BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 2/15 pp. 5-9
  • ‘Ambainga Mambo a Lesa na Kuchinchika’

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • ‘Ambainga Mambo a Lesa na Kuchinchika’
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Tukebewa Kuchinchika
  • Chinchikainga
  • Mfweto iji mu Kwikala Bachinchika
  • Lekai Mupashi wa Lesa Emulengele Kwikala Bachinchika
  • Londelainga Yesu Kupichila Mu Kusapwila Na Kuchinchika
    Kyamba kya Usopa—2009
  • Nanchi Musapwila na Kuchinchika nyi?
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2000
  • Twajijilai Kwambanga Mambo a Lesa na Kuchinchika
    Mwingilo Wetu wa Bufumu—2005
  • Taanai Mikumbu ya ano Mepuzho
    2018-2019 Mutanchi wa Kubuñana kwa Mwanzo na Kalama wa Mwanzo
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2010
w10 2/15 pp. 5-9

‘Ambainga Mambo a Lesa na Kuchinchika’

“Bayujile na mupashi wazhila, ke bambetu mambo a Lesa na kuchinchika.”—BYU. 4:31.

1, 2. Mambo ka o twafwainwa kwibikilako kwingila bulongo mu mwingilo wetu?

SAKA kwakishala moba asatu kuba amba afwe, Yesu wabujile baana banji ba bwanga amba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.” Kabiji saka akyangye kubwela mwiulu panyuma ya lusanguko, Yesu wakambizhe baana banji ba bwanga ‘kulenga baana ba bwanga [bakwabo] ba mikoka yonse ya bantu ne kwibafunjisha kulama byonse byo ebakambizhe.’ Wibalayile kuba’mba ukekala nabo “moba onse, ne kufika ku juba jikapelako.”—Mat. 24:14; 26:1, 2; 28:19, 20.

2 Byo tuji Bakamonyi ba kwa Yehoba twingilako bingi pakatampe mu uno mwingilo watendekele mu myaka kitota kitanshi. Kafwako mwingilo mukwabo wanema wakonsha kwesakana na mwingilo upulusha myeo ya bantu wa kusapwila Bufumu ne kulenga baana ba bwanga ne. Onkao mambo, kyanema bingi kwingila bulongo mu mwingilo wetu. Mu kino kibaaba, tusakwisamba kutangijilwa na mupashi wazhila byo kwitukwasha kwamba na kuchinchika kimye kyo tuji mu mwingilo. Kabiji bibaaba bikwabo byalondelapo bikamwesha mupashi wa Yehoba byo akonsha kwitutangijila kufunjisha bulongo ne kusapwila kimye kyonse.

Tukebewa Kuchinchika

3. Mambo ka o kikebewa kuchinchika pa kusapwila mambo a Bufumu?

3 Mwingilo ye etupa Lesa wa kusapwila Bufumu ke jishuko janema bingi. Pano bino kechi wapela ku mwingila ne. Nangwa kya kuba bantu bamo baswa kwakubula lukatazho mambo awama a Bufumu bwa Lesa, bavula baji nobe bantu bajingako mu moba a Nowa. Yesu waambile amba, “kechi bayukile ne poso byo aishile muyulo, ne kwibalobesha bonse shata!” (Mat. 24:38, 39) Kabiji kuji boba betwambila mwenga nangwa kwitukanya. (2 Pe. 3:3) Bakonsha kwitumanyika ku boba ba mu kafulumende, bakwetu ba ku sukulu nangwa bo twingila nabo pa nkito nangwatu balongo betu. Kabiji kuji ne bukoke bwetu nabiji bumvu, nangwa moyo wa kuchiina kwitukana. Kuji bintu byavula byakonsha kwitulengela kubula ‘kukasuluka’ kabiji ne kubula kwamba byambo bya Lesa na “kuchinchika.” (Efi. 6:19, 20) Pa kuba’mba twikale na mukoyo mu kwamba byambo bya Lesa kikebewa kuchinchika. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuchinchika?

4. (a) Kuchinchika ko ku ka? (b) Mutumwa Paulo wachinchikile byepi pa kuba’mba asapwile ku bena Tesalonika?

4 Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa amba “kuchinchika” kilumbulula “kubula kufwila mukachi, kwamba kwakubula kupita mu mbaji, nangwa’mba kulumbulula patoka bintu byo biji.” Kabiji kino kyambo kipana mulanguluko wa kwikala “wakosa, kuketekela kabiji ne, ... kubula moyo.” Kuchinchika kechi kulumbulula kwijantula nangwa kwikala na bulunji ne. (Kolo. 4:6) Kimye kyo tubena kumwesha kuchinchika twafwainwa kwikala mu mutende na bantu bonse. (Loma 12:18) Kunungapo, kimye kyo tubena kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa, twafwainwa kwesakanyanga bintu pa kwikala bachinchika ne kuyuka mwakwambila pa kuba’mba tubulenga kutuntwisha bantu kya nshiji. Pa kuba’mba twikale bachinchika twafwainwa kwikala ne na byubilo bikwabo. Kuno kuchinchika kechi kwiya na bulume bwetu nangwa na mambo a kwiketekela ne. Panyuma ya kuba mutumwa Paulo ne balunda nanji ‘beboba byatamisha bya bumvu ku Filipai,’ ‘bachinchikile’ byepi pa kuba’mba basapwile ku bena Tesalonika? Paulo wanembele amba: “Twachinchikile mwi Lesa wetu.” (Tangai 1 Tesalonika 2:2.) Yehoba Lesa wakonsha kwitulengela kubula moyo ne kwitupa bulume bwa kuchinchika.

5. Yehoba walengejile byepi ba Petelo, Yoano ne bakwabo baana ba bwanga kuchinchika?

5 Byo bebakatezhe ku “bandamakyalo [ba bantu] ne bakulumpe babo ne banembeshi,” mutumwa Petelo ne Yoano baambile amba: “Pwishai anweba kana kyo kyawama ku meso a Lesa kwimumvwa anweba kukila kumumvwa Lesa nyi? Mambo atweba kechi twakonsha kuleka kwamba bintu byo twamwene ne byo twaumvwine ne.” Mu kifulo kya kulomba kwi Lesa amba baleke kwibamanyika, abo ne bakwabo ba mu lwitabilo bamusashijile kupichila mu kwamba amba: “Nkambo, talai byo betufunda mafunde abo, kabiji mwibape bakalume benu bambetu mambo enu na kuchinchika.” (Byu. 4:5, 19, 20, 29) Yehoba waubile byepi byo bamulombele? (Tangai Byubilo 4:31.) Yehoba wibakwashishe kuchinchika na mupashi wanji. Mupashi wa Lesa wakonsha kwitukwasha ne atweba. Pano twakonsha kutambwila byepi mupashi wa Lesa kabiji ne kutangijilwa nanji mu mwingilo wetu?

Chinchikainga

6, 7. Jishinda ka jawama kutambwilamo mupashi wazhila wa Lesa? Ambai byakumwenako.

6 Kulomba jo jishinda jawama kutambwilamo mupashi wazhila wa Lesa. Yesu waambijile banteleki banji amba: ‘Umvwe anweba, byo muji babi, mwayuka kupana byawama ku baana benu, nanchi aye Shenu wa mwiulu kechi emukile kupana mupashi wazhila ku bamulomba nenyi?’ (Luka 11:13) Ee kine, twafwainwa kulombanga mupashi wazhila moba onse. Umvwe kya kuba mbaji imo ya mu mwingilo nabiji busapwishi bwa mu mukwakwa, busapwishi bwa kushukilwa, nangwa kwingijila mu nyaunda ya busulu ke itukatazhe, twakonsha kulomba kwi Yehoba kuba’mba etupe mupashi ne kwitukwasha kuchinchika.—1 Tesa. 5:17.

7 Abino byo byaubile mwanamukazhi umo mwina Kilishitu wa jizhina ja Rosa.a Juba jimo Rosa byo ajinga ku nkito ko engila, mufunjishi wa pa sukulu umo ye engila nanji watangilenga sawakya wafumine ku sukulu mukwabo waambilenga pa mambo a kukabisha baana. Uno mufunjishi kyamukolele bingi ku muchima pa bintu byo atangile kya kuba waambile ne kuba’mba, “Nanchi ino ntanda ibena kuya pi?” Rosa kechi wapusumwine jino jishuko ja kusapwila ne. Pano waubile byepi pa kuba’mba ambe na kuchinchika? Rosa waambile’mba: “Namulombele Yehoba kuba’mba ampe mupashi wa kunkwasha.” Uno mwanamukazhi wasapwijile bulongo ne kulayañana kubwelako kimye kikwabo. Kabiji akimonai kyakumwenako kikwabo kya kamwale umo wa myaka ya kusemwa itanu wa jizhina ja Milane wikala mu Muzhi Mukatampe wa New York. Milane waambile’mba: “Saka nkyangye kuya ku sukulu ne, tulombela pamo ne bamama kwi Yehoba moba onse.” Bintu ka byo balombapo? Balomba kuba’mba Milane ekale wakosa ne kwamba pe Lesa na kuchinchika! Bainanji Milane baambile amba: “Kino kikwasha bingi Milane kulumbulula lwitabilo lwanji pa mambo a moba a kusemwa ne a kukokoloka kabiji ne kumukwasha kubula kwivwangamo kimye bino bintu kyo byubiwa.” Nanchi bino byakumwenako kechi bimwesha amba kulomba kwanema pa kuba’mba twikalenga bachinchika nenyi?

