na kwingijila kwajinga kukajilwa kukatampe kwa basapwishi ba Bufumu. Kevin waambile’mba: “Masongola etu ajinga a lusekelo kimye kyonse, pano kimye kyo twaingijile kyabaya ku mupashi, lusekelo lwetu lwayilengatu na kuvujilako.”—Tangai Mateo 6:19-22.
19, 20. Mambo ka mwingilo wa kusapwila mambo awama kyo aikela wakilamo kunema lelo jino?
19 Kusapwila mambo awama ye mwingilo wanema ubena kwingijiwa panopantanda lelo jino. (Lum. 14:6, 7) Ubena kwitukwasha kuzhijika jizhina ja Yehoba. (Mat. 6:9) Mambo a mu Baibolo apimpula bwikalo bwa bantu bavula beatambwila pa mwaka pa mwaka, kabiji kino kyakonsha kwibalengela kupuluka. Pano mutumwa Paulo waipwizhe’mba: “Bakomvwa byepi kwa kubula musapwishi?” (Loma 10:14, 15) Ee, kyakyo bakomvwa byepi? Abya kuba mwibikishako papelela bulume bwenu kuba’mba mwingile uno mwingilo wenu nenyi?
20 Jishinda jikwabo jo mwakonsha kukwashishamo bantu kuyuka buneme bwa bino bimye byakatazha ne bifumamo mu bintu byo bafuukulapo kuba ke kupichila mu kuyuka bya kufunjisha bulongo. Mutwe walondelapo ukemukwasha kuyuka bya kufunjisha bulongo.
[Tubyambo twa mushi]
a Mazhina apimpulwa.
Musakukumbula’mba Ka?
• Ñanyi mwingilo uji na bena Kilishitu ku bantu?
• Twafwainwa kuchinchika byepi pa mambo a mikiika iji mu mwingilo wetu wa kusapwila?
• Twakonsha kwingila byepi uno mwingilo ye twatambwila?
[Kipikichala pa peja 5]
Kikebewa kuchinchika pa kusapwila mu kimye kya lumanamo
[Kipikichala pa peja 7]
Mwakonsha kuba byepi umvwe musapwila mu manyaunda mubula kutanwatanwa bantu pa mazubo?