Ikalai na Lupata ku Mpopwelo ya Kine

“Bujimi bwa kunowa bwabayisha kine, pakuba ba kunowabo bakepa.”—MAT. 9:37.

1. Kyambo kya kuba’mba pelawizhaiko mwakonsha kwikilumbulwila mwepi?

FWANYIKIZHAI kuba’mba muji na nkalata ibena kukebewa kupa muntu kuba’mba engijilepo juba kasa jikyangye kuzhika. Mwafwainwa kuba byepi? Mwafwainwa kunembapo amba “PELAWIZHAIKO!” Kabiji fwanyikizhai kuba amba mubena kuya na kumonañana na muntu ye mukeba kwisamba nanji bintu byanema. Mwafwainwa kuba byepi? Mwafwainwa kwambila dalaivwa amba, “Nasasapo, PELAWIZHAIKO!” Kya kine, inge muji na mwingilo ubena kukebewa kwingijiwa mu kupelawizha kabiji kimye kyapwa kala, mwakonsha kukakilwa. Muchima utendeka kulukuta kabiji mwakonsha kwingila yewo mwingilo mu kupelawizha kwesakana na papelela bulume bwenu. Muno mo mwatala kyambo kya kuba’mba pelawizhaiko.

2. Mwingilo ka bena Kilishitu ye bafwainwa kwingila mu kupelawizha?

² Ku bena Kilishitu lelo jino mwingilo ubena kukebewa kwingijiwa mu kupelawizha ke wa kusapwila mambo awama a Bufumu ne kulenga baana ba bwanga ba mu mikoka yonse ya bantu. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kwingijisha byambo byaambile Yesu, mwana wa bwanga Mako wanembele kuba’mba awe mwingilo wafwainwa kwingijiwa “patanshi” mpelo saka ikyangye kufika. (Mako 13:10) Bino byo byo kyafwainwa kwikala. Yesu waambile amba: “Bujimi bwa kunowa bwabayisha kine, pakuba ba kunowabo bakepa.” Uno mwingilo wafwainwa kwingijiwa mu kupelawizha kimye kya kunowa saka kikyangye kupwa.—Mat. 9:37.

3. Bantu bavula baubapo byepi pa kuba amba bengilengako uno mwingilo wa kusapwila ubena kukebewa kwingijiwa mu kupelawizha?

³ Na mambo a kuba mwingilo wa kusapwila wanema kwi atweba, twafwainwa kwingijisha kimye kyabaya, bulume bwetu ne kuteshako muchima ku uno mwingilo. Tubena kusanchila bingi balongo ne banyenga bavula babena kuba bino. Bamo bapeezhako bwikalo bwabo pa kuba amba bengilengako mwingilo wa kimye kyonse nabiji bupainiya, bumishonale nangwa kwingijila pa Betele mwaya ntanda yonse. Bapayankana bingi mu uno mwingilo. Kuji bintu byavula byo baleka kuba, kabiji bapita mu makatazho avula bingi. Pano bino, Yehoba wibapesha bingi. Ne atweba twi balusekelo pa kumona byo babena kwingila uno mwingilo. (Tangai Luka 18:28-30.) Bakwabo babula kukonsha kwingilako uno mwingilo wa kimye kyonse bekalako na kimye kyabaya kya kwingilako uno mwingilo wa kupulusha bantu wavwangamo ne kukwasha baana betu kuba’mba bakapuluke.—Mpitu. 6:6, 7.

4. Mambo ka bamo o bakonsha kubula kutwajijila kuta muchima ku mwingilo?

⁴ Kwesakana na byo twamona, kwingila mwingilo mu kupelawizha kwavwangamo mutanchi wa mwingilo, kimye kya kwingijilamo mwingilo ne juba ja kupwishishamo mwingilo. Tubena kumona bintu byavula bya mu Binembelo ne bintu byaubiwa mu bwikalo bimwesha kuba’mba tubena kwikala mu moba apelako. (Mat. 24:3, 33; 2 Timo. 3:1-5) Nangwa byonkabyo, kafwako muntu nangwa umo wayuka juba jine jikafika mpelo ne. Byo aambilenga pa “kiyukilo” kimwesha ‘mpelo ya buno bwikalo,’ Yesu waambile pa kino kintu amba: “Aja juba kana juba ka, kana juba pi, ka paji wijiyuka ne, nangwa bamalaika ba mwiulu, nangwa Mwana, poso bonka Batata.” (Mat. 24:36) Na mambo a kino, bamo kyakonsha kwibakatazha kutwajijila kuta muchima ku mwingilo, kikatakata umvwe baingila pa myaka yavula. (Mana 13:12) Nanchi ne anweba kimye kimo byo byo mwiumvwa nyi? Ki ka kyakonsha kwitukwasha kutwajijila kuta muchima ku mwingilo Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu ye bakeba amba twingilenga lelo jino?

Fundai kwi Yesu, Wakumwenako Wetu

5. Mashinda ka Yesu o amweshejilemo amba watele muchima ku mwingilo?

⁵ Pa boba bonse batesheshe muchima ku mwingilo wa Lesa, Yesu Kilishitu ye wakumwenako mutanshi. Kishinka kimo kyamulengejile kutako muchima ke kya kuba’mba wajinga na mwingilo wabaya bingi wa kwingila mu myaka isatu ne kichika. Nangwa kikale byonkabyo, kafwako muntu wakijile Yesu mu kwingila mingilo yavula mu mpopwelo ya kine ne. Wayukanyikishe jizhina ja Shanji ne nkebelo yanji, wasapwijile mambo awama a Bufumu, kusolola bukamfutumfutu ne mafunjisho a bubela a bantangi ba bupopweshi ne kutumbijika bumfumu bwa Yehoba kufikatu ne ku lufu lwanji. Wipaine kuya mu mapunzha avula na kufunjisha, kukwasha ne kubuka bantu. (Mat. 9:35) Kafwako nangwatu umo wakonsha kuba bino mu kakimye kacheche ne. Yesu waingijile bingi na ngovu.—Yoa. 18:37.

6. Mu bwikalo bwanji, Yesu watele muchima ku bintu ka?

⁶ Ki ka kyalengejile Yesu kwingila na ngovu mu mwingilo wanji yense? Kwesakana na bungauzhi bwa kwa Danyela, Yesu wayukile kimye kyo afwainwe kwingijilamo uno mwingilo kwesakana na mutanchi wa Yehoba. (Da. 9:27) Byonka byo kyaambiwe, mwingilo wanji wafwainwe kupwa “mukachi ka yewa mulungu,” nangwa amba panyuma ya myaka isatu ne kichika. Byo achinchikile ne kutwela mu Yelusalema mu kimye kya mwela mu 33 C.E., Yesu waambile amba: “Juba jafika ja kutumbijikwa Mwana muntu.” (Yoa. 12:23) Nangwa kya kuba Yesu wayukile kuba amba lufu lwanji lwajingatu pepi, kechi kyo kyamulengejile kuba’mba engile na ngovu ne. Pakuba watele muchima kuba kyaswa muchima wa Shanji ne kumwesha butemwe ku bakwabo bantu. Buno butemwe bo bwamulengejile kwikala na baana banji ba bwanga ne kwibafunjisha kabiji ne kwibatuma kuya na kwingila mwingilo wa kusapwila. Waubile bino kuba’mba batwajijile kwingila mwingilo ye atendekele kabiji ne kwingilatu mingilo ikatampe yo abujile kwingilapo.—Tangai Yoano 14:12.

7, 8. Batumwa baubilepo byepi kimye Yesu kyo aishile na kuwamisha nzubo ya Lesa, kabiji mambo ka Yesu o aubijile byobya?

⁷ Kintu kyaubile Yesu mu bwikalo bwanji kyamwesheshe lupata lo ajinga nalo. Kino kintu wikyubile kimye kitanshi kya mwingilo wanji, mu kimye kya Kijiilo kya Lupitailo mu 30 C.E. Yesu ne baana banji ba bwanga baishile mu Yelusalema kabiji bamwene mu nzubo ya Lesa “bapoteshenga bañombe ne mikooko ne bankunda, ne bapimpula mali sa baikala monka.” Nga Yesu waubilepo byepi, kabiji baana banji ba bwanga kino bekimwene byepi?—Tangai Yoano 2:13-17.

⁸ Bintu byo aubile Yesu ne kwamba pa kyokya kimye byalengejile baana banji ba bwanga kuvuluka byambo bya bungauzhi byaambile nyimbi wa masalamo Davida amba: “Lupata lwa ku nzubo yenu lwanja ku muchima.” (Sala. 69:9) Mambo ka? Mambo byo aubile Yesu byakonsheshe kumubika mu kizumba. Bantangi ba mu nzubo ya Lesa, ko kuba’mba bañanga, banembeshi ne bakwabotu bo batundaikilenga busulu bwa kujimukila bantu kupichila mu kululumika mitengo. Byo ebasolwele ne kwibachibikizha milanguluko yabo, Yesu waikele mulwanyi wa bano bantangi ba bupopweshi bajingako kyokya kimye. Baana ba bwanga byo bamwene ‘lupata lwa ku nzubo ya Lesa,’ nangwa amba lupata lwa mpopwelo ya kine, bayukile mwatajile luno lupata. Pano nanchi lupata lo lu ka? Nanchi lwapusanako na kyambo kya kuba’mba pelawizhaiko nyi?

Kyambo kya Kuba’mba Pelawizhaiko ne kya Lupata mo Byatala

9. Kyambo kya kuba amba lupata mwakonsha kwikilumbulula amba ka?

⁹ Kipongo kya byambo kimo kyalumbulula kyambo kya “lupata” kuba’mba ke kizaku nangwa amba mukoyo wa kukebesha kuba kintu. Kya kine, twakonsha kwamba amba mwingilo wa kwa Yesu wavwangilemo bino byubilo byonse byaambiwapo. Baibolo umo watuntulula kino kyepelo amba: “Lupata lwa ku nzubo yenu, anweba Lesa, lutema mwi amiwa nobe mujilo.” (Today’s English Version) Pano bino, mu milaka ya bazungu kyambo kya kuba amba “lupata,” ku lubaji lukwabo kyakonsha kulumbulula “kuzhingila” kya kupya ku muchima. O ene mambo baana ba bwanga o bavulukijile byambo byaambile Davida byo bamwene kintu kyaubile Yesu mu nzubo ya Lesa. Pano nanchi ki ka kyalengejile Yesu kuzhingila ne kuba kino kintu?

10. Kyambo kya kuba’mba “lupata” kyalumbulula ka mu Baibolo?

¹⁰ Kyambo kya kuba’mba “lupata” kiji mu salamo wa kwa Davida kyafuma ku kyambo kya Kihebelu kyatuntululwa javula amba “mukao” mu byepelo bikwabo bya mu Baibolo. Mu Baibolo wa New World Translation kino kyambo mumo mumo kyatuntululwa amba “ukeba kumupopwelatu aye yenka kwapwa.” (Tangai Kulupuka 20:5; 34:14; Yoshua 24:19.) Kipongo kimo kya byambo kimwesha kuba amba: “Kino kyambo kingila javula ku mukao wa mu masongola . . . Byonkatu ba mulume ne mukazhi byo boba mukao mu masongola wakubula kufwalama muntu mukwabo, Lesa naye uba mukao ne kuzhikijila bantu banji.” Ne mu jino jishinda, kwesakana na ndumbulwilo ya mu Baibolo, kyambo kya lupata kilumbulula byavula, kechi kwikalatu na lusekelo lwa kuba kintu byonka byuba bantu bavula balumba kipanyi kyo batemwa pa kukaya makayo ne. Lupata lwa kwa Davida lwajinga mukao wawama, mambo kechi watalangatu pa bubi nangwa pa mwenga ne, wakebeshanga kuzhikijila jizhina jawama nangwa kolola bintu byaya mungi.