8. Twakonsha kufunjilako ka kwi ngauzhi Yelemiya pa mambo a kuchinchika?

8 Kabiji akilangulukai ne pa kyakwashishe ngauzhi Yelemiya kwikala wachinchika. Yehoba byo amutongwele kwikala ngauzhi ku mikoka ya bantu, Yelemiya wakumbwile amba: “Talai, amiwa kechi nayuka kwamba ne, mambo nkijitu mwanyike.” (Yele. 1:4-6) Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa kimye Yelemiya wachinchikile ne kwikala na mukoyo mu mwingilo wa kusapwila kya kuba bavula bamumwenenga amba muntu wibaletejilenga bya malwa. (Yele. 38:4) Wasapwijilenga pa luzhachisho lwa Yehoba kukila pa myaka 65. Wayukanyikilwe bingi mu Isalela na mambo a kubula moyo ne kuchinchika pa kusapwila, kya kuba byo papichile myaka nobe 600, Yesu byo asapwijilenga na kuchinchika, bamo baitabijile amba wajinga Yelemiya wasangwilwe. (Mat. 16:13, 14) Nga uno ngauzhi Yelemiya wazhinaukilenga patanshi walekele byepi kwikala na bumvu? Mwine waambile amba: ‘Mu muchima wami [mambo a Lesa] aubile nobe mujilo utema, ye bashinkila mu bikupa byami, kabiji amiwa nakokele na kwikanya.’ (Yele. 20:9) Ee kine, mambo a Yehoba akoseshe Yelemiya ne kumukwasha kwamba na kuchinchika.

9. Mambo ka mambo a Lesa o akonsha kwitukwashisha byonka byo akwashishe Yelemiya?

9 Mu nkalata yanji ku Bahebelu, mutumwa Paulo wanembele amba: “Mambo a Lesa o omi, ne kwingila engila, kabiji atwisha kukila mapoko onse atwa kubiji, ne kusaba asaba kufika ne ku kwabanya kwa muchima ne mupashi, ne kwa manungi ne mukolokofwa, kabiji alondalonda ne kupima milanguluko ya michima ne mo yayila.” (Hebe. 4:12) Mambo a Lesa akonsha kwitukwasha byonka byo akwashishe Yelemiya. Vulukai kuba’mba nangwa kya kuba bantu bebengijishe kunemba Baibolo, kechi wanembelwe na mambo a maana a bantu ne, pakuba wanembelwe na mupashi wa Lesa. Mu 2 Petelo 1:21 tutangamo amba: ‘Bya bungauzhi kechi byaishilepo na kyaswa muchima wa muntu nangwa jimotu ne, bino bantu baambile byafumine kwi Lesa, monka mo bebatwajiletwajile ku mupashi wazhila.’ Umvwe ke twikaleko na kimye kya kufunda bulongo Baibolo, kitulengela kulanguluka pa byambo byanembelwe na mupashi wazhila. (Tangai 1 Kolinda 2:10.) Bino byambo byakonsha kwikala mwi atweba nobe “mujilo utema” kya kuba ke twibisapwile ku bantu .

10, 11. (a) Lufunjisho lwetu lwa Baibolo lwafwainwa kwikala byepi pa kuba’mba twikale bachinchika pa kusapwila? (b) Ambaipo jishinda jimo jo mukeba kwingijisha pa kuba’mba muwamishengako lufunjisho lwenu lwa pa bunke.

10 Pa kuba’mba lufunjisho lwa Baibolo lwa pa bunke lwitukwashenga, lwafwainwa kubiwa mu jishinda ja kuba byambo bya Lesa bitufika pa muchima ne kuwamisha jiwi jetu ja mu muchima. Kyakumwenako, ngauzhi Ezikyo bamumwesheshe kimwesho mo bamwambijile kuja buku wa kuvunga mwajinga byambo byakosa bya kwambila bantu bakosele michima. Ezikyo wafwainwe kumvwisha bino byambo bulongo ne kwibilondela. Kuba bino kwakonsheshe kumukwasha kubulañana bino byambo byawamine nobe buki.—Tangai Ezikyo 2:8–3:4, 7-9.

11 Ne atweba tuji mu kimye kipashako na kya kwa Ezikyo. Lelo jino bantu bavula kechi bakeba kumvwa byamba Baibolo ne. Pa kuba’mba tutwajijile kwamba mambo a Lesa, kyanema bingi kuba’mba tufundenga Binembelo mu jishinda jakonsha kwitukwasha kwibyumvwisha bulongo. Twafwainwa kufundanga kimye kyonse lufunjisho lwetu lwa pa bunke. Twafwainwa kwikala na muchima wajingapo na nyimbi wa masalamo waimbile amba: ‘Byambo bya pa kanwa kami ne milanguluko ya mu muchima wami bikale byaitabilwa ku meso enu, Anweba Yehoba, jibwe jami, ne mukuzhi wami.’ (Sala. 19:14) Kyanema bingi kwikalako na kimye kya kulanguluka pa byo tutanga pa kuba’mba bukine bwa mu Baibolo bufikenga mu michima yetu. Ee kine, twafwainwa kwibikishako kuwamisha lufunjisho lwetu lwa pa bunke.b

12. Mambo ka kupwila kwa bwina Kilishitu o kwitukwashisha kutangijilwa na mupashi wazhila?

12 Jishinda jikwabo jafwainwa kwitulengela kumwenamo mu mupashi wazhila wa Yehoba ke ‘kwilanguluka atwe bene na bene mu kwiubisha butemwe ne mingilo yawama; ne kuleka kupwila pamo ne.’ (Hebe. 10:24, 25) Kwibikako atweba bene kutanwanga kimye kyonse ku kupwila kwa bwina Kilishitu, kutelekesha ne kwingijisha bintu byo tufunda ke mashinda awama a kutangijilwamo na mupashi. Nanchi mupashi wa Yehoba kechi witutangijila kupichila mu kipwilo nenyi?—Tangai Lumwekesho 3:6.

Mfweto iji mu Kwikala Bachinchika

13. Twakonsha kufunjilako ka ku bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi byo baingijile mwingilo wa kusapwila?

13 Mupashi wazhila ke bulume bukatampe bwakila mu bilengwa byonse, kabiji wakonsha kukosesha bantu kuba nkebelo ya Yehoba. Na lutangijilo lwa uno mupashi, bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi baingijile mwingilo mukatampe wa kusapwila. Basapwijile mambo awama “mu bilengwa byonse bya muno munshi.” (Kolo. 1:23) Byo tufunda kuba’mba bavula ba mwi abo “kechi bafunjile ne, [bajinga] bantutu,” kimweshatu patoka kuba’mba bebakwashishe ku buno bulume bukatampe.—Byu. 4:13.

14. Kintu ka kyakonsha kwitukwasha kwikala “na muchima wa lupata”?

14 Kwikala bwikalo bulengela mupashi wazhila kwitutangijila kwakonsha kwitutundaika kwingila mwingilo wetu na kuchinchika. Mfweto yonse iji mu kulomba mupashi, kwikala na mukoyo wa kufunda lufunjisho lwa pa bunke, kulangulukanga na lulombelo pa bintu byonse byo tutanga ne kutanwanga ku kupwila kwa bwina Kilishitu kimye kyonse, kwakonsha kwitukwasha kwikala “na muchima wa lupata.” (Loma 12:11) Pa mambo a ‘umo Muyudea, jizhina janji Apolosa, wasemenwe ku Alekesandiliya, waji wafunda bingi, waishile ku Efisesa,’ Baibolo waamba’mba: ‘Byo ajinga na muchima wa lupata, waambilenga ne kufunjisha bulongotu bintu bya kwa Yesu.’ (Byu. 18:24, 25) Umvwe twaikala “na muchima wa lupata,” twakonsha kwikala bachinchika bingi mu mwingilo wa ku nzubo ku nzubo ne pa kusapwila busapwishi bwa kushukilwa.—Loma 12:11.

15. Kuchinchika pakatampe mu kusapwila kwitukwasha byepi?

15 Kuchinchika pakatampe mu kusapwila kwakonsha kwitukwasha bingi. Michima yetu yaluka na mambo a kuba tubena kumvwisha buneme bwa mwingilo wetu ne mfweto ijimo. Tukebesha bingi kwingila mambo twikala na lusekelo lukatampe lufuma mu kwingila bulongo mu mwingilo. Kabiji twikala na kizaku kikatampe mambo twayukishatu bulongo kuba amba mwingilo wa kusapwila wafwainwa kwingijiwa bukiji.

16. Twafwainwa kuba byepi inge kya kuba kizaku kyetu kya kwingilako mu mwingilo kyapwa?

16 Twafwainwa kuba byepi inge kya kuba kizaku kyetu kya kwingilako mu mwingilo kyapwa nangwa twaleka kwingila byonka byo twaingilanga patanshi? Twafwainwa kwipesapesa atweba bene mu bukishinka. Paulo wanembele amba: “Iesekai anwe bene, mumone kana muji monka mu lwitabilo, ipimai anwe bene.” (2 Ko. 13:5) Iipuzhai anweba bene amba: ‘Nanchi ne luno nkiji na muchima wa lupata nyi? Nanchi ndomba kwi Yehoba kuba’mba ampe mupashi wanji nyi? Abya milombelo yami imwesha amba namuketekela pa kuba nkebelo yanji nyi? Nanchi bino byambo bimwesha amba nsanta pa mwingilo ye etupa nyi? Nga lufunjisho lwami lwa pa bunke luji byepi? Kimye kyabaya byepi kyo ngikala nakyo kya kulanguluka pa byo ntanga ne kumvwa? Nevwangamo byepi mu kupwila kwa kipwilo?’ Kulanguluka pa ano mepuzho kwakonsha kwimukwasha kuyuka bukoke bwenu ne byo mwafwainwa kwingijilapo.

Lekai Mupashi wa Lesa Emulengele Kwikala Bachinchika

17, 18. (a) Mwingilo wa kusapwila waingijiwa kufika pepi lelo jino? (b) Twakonsha kumwesha byepi “kuchinchika konse” pa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa?

17 Yesu byo asangwilwe, waambijile baana banji ba bwanga amba: ‘Anweba mukatambula bulume, byo akemwikijila mupashi wazhila: kepo mukekala batumonyi bami ba kunshimuna ne mu Yelusalema, ne monse mu Yudea, ne mu Samaliya, ne monse mwapela ntanda.’ (Byu. 1:8) Uno mwingilo watendekele pa kyokya kimye lelo jino wafika bingi palepa. Pepi na Bakamonyi ba kwa Yehoba mamilyonyi atanu ne abiji babena kusapwila mambo a Bufumu mu byalo kukila pa 230, ne kwingila mu mwingilo maola pepi na mabilyonyi 1,500,000 mu mwakatu umo. Byo kituletelapo lusekelo kwingilako pakatampe mu uno mwingilo ukabula kubwelapo jikwabo!

18 Byonkatu byo kyajinga mu myaka kitota kitanshi, ne lelo jino mwingilo wa kusapwila ntanda yonse ubena kwingijiwa na lutangijilo lwa mupashi wa Lesa. Umvwe twalondela lutangijilo lwa mupashi, tumwesha “kuchinchika konse,” mu mwingilo wetu. (Byu. 28:31) Onkao mambo, twayai twibikishengako kutangijilwa na mupashi byo tusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa!

[Tubyambo twa mushi]

a Mazhina apimpulwa.

b Pa kuba’mba kutanga Baibolo ne lufunjisho lwa pa bunke bimukwashenga, monai buku wa Nonkelenimo mu Masambililo ya Isukulu lya Butumikishi Ilya Bulesa, bitango biji pa mapeja 21-32 byaamba’mba, “Bikeni Umutima pa Kubelenga” ne “Ukusambilila Kulalambula.”

Mwafundamo Ka?

•Mambo ka o tukebewa kuchinchika pa kwamba mambo a Lesa?

•Ki ka kyakwashishe baana ba bwanga batanshi kwamba na kuchinchika?

•Twakonsha kwikala byepi bachinchika?

•Kwikala bachinchika kwitulengela byepi kumwenako?

[Kipikichala pa peja 7]

Bansemi bakonsha kukwasha byepi baana babo kwikala bachinchika?

[Bipikichala pa peja 8]

Lulombelo lwipi lwakonsha kwimukwasha kuchinchika mu mwingilo

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu