BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w12 7/15 pp. 22-26
  • “Ñanyi Ye Nkobila Moyo?”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Ñanyi Ye Nkobila Moyo?”
  • Kyamba kya Usopa—2012
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • “YEHOBA KE KYEYA KYAMI, LO LUPULUKILO LWAMI”
  • VULUKAINGA BIMYE BYONSE BYO EMUKWASHAPO KALA YEHOBA
  • TEMWAI BUPOPWESHI BWA KINE
  • KETEKELAI MU BUKWASHO BWA LESA
  • “MFUNJISHAI JISHINDA JENU, ANWEBA YEHOBA”
  • KWIKALA NA LWITABILO NE LUKETEKELO KWANEMA BINGI
  • Kuketekela Mwi Yehoba Kwitulengela Kwiumvwa Bazhikijilwa
    Kyamba kya Usopa—2011
  • Yehoba Wajinga “Mupokolweshi” Mu Kimye Kya Kala
    Kyamba kya Usopa—2008
  • “Aba Bamukeba Yehoba Kechi Bakakajilwa Kintu Nangwa Kimo Kyawama Ne”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
  • Ikalai Na Maana —Akamwai Lesa!
    Kyamba kya Usopa—2006
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2012
w12 7/15 pp. 22-26

“Ñanyi Ye Nkobila Moyo?”

“Nangwa nkondo ikambukila, Ne amo namo nkekala na luketekelo.”—SALA. 27:3.

KWESAKANA NA BINO BYEPELO, KI KA KYAKONSHA KWIMUKWASHA KWIKALA BACHINCHIKA?

Salamo 27:1

Salamo 27:4

Salamo 27:11

1. Salamo 27 usakwitukwasha kumvwisha ñanyi mepuzho?

MAMBO ka mwingilo wetu wa kusapwila o abena kuyilakotu palutwe nangwa kya kuba bintu bibena kutaminakotu mu ntanda? Mambo ka o twikela na lusekelo pa kwingijisha kimye ne ngovu yetu mu uno mwingilo, bino bavula saka babena kuyanda na mambo a kubula mali? Twakonsha kutwajijila byepi kuchinchika bantu bavula byo babena kuchina bintu bikamweka kulutwe? Lwimbo waimbile Mfumu Davida wanembwa mu Salamo 27, usa kwitubula mikumbu ya ano mepuzho.

2. Moyo ulengela muntu kuba ka, pakuba ñanyi luketekelo lo tuji nalo?

2 Davida watendeka uno salamo na bino byambo: “Yehoba ke kyeya kyami, lo lupulukilo lwami; Ñanyi ye nkachina? Yehoba ye bulume bwa mweo wami; Ye ñanyi ye nkobila moyo?” (Sala. 27:1) Moyo ulengela muntu kuzumba ne kukankalwa kuba kintu. Bino muntu waketekela mwi Yehoba uchinchika kabiji kechi ulukusha muchima ne. (1 Pe. 3:14) Umvwe twaalula Yehoba ke bulume bwetu, tukekalanga “kwatalalatu kwabula moyo wa kuchina byakatazha.” (Mana 1:33; 3:25) Mambo ka?

“YEHOBA KE KYEYA KYAMI, LO LUPULUKILO LWAMI”

3. Mu ñanyi jishinda Yehoba moaikela kyeya kyetu, bino twafwainwa kuba ka?

3 Baibolo inge waamba’mba, “Yehoba ke kyeya kyami,” kyatala mu kuba’mba Yehoba witufumya mu mfishi ne kwitufunjisha bukine. (Sala. 27:1) Kyeya kyakonsha kwitulengela kumona paji kizumba, pano bino, kechi kifumyapo kizumba ne. Twafwainwa kuchinuzhuka kyo kyo kizumba kyo twamona. Mu jishinda jimotu, Yehoba witulumbulwila mwatala bintu bibena kumweka mu ntanda. Witujimuna ku bizumba biji mu ino ntanda ibi. Witupa mafunde aji mu Baibolo etukwasha, pano bino, twafwainwa kwingijisha byo tufunda. Inge twauba bino, tukobanga bintu bya maana kukila balwanyi betu nangwa bafunjishi betu.—Sala. 119:98, 99, 130.

4. (a) Mambo ka Davida o aambijile na luketekelo amba: “Yehoba . . . lo lupulukilo lwami”? (b) Kikatakata ñanyi kimye Yehoba kyo aketupokolola?

4 Byambo bya kwa Davida biji mu Salamo 27:1, bimwesha’mba Davida wavulukile Yehoba byo amupokolwelenga kala nangwa’mba kumupulusha pa bimye byapusana pusana. Kyakumwenako, Yehoba wamupokolwele ku “ngala ya bokwe ne ku ya mbeyala.” Kabiji Yehoba wamukwashishe kushinda kiyangala Goliata. Panyuma ya bino, Mfumu Saulo wakebelenga kwipaya Davida na jifumo, pano bino, bimye byonse Yehoba wamupokolwele. (1 Sam. 17:37, 49, 50; 18:11, 12; 19:10) O ene mambo Davida o aambijile na luketekelo amba: “Yehoba . . . lo lupulukilo lwami”! Ne luno Yehoba ukapulusha bantu banji byonka byo apulwishe Davida. Mu ñanyi jishinda? Ukoba bino kupichila mu kupokolola bapopweshi banji mu “malwa akatampe” abena kwiya.—Lum. 7:14; 2 Pe. 2:9.

VULUKAINGA BIMYE BYONSE BYO EMUKWASHAPO KALA YEHOBA

5, 6. (a) Kuvuluka bintu byaubiwe kala kwitulengela byepi kwikala bakosa? (b) Kulanguluka pa mashimikila a Yehoba byo aubile na bakalume banji kwitulengela byepi kuchinchika?

5 Kintu kyanema kyakonsha kwitulengela kuchinchika kyatongolwa mu Salamo 27:2, 3 (Tangai.) Davida wavulukile bimye byo bamupokolwele kwi Yehoba. (1 Sam. 17:34-37) Bino bintu byamulengejilenga kwikala na bulume bwa kuchinchika makatazho akatampe. Nanchi muvuluka bimye Yehoba byo emupokolwelepo nyi? Abya byo muvuluka bino bimye bimulengela kuchinchika nyi? Kyakumwenako, nanchi mwakilombapo kyabaya pa lukatazho lo mwajinga nalo ne kwimwena Yehoba byo emupele maana nangwa ngovu ya kuchinchika lo lo lukatazho nyi? Nangwa mwakonsha kuvulukapo kimye mikiika imo mu mwingilo wenu kyo yafuminepo nangwa kibelo kikatampe kya mwingilo byo kimushinkukijile nyi? (1 Ko. 16:9) Kuvuluka bino bintu kwimulengela kumvwa byepi luno? Abya kuvuluka bino bintu kwimutundaika kuba’mba Yehoba wakonsha kwimukwasha kushinda mikiika nangwa kuchinchika makatazho akatampe nyi?—Loma 5:3-5.

6 Pano kyakonsha kwikala byepi umvwe kya kuba kafulumende wafuukula’mba epaye jibumba ja Bakamonyi ba kwa Yehoba? Bantu bamo mu ano moba baesekapo kala kuba bino, pano bapulwilamotu mabula. Kulanguluka pe Yehoba byo akwashishe bantu banji ba kala kuketulengela kuchinchika bintu byonse biketumwekela kulutwe.—Da. 3:28.

TEMWAI BUPOPWESHI BWA KINE

7, 8. (a) Kwesakana na Salamo 27:4, ñanyi kintu Davida kyo alombele kwi Yehoba? (b) Nga nzubo ikatampe ya Yehoba ya ku mupashi yo ika, kabiji bantu bapopwela byepi mu ino nzubo?

7 Kintu kikwabo kyanema kyakonsha kwitulengela kuchinchika ke kutemwa bupopweshi bwa kine. (Tangai Salamo 27:4.) Mu moba ajingako Davida, “nzubo ya Yehoba” wajinga tente wa lusambakeno. Davida ye wanengezhezhe byonse byakebewenga pa kushimika nzubo ya Lesa yashimikile mwananji Solomone. Panyuma ya kupitapo myaka, Yesu wasolwele amba mpopwelo yaitabilwa kwi Yehoba kechi ikatwajijila kwimena pa kupopwela mu nzubo ya Lesa ne. (Yoa. 4:21-23) Mu Bahebelu bitango 8 kufika ku 10 mutumwa Paulo walumbulwile amba nzubo ikatampe ya Lesa ya ku mupashi yaikeleko kimye Yesu kyo abatizhiwe mu 29 C.E., ne kwipana kuba kyaswa muchima wa Yehoba. (Hebe. 10:10) Ino nzubo ikatampe ya Lesa ya ku mupashi ke lunengezho lwanengezha Yehoba kuba’mba kupichila mu kwikala na lwitabilo mu kitapisho kya bukuzhi bwa Yesu, twakonsha kwitabilwa kwi Lesa inge twalomba kwi aye. Tupopwela byepi mu ino nzubo? Kupichila mu kulomba na “muchima wetu yense ne na lwitabilo”; kusapwila na mukoyo luketekelo lwetu kwa kubula kuleka; ne kupichila mu kwita muchima, kutundaika bapopweshi bakwetu kimye kyo tupwila pamo ku kupwila kwa kipwilo ne kimye kya kupopwela kwa kisemi. (Hebe. 10:22-25) Kutemwa bupopweshi bwa kine kwitukosesha mu ano moba akatazha.

8 Kuzhokoloka ntanda yonse, bakalume ba Yehoba bakishinka babena kwingila pakatampe mu mwingilo wa kusapwila, kufunda milaka ingi ne kuya kubena kukebewa basapwishi ba Bufumu bavula. Bino bibena kumwesha kuba’mba, kujitu kintu kimo kyo balomba kwi Yehoba byonka byalombele nyimbi wa masalamo. Bakeba kwiyowa buwame bwa Yehoba ne kwingilako mwingilo wazhila nangwa kikatazhepotu byepi.—Tangai Salamo 27:6.

KETEKELAI MU BUKWASHO BWA LESA

9, 10. Nga mulaye uji mu Salamo 27:10 watala mu ka?

9 Davida waketekejile mwi Yehoba kuba’mba ukamukwasha. Waambile’mba: “Batata ne bamama umvwe bandekelela, Ponkapo Yehoba ukantola.” (Sala. 27:10) Inge twamona bintu byamwekele byatongolwa mu 1 Samwela kitango 22, twakonsha kwamba’mba bansemi ba kwa Davida kechi bamutaile ne. Nangwa byonkabyo, bantu bavula lelo jino bebakana ku bisemi byabo. Pano bino, bavula bo bataile batana bukwasho, luzhikijilo ne butemwe mu kipwilo kya bena Kilishitu.

10 Byo kiji kuba’mba Yehoba winengezha kukwasha bakalume banji inge bebakana, nanchi kino kechi kyakonsha kwibalengela kuketekela’mba ukebakwasha inge kebapite mu makatazho akwabo nenyi? Kyakumwenako, inge kya kuba twaikala na kijikila kya kukebela ba mu kisemi bikebewa, nanchi kechi twakonsha kuketekela amba Yehoba uketukwasha nenyi? (Hebe. 13:5, 6) Aye wayuka bwikalo ne bikajilwa bakalume banji bonse bakishinka.

11. Umvwe bantu bamona byo twaketekela mwi Yehoba, bakonsha kuba byepi? Ambai kyakumwenako.

11 Akilangulukai pe Victoria, ubena kufunda Baibolo mu kyalo kya Liberia. Byo ajinga pepi kubatizhiwa, mwanamulume ye aikalanga nanji wamushile na baana basatu. Nangwa kya kuba kechi wajinga na nzubo ne, kabiji kechi waingilanga ne, watwajijile na kufunda Baibolo. Panyuma ya lubatizhilo lwanji, mwananji wamukazhi wa myaka 13 watulukile kikwama mwajinga muzema wa mali. Na mambo a kuchina kutwela mu lweseko, bafuukwilepo kubula kwiabala. Ponkapotu, babujile mushilikale mwina kyo kya kikwama. Uno mushilikale wibambijile’mba inge bantu bonse bajinga bakishinka byonka biji Bakamonyi ba kwa Yehoba, ntanda yonse inge yawama kabiji inge muji mutende. Victoria wamwesheshe uno mushilikale mulaye wa Yehoba wa ntanda ipya uji mu Baibolo. Byo aumvwine bulongo na mambo a bukishinka bwa kwa Victoria, mushilikale wamupele mali avula kufumya pa o amubwezhejile. Kya kine, kuketekela mwi Yehoba kwibamwena byo bakeba kwalengela Bakamonyi ba kwa Yehoba kuyukanyikwa’mba bakishinka.

12. Inge twatwajijila kwingijila Yehoba nangwa kya kuba mali tufwao, nangwa betupanga nkito tumwesha ka? Ambai kyakumwenako.

12 Akilangulukai pe Tomasi, musapwishi wabula kubatizhiwa wikala mu kyalo kya Sierra Leone byo aumvwine. Watendekele kwingila mwingilo wa bufunjishi, bino papichile mwaka umo kwa kubula kumufweta mali kufika ne kimye kyo afwainwe kufikizha byonse bikebewa pa sukulu. Ñanyi kintu kikwabo kyashajileko kyakebewenga pa kuba’mba Tomasi atambule mali anji onse ne kutwajijila kutambula mfweto ya pa ñondo pa ñondo? Tomasi wafwainwe kwisamba na mukulumpe wa sukulu wajinga pulishiti pa kuba’mba atambule mali anji onse. Uno Pulishiti walumbulwile kuba’mba bintu byaitabilamo Bakamonyi ba kwa Yehoba kechi byakwatankana na mizhilo ya pa sukulu ne. Waambile kyakosa amba Tomasi asalepo kana kutwajijila pa nkito nangwa kusankilapo bukamonyi. Tomasi walekele nkito nangwa kya kuba kechi bamupele mali oangijile mwaka umo ne. Watendekele kwingila mingilo ikwabo ya kulungisha mawaileshi ne tumafoni twa mulupi. Byakumwenako byavula bya uno mutundu bimwesha’mba inge twaketekela mwi Yehoba, kechi tukakamwa’mba tukekala kwa kubula bikebewa bya mu bwikalo ne, mambo Yehoba ye Mulenga wetu kabiji twaketekela kuba’mba uketulama.

13. Mwingilo wa kusapwila Bufumu ubena kuyilako byepi palutwe mu byalo biyanji?

13 Mu byalo biyanji, basapwishi ba Bufumu bapayankana bingi mu mwingilo wa kusapwila. Mambo ka o kyaikela bino? Ofweshi wa musampi umo wanembele amba: “Bavula babena kuswa kufunda Baibolo kechi bengila ne, onkao mambo, baji na kimye kyabaya kya kufunda mu kimye kya mute. Balongo ne banyenga nabo baji na kimye kyabaya kya kusapwila. Na mambo a kumona bintu byatama bibena kubiwa, bantu kechi bakankazhama kuswa kuba’mba tubena kwikala mu moba apelako ne.” Mishonale umo waingila pa myaka kukila pa 12 mu kyalo muji basapwishi bafunjisha bantu Baibolo kukila pa basatu pa muntu pa muntu wanembele’mba: “Mambo a kuba basapwishi bekala bwikalo bwapela kwa kubula bya kwibalabika, baji na kimye kyabaya kya kwingila mwingilo wa mu bujimi ne kufunjisha bantu Baibolo.”

14. Mu ñanyi mashinda Lesa mo akapokolwela jibumba jikatampe?

14 Yehoba walaya kukwasha, kuzhikijila ne kupokolola bantu banji mu bujibumba, kabiji twaketekela kuba’mba ukafikizha mulaye wanji. (Sala. 37:28; 91:1-3) Kukekala “jibumba jikatampe” jikapuluka “malwa akatampe.” (Lum. 7:9, 14) Onkao mambo, Lesa ukapokolola jino jibumba kabiji kechi ukaswishapotu muntu nangwa umo kwijonauna mu ano moba apelako a buno bwikalo ne. Ukebapa byonse bikebewa pa kuba’mba bachinchike meseko ne kulamawizha bulunda bwabo na Yehoba. Kabiji pa kimye kya Amagedonyi, Yehoba ukazhikijila ne kupulusha bantu banji.

“MFUNJISHAI JISHINDA JENU, ANWEBA YEHOBA”

15, 16. Tumwenamo byepi mu kumvwina bitufunjisha Lesa? Ambai kyakumwenako.

15 Pa kuba’mba tutwajijile na kuchinchika, twafwainwa kutwajijila kufunda mashinda a Lesa. Davida wasashijile Lesa amba: “Mfunjishai jishinda jenu, anweba Yehoba; Ne kuntangijila mu jishinda jatoka, Na mambo a bambelamina.” (Sala. 27:11) Kubila bintu mwayila luno lulombelo kulumbulula kuta muchima ku lutangijilo lwa mu Baibolo lo tutambwila kupichila mu jibumba ja Yehoba ne kwingijisha byo tufunda. Bavula balondela lujimuno lwa maana lwa kupezhako bwikalo bwabo baswa kuba’mba bamwenamo bingi nangwa kya kuba bunonshi bwa ntanda bwabwela panshi. Na mambo a kuba kechi baji na bijikila bya kulipila mali a bipe bimo ne, baji na kimye kyabaya kya kwingilako pakatampe mu mwingilo wa kusapwila. Atweba bonse pa muntu pa muntu twafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Nanchi mpelawizha kwingijisha byo mfunda mu Baibolo ne mu mabuku afuma ku jibumba ja kalume wakishinka kabiji wa maana, nangwa kya kuba kechi kyapela kuba byobyo nenyi?’—Mat. 24:45.

16 Inge twaswisha Yehoba kwitufunjisha ne kwitutangijila mu jishinda ja bololoke, kafwako kyo tukachina ne. Painiya wa kimye kyonse umo mu United States kimye kyo akebelenga kutwela nkito yakonsheshe kumulengela kukwasha kisemi kyanji kyonse kutwajijila mu mwingilo wa kimye kyonse, mukulumpe wa nkito wamwambijile’mba kechi wakonsheshe kutwela yoya nkito kwa kubula kufunda kufika palepa ne. Umvwe kino kyamwekejile anweba, nanchi inge mwilangulwishenga amba mwatamishe pa kusalapo kwingila mwingilo wa kimye kyonse mu kifulo kya kufunda kufika palepa nyi? Panyuma ya kupitapo milungu ibiji, awa mukulumpe wa nkito bamupangile nkito, kabiji wapingile pa kifulo kyanji waipwizhe mulongo pa byo akebelenga kuba. Uno mulongo walumbulwile kuba’mba aye ne mukazhanji baji mu mwingilo wa kimye kyonse wa Bakamonyi ba kwa Yehoba kabiji bakeba kutwajijila mu uno mwingilo. Mulongo saka akyangye ne kwamba bikwabo ne, mukulumpe wa nkito waambile’mba: “Nayukile amba wi muntu wapusanako! Batata byo bajinga pepi kufwa kimye kyo bakolelwenga, banabakazhi babiji bo upwila nabo baiyanga pa juba pa juba na kwibatangila Baibolo. Naambile amiwa mwine namba inge nkamonepo Kamonyi wa kwa Yehoba nkamukwasha.” Juba jalondejilepo, uno mulongo bamutwezhezhe nkito yonka yo bamukanyijile kutwela ku mukulumpe wajingapo. Kya kine, inge twatangizhako bintu bya Bufumu mu bwikalo bwetu, Yehoba ufikizha mulaye wanji wa kuba’mba uketumwena bikebewa.—Mat. 6:33.

KWIKALA NA LWITABILO NE LUKETEKELO KWANEMA BINGI

17. Ki ka kiketukwasha kubula kukakilwa na mambo a bintu bikamweka kulutwe?

17 Byambo bikwabo byaambile Davida bimwesha buneme bwa kwikala na lwitabilo ne luketekelo. Waambile’mba: “Inge nabujile kuketekela kumona buwame bwa Yehoba Mu ntanda ya bomi!” (Sala. 27:13) Kine, bwikalo bwetu bwakonsha kwikala byepi kwa kubula luketekelo lwitupa Lesa ne kuyuka bintu byatongolwa mu Salamo 27? Onkao mambo, twayai tutwajijile kulomba kwi aye kuba’mba etupe bulume ne kwitupokolola ku bintu byo tubena kupitamo kufika ne kimye kikafika Amagedonyi.—Tangai Salamo 27:14.

[Kipikichala pa peja 23]

Kuvuluka Yehoba byo amupokolwele mu bizumba kwakoseshe bingi Davida

[Kipikichala pa peja 25]

Nanchi mumona buyanji kwikala jishuko ja kwingilako pakatampe mu mwingilo nyi?

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu