Nanchi Mwi “Bamukoyo Mu Kwingila Mingilo Yawama” Nyi?

“Kilishitu Yesu . . . wipaine mwine na mambo a atweba . . . ne kwitokeshesha mwine bantu banji, bamukoyo mu kwingila mingilo yawama.”—TITU. 2:13, 14.

MUSAKWAMBA’MBA KA?

Mambo ka o mumwena kwikala bamukoyo mu kwingila mingilo yawama amba jishuko jikatampe?

Kinembelo Danyela 2:41-45 kitundaika byepi kwingila na mukoyo mwingilo wetu wa kusapwila?

Lumbululai byubilo byawama byo bilengela bantu kwiya mu bupopweshi bwa kine ne kwi Yehoba Lesa.

1, 2. Bakamonyi ba kwa Yehoba baji na ñanyi mwingilo wanema, kabiji mumvwa byepi pa kino?

BAVULA bomvwa bingi bulongo inge bebapa kilambu kya kwibasanchila pa byo bauba. Kya kumwenako, bamo bebapa kilambu inge baingila mwingilo wa kupwanya byalo. Bino kwitutuma kwi Lesa kwikala bantomesha nangwa’mba baluwe ba kuya na kupwanya bantu na Mulenga wabo ke jishuko jikatampe bingi.

² Atweba Bakamonyi ba kwa Yehoba yetu bonka tuji na jino jishuko. Lesa ne Kilishitu betukambizha kusashijila bantu amba “pwanai na Lesa.” (2 Ko. 5:20) Yehoba witupa mwingilo wa kuleta bantu kwi aye. Bantu bavula mu byalo kukila pa 235 bebakwasha kwikala na bulunda bwawama ne Lesa ne kwikala na luketekelo lwa kukekala na bumi bwa myaka ne myaka. (Titu. 2:11) Twatapo muchima kwita “yense wasaka [kuba’mba] atambule mema a bumi a bupetu.” (Lum. 22:17) Na mambo a kuba twata muchima pa uno mwingilo ne kumwingila na kizaku, kyailamo kwitutela amba bantu “bamukoyo mu kwingila mingilo yawama.” (Titu. 2:14) Pano twayai twisambe pa mukoyo wetu wa kwingila mingilo yawama byo etukwasha kuleta bantu kwi Yehoba. Jishinda jimo ke kupichila mu mwingilo wa kusapwila.

IKALAI NA MUKOYO BYONKA BIJI YEHOBA NE YESU

3. “Mukoyo wa Yehoba” witulengela kuketekela ka?

³ Pa mambo a bintu bikoba bukalama bwa Mwana Lesa, Isaya 9:7 waamba’mba: “Mukoyo wa Yehoba wa mabumba ye ukebifikizha bino bintu.” Bino byambo bimwesha kuba’mba Shetu wa mwiulu ukebesha bingi kupulusha bantu. Mukoyo wa Yehoba umweshatu patoka kuba’mba mwingilo wa kusapwila Bufumu ye etupa ukebewa kumwingila na muchima yense, na kizaku ne na mukoyo. Mukoyo wetu wa kukwasha bantu kuyuka Lesa umwesha mukoyo wa Yehoba. Byo tuji bamwingilo umo ne Lesa, nanchi twafuukulapo kwingila na ngovu mwingilo wa kusapwila mambo awama kwesakana na biji bwikalo bwetu nyi?—1 Ko. 3:9.

4. Yesu witushijile byepi kya kumwenako kya kwingila na mukoyo mu mwingilo wa kusapwila?

⁴ Akilangulukai pa mukoyo wa kwa Yesu. Washile kya kumwenako kya kwingila na mukoyo mu mwingilo. Nangwa kya kuba wamanyikilwe, Yesu watwajijile kusapwila na mukoyo kufika ne byo afwile. (Yoa. 18:36, 37) Kimye kya kupana bumi bwanji kwikala kitapisho byo kyafwenyenye pepi, Yesu waingijile na ngovu kukwasha bantu kuyuka Yehoba.

5. Yesu waingijile byepi mwayila kishimpi kyanji kya kichi kya mukuyu?

⁵ Mu mwaka wa 32 C.E., Yesu waambile kishimpi kya muntu wajimbile mu bujimi bwanji bwa miñanzañanza kichi kya mukuyu kyabujile kupanga bipangwa pa myaka isatu. Byo aambijile ufina binyu kuba’mba ekitemepo, uno wamwingilo walombele kuba’mba bamupeko kimye kya kubikako mbolezha. (Tangai Luka 13:6-9.) Kimye Yesu kyo aambile bino, bantu bachechetu bo baikele baana banji ba bwanga. Byonka byo aambile mu kino kishimpi kya ufina binyu, Yesu waingijishe kimye kicheche kyashajileko, kampe bañondo batanu na umo kwingila na ngovu mwingilo wa kusapwila mu Yudea ne mu Pelia. Byo kwashajile moba acheche kuba’mba afwe, Yesu wajijile mambo bantu bavula kechi batambwijile mambo awama ne.—Mat. 13:15; Luka 19:41.

6. Mambo ka o twafwainwa kwingila na ngovu mu mwingilo wa kusapwila?

⁶ Byo kiji kuba’mba tuji mu moba apelako, nanchi kechi twafwainwa kwingila na ngovu mwingilo wa kusapwila nenyi? (Tangai Danyela 2:41-45.) Twatokwa bingi pa kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba. Yetu bonka tukwasha bantu pano pa ntanda kuyuka bikapwa makatazho a bantu. Katatakatu papo, munembeshi wa byambo umo waambile’mba kafwako muntu wakonsha kuyuka ene mambo bintu byatama o bimwekela bantu bawama ne. Ke mwingilo wetu atweba bena Kilishitu kubula bantu bakeba mikumbu ya mu Baibolo ya mepuzho a uno mutundu. Onkao mambo, tuji na bishinka byavula bya kwitulengela “kwikala bamukoyo” mu kwingila mwingilo witupa Lesa. (Loma 12:11) Inge ketwingile na mukoyo, Lesa ukapesha mwingilo wetu wa kukwasha bantu kuyuka Yehoba ne kumutemwa.

MUCHIMA WA KWIPANA UNEMEKA YEHOBA

7, 8. Nga muchima wa kwipana unemeka byepi Yehoba?

⁷ Byonka byo kyajinga ku mutumwa Paulo, ne atweba bimye bimo mwingilo wetu wakonsha kwitulengela “kutoñama” ne “kubula kajo.” (2 Ko. 6:5) Bino byambo bimwesha muchima wa kwipana kabiji bituvululako bapainiya batangizhako mwingilo wa kusapwila mu bwikalo bwabo aku saka bengila mingilo ya kwikwashishamo. Akilangulukai ne pa kino, bamishonale ‘beichila abo bene nobe binyu pa kitapisho’ kupichila mu kuya na kukwasha bantu mu byalo bingi. (Fili. 2:17) Bakulumpe mu kipwilo bengila na ngovu, kimo kimye bakankalwa ne kuja nangwa kulaala na mambo a kulama mikooko ya Yehoba. Kabiji tuji ne na bakote ne boba bakolwa kolwa bebikako kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne kwingilako mwingilo wa mu bujimi. Tutundaikwa bingi pa kwipana kwa bano bakalume ba Lesa bonse. Kabiji bantu bamona byo twanemeka mwingilo wetu.

⁸ Mu nkalata yo atumine ku banemba mapepala a byambo mu United Kingdom, mwanamulume umo wabula Kamonyi waambile’mba: “Bantu baleka kuketekela mu bupopweshi . . . Nga bantangi ba machechi babena kuba ka? Kechi baya na kusapwila bantu byonka byaubanga Kilishitu ne . . . Bupopweshi bumweka’mba bwata bantu muchima ke Bakamonyi ba kwa Yehoba, mambo bo baya na kusapwila bukine ku bantu.” Mu ino ntanda muji bantu betemwatu bene, muchima wetu wa kwipana kwingila uno mwingilo unemeka bingi Yehoba Lesa.—Loma 12:1.

9. Ñanyi kintu kyakonsha kwitulengela kutwajijila kwikala bamukoyo mu kwingila mingilo yawama mu mwingilo wetu?

⁹ Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuba byepi inge twamona kuba’mba kechi tubena kwingila na mukoyo ne? Kyakonsha kwitukwasha ke kulanguluka pa bintu bibena kuba Yehoba kupichila mu mwingilo wa kusapwila. (Tangai Loma 10:13-15.) Kupuluka kwaimena pa kwita pa jizhina ja Yehoba mu lwitabilo, bino bantu bakonshatu kuba bino inge twibasapwila. Kuyuka kino kuketulengela kutwajijila kwikala bamukoyo mu kwingila mingilo yawama ne kwibikako kusapwila mambo awama a Bufumu.

BYUBILO BYAWAMA BILETA BANTU KWI LESA

10. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba byubilo byetu byawama bileta bantu kwi Yehoba?

¹⁰ Nangwa kya kuba mukoyo wanema mu mwingilo, pano bino, kechi ye yenkatu wakonsha kuleta bantu kwi Lesa ne. Kintu kikwabo kyanema kileta bantu kwi Lesa ke byubilo byawama. Paulo waambile pa buneme bwa kwikala na byubilo byawama byo aambile’mba: “Kechi tuba bintu bya kwituntulako bantu ne, kuchina amba mwingilo wetu wakanenwa bibi.” (2 Ko. 6:3) Ñambilo yawama ne byubilo byetu bilengela lufunjisho lwa Lesa kutotwa, ne kuleta bantu mu mpopwelo ya Yehoba. (Titu. 2:10) Javula tumvwa bintu byawama bifumamo umvwe bantu bamona byubilo byetu bya bwina Kilishitu.

11. Mambo ka o twafwainwa kulangulukilapo ne kulombapo pa byakonsha kufuma mu byubilo byetu?

¹¹ Byubilo byawama bilengela bantu kufunda bukine, pakuba byubilo byatama bilengela bantu kukana. Onkao mambo, inge tuji ku nkito, pa nzubo, nangwa ku sukulu, twafwainwa kuchinuzhuka byubilo byakonsha kulengela mwingilo wetu kunenwa bibi. Inge ketulenge mambo kya nshiji, mukafuma kalulu kuvimba meso. (Hebe. 10:26, 27) Kino kyakonsha kwitulengela kulangulukapo ne kulombapo pa byo tuba ne bantu byo bamona byubilo byetu. Byubilo bya mu ino ntanda byo bibena kuya na kutaminakotu, bantu bakishinka bakatwajijila kumona “mo bapusena . . . umwingijila Lesa, ne yewa ubula kumwingijila.” (Mala. 3:18) Onkao mambo, byubilo byetu byawama bya bwina Kilishitu bingila mwingilo wanema bingi wa kupwanya bantu ne Lesa.

12-14. Kuchinchika meseko a lwitabilo lwetu kulengela bantu kumona byepi mwingilo wetu? Ambai bya kumwenako.

¹² Byo anembejile bena Kolinda, Paulo waambile’mba wapichile mu bya malwa, mu byakatazha ne mu bipumo ne kukaswa. (Tangai 2 Kolinda 6:4, 5.) Inge twapita mu meseko a lwitabilo, kuchinchika kwetu kwakonsha kukwasha bantu kuswa bukine. Mu myaka ya kunyuma, ku mpunzha imo mu kyalo kya Angola, bakebelenga kuvizha Bakamonyi ba kwa Yehoba. Bakamonyi ba kwa Yehoba babiji ne bantu bakwabo 30 bakebelenga kufunda bukine, bebalukukile kimye kyo bapwijilenga. Kepo bantu baishile na kumona byo bebazhipawilenga bano bantu babula mambo kya kuba ne bizabila bya mashi. Kabiji bazhipawilenga ne banabakazhi ne baana kumo. Baubilenga bino kuba’mba bantu baleke kuteleka ku Bakamonyi ba kwa Yehoba. Pano bino, byo bapwishishe kwibazhipaula, bantu bavula mu yoya mpunzha bayilenga ku Bakamonyi ba kwa Yehoba na kulomba kuba’mba bebafunjishenga Baibolo. Pa kupitapo kimye, mwingilo wa kusapwila Bufumu watwajijile kabiji bantu bavula baishile mu bukine kabiji mwafumine bintu byawama bingi.

¹³ Kino kyamwekele kibena kumweshatu patoka kuchinchika ne kulondela mafunde a mu Baibolo byo kukwasha bantu. O ene mambo kuchinchika kwa kwa Petelo ne batumwa bakwabo o kwalengejile bantu bavula kupwana ne Lesa. (Byu. 5:17-29) Ne atweba, kuchinchika kwetu kwakonsha kulengela bakwetu bo tufunda nabo, bo twingila nabo nangwa balongo betu kuswa bukine.

¹⁴ Ne ano moba balongo betu bamo babena kwibamanyika. Kya kumwenako, mu kyalo kya Armenia, balongo nobe 40 bebakasa na mambo a kukana kutwela bushilikale, kabiji kibena kumweka kuba’mba mu bañondo babena kwiya ne balongo bakwabo bavula bakakaswa. Mu kyalo kya Eritrea, bakalume ba kwa Yehoba 55 bebataya pa kazhima, bamo baji na myaka ya kusemwa kukila pa 60. Mu South Korea, Bakamonyi nobe 700 bebakasa na mambo a lwitabilo lwabo. Papita ne myaka 60 kufuma patendekejile luno lukatazho. Twayai tulombenga kuba’mba bukishinka bwa balongo betu babena kumanyikwa mu byalo byapusana pusana buletenga lukumo kwi Lesa ne kukwasha bantu batemwa bololoke kwiya mu bupopweshi bwa kine.—Sala. 76:8-10.

15. Ambai kyamwekele kibena kumwesha bukishinka byo bulengela bantu kufunda bukine.

¹⁵ Bukishinka bwetu nabo bulengela bantu kwiya mu bukine. (Tangai Bahebelu 13:18.) Akilangulukai pa kino kyamwekele: Kimye nyenga kyo abikilenga mali mu mashinyi unemba machikichi mu sakya, mukwabo wamwambijile’mba kechi wafwainwa kupana mali a jichikichi ne, mambo wayilengatu pa bwipi. Nyenga walumbulwile kuba’mba kijitu bulongo kupana mali nangwa kya kuba wayilengatu pa bwipi. Panyuma ya kino, uno mukwabo waikijilemo mu sakya. Kepo waendeshanga sakya aalulukile ne kwipuzha nyenga amba, “Mwi Bakamonyi ba kwa Yehoba nyi?” Nyenga wakumbwile’mba, “Ee mwane, pano mambo ka o mwaipwizha byobyo?” Uno mwanamulume wakumbwile’mba, “Naji kumvwanga byo mwaji kwisambanga pa kupana mali a jichikichi ja mu sakya, kabiji nayuka kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba bo baji pa bantu bacheche boba bino kabiji bo bantu bakishinka mu bintu byonse.” Byo papichile bañondo bacheche, uno mwanamulume wasolomokele nyenga pa kupwisha kupwila ne kumwambila’mba, “Mwangyuka nyi? Amiwa yami naendeshenga sakya ye mwisambilenga nanji pa bya kupana mali a machikichi. Byo namwene byubilo byenu, nafuukwilepo kutendeka kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba.” Bukishinka bwetu bumwesha amba twibasapwishi baketekelwa.

MWESHAINGA BYUBILO BINEMEKA LESA

16. Mambo ka byubilo nabiji kukoka muchima, butemwe ne lusa o bilengela bantu kukeba kuyuka Lesa? Ambai kya kumwenako.

¹⁶ Byubilo byetu byawama nabiji kukoka muchima, butemwe ne lusa nabyo bilengela bantu kwiya kwi Yehoba. Bantu inge bamona bino byubilo bibalengela kukeba kuyuka Yehoba, byo akeba ne bantu banji. Byubilo bya bena Kilishitu ba kine byapusana na munema wa bubela wa kunemeka Lesa wa bapopweshi ba bujimbijimbi bemweshatu ku bantu. Bantangi ba bupopweshi bamo banonka bingi na mali o batambula ku bantu babo mu bujimbijimbi, mu ano mali bapotamo myotoka ya mutengo ne kushimika mazubo akatampe, kabiji bashimikila ne bakabwa mwakulaala mwawama bingi. Kwambatu kine, bavula betela’mba baana ba bwanga ba kwa Kilishitu kechi bakeba ‘kupana kyatu’ ne. (Mat. 10:8) Byavula byo bafunjisha kechi bya mu Binembelo ne, bajitu byonka byajinga bañanga basatukile bajinga mu Isalela ‘bafunjishanga’mba, tutambule mfweto.’ (Mika 3:11) Bukamfutumfutu bwa uno mutundu kechi bulengela bantu kupwana ne Lesa ne.

17, 18. (a) Kumwesha byubilo bya kwa Yehoba mu bwikalo bwetu kuleta byepi munema kwi aye? (b) Ñanyi kintu kimutundaika kwikala na mukoyo wa kuba byawama?

¹⁷ Mafunjisho a bena Kilishitu ba kine ne bintu byawama byo boba bilengela bantu kukeba kufunda bukine. Kya kumwenako, painiya wa kimye kyonse byo asapwijilenga ku nzubo ku nzubo bamupangile ku mwanamukazhi wakikulumpe wafwilwa. Bano bainetu baambile’mba byo ajizhizhe ngengele ya pa kibelo bajinga pa ndandalashi na kubika gulobo wa malaichi mu kibamba mwa kutekela mu nzubo. Uno mulongo wibambijile’mba, “Kechi mwafwainwa kuba bino bunke bwenu ne, mwakonsha kutanwa mu mapuso.” Uno mulongo painiya wibakwashisheko kubika gulobo waya ne kuya. Bano bainetu mwanabo wamulume byo abwelele bamubujile, kabiji watemenwe bingi kya kuba wakebelenga kumona uno mulongo kuba’mba amusanchile pa kyo aubile. Mu kuya kwa moba, uno mwanabo waswile kufunda Baibolo.

¹⁸ Mambo ka o mwasajilapo kutwajijila kwikala na mukoyo wa kwingila mingilo yawama? Kampe ke na mambo a kuba mwayuka’mba inge twaingila mwingilo wetu na mukoyo ne kuba bintu mwayila kyaswa muchima wa Lesa, tunemeka Yehoba ne kukwasha bantu kuba’mba bakapuluke. (Tangai 1 Kolinda 10:31-33.) Kutemwa Lesa ne bakwetu ko kwitulengela kwikala ba mukoyo wa kwingila mingilo yawama, kusapwila mambo awama ne kwikala na byubilo byawama. (Mat. 22:37-39) Inge twaikala na mukoyo wa kwingila mingilo yawama, tukekala bingi na lusekelo. Kabiji tutengela kimye bantu bonse kyo bakekala na mukoyo mu mpopwelo ya kine ne kunemeka Mulenga wetu Yehoba.

[Bipikichala pa peja 10]

Kuya mu mwingilo kushimuna bukamonyi ku boba bemumona

[Kipikichala pa peja 12]

Bantu bamona bukishinka bwenu ne byo mwingila na ngovu