Anweba Bisemi Bya Bwina Kilishitu, ‘Tengelainga’

‘Tengelainga: mambo Mwana muntu ukeya po mwabujila kuketekela.’—LUKA 12:40.

1, 2. Mambo ka o twafwainwa kumvwina lujimuno lwa kwa Yesu lwa kutwajijila na ‘kutengela’?

“MWANA muntu byo akeya mu lukumo lwanji” na kwabanya bantu “umo ku mukwabo, umo ku mukwabo,” anweba ne kisemi kyenu mukekala kwepi? (Mat. 25:31, 32) Byo kiji kuba’mba kino kikobiwa pa kimye kyabula kuyukanyikwa, kyanema bingi kumvwina lujimuno lwa kwa Yesu lwa kutwajijila na ‘kutengela.’—Luka 12:40.

² Mu mutwe wafumako twisambile pa yense wa mu kisemi byo akonsha kuba pa kukwashako kisemi kutwajijila kulaba ku mupashi kupichila mu kuta muchima pa kwingila mwingilo wanji. Pano twayai twisambe pa mashinda akwabo o twakonsha kukwashishamo kisemi kutwajijila kukosa ku mupashi.

Twajijilai Kwikala na Jiso “Jijitu”

3, 4. (a) Bisemi bya bwina Kilishitu byafwainwa kujimuka ku ñanyi kintu? (b) Kwikala na jiso “jijitu” kulumbulula ka?

³ Pa kuba’mba tutengelenga kwiya kwa kwa Kilishitu bulongo, bisemi byafwainwa kumona kuba’mba kechi byaleka kuba bintu bya mu mpopwelo ya kine ne. Bafwainwa kujimuka, kuchina’mba bakalabikwa. Kutemwa bintu bya ku mubiji byo kwaikala kitewa mwafwa bisemi byavula, kyanema bingi kwisamba byaambile Yesu pa kutwajijila kwikala na jiso “jijitu.” (Tangai Mateo 6:22, 23.) Byonkatu lampi byo akonsha kutokesha mu jishinda jetu ne kwitulengela kwenda bulongo kwakubula kwituntula, ne bintu byo tumona na “meso a michima” ya kifwanyikizho byakonsha kwitukwasha kuba bintu bulongo kwakubula kwituntula.—Efi. 1:18.

⁴ Pa kuba’mba jiso jimonenga bulongo, jafwainwa kwingila bulongo ne kuzanza pa kintu kimo. Po pamotu na jiso ja mu muchima ja kifwanyikizho. Kwikala na jiso jijitu ja kifwanyikizho kulumbulula kutatu muchima pa kintu kimo. Mu kifulo kya kwikala bwikalo bwakuta muchima pa kukeba kunonka ne kumwena ba mu kisemi bintu byo bakeba ku mubiji, jiso jetu jafwainwa kuzanzatu pa bintu bya ku mupashi. (Mat. 6:33) Kino kilumbulula kutondwa na byonka byo tuji na byo ne kutesha muchima pa mwingilo wa Lesa mu bwikalo bwetu.—Hebe. 13:5.

5. Nga nsongwakazhi umo wamwesheshe byepi kuba’mba jiso janji jazanzhiletu pa kwingijila Lesa?

⁵ Baana inge bafunda kwikala na jiso jijitu mufuma bintu byawama! Monai byaubile nsongwakazhi wa mu kyalo kya Ethiopia. Waubile bingi bulongo pa kupwisha sukulu, kya kuba kwamwekele ne ba kumupainako mali a kuya na kufunda ku sukulu mukatampe. Pano na mambo a kuba watesheshe muchima pa kwingijila Yehoba, wasajilepo kubula kuya na kufunda ku sukulu mukatampe. Byo papichiletu moba acheche, kwamwekele nkito ya kufola mali a kina America afikile ku madola 4,200, avujile kukila pa afolanga bavula mu kyokya kyalo. Nangwa byonkabyo, uno nsongwakazhi wazanzhiletu “jiso” janji pa mwingilo wa bupainiya. Kechi wakebelenga ne kukipuzha bansemi yanji pa kukana ino mingilo ne. Mambo ka? Mambo mwingilo ye asajilepo nabo bamutemenwe kabiji bamubujile’mba bajinga bingi na lusekelo pa kino.

6, 7. Twafwainwa ‘kutekanya’ na ñanyi kintu kyatama?

⁶ Mu byambo byaambile Yesu biji pa Mateo 6:22, 23 muji lujimuno lwawama bingi lwaamba pa lwiso? Yesu kechi wapusenyenga jiso “jijitu” na ‘jafwa’ ne, wijipusenyenga na jiso “jabipa.” Muntu uji na ‘Jiso jabipa’ uji na kichima, ko kuba’mba uji na lunkumbwa ne lwiso. Yehoba umona byepi lunkumbwa ne lwiso? Baibolo waamba’mba: “Pakuba bulalelale ne bubipisho bonse, ne lunkumbwa [nangwa lwiso], kechi mwibiswe nangwa kwibitelatu mwenu mo muji ne.”—Efi. 5:3.