11. Ki ka kyamulengejile Yesu kwikala na lupata?

¹¹ Baana ba bwanga ba kwa Yesu kechi batamishe pa kwesakanya byambo bya kwa Davida ku byo bamwene Yesu saka oba ku nzubo ya Lesa ne. Yesu kechi waingijilenga mwingilo na ngovu na mambo a kuba’mba wayukile kimye kya kupwishishamo kwingila mwingilo ne, waubilenga bino na mambo a kuba amba wajinga na lupata nangwa amba mukao pa jizhina ja Shanji ne pa mambo a mpopwelo ya kine. Byo ayukile myendeleko ne mwenga waishilenga pa jizhina ja Lesa, wamwesheshe lupata nangwa amba mukao wawama kabiji waingijijilepo pa kuba amba afumyepo ino myendeleko. Yesu byo amwene bantu bayanji na kumanyikwa ne kwibajiila makusu pa mutwe ku bantangi ba bupopweshi, lupata lwanji lwamulengejile kukwasha boba bantu ne kwamba byambo bya kukajipila boba bantangi ba bupopweshi.—Mat. 9:36; 23:2, 4, 27, 28, 33.

Ikalai na Lupata ku Mpopwelo ya Kine

12, 13. Bantangi ba bupopweshi bwa Kilishitendomu baubapo ka lelo jino pa (a) Jizhina ja Lesa? (b) Bufumu bwa Lesa?

¹² Miteeto ya bantangi ba bupopweshi lelo jino yakilamo ne kutama kukila ne byo kyajinga mu moba a kwa Yesu. Kyakumwenako, vulukai kuba amba kintu kitanshi Yesu kyo afunjishe baana banji ba bwanga kulombapo pa mambo a jizhina ja Lesa kyajinga kya kuba amba: “Jizhina jenu jizhile.” (Mat. 6:9) Nanchi twakimonapo bantangi ba bupopweshi, kikatakata ba mu Kilishitendomu saka bafunjisha bantu kuyuka jizhina ja Lesa ne kwijizhijika, nangwa amba kwijinemeka nyi? Ine, bamba bya bubela pe Lesa byo bafunjisha mafunjisho a bubela nabiji a kuba’mba kuji Balesa Basatu, mweo kechi ufwa ne, kuji mujilo wa helo, amba Lesa kafwako, washinta ne kukanama. Kabiji baleta myendeleko pe Lesa na mambo a byubilo byabo bincha ne bukamfutumfutu bwabo. (Tangai Loma 2:21-24.) Kabiji kunungapo, baeseka papelela bulume bwabo kubula kuyukanyikisha jizhina ja Lesa, kabiji bejifumyatu ne mu ma Baibolo abo. Kino kibena kulengela bantu kubula kufwenya kwipi ne Lesa, ne kubula kwikala na bulunda bwa pa muchima ne aye.—Yako. 4:7, 8.

¹³ Kabiji Yesu wafunjishe ne baana banji ba bwanga kulomba pa Bufumu bwa Lesa amba: “Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu.” (Mat. 6:10) Nangwa kya kuba bantangi ba bupopweshi bwa Kilishitendomu babwezha bwezhapo luno lulombelo, batundaika bantu kulondela bumulwila ntanda ne bipamo bya bantu. Kunungapo, balengulula boba basapwila ne kushimuna buno Bufumu. Kyafumamo, aba bebepekezha kwikala bena Kilishitu kechi bamba pa buno Bufumu ne kwibuketekela ne.

14. Bantangi ba Kilishitendomu bapeezha byepi Mambo a Lesa?

¹⁴ Mu lulombelo lwanji kwi Lesa, Yesu walombele amba: “Mambo enu bo bukine.” (Yoa 17:17) Byo akijinga pano pa ntanda, Yesu waambile amba ukatongola ‘kalume wakishinka kabiji wa maana’ ukanengezhezhanga bantu banji kajo ka ku mupashi. (Mat. 24:45) Nangwa kya kuba bebepekezha kufunjisha bantu Mambo a Lesa, nanchi bantangi ba Kilishitendomu bekala bakishinka ku mwingilo wapaine Nkambo nyi? Ine. Bafunjisha kuba’mba bintu biji mu Baibolo bishimitu. Mu kifulo kya kujiishanga jitanga kajo ka ku mupashi, pa kuba amba bejitekeneshe ne kwijimwesha kyeya kya ku mupashi, bantangi bafunjisha butemwamaana bwa bantu. Kunungapo, bano bantangi bapeezha bipimo bya kwa Lesa pa kuba amba babule kutuntwisha bantu babo nangwa kya kuba kechi balondela bipimo byawama bya Lesa ne.—2 Timo. 4:3, 4.

15. Mwiumvwa byepi pa byonse byauba bantangi ba bupopweshi mu jizhina ja Lesa?

¹⁵ Na mambo a bintu byo babepekezha kuba mu jizhina ja Lesa, jatongolwa mu Baibolo, bantu bavula bakishinka balefulwa nangwa kubula kwikala na lwitabilo mwi Lesa ne mu Baibolo. Bebongola kwi Satana ne bwikalo bwanji bwatama. Inge mwamona nangwa kumvwa bino bintu byubiwa pa juba pa juba, mwiumvwa byepi? Byo muji kalume wa kwa Yehoba, inge kya kuba mwamona myendeleko ne mwenga ke byubiwe pa jizhina ja Lesa, nanchi kechi mukeba kolola bintu nenyi? Umvwe mwamona bantu bakishinka kebajimbaikwe ne kongolwa, nanchi kechi mukeba kwibatekenesha nenyi? Yesu byo amwene bantu bajingako mu moba anji saka ‘basubakana ne kupelelwa, pamo nobe mikooko ya kubula kafunga,’ kechi wibobijiletu lusa ne. “Ponkapo watatwile kwibafunjisha byavula.” (Mat. 9:36; Mako 6:34) Tuji na bishinka byavula byakonsha kwitukwasha kwikala na lupata ku mpopwelo ya kine, byonka byajinga Yesu.

16, 17. (a) Ki ka kyafwainwa kwitukwasha kwingila na ngovu mu mwingilo? (b) Ki ka kyo tukesambapo mu mutwe walondelapo?

¹⁶ Umvwe twaikala na lupata mu mwingilo wetu, ko kuba’mba tubena kuba kwesakana na byaamba byambo bya mutumwa Paulo biji mu 1 Timoti 2:3, 4. (Tangai.) Twingila na ngovu mu mwingilo kechi na mambotu a kwikala mu moba apelako ne, bino ne na mambo a kuyuka amba kyo kyaswa muchima wa Lesa. Ukeba bantu kuyuka bukine, kumupopwela, kumwingijila ne kutambwila mapesho. Twibikishako kwingila na ngovu mu mwingilo kechi na mambo a kuba’mba kimye kyashalako kyakepa ne, bino ke na mambo a kuba’mba tukeba kunemeka jizhina ja Lesa ne kukwasha bantu kuyuka kyaswa muchima wanji. Tuji na lupata ku mpopwelo ya kine.—1 Timo. 4:16.

¹⁷ Byo tuji bantu ba kwa Yehoba, tuji na jishuko ja kuyuka bukine pa nkebelo ya Lesa ku bantu ne ntanda. Tuji na jishuko ja kukwasha bantu kwikala balusekelo ne kwikala na luketekelo lwa kine lwa kulutwe. Twakonsha kwibabula bya kuzhikijilwa kimye kikeya lonaiko lwa bwikalo bwatama bwa ntanda ya kwa Satana. (2 Tesa. 1:7-9) Mu kifulo kya kulefulwa pa kumona kuba’mba juba ja kwa Yehoba jabanda, twafwainwa kwikala balusekelo kuba’mba tukiji na kimye kya kumwesheshamo lupata lwetu ku mpopwelo ya kine. (Mika 7:7; Hab. 2:3) Twafwainwa kwikala byepi na luno lupata? Tukesamba pa kino mu mutwe walondelapo.

Mwakonsha Kulumbulula Nyi?

• Ki ka kyamulengejile Yesu kwingilako pakatampe mu mwingilo wanji wa kusapwila?

• Kyambo kya kuba’mba “lupata” kyalumbulula ka mu Baibolo?

• Bintu ka byo tumona lelo jino byakonsha kwitulengela kwikala na lupata ku mpopwelo ya kine?

[Kipikichala pa peja 8]

Yesu watele muchima pa kuba kyaswa muchima wa Shanji ne kumwesha butemwe ku bantu

[Kipikichala pa peja 10]

Tuji na bishinka byafwainwa kwitulengela kwikala na lupata ku mpopwelo ya kine