Nanchi Mubena Kulondela Kilishitu kya Kine Nyi?

“Monka mo mubenakwendela, ... mukijishemo ne kukijishamotu.”—1 TESA. 4:1.

1, 2. (a) Bintu ka byawama bantu bavula bajingako mu kimye kya kwa Yesu byo bamwene? (b) Mambo ka kimye kyetu kyo tubena kwikalamo nakyo o kyanemena?

NANCHI mwakilangulukapo kala byo kyafwainwe kuwama umvwe mwajingako kimye Yesu kyo ajinga panopantanda nyi? Kampe mwakonsha kulanguluka pa jishuko ja kwitubuka kwi Yesu kabiji ne kufumyapo binyenge biyako na mambo a makatazho o tupitamo. Nangwa kampe mwakonsha kusakisha kumona Yesu ne kuteleka kwi aye, ko ku ba’mba kufunda kwi aye nangwa kumumona saka oba byakukumya. (Mako 4:1, 2; Luka 5:3-9; 9:11) Jafwainwe kwikala jishuko bingi kwikalako kimye Yesu kyo aubilenga bino byonse. (Luka 19:37) Kufuma kyokya kimye kafwako kisemi kyakimonapo kala bintu bya uno mutundu ne, kabiji bintu byaubile Yesu panopantanda “na kitapisho, kya kutapishiwa aye mwine” kechi bikobiwapo jibiji ne.—Hebe. 9:26; Yoa. 14:19.

² Nangwa byonkabyo, kimye kyetu kyo tubena kwikalamo nakyo kyanema bingi. Mambo ka? Tubena kwikala mu kimye kyaambijile jimo Binembelo amba “kimye kya ku mpelo” ne ‘moba apelako.’ (Da. 12:1-4, 9; 2 Timo. 3:1) Mu kyonka kino kimye kya ku mpelo kyo bamupangijilemo Satana mwiulu. Katatakatu bakamukase ne kumutaya “mu kalengwa kabula kupela.” (Lum. 12:7-9, 12; 20:1-3) Kabiji mu kyonka kino kimye mo mo tuji na jishuko jikatampe ja kusapwila “mambo awama a bufumu” mwaya ntanda, kubulako bantu pa mambo a luketekelo lwa kwikala na bumi mu Paladisa. Uno ke mwingilo ukabula kwingijiwapo jibiji ne.—Mat. 24:14.

3. Saka akyangye kuya mwiulu, Yesu waambijile baana banji ba bwanga kuba ka, kabiji kino kyavwangilemo ka?

³ Saka akyangye kuya mwiulu, Yesu waambijile baana banji ba bwanga amba: “Mukekala batumonyi bami ba kunshimuna ne mu Yelusalema, ne monse mu Yudea, ne mu Samaliya, ne monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:8) Uno mwingilo wavwangilemo kufunjisha mwaya ntanda. Kikonkwanyi ka kya uno mwingilo? Kulenga baana ba bwanga bakwabo ba kwa Kilishitu, mpelo saka ikyangye kwiya. (Mat. 28:19, 20) Twafwainwa kuba ka umvwe tusaka kwingila bulongo mwingilo wapaine Kilishitu?

4. (a) Byambo bya kwa Petelo bitanwa pa 2 Petelo 3:11, 12 bimwesha amba twafwainwa kuba ka? (b) Twafwainwa kwikala bajimuka ku ñanyi bintu?

⁴ Monai bino byambo bya mutumwa Petelo byaamba amba: “Mwafwainwa kwikala bantu ba byepi mu bwikalo bwazhila ne bwa kunemeka Lesa, byo mwikutengela ne kwikusakisha kwiya kwa juba ja Lesa.” (2 Pe. 3:11, 12) Byambo bya mutumwa Petelo bimwesha amba twafwainwa kwikala balaba mu ano moba apelako ne kumona’mba tubena kwingila mingilo imwesha amba twanemeka Lesa. Ino mingilo yavwangamo kusapwila mambo awama. Onkao mambo, ke kya lusekelo bingi kumona balongo betu ba ntanda yonse byo babena kwingila mwingilo wapaine Kilishitu wa kusapwila na kizaku. Kabiji twayuka kuba amba twafwainwa kwikala bajimuka kuchina amba makatazho aleta Satana mu ino ntanda ne bumbulwa kulumbuluka bwetu byaketulengela kukankalwa kwingila mwingilo wa Lesa. Onkao mambo, twayai tumone byo twakonsha kumwesha amba tubena kulondela Kilishitu.

Tambwilainga Mingilo Yapana Lesa

5, 6. (a) Paulo watakaikile bakwabo ba mu lwitabilo mu Yelusalema pa mambo a ka, kabiji wibajimwineko ku ñanyi bintu? (b) Mambo ka o twafwainwa kubujila kupeezha mingilo itupa Lesa?

⁵ Mu nkalata yanji ku bena Kilishitu ba mu Yelusalema, mutumwa Paulo watakaikile bena Kilishitu bakwabo pa byo batwajijile na bukishinka nangwatu mu kimye kyalumanamo. Waambile amba: “Vulukai ao moba atanshi, byo mwatambwile kyeya, mu ao mwatekenye ne kukosa mu nkondo ikatampe ya bya kumanama.” Ee, Yehoba wavulukile bukishinka bwabo. (Hebe. 6:10; 10:32-34) Byambo byalutundaiko bya kwa Paulo byafwainwa byatundaikile bingi bena Kilishitu Bahebelu. Nangwa byonkabyo, mu yonkaya nkalata, Paulo wibajimwineko pa mambo a miteeto imo iji na bantu bamo kuba amba umvwe babula kwiileka, yakonsha kwibalengela kubula kwikala na kizaku mu mwingilo wa Lesa. Waambile amba bena Kilishitu bafwainwa kujimuka kechi ‘kukana,’ nangwa kwikala na mwakulewila pa kulondela mikambizho ya Lesa ne.—Hebe. 12:25.

⁶ Luno lujimuno lwa pa mambo a muteeto wa ‘kukana’ kwingila mingilo yapana Lesa lwingila ne ku bena Kilishitu lelo jino. Twayuka kuba’mba kechi twafwainwa kupeezha mingilo yetu ya bwina Kilishitu nangwa kuleka kwikala na kizaku mu mwingilo wa Lesa ne. (Hebe. 10:39) Akino kya kine, mambo kwingila mwingilo wazhila kwakonsha kwitulengela kwikala na bumi nangwa kumona lufu.—1 Timo. 4:16.

7, 8. (a) Ki ka kiketukwasha kutwajijila kwikala na kizaku mu mwingilo wa Lesa? (b) Umvwe kechi tuji na kizaku byonka byo twajinga kala ne, twafwainwa kuvuluka ka pa mambo a kwa Yehoba ne Yesu?

⁷ Ki ka kiketukwasha kubula kwikala na mwakulewila pa kwingila mingilo ya Lesa? Jishinda jimo janema jo twafwainwa kushinjilamo uno muteeto ke kulangulukanga kimye kyonse pa kwipana kwetu kwi Lesa. Ne kyakilamo kunema, twamulayile Yehoba amba tukobanga kyaswa muchima wanji mu bwikalo bwetu bonse, kabiji tusaka kuba byonka byo twalayile. (Tangai Mateo 16:24.) Onkao mambo, bimye bimo twafwainwa kutulumanako ne kwiipuzha amba: ‘Nanchi ne luno nkebesha kwikala mwayila kwipana kwami kwi Lesa byonka byo naubanga kimyetu kyo nabatizwe nyi? Inyi kechi nji na kizaku kyo najinga nakyo kimyetu kyo nabatizwe?’

⁸ Umvwe panyuma ya kwipesapesa twatana kuba amba kechi tuji na kizaku mu mwingilo wa kwa Yehoba ne, kyakonsha kuwama kuvuluka byambo bya lutundaiko byaambile ngauzhi Zefwaniya. Waambile amba: “Maboko enu kechi alele ne. Aye Yehoba Lesa wenu waikala mukachi kenu, ye wa bulume bonse, kabiji ukemupulusha, ukasekela ne kusangalala na mambo a anweba.” (Zefwa. 3:16, 17) Bino byambo bya lutekenesho patanshi byaingijile ku bena Isalela ba kala babwelele ku Yelusalema kufuma mu buzha mu Babilona. Nangwa byonkabyo, bino byambo bingila ne ku bantu ba Lesa lelo jino. Byo twauba twingila mwingilo wa Yehoba, twafwainwa kuyuka amba Yehoba ne Mwananji betutundaika ne kwitukosesha pa kuba amba twingile mingilo yo etupa Lesa. (Mat. 28:20; Fili. 4:13) Umvwe twatwajijila kwikala bakosa mu mwingilo wa Lesa, uketukwasha kutwajijila kununguluka ku mupashi.

“Sambilai Kukebesha Bufumu” na Kizaku

9, 10. Kishinka ka kiji mu kishimpi kya kwa Yesu kya kijiilo kikatampe, kabiji twakonsha kufunjilako ka?

⁹ Byo bajiilenga kya kuja mu nzubo ya kalama wa Bafaliseo, Yesu waambile kishimpi kya kijiilo kikatampe. Mu kyokya kishimpi, walumbulwile jishuko japainwe ku bantu bapusana pusana ja kwikala pamo mu Bufumu bwa mwiulu. Kabiji wamwesheshe ne “kukana” byo kulumbulula. (Tangai Luka 14:16-21.) Mu kishimpi kya kwa Yesu, bantu bo baichile baambile bya kukainamo kutanwa ku kijiilo. Awe umo waambile amba wakebelenga kuya na kumona bujimi bo apotele. Mukwabo naye waambile amba wapotele bañombe ba mu bikonkoji kabiji wakebelenga kuya na kwibeseka. Mukwabo naye waambile amba: ‘Po po nasongolatu mukazhi o mambo o nabula kumona mwa kwishila.’ Abino bya kukainamo kechi byajinga bya kine ne. Umvwe muntu wapota bujimi nangwa bilelwa wibimwena jimo byo biji saka akyangye kupota, onkao mambo kafwako kishinka kya kwibimwena panyuma ya kwibipota ne. Kabiji masongola akatataka akonsha kulengela byepi muntu kubula kutambwila luno lwito lwanema? O ene mambo mu kino kishimpi awa waitañenenga kyo azhingijile.

¹⁰ Bantu ba Lesa bonse bakonsha kufunjilako ku kishimpi kya kwa Yesu. Kufunjilako ka? Kechi twafwainwa kuleka bintu byetu, nabiji byobya byaambiwapo mu kishimpi kya kwa Yesu kwitulengela kukankalwa kwingila mwingilo wa Lesa ne. Umvwe mwina Kilishitu kechi uba bino bintu pa kimye kyabyo ne, kizaku kyanji mu mwingilo kyakonsha kupwa. (Tangai Luka 8:14.) Pa kuchinuzhuka bino, tulondela lujimuno lwa kwa Yesu lwa kuba’mba: “Sambilai kukebesha bufumu bwanji, ne bololoke bwanji.” (Mat. 6:33) Tutundaikwa bingi kumona bakalume ba Lesa, banyike ne bakulumpe byo babena kulondela luno lujimuno lwanema. Kya kine, bamo bapeezhako bwikalo bwabo pa kuba’mba bekalengako na kimye kyabaya kya kwingilako mu mwingilo. Bayuka kuba’mba kukebesha Bufumu bwanji na kizaku kuleta lusekelo lwa kine.

11. Jishimikila ka ja mu Baibolo jimwesha buneme bwa kwingijila Lesa na kizaku ne na muchima yense?

¹¹ Pa kuba amba tulumbulule buneme buji mu kwikala na kizaku mu mwingilo wa Lesa, monai kyamwekele mu bwikalo bwa Mfumu Yehoashi wa bena Isalela. Byo ayukile amba bena Isalela bakebashinda ku bena Silya, Yehoashi wayile kwi Elisha saka ajila. Ngauzhi wamwambijile amba asobwele bena Silya muketo pa kipenze, kumwesha lushinjilo lwa Yehoba pa yewa mukoka. Kino kyafwainwa kyakoseshe bingi mfumu. Kabiji Elisha wamwambijile Yehoashi kushikula miketo yanji ne kupuma panshi. Yehoashi wapuminetu panshi jisatu ne kwikileka. Kino kyazhingijishe Elisha, mambo kupuma panshi jitanu nangwa jitanu na jimo kwakonsheshe kumwesha amba inge ‘bebashinjile bena Silya poso ne kwibavizha.’ Pakuba Yehoashi wibashinjiletu jisatu. Na mambo a kuba waubile bino kwakubula kizaku, Yehoashi washinjiletu pacheche. (2 Mfu. 13:14-19) Twakonsha kufunjilako ka ku jino jishimikila? Yehoba uketupeshatu umvwe twaingila mwingilo wanji na muchima yense ne na kizaku.

12. (a) Ki ka kyafwainwa kwitukwasha kutwajijila kwikala na kizaku mu mwingilo wa Lesa kimye kyo tubena kupita mu makatazho a mu bwikalo? (b) Ambaipo byo mubena kumwenamo mu kwikala baswikwa mu mwingilo.

¹² Makatazho o tupitamo eseka kizaku ne kwipana kwetu mu mwingilo wa Lesa. Balongo ne banyenga bavula babena kupita mu makatazho a bya mali. Bamo nabo balefulwa mambo kukolwa kolwa kwibalengela kukankalwa kwingilako pakatampe mu mwingilo wa kwa Yehoba. Nangwa byonkabyo, atweba bonse twakonsha kwingila na ngovu pa kuba’mba tutwajijile kwikala na kizaku ne kutwajijila kulondela Kilishitu kya kine. Mwane monai mashinda amo ne binembelo byatanchikwa mu kakitenguluzha kaamba amba “Ki ka Kyafwainwa Kwimukwasha Kutwajijila Kulondela Kilishitu?” Monai byo mwakonsha kwibingijisha bulongo. Umvwe mwauba bino, mukatambwila mfweto ya kine. Kuswikwa mu mwingilo kwitulengela kwikala bulongo, kuwamishako bwikalo bwetu kabiji twikala ba mutende ne lusekelo lwa kine. (1 Ko. 15:58) Kabiji kwingila mwingilo wetu kwi Lesa na muchima yense kuketulengela “kwikusakisha kwiya [kwikalapo] kwa juba ja Lesa.”—2 Pe. 3:12.

Ipesapesai mu Bukishinka

13. Pa muntu pa muntu twakonsha kuyuka byepi byo kilumbulula kwingila mwingilo na muchima yense?

¹³ Nangwa byonkabyo, kyawama kuyuka kuba’mba kwingila na muchima yense kechi kwaimena pa kimye kyo twingila mu mwingilo ne. Bwikalo bwaenda kupusana pusana. Muntu wingilatu jiola jimo nangwa maola abiji pa ñondo mu mwingilo wa mu bujimi kampe wakonsha ne kukizhamo kutokesha Yehoba pa muchima umvwe po papelela bulume bwanji. (Esakanyaiko Mako 12:41-44.) Onkao mambo, pa kuba’mba pa muntu pa muntu tuyuke byo kilumbulula kwingijila Lesa na muchima yense, twafwainwa kupesapesa bulume bwetu ne bwikalo bwetu byo buji. Byo tulondela Kilishitu, ne atweba twafwainwa kumonanga bintu byonka byo ebimona. (Tangai Loma 15:5; 1 Ko. 2:16) Ki ka kyanemene mu bwikalo bwa kwa Yesu? Waambijile jibumba ku Kapenama amba: “Nafwainwa nsapwile mambo awama a bufumu bwa Lesa ku mizhi ikwabo: mambo kyo kyo natuminwe.” (Luka 4:43; Yoa. 18:37) Kimye kyo mubena kulanguluka pa kizaku kyajinga ne Yesu mu mwingilo, pesapesai bwikalo bwenu mumone kana mwakonsha kwingilako pakatampe.—1 Ko. 11:1.

14. Mashinda ka o twakonsha kwingijilamo pakatampe mu mwingilo wetu?

¹⁴ Kwipesapesa bulongo kwakonsha kwitulengela kunungako kimye kyo twingijilamo mu mwingilo. (Mat. 9:37, 38) Kyakumwenako, bakyanyike betu bavula bapwishatu masukulu katataka babena kwingilako pakatampe mwingilo kabiji baji na lusekelo lukatampe lwa kwingilako mwingilo wa bupainiya. Nanchi ne anweba musaka kwikala na luno lusekelo nyi? Balongo ne banyenga bamo bafuukulapo kuvilukila ku mapunzha angi a mu kyalo kyabo nangwatu byalo bikwabo kuji kukajilwa kwa basapwishi ba Bufumu. Kabiji bakwabo bafunda mulaka ungi pa kuba’mba basapwilenga bantu bamba yewo mulaka. Nangwa kya kuba kwingilako pakatampe kechi kwapela ne, mufuma mapesho avula kabiji twakonsha kukwasha ne bakwetu ‘kuyukisha bya bukine.’—1 Timo. 2:3, 4; 2 Ko. 9:6.

Byakumwenako bya mu Baibolo bya Kulondela

15, 16. Byakumwenako bya bañanyi byo twakonsha kulondela mu kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu baji na kizaku?

¹⁵ Aba bamo baikele batumwa banji baubilepo byepi Kilishitu byo ebechile kuba’mba bamulondelenga? Pa kwamba pe Mateo, jishimikila jaamba amba: “Washile byonsetu, waimene, kamulondele.” (Luka 5:27, 28) Pa mambo a kwa Andeleo ne Petelo bakwachilenga masabi, tutanga amba: “Ponkapotu bealekele makonde abo, ke bamulondele.” Kabiji Yesu wamwene ba Yakoba ne Yoano banungakenyenga makonde abo pamo ne shabo. Baubilepo byepi Yesu byo ebechile? “Ponkapotu ne abo nabo balekele ne bwato ne shabo, ke bamulondele.”—Mat. 4:18-22.

¹⁶ Kyakumwenako kikwabo kyawama ke kyokya kya kwa Saulo, awo waikele ke mutumwa Paulo. Nangwa kya kuba wamanyikanga bingi baana ba bwanga ba kwa Kilishitu, wapimpwile byubilo ne kwikala ke ‘kintu kyasalululwa’ kushimuna jizhina ja Kilishitu. “Ponkapotu mu mashinagoga [Paulo] wasapwijilenga mambo a Yesu, amba ye Mwana Lesa.” (Byu. 9:3-22) Kabiji nangwa kya kuba wapichilenga mu makatazho ne lumanamo, Paulo kechi walekele kwikala na kizaku ne.—2 Ko. 11:23-29; 12:15.

17. (a) Mwakebesha kuba ka pa mambo a kulondela Kilishitu? (b) Ñanyi mapesho o twikala nao na mambo a kuba kyaswa muchima wa Yehoba na muchima wetu yense ne na bulume bwetu bonse?

¹⁷ Tusaka kulondela kyakumwenako kyawama kya boba batumwa ne kwingila papelela bulume bwetu na muchima yense. (Hebe. 6:11, 12) Mapesho ka o twikala nao umvwe ke tulondele Kilishitu na kizaku ne na muchima yense? Twikala na lusekelo lwa kine mu kuba kyaswa muchima wa Lesa, kabiji ne lolwa lufuma mu kwikalako na mashuko akwabo a mwingilo ne mitembo ya mu kipwilo. (Sala. 40:8; Tangai 1 Tesalonika 4:1.) Ee, byo twibikako na ngovu kulondela Kilishitu, twikala na mapesho avula nabiji mutende, lusekelo, kwitabilwa ne Lesa ne jishuko ja kwikala na bumi bwa myaka.—1 Timo. 4:10.

Do You Recall?

•Ñanyi mwingilo wanema ye betupa, kabiji twafwainwa kumumonanga byepi?

•Ñanyi miteeto ya bantu yo twafwainwa kuchinuzhuka, kabiji mambo ka?

•Twafwainwa kwipesapesa ka mu bukishinka?

•Ki ka kiketukwasha kutwajijila kulondela Kilishitu?

[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 27]

Ki ka Kyafwainwa Kwimukwasha Kutwajijila Kulondela Kilishitu?

▪Tangainga Mambo a Lesa pa juba pa juba ne kulanguluka pa byo mubena kutanga.—Sala. 1:1-3; 1 Timo. 4:15.

▪Lombainga bukwasho ne lutangijilo lwa mupashi wa Lesa kimye kyonse.—Zeka. 4:6; Luka 11:9, 13.

▪Endañanainga na boba baji na kizaku kikatampe kya mu mwingilo.—Mana 13:20; Hebe. 10:24, 25.

▪Yukai bimye byo tubena kwikalamo.—Efi. 5:15, 16.

▪Langulukainga pa bintu byatama bifuma mu ‘kukana’ kwingila mwingilo.—Luka 9:59-62.

▪Kimye kyonse vulukainga pa luchipo lwa kwipana kwenu ne mapesho avula eya na mambo a kwingijila Yehoba ne kulondela Kilishitu na muchima yense.—Sala. 116:12-14; 133:3; Mana 10:22.