⁷ Nangwa kya kuba kyakonsha kupela kuyuka’mba bakwetu baji na lwiso, bino kyakatazha bingi muntu kwiyuka aye mwine inge uji na lwiso. Onkao mambo, twafwainwa kulondela lujimuna lwa kwa Yesu lwa kuba’mba: ‘Tekanyai, ilamai ku lunkumbwa lonse.’ (Luka 12:15) Pa kuba’mba tube bino, twafwainwa kwipesapesa ne kumona biji bintu byo twatapo michima yetu. Ba mu bisemi bya bwina Kilishitu bafwainwa kulangulukishapo bulongo pa kimye ne mali o bengijisha ku bya kisangajimbwe ne ku bintu byo bapota kununga pa byo baji nabyo.

8. Inge ketukebe kupota bintu bimo twakonsha ‘kutekanya’ byepi?

⁸ Kupota bintu kwavwangamo byavula, kechi kumonatu inge tuji na mali a kwikipota nangwa ne. Langulukaipo pa bino: ‘Nanchi nkengijishanga kino kipe kimye kyonse ne kwikilama bulongo nyi? Kikansendela kimye kyabaya byepi pa kuba’mba nkafunde bya kwikingijisha bulongo?’ Bakyanyike kange mumvwinenga byonse byamba basulu pa kutentemesha bipe byabo, ne kwimulengela kukebesha kupota bivwalo ne bintu bifwa mutengo mukatampe ne. Ikanyainga. Kabiji langulukainga ne pa kwikala na bintu byavula byo kwakonsha kwimulengela kubula kutengela bulongo kwiya kwa Mwana muntu. Ketekelai mu mulaye wa Yehoba wa kuba’mba: “Kechi nkakushe nangwa kachechetu ne, ne kukulekelela nangwa kachechetu ne.”—Hebe. 13:5.

Ibikaingako Kufikizha Bikonkwanyi bya ku Mupashi

9. Kwibikila bikonkwanyi bya ku mupashi kwakonsha kukwasha byepi kisemi?

⁹ Jishinda jikwabo ba mu kisemi jo bakonsha kukoseshamo lwitabilo lwabo ne bumupashi bwa kisemi ke kupichila mu kwibikila bikonkwanyi bya ku mupashi ne kwibikako kwibifikizha. Kuba bino kwakonsha kwibakwasha kuyuka byo babena kuyilako palutwe mu kutokesha Yehoba pa muchima kabiji kwakonsha ne kwibakwasha kuyuka bintu byakilamo kunema byo bafwainwa kutapo muchima.—Tangai Filipai 1:10.

10, 11. Ñanyi bikonkwanyi bya ku mupashi byo mwibikila mu kisemi, kabiji ñanyi bikonkwanyi byo mulanguluka kwibikila kulutwe?

¹⁰ Kwibikila bikonkwanyi bicheche byakonsha kufikizha bonse ba mu kisemi nako mufuma bingi byawama. Kyakumwenako, mwakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kwisamba kinembelo kya juba, pa juba pa juba. Byambo byambapo ba mu kisemi byakonsha kukwasha mutwe wa nzubo kuyuka biji bumupashi bwabo. Kikonkwanyi kya kutangila pamo Baibolo kimye kyonse kyakonsha kukwasha baana kuyuka kutanga ne kumvwisha Mambo a Lesa. (Sala. 1:1, 2) Nanchi kechi twafwainwa kwibikila kikonkwanyi kya kuwamishako milombelo yetu nenyi? Twafwainwa kwibikila ne kikonkwanyi kikwabo kyawama kya kwikala na mbaji ya kipangwa kya mupashi. (Nga. 5:22, 23) Nanchi kechi mwakonsha kumonapo mashinda mwakumweshesha bantu bo tutana mu mwingilo lusa nenyi? Kwibikako kuba bino mu kisemi kwakonsha kulengela baana kuyuka kubila bantu lusa, kabiji kino kyakonsha kwibalengela kusaka kwingilako bupainiya bwa kimye kyonse nangwa bumishonale.

¹¹ Mambo ka akubujila kulangulukapo bikonkwanyi bimo byo mwakonsha kwibikila mu kisemi? Nanchi kisemi kyenu kyakonsha kwibikila kikonkwanyi kya kwingilako pakatampe mu mwingilo nyi? Nanchi mwakonsha kumonapo mashinda mwakupwishisha moyo wa kusapwila pa lamya, mu mukwakwa ne mu mapunzha a busulu nyi? Nanchi mwakonsha kuya na kwingila ku mpunzha kwabula basapwishi ba Bufumu bavula nyi? Nanchi umo mu kisemi wakonsha kufunda mulaka ungi pa kuba’mba asapwilenga mambo awama ku bantu bafuma mu byalo bingi nyi?

12. Mitwe ya bisemi yakonsha kukwasha byepi bisemi byabo kukoma ku mupashi?

¹² Anweba mitwe ya bisemi yukainga ba mu kisemi kyenu mo bafwainwa kunungulukila ku mupashi. Apa bino mwibikila bikonkwanyi byakonsha kwimukwasha. Bikonkwanyi bya kwibikila mu kisemi byafwainwa kwesakana na bwikalo bwenu ne bulume. (Mana 13:12) Kya kine kuba’mba papita kimye kyabaya pa kubatu’mba muntu afikizhe kikonkwanyi kyanema. Onkao mambo, kimye kyo mwakonsha kwingijisha kutambilamo malangalanga mwikingijishenga kubilamo bintu bya ku mupashi. (Efi. 5:15, 16) Ibikaingako kufikizha bikonkwanyi byo mwibikila mu kisemi. (Nga. 6:9) Kisemi kibikila bikonkwanyi bya ku mupashi kununguluka kwakyo ‘kumweka ku bonse.’—1 Timo. 4:15.

Twajijilai Kwikala na Kupopwela kwa Kisemi

13. Ñanyi lupimpu lwaubiwe ku kupwila kwa kipwilo, kabiji ñanyi mepuzho o twafwainwa kwishikisha?

¹³ Lunengezho lwa kukwasha bisemi ‘kutengelanga’ kwiya kwa Mwana muntu lwaishile kimye kyapimpwilwe kupwila kwa mukachi ka mulungu, kutendeka mu mulungu wa January 1, 2009. Kusambakana kwa Lufunjisho lwa Buku lwa Kipwilo kwapwile byo babikile kuno kupwila pa juba jimo na kupwila kwa Sukulu wa Mwingilo wa Lesa ne Kupwila kwa Mwingilo. Luno lupimpu lwaubiwe kuba’mba bisemi bya bwina Kilishitu bikalenga na kimye kya kukosesha bumupashi bwabo kupichila mu kwikala na kupopwela kwa kisemi pa mulungu pa mulungu. Pano byo papita moba kufuma paishijile luno lupimpu, kyawama kwishikisha atweba bene’mba: ‘Nanchi ñingijisha kino kimye kwikelamo na Kupopwela kwa Kisemi nangwa lufunjisho lwa pa bunke nyi? Abya mbena kumwenamo kwesakana na nkebelo ine ya luno lunengezho nyi?’

14. (a) Ñanyi kintu kikatampe kitulengela kutwajijila kwikala na Kupopwela kwa Kisemi nangwa kwikala na lufunjisho lwa pa bunke? (b) Kwikala na lufunjisho lwa kisemi kwanemena ka?

¹⁴ Kine kintu kyalengejile kubikako Kupopwela kwa Kisemi nangwa lufunjisho lwa pa bunke ke kwitukwasha kufwenya kwipi ne Lesa. (Yako. 4:8) Inge ke tufunde Baibolo kimye kyonse, tukamuyuka bulongo Mulenga, kabiji bulunda bwetu ne aye bukoselako. Inge twafwenya kwipi ne Yehoba, popo tumutemwa ‘na muchima wetu yense, ne na mweo wetu yense, ne na maana etu onse, ne na bulume bwetu bonse.’ (Mako 12:30) Kya kine, tukebesha bingi kukokela Lesa ne kwikala na byubilo byanji. (Efi. 5:1) Onkao mambo, kutwajijila kwikala na Kupopwela kwa Kisemi ko kwakonshatu kukwasha ba mu kisemi ‘kutengela’ ku mupashi “malwa akatampe” aambijilwe jimo byo afwenya kala pepi. (Mat. 24:21) Po paimena kupuluka kwetu.

15. Kupopwela kwa Kisemi kulengela byepi ba mu kisemi kukwatankana?

¹⁵ Kuji nkebelo ikwabo yalengela Kupopwela kwa Kisemi kunema, ino nkebelo ke ya kukwasha ba mu kisemi kukwatankana. Kwikala pamo na kwisamba bintu bya ku mupashi kulengela ba mu kisemi kukwatankana. Bamulume ne mukazhi bakwatankana bingi inge ke besambile pamo bukine bwa mu Baibolo. (Tangai Musapwishi 4:12.) Bansemi bapopwela Lesa pamo na baana babo bakwatankana mu butemwe “bukwatankanya bantu bulongo.”—Kolo. 3:14.

16. Ambai banyenga basatu byo bamwenamo mu kwikala na kimye kya kufunda Baibolo.

¹⁶ Akimonai banyenga basatu byo bamwenamo mu luno lunengezho lwa kwikalapo na kimye kya lufunjisho lwa Baibolo. Nangwa kya kuba kechi balongo na balongo ku mubiji ne, bano banyenga basatu bafwilwa bekala muzhi umo kabiji balunda pa myaka yavula. Na mambo a kuba’mba bakeba kwikala pamo kimye kyabaya na kwisamba bintu bya ku mupashi, mu kifulo kya kwisamba misambo ikwabotu, basajilepo juba ja kusambakana na kufunjila pamo Baibolo. Batendekele kufunda mu buku wa Ukulabila Sana pa Bufumu bwa kwa Lesa. Nyenga umo pa bano waambile’mba: “Twingijisha bingi bulongo kimye kyetu kya kuba tupitaila ne pa jiola jimo na kufundatu. Tufwanyikizha nobe tubena kupita mu bintu byapichilengamo bena Kilishitu batanshi ne kwisamba byo twakonsha kuba umvwe bya uno musango bitumwekela. Twibikako kwingijisha bishinka byo tufunda mu mwingilo wa mu bujimi. Kuba bino kwalengela mwingilo wetu wa kulenga baana ba bwanga kuwama.” Kununga pa kwibakwasha ku mupashi, luno lunengezho lwakosesha bingi bulunda bwa bano banyenga basatu. Baambile’mba: “Twanemeka bingi luno lunengezho.”

17. Ñanyi bintu byakonsha kulengela Kupopwela kwa Kisemi kuwama?

¹⁷ Nga anweba muba byepi? Mubena kumwenamo byepi mu kimye kya kupopwela kwa kisemi nangwa kya lufunjisho lwa pa bunke? Umvwe ke mubule kwikala na kupopwela kwa kisemi kimye kyonse kechi kukemukwasha ne. Yense wa mu kisemi wafwainwa kwinengezha kushinkwako ku kuno kufunda pa kimye kyatongolwa. Bintu byabula kunema kechi byafwainwa kwimulengelanga kubula kwikala na kupopwela kwa kisemi ne. Kabiji mwafwainwa kusala bulongo bya kufunda byakonsha kukwasha kisemi. Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba lufunjisho lubulenga kulenga mukose? Ingijishainga mashinda awama a kufunjilamo, kabiji monai kuba’mba bonse bakasuluka kabiji paji mushingi.—Yako. 3:18.a

“Labainga ne Kukenketa” Kabiji ne ‘Kutengela’

18, 19. Kuyuka kuba’mba kwiya kwa Mwana muntu kwafwenya pepi, kwafwainwa kwimulengela kuba byepi na kisemi kyenu?

¹⁸ Kutendeka mu mwaka wa 1914, bwikalo bubena kutaminakotu, kibena kumwesha’mba tuji mu moba a mpelo ya ntanda ya kwa Satana. Biyukilo bibena kumwesha’mba Amagedonyi ijitu pepi. Katatakatu Mwana muntu akalete luzhachisho lwa Yehoba pa ino ntanda ya bambulwa kwakamwa Lesa. (Sala. 37:10; Mana 2:21, 22) Nanchi kuyuka bino kechi kwakonsha kwimulengela kutengelanga pamo na kisemi kyenu nenyi?

¹⁹ Abya mumvwina lujimuno lwa kwa Yesu lwa kutwajijila kwikala na jiso “jijitu” nyi? Bantu ba pano pa ntanda batatu muchima pa kukeba bunonshi, kutumbalala ne bulume, nanchi kisemi kyenu kyata muchima pa kufikizha bikonkwanyi bya ku mupashi nyi? Nanchi mwikala na Kupopwela kwa Kisemi nangwa lufunjisho lwa pa bunke nyi? Abya mumwenamo nyi? Byonka byo twisambile mu mutwe wafumako, anweba banabalume, banabakazhi ne baana, nanchi mubena kwingila mwingilo ye bemutongwela mu Binembelo pa kuba’mba mukwashenga kisemi kyonse kutwajijila ‘kulaba ne kukenkenta’ nyi? (1 Tesa. 5:6) Inge mwauba bino mukatwajijila ‘kutengela’ kwiya kwa Mwana muntu.

[Tubyambo twa mushi]

Mwafundamo Ka?

• Lumbululai bisemi bya bena Kilishitu byo byakonsha kutwajijila na ‘kutengela’ kupichila mu . . .

kwikala na jiso “jijitu.”

kwibikila bikonkwanyi bya ku mupashi ne kwibifikizha.

kutwajijila kwikala na Kupopwela kwa Kisemi.

[Kipikichala pa peja 13]

Kwikala na jiso “jijitu” kwitulengela kubula kulabikwa na bya ino ntanda