Fuukulainga Bintu Bileta Munema Kwi Lesa
“Wajimuka utalatala ko aya.”—MANA 14:15.
1, 2. (a) Kintu ka kyo twafwainwa kuteshapo muchima mu bintu byonse byo tufuukulapo kuba? (b) Mepuzho ka o tusakwisambapo?
BYAVULA bingi byo tuba pa juba pa juba. Byavula ke bya pa kakimyetu kacheche. Pano bino, bimo byakonsha kwitukwasha bingi mu bwikalo bwetu. Bintu ka byonkabyo? Bintu byo tufuukulapo kuba. Bintu byonse byo tufuukulapo kuba, kikale bikatampe nangwa bicheche, kintu kyo twafwainwa kuteshapo muchima ke kumona amba bibena kuleta munema kwi Lesa.—Tangai 1 Kolinda 10:31.
2 Nanchi kimupelela kufuukula bintu bya kuba nyi, inyi ne? Umvwe tubena kukeba kwikala bena Kilishitu bakoma ku mupashi, twafwainwa kuyuka byawama ne byatama, kepo ne kwifuukwila bintu atweba bene kukila kulondelatu byafuukula mukwenu. (Loma 12:1, 2; Hebe. 5:14) Bishinka ka bikwabo byawama byakonsha kwitulengela kuyuka ene mambo o twafwainwa kufuukwilanga bintu byawama? Mambo ka kimye kimo o kyakatezha kufuukula bintu byawama? Kabiji mashinda ka o twakonsha kulondela pa kuba amba bintu byo tubena kufuukulapo biletenga munema kwi Lesa?
Mambo ka o Twafwainwa Kufuukwila Bintu?
3. Bintu ka byo twafwainwa kumona amba kechi byalubankanya bintu byo tufuukulapo kuba ne?
3 Umvwe twaikala na michima ibiji kimye kyo tukeba kwingijisha bipimo bya mu Baibolo, bakwetu baana basukulu ne bo twingila nabo bakonsha kulanguluka amba kechi twasumininwa mu bintu byo twaitabilamo ne, kabiji ne kuba amba bakonsha kupelawizha kwitusendula. Bakonsha kubepa nangwa kwiba kabiji bakonshatu ne kwitujimbaika “kulondela jibumba mu kuba bibi” pa kuba amba betuvwangemo nangwatu kubula kwibatandamo. (Lupu. 23:2) Pano bino, muntu wayuka bya kufuukula bulongo bintu bileta munema kwi Lesa kechi ukaleka moyo nangwa milanguluko ya kumukana kumulengela kubila bintu mu jishinda japusanako na jiwi janji ja mu muchima jafundwa na Baibolo ne.—Loma 13:5.
4. Mambo ka bakwetu o bakonsha kukebela kwitufuukwilako bintu?
4 Kechi bonse bakeba kwitukwashako pa kufuukula bintu bakeba kwitongola ne. Balunda netu baji na muchima wawama wa kwitukwasha bakonsha kukosako kuba amba tube byo babena kwitubula. Umvwe twiikela, balongo betu bakonsha kutwajijila kwituta muchima kabiji bakonsha kukeba kutwajijila kwitukwashako kufuukula bintu byanema. Kyakumwenako, akilangulukai pa mambo a mashinda a kubukilwamo ku kipatela. Baibolo wakanya kubikwa mashi. (Byu. 15:28, 29) Pano bino, bintu bikwabo byalamata mbukilo ya ku kipatela, kechi byaambiwapo tonko tonko ne, kabiji atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kwifuukwila pa mambo a mbukilo yo twakonsha kuswa nangwa kukana.a Batemwe betu bakonsha kukosako bingi kwitufuukwilako pa mambo a ino mbukilo. Pano bino, umvwe ketufuukule pa bino bintu, mwina Kilishitu yense wipana kabiji wabatizhiwa wafwainwa kwisendela mwine “kisendwa kyanji.” (Nga. 6:4, 5) Kintu kyo twafwainwa kuteshapo muchima ke kutwajijila kwikala na jiwi ja mu muchima jawama kwi Lesa, kechi ku bantu ne.—1 Timo. 1:5.
5. Twakonsha kuchinuzhuka byepi kubula kulobesha lwitabilo lwetu?
5 Kwikala na michima ibiji kwakonsha kwitubika mu kizumba kikatampe. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele amba muntu wa michima ibiji “ukankazhama mu mashinda anji onse.” (Yako. 1:8) Byonkatu biji muntu uji mu bwato bukumpaulwa pa kalunga na mambo a kipuupu kikatampe, ne muntu wa michima ibiji naye ukumpaulwa na milanguluko yapusana pusana ya bantu. Kipela bingi muntu wa uno mutundu kulobesha lwitabilo lwanji byonka biloba bwato, kabiji upamo bakwabo mambo inge wapita mu kintu kyatama! (1 Timo. 1:19) Twakonsha kuchinuzhuka byepi kino kizumba? Twafwainwa ‘kukoselamo mu lwitabilo.’ (Tangai Kolose 2:6, 7.) Pa kuba amba tukoselemo mu lwitabilo, twafwainwa kufunda bya kufuukula bintu bimwesha amba tuji na lwitabilo mu Mambo a Lesa anembwa na mupashi. (2 Timo. 3:14-17) Pano nanchi ki ka kyakonsha kwitulengela kukankalwa kufuukula bulongo bintu?
Ene Mambo o Kyakonsha Kukatezha Kufuukula Bintu
6. Moyo wakonsha kwitulengela kuba byepi?
6 Moyo wakonsha kwitukonyangazha, ko kuba amba moyo wa kuchina kufuukula bintu kutama, moyo wa kukankalwa kuba bintu nangwa moyo wa kuchina kumweka buleya ku bakwetu. Kijitu bulongo kulanguluka pa bino. Kafwako muntu ukeba kufuukula kutama bintu byakonsha kumubika mu makatazho ne kumuletela bumvu ne. Nangwa byonkabyo, kutemwa Lesa ne Mambo anji kwakonsha kwitukwasha kukepeshako moyo. Mu ñanyi mashinda? Kutemwa Lesa kuketulengelanga kimye kyonse kumona byaamba Mambo anji ne mabuku alumbulula Baibolo saka tukyangye kufuukula bintu byanema. Kino kyakonsha kukepeshako bilubo byetu. Mambo ka? Mambo Baibolo wakonsha ‘kupana kujimuka ku babilubi, ne maana a kuyuka bintu ne a kwibipima ku bansongwalume.’—Mana 1:4.
7. Mfumu Davida wakonsha kwitufunjishapo ka pa mambo a bintu byo apichilengamo?
7 Nanchi kimye kyonse tufuukula bintu byawama nyi? Ine. Atweba bonse tuba bilubo. (Loma 3:23) Kyakumwenako, Mfumu Davida wajinga wa maana ne bukishinka. Pano bino, kimye kimo wafuukulanga bintu byatama byamuletelanga makatazho aye mwine ne bakwabo. (2 Sam. 12:9-12) Nangwa byonkabyo, Davida kechi walekele bilubo byanji kumulengela kubula kufuukula bintu byamulengejile kutalwa bulongo kwi Lesa ne. (1 Mfu. 15:4, 5) Byonka byaubile Davida, ne atweba nangwa kya kuba twalengelepo kala bilubo, twakonsha kufuukula bulongo bintu umvwe twavuluka amba Yehoba ukalubako bilubo byetu ne kwitulekelako mambo. Ukatwajijila kukwasha boba bamutemwa ne kumukokela.—Sala. 51:1-4, 7-10.
8. Tufunjilako ka ku byambo byaambile mutumwa Paulo pa mambo a masongola?
8 Twakonsha kukepeshako bijikila byo twikala nabyo pa mambo a bintu byo tufuukula. Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kuvuluka amba kuji mashinda avula awama kufuukwilamo bintu. Akilangulukai byaambile mutumwa Paulo pa mambo a masongola. Na bukwasho bwa mupashi wanembele amba: ‘Umvwe muntu wamona’mba wakankalwa kwikala bunke, kabiji wapitaila pa jifumbi ja bwanyike, wafwainwa kuba bino: obe monka mwakebela muchima wanji; kechi walenga mambo ne. Basongole nangwa kusongolwa. Pakuba awa wafuukulapo ne kwikitabizha mu muchima wanji, uji na lūsa pa kyo akeba kabiji wasalapo kubula kusongola, wauba bulongo.’ (1 Ko. 7:36-38) Paulo waambile pa bukatanda nangwa buzhike kwikala kintu kyawamisha, pano bino kechi waambile amba kyo kintutu kyonka kyawama ne.
9. Nanchi twafwainwa kulangulukanga pa jishinda jimwenamo bakwetu bintu byo tufuukula nyi? Londololai.
9 Nanchi twafwainwa kulangulukanga pa jishinda jimwenamo bakwetu bintu byo tufuukula nyi? Ee, twakonsha kulangulukangapo. Akimonai byaambile Paulo pa mambo a kuja kajo kamwekelenga nobe bekatapishishe ku bankishi. Wayukile amba kintu kyafuukulwa kechi kyakonsha kutama ne, pano bino kyakonsha kukozha muntu uji na jiwi ja mu muchima jabula kukosa. Paulo wafuukwilepo kuba ka? Wanembele amba: “Umvwe kajo kamutuntwisha mulongo wami, kechi nkaja nyama myaka yonsetu ne, kuchina’mba nakamutuntwisha mulongo wami.” (1 Ko. 8:4-13) Ne atweba twafwainwa kumona bintu byo tufuukulapo kuba byo byakonsha kulengela jiwi ja bakwetu kwikala. Pano bino, kintu kyo twafwainwa kutapo muchima ke kumona bintu byo tukeba kuba byo bikalamata bulunda bwetu ne Yehoba. (Tangai Loma 14:1-4) Mafunde ka a mu Baibolo etukwasha kufuukula bintu bileta munema kwi Lesa?
Mashinda Atanu ne Jimo Akonsha Kwitukwasha Kufuukula Bintu Byawama
10, 11. (a) Twakonsha kumwesha byepi kubula kwitota mu kisemi? (b) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuvulukanga ka pa kufuukula bintu byalamata kipwilo?
10 Kange mwitotenga ne. Saka tukyangye kusala bintu bya kuba, twafwainwa kwishikisha amba, ‘Nanchi nji na lūsa lwa kufwainwa kufuukula bino nyi?’ Mfumu Solomone wanembele amba: ‘Paji kwitota pakalondela bumvu; pakuba bepelula bo baji na maana.’—Mana 11:2.
11 Bansemi bakonsha kupa baana babo jishuko ja kufuukula bintu bimo, pano bino baana kechi bafwainwa kulanguluka amba baji na lūsa lwa kuba bino ne. (Kolo. 3:20) Bainetu nabo bajiko na lūsa mu kisemi, pano bino bafwainwa kuyuka bumutwe bwa bamwata wabo. (Mana 1:8; 31:10-18; Efi. 5:23) Kabiji ne banabalume nabo bafwainwa kuyuka amba lūsa lwabo luji ne po lwapelela kabiji ne kuba amba bafwainwa kunekenena Kilishitu. (1 Ko. 11:3) Bakulumpe mu kipwilo bafuukula bintu byalamata kipwilo. Pano bino, bamona kuba amba ‘kechi bapitaila pa bintu byanembwa’ mu Mambo a Lesa ne. (1 Ko. 4:6) Kabiji balondela bulongo lutangijilo lo batambwila kufuma kwi kalume wakishinka. (Mat. 24:45-47) Twakonshatu kubula kwiletela bijikila ne bulanda atwe bene ne bakwetu pamo umvwe ketufuukule bintu bulongo kwesakana na lūsa lo twapewa.
12. (a) Mambo ka o twafwainwa kupesela pesela bishinka? (b) Londololai muntu byo akonsha kupesapesa.
12 Pesapesainga. Solomone wanembele amba: “Muntu ulangulukila jimo ne kukosakana pa kwingila ukamona bintu byavula; pakuba bonse boba bya lubilo-lubilo bakayanda.” (Mana 21:5) Kyakumwenako, nanchi mubena kulanguluka kutendeka kuba busulu nyi? Kange mufikene kuja kabakubaku ne. Ikalai na bishinka bya kine, ne kwipuzha boba bayuka bya kuba bobo busulu kabiji ne kumona byaamba mafunde a mu Baibolo pa mambo a byo mukeba kuba. (Mana 20:18) Pa kuba amba kimukwasheko kupesapesa, nengezhai mitanchi ibiji, umo ubena kumwesha mfweto ijimo kabiji ne mutanchi mukwabo ubena kumwesha bintu byatama byakonsha kufumamo. Saka mukyangye kufuukula bya kuba, ‘bajilai jimo mali akataikilamo.’ (Luka 14:28) Monai byobyo bintu byo mwafuukulapo kuba byo byakonsha kwimukwasha kuyuka mali o mwakonsha kwikala nao ne bumupashi bwenu byo bwakonsha kwikala. Kikebewa kimye ne kwibikako pa kuba amba mupesepese bishinka. Kuba bino kukemukwashako kubula kuja kabakubaku pa kufuukula bintu byakonsha kwimuletela bijikila.
13. (a) Mulaye ka uji pa Yakoba 1:5? (b) Kulomba maana kwakonsha kwitukwasha byepi?
13 Lombainga maana. Bintu byo tufuukulapo kuba byakonsha kuletatu munema kwi Lesa, inge kya kuba twamulomba kuba amba etukwashe pa kwibifuukula. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele amba: ‘Umvwe mwi anweba muji umo wabula maana, epuzhe Lesa, upanapanatu ku bonse ne kushintauka ne; kabiji ukapewao.’ (Yako. 1:5) Kechi twafwainwa kumvwa bumvu kuswa kuba amba tukebewa maana a Lesa pa kufuukula bintu ne. (Mana 3:5, 6) Mambo kuketekela mu maana etu kwakonsha kwitutwala mungi. Inge twalomba maana ne kumona biji mafunde a mu Mambo a Lesa, mupashi wazhila witukwasha kuyuka biji michima yetu pa kukeba kuba kintu.—Hebe. 4:12; Tangai Yakoba 1:22-25.
14. Mambo ka o twafwainwa kubujila kuba mushina?
14 Fuukulainga bya kuba. Kechi mwafwainwa kupelawizha kuba bino saka mukyangye kupesapesa bishinka kabiji saka mukyangye ne kulomba maana ne. Muntu wa maana wikalako na kimye kya ‘kutalatala ko aya.’ (Mana 14:15) Pano bino kechi mwafwainwa kuba mushina ne. Muntu wa mushina wikangaizha inge wabanda kuba kintu. (Mana 22:13) Nangwa byonkabyo, ufuukula kupichila mu kuleka bakwabo kumufuukwila bintu bya kuba.
15, 16. Ñanyi bintu byavwangwa mu kuba bintu byo tufuukula?
15 Ubainga bintu byo mufuukula. Twakonsha kupulwilamotu mabula mu bintu byo tufuukulapo kuba inge kya kuba twabula kwibikishako kwibyuba. Solomone wanembele amba: “Byonse byatana kuba kuboko kwenu, byubai na ngovu yenu yonse.” (Sapwi. 9:10) Pa kuba amba tubenga bintu byo twafuukula, twafwainwa kunengezha byonse bikebewa. Kyakumwenako, musapwishi mu kipwilo wakonsha kutemwa kwingilako bupainiya. Abya wakonsha kwibwingila nyi? Kampe wakonshatu kwibwingila umvwe wabula kuleka nkito ya ku mubiji ne bya makayo kumupwishisha bulume bwanji ne kumonawina kimye kyo afwainwa kwingila mwingilo wanji.
16 Bintu byawama byo tufuukula kuba kechi kyapela kwibyuba ne. Mambo ka? Mambo “byonse bya panopantanda biji mu bulume bwa kwa aye mubi.” (1 Yoa. 5:19) Twafwainwa kulwa na “bamfumu ba ino mfishi ya pano panshi, ne bapashi babipa ba mwiulu.” (Efi. 6:12) Mutumwa Paulo ne mwana wa bwanga Yuda baambile amba aba bakeba kuleta munema kwi Lesa bafwainwa kulwa bulwi.—1 Timo. 6:12; Yuda 3.
17. Pa mambo a bintu byo tufuukulapo, Yehoba ukeba atweba kuba ka?
17 Pitulukainga mu bintu byo mufuukula ne kubako lupimpu umvwe kyakebewa. Kechi bintu byonse byubiwa kwesakana na mo bifuukwilwa ne. ‘Bimye ne bintu bisolomokatu’ bitufikila bonse. (Sapwi. 9:11) Nangwa byonkabyo, Yehoba ukeba atweba kutwajijila kuba bintu byo tufuukulapo nangwa kya kuba twakonsha kupita mu meseko. Muntu wafuukulapo kwipana kwi Yehoba nangwa wachipa luchipo lwa masongola kechi wafwainwa kwalula maana ne. Lesa ukeba atweba kutwajijila kuba bintu byo tufuukulapo. (Tangai Salamo 15:1, 2, 4.) Pano bino, bintu byavula byo tufuukula kechi byanemeshatu ne. Muntu wa maana upituluka kimye kyonse mu bintu byo afuukula kala. Kechi uleka bwitote nangwa kwilundumika kumulengela kubula kubako lupimpu nangwa kubula kufuukula bulongo jibiji ne. (Mana 16:18) Kintu kyo ateshapo muchima ke kumona amba bwikalo bwanji bonse bwatwajijila kuleta munema kwi Lesa.
Kwashainga Bakwenu Kufuukula Bintu Bileta Munema kwi Lesa
18. Bansemi bakonsha kukwasha byepi baana babo kufuukula bulongo bintu?
18 Bansemi bakonsha kukwasha bingi baana babo kuyuka bya kufuukula bintu bileta munema kwi Lesa. Kyakumwenako kyawama ke kya mufunjishi wayuka kufunjisha. (Luka 6:40) Umvwe kyakebewa, bansemi bakonsha kulumbulwila baana babo mashinda o balondejile abo bene pa kufuukula bintu. Kabiji bakonsha ne kuswisha baana babo kwifuukwila bintu bimo, kepo ne kwibatakaika inge bintu byo bafuukulapo byaubiwa bulongo. Pano kyakonsha kwikala byepi inge kya kuba mwana wafuukula bintu kutama? Patanshitu nsemi wakonsha kukeba kuzhikijila mwana ku bintu byatama byaubiwa, pano bino kuba bino kwakonsha kukosamika mwana. Kyakumwenako, nsemi wakonsha kuswisha mwananji kutambula kitupa kya kwendesheshapo motoka. Twambe amba uno mwana walala muzhilo wa pa mukwakwa kabiji bamutongwela ne mali a kupana. Nsemi wakonsha kumupainako mali. Pano bino umvwe mwana bamuleka mwine kwiingijila ne kupana oo mali, ukaja nyenye ne kutako muchima ku bintu byo akobanga.—Loma 13:4.
19. Kintu ka kyo twafwainwa kukwasha bantu bo tufunjisha Baibolo kuyuka, kabiji twakonsha kuba byepi bino?
19 Yesu waambijile baana banji ba bwanga kufunjisha bakwabo. (Mat. 28:20) Lufunjisho lumo lwanema lo twakonsha kukwasha bantu bo tufunjisha Baibolo ke lwa kufuukula bulongo bintu. Pa kuba amba twibakwashe bulongo, kechi twafwainwa kwikala na muteeto wa kwibabula bya kuba ne. Twafwainwatu kwibakwasha kulanguluka pa mafunde a mu Baibolo pa kuba amba abo bene bayukenga bya kuba. Mambo “atweba bonsetu umo umo tukeambila mambo kwi Lesa.” (Loma 14:12) Onkao mambo, atweba bonse tuji na bishinka byawama byafwainwa kwitulengela kufuukulanga bintu byawama bileta munema kwi Lesa.
[Tubyambo twa mushi]
a Pa mambo a uno mutwe, monai kya mukachi kyaamba’mba “Nakonsha Kufuukulapo Byepi pa Mambo a Tubibese twa Mashi ne Mashinda a Kubukilwamo Avwangamo Kwingijisha Mashi Ami?” kyanembwa mu Mwingilo Wetu wa Bufumu wa November 2006, mapa 3-6.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka o twafwainwa kufunjila bya kufuukula bintu?
• Moyo wakonsha kwitulengela kuba ka, kabiji twakonsha kushinda byepi uno moyo?
• Ñanyi mashinda atanu na jimo o twakonsha kulondela pa kuba amba bintu byo tufuukula kuba biletenga munema kwi Lesa?
[Kitenguluzha/Kipikichala pa peja 16]
Mashinda a Kufuukwilamo Bintu Bulongo
1 Kange Mwitotenga Ne
2 Pesapesainga
3 Lombainga Maana
4 Fuukulainga bya Kuba
5 Ubainga Bintu byo Mufuukula
6 Pitulukainga mu Bintu byo Mufuukula ne Kubako Lupimpu
[Kipikichala pa peja 15]
Muntu wa michima ibiji uji nobe muntu uji mu bwato bukumpaulwa pa kalunga na mambo a kipuupu kikatampe