Kuketekela Mwi Yehoba Kwitulengela Kwiumvwa Bazhikijilwa
“Yehoba ukomvwa byo nketa kwi aye.”—SALA. 4:3.
1, 2. (a) Davida wapichile mu ñanyi malwa a kusesula? (b) Ñanyi Masalamo o tusakwisambapo?
MFUMU DAVIDA uji mu kizumba panyuma ya kupitapo myaka kufuma po atendekejile kulama bena Isalela. Mwananji Abisalomo wamusatukila ne kwitongola aye mwine kwikala mfumu, kabiji Davida wanyema mu Yelusalema. Balunda nanji bamupanga maana bamusatukila, wanyema na bantu banji bakishinka bachechetu, ubena kujila na kutuntuka Mutumba wa Olivi maulu patoka. Shemei wa mu kisaka kya Mfumu Saulo watendeka kumwasa mabwe, kumukusa maloba ne kumufinga.—2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14.
2 Nanchi ano malwa a kusesula amulengejile Davida kwikala na binyenge bikatampe bya kumufikizha ne mu Kilende nyi? Ine, mambo waketekejile mwi Yehoba. Bino byambo biji mu Salamo wa busatu, wanembele Davida pa byo anyemenenga kuchina Abisalomo. Kabiji wanembele ne Salamo wa buna. Ano masalamo abiji amwesha amba Lesa kine umvwa ne kukumbula milombelo. (Sala. 3:4; 4:3) Kabiji etulengela kuyuka amba Yehoba ulama bakalume banji bakishinka mute ne bufuku, wibapesha ne kwibakwasha kwikala mutende ne kwibazhikijila. (Sala. 3:5; 4:8) Pano twayai twisambe pa ano masalamo ne kumona byo etulengela kuketekela mwi Lesa ne kwiumvwa kuzhikijilwa.
Umvwe ‘Bavula Betwimena’
3. Kwesakana na byaamba Salamo 3:1, 2, ñanyi bwikalo bwajingamo Davida?
3 Muluwe waambile amba: “Michima ya bantu bena Isalela yaongolokela kala kwi Abisalomo.” (2 Sam. 15:13) Byo alangulukilenga pa kyalengejile bantu kongolokela kwi Abisalomo, Davida waambile’mba: “Anweba Yehoba, balwanyi bami byo babavule! Bañimena nabo bavula bingi. Bavula babena kumwamba mweo wami, Amba, Kechi uji na bukwasho mwi Lesa ne.” (Sala. 3:1, 2) Bena Isalela bavula balangulukilenga amba Yehoba kechi ukamupokolola Davida ku bya malwa byamuletejilenga Abisalomo ne bantu banji ne.
4, 5. (a) Davida wajinga na ñanyi luketekelo? (b) Byambo bya kuba amba “mwi wa kwinuna mutwe wami” byanemena ka?
4 Davida wachinchikile mambo waketekejile mwi Lesa na muchima yense. Waimbile’mba: “Anweba Yehoba mwi jikebo janzhokoloka; Mwi lukumo lwami, mwi wa kwinuna mutwe wami.” (Sala. 3:3) Davida wayukile’mba Yehoba usakumuzhikijila byonkatu jikebo byo jizhikijila mushilikale. Uno mfumu mukote wanyemenenga saka avweta ku mutwe ne kukunama na mambo a bumvu. Pano bino Mwine Wakila wamuletejile lukumo Davida. Yehoba wamulengejile kwinuna mutwe wanji jikwabo. Davida walombele na luketekelo lwa kuba amba Lesa usakumumvwa. Nanchi ne anweba byo mwaketekela Yehoba nyi?
5 Byambo bya kuba amba “mwi wa kwinuna mutwe wami” byaambile Davida bimwesha amba wayukile amba Yehoba ukamukwasha. Baibolo umo wamba’mba: “Anweba Nkambo mwi jikebo janzhokoloka kikupu; mundengela kushinda kabiji munkosesha.” (Today’s English Version) Buku umo waambile pa byambo bya kuba amba “mwi wa kwinuna mutwe wami,” amba: “Inge Lesa wainuna mutwe wa muntu umulengela kwikala na luketekelo ne kwiumvwa kuzhikijilwa.” Kumufumya pa jitanda ja bufumu bwa bena Isalela, kwamulengejile Davida kwakamwa bingi. Nangwa byonkabyo ‘kumwinuna mutwe’ kwamulengejile kuchinchika, kwiumvwa kuzhikijilwa ne kuketekela mwi Lesa.
‘Yehoba Ukangitaba’
6. Mambo ka Davida o aambijile amba lulombelo lwanji bakelukumbula ku mutumba wazhila wa Yehoba?
6 Davida saka achinchika ne kuketekela mwi Yehoba waambile amba: “Ami njijila Yehoba na jiwi jami, Ne aye ungitaba mu mutumba wanji wazhila.” (Sala. 3:4) Kwesakana na byakambizhe Davida, jikwachi ja lulayañano jaimenangako Lesa bejitwajile ku Mutumba wa Ziona. (Tangai 2 Samwela 15:23-25.) Davida kyo kyo aambijile amba lulombelo lwanji bakelukumbula ku mutumba wazhila wa Yehoba.
7. Mambo ka Davida o abujilanga kuba moyo?
7 Alwa lulombelo lwamukwashishe bingi, Davida kechi waumvwine moyo ne. Waimbilenga kuba’mba: “Nalajile, ne tulo netumwene; Nabukile; mambo Yehoba undama.” (Sala. 3:5) Nangwatu bufuku po kyapelele kulukukwa, Davida kechi wakankalwanga kulaala tulo ne. Waketekelanga kuba’mba ukafikwako ja kesha mambo bintu byo apichilemo byamulengejile kuchinchika ne kuketekela mu bulume bwa Lesa bubula kukankalwa. Ne atweba byo kikala inge ke twikele mwayila “mashinda a Yehoba” kwakubula kuleka.—Tangai 2 Samwela 22:21, 22.
8. Salamo 27:1-4 umwesha byepi amba Davida waketekejile mwi Lesa?
8 Kuchinchika ne kuketekela mwi Lesa na muchima yense kwa kwa Davida kumwekela ne mu salamo mukwabo muji byambo byanembelwe na mupashi bya kuba’mba: “Yehoba ke kyeya kyami, lo lupulukilo lwami; Ñanyi ye nkachina? Yehoba ye bulume bwa mweo wami; Ye ñanyi ye nkobila moyo? . . . Nangwa nzhita yantula, Muchima wami kechi ukachina ne. . . . Kuji kintu kimo kyo nalomba kwi Yehoba, kyo kyonka kyo nkakebanga: Namba, ngikale mu nzubo ya Yehoba moba onse a mweo wami, Mmonenga buya bwa Yehoba, Ne kulangulukalanguluka mu nzubo yanji yazhila.” (Sala. 27:1-4) Inge muji na uno muchima kabiji bwikalo bwenu nabo bwimuswisha, mukatanwanga kimye kyonse ku kupwila pamo na bapopweshi bakwenu ba Yehoba.—Hebe. 10:23-25.
9, 10. Nangwa waambile byambo biji pa Salamo 3:6, 7, mambo ka o twafwainwa kwambila’mba Davida kechi wajinga na muchima wa kushinkanya ne?
9 Nangwa kya kuba Davida bamwalukilemo kwi Abisalomo ne balunda nanji babujile bukishinka, waimbile’mba: “Kechi nkebachina bantu ne, nangwa bavula ba ntanda ne miseke bambungulukila ne kungela mukachi. Imanai, anweba Yehoba, mpulushai, anweba Lesa wami: Mambo anweba mwibapuma balwanyi bami bonse pa mibanga; Anweba mwiamokaula meno a babi.”—Sala. 3:6, 7.
10 Davida kechi wajinga na muchima wa kushinkanya ne. Waketekejile’mba Lesa ye ‘ukebapuma pa mibanga’ balwanyi banji. Mfumu Davida wanembele mizhilo kabiji wayukile’mba mu yoya mizhilo Yehoba waambile’mba: “Kushinkanya ko kwami ne kulubula nako pamo.” (Mpitu. 17:14, 15, 18; 32:35) Kabiji wayukile ne kuba amba Lesa ye ‘ukamokaula meno a babi.’ Kumokaula meno kulumbulula kwibapwisha bulume bwa kuba kyatama. Yehoba wibayuka babi mambo “utala mu muchima.” (1 Sam. 16:7) Tumusanchila bingi Lesa pa kwitupa luketekelo ne bulume bwa kumwimena mubi mukatampe, aye Satana ye bakakasa katatakatu nobe bokwe ubena kubuluma ye bazokaula meno uji pepi na kumwipaya.—1 Pe. 5:8, 9; Lum. 20:1, 2, 7-10.
“Lupulukilo Luji mwi Yehoba”
11. Mambo ka o twafwainwa kulombelako bakwetu ba mu lwitabilo?
11 Davida wayukile’mba Yehoba ye wakonsheshetu kumupokolola. Pano bino uno nyimbi wa masalamo kechi witeletu aye mwine muchima ne. Kyajinga byepi ku boba bantu batalwanga bulongo kwi Yehoba? Davida wapezhako na byambo byo anembele na mupashi bya kuba’mba: “Lupulukilo luji mwi Yehoba: Mapesho enu ekale pa bantu benu.” (Sala. 3:8) Nangwa kya kuba Davida wapichilenga mu bya malwa, kechi walubileko bantu ba Yehoba ne, kabiji waketekejile kuba’mba Lesa ukebapesha. Nanchi ne atweba kechi twafwainwa kuta muchima bakwetu ba mu lwitabilo nenyi? Twayai tuvulukenga kwibabika mu milombelo yetu, kulomba Yehoba kwibapa mupashi wazhila wa kwibakwasha kuchinchika ne kwiumvwa bazhikijilwa pa kusapwila mambo awama.—Efi. 6:17-20.
12, 13. Ki ka kyamwekejile Abisalomo, kabiji Davida waubilepo byepi?
12 Abisalomo wafwile lufu lwa bumvu bingi, kino ke kya kujimunako bonse bamanyika bakwabo, kikatakata bamanyika bashingwa ba Lesa baji nobe Davida. (Tangai Byambo bya Mana 3:31-35.) Nzhita ya kwa Abisalomo beishinjile mu nkondo. Abisalomo wajinga pa myule wanji, ne myule wanji wapichile munshi ya misampi yakasankana ya kichi kikatampe yakobele mu nsuki yanji yazamine. Washajile na kupepela kwakubula wa kumukwasha, kepo Yoaba aishile ne kumukuluta tumafumo tusatu pa muchima.—2 Sam. 18:6-17.
13 Nanchi Davida waumvwine bulongo pa kumvwa’mba mwananji wafwa nyi? Ine. Wapapelenga ne kujila mabingo amba: “Yo! Yo! Yo! Mwanami Abisalomo, mwanami, mwanami Abisalomo! Nanchi inge yami najikufwako, Abisalomo mwanami, mwanami!” (2 Sam. 18:24-33) Byambo byaambile Yoaba byo byalengejile Davida kubula kwikala na kinyenge kikatampe. Lufu lwa kwa Abisalomo lwatamine bingi, mambo kichima kyamulengejile kusatukila shanji wajinga mushingwa wa Yehoba ne kwiletelela.—2 Sam. 19:1-8; Mana 12:21; 24:21, 22.
Davida Wamwesheshe Jibiji Luketekelo Lwanji mwi Lesa
14. Twakonsha kwambapo’mba ka pa Salamo wa buna?
14 Byonka biji Salamo wa busatu, ne mu Salamo wa buna namo muji lulombelo lwa kwa Davida lumwesha’mba waketekejile Yehoba na muchima yense. (Sala. 3:4; 4:3) Kyamweka Davida waimbile uno lwimbo pa bulanda ne lusanchilo loajinga nalo kwi Lesa panyuma ya kuba Abisalomo wakankalwa kushinda. Nangwa kampe pa kumunemba walangulukilenga pa banyimbi ba bena Levi. Monse mo kyakonsha kwikela, kulanguluka pa uno salamo kwakonsha kwitulengela kwikala na luketekelo lwakosa mwi Yehoba.
15. Mambo ka o twafwainwa kulombela kwi Yehoba kupichila mu Mwananji?
15 Davida wamwesheshe jibiji luketekelo lwanji lwa kufuma panshi ya muchima mwi Lesa kuba’mba ukumbula milombelo. Waimbile’mba: “Ngitabai byo ngita, anweba Lesa wa bololoke bwami; Byo napelelwe anweba mwankasulwile: Ngubilai lusa, mumvwe lulombelo lwami.” (Sala. 4:1) Ne atweba twakonsha kuketekela mwi aye inge ke tulondele bololoke. Kuyuka kuba’mba Yehoba “Lesa wa bololoke,” upesha baluñama, kwakonsha kwitulengela kulomba kwi aye kufuma panshi ya muchima kupichila mu Mwananji na lwitabilo mu kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu. (Yoa. 3:16, 36) Kino byo kituletelapo mutende!
16. Mambo ka Davida kyo alefwijilwe pa kakimye kacheche?
16 Kimye kimo tutalañana na bintu bilefulañana byakonsha kwitulengela kubula kwikala na luketekelo lwakosa. Ne Davida kyamweka byobyo kyajinga pa kakimye kacheche, mambo waimbile’mba: ‘Anweba baana ba bantu, myaka inga yomukelwalululanga lukumo lwami ke bumvu? Myaka inga yo mukatemwanga byatu ne kukebanga bubela?’ (Sala. 4:2) Byambo bya kuba’mba ‘baana ba bantu’ kyamweka byalumbulwilenga bantu babula kutalwa bulongo. Balwanyi ba kwa Davida ‘batemenwe byatu.’ Baibolo umo watuntulula bino byambo amba: “Myaka inga yo mukatemwa bulubi ne balesa ba bubela?” (New International Version) Nangwa kya kuba tulefulwa na bituba bakwetu, twayai tutwajijile kulomba ne kuketekelatu mwi Lesa wakine.
17. Londololai byo twakonsha kwikela mwayila Salamo 4:3?
17 Kuketekela mwi Lesa kwa kwa Davida kwamwekele ne mu byambo bya kuba’mba: “Bino yukai amba, Yehoba wipatwila mwine muntu wamuta muchima; Yehoba ukomvwa byo nketa kwi aye.” (Sala. 4:3) Kuchinchika ne kuketekela mwi Yehoba na muchima yense kwanema bingi pa kuba amba tutwajijile kwikala bakishinka kwi aye. Kyakumwenako, bino byubilo bikebwa bingi mu kisemi kya bena Kilishitu bekala na wa kilongo wapangiwa mu kipwilo. Lesa wanemeka bingi bantu bakishinka kwi aye balondela mashinda anji. Kabiji bukishinka ne kuketekela mwi Yehoba na muchima yense kulengela bantu banji kwikala na lusekelo.—Sala. 84:11, 12.
18. Kwesakana na Salamo 4:4, twafwainwa kuba byepi umvwe betwambila nangwa betuba kyatama?
18 Pano ibyepi inge muntu umo waamba nangwa wauba kintu kitukozha ku muchima. Twakonsha kutwajijila na lusekelo inge twalondela byaambile Davida amba: “Nangwa mwazhingila kechi mulenge mambo ne: Mukesambe ne muchima wenu pa mwanya wenu, ne kuzhindama nzo.” (Sala. 4:4) Inge byambo byo betwambila nangwa byo betuba bitufichisha ku muchima, kechi twafwainwa kushinkanya nangwa kuba kibi ne. (Loma 12:17-19) Twakonsha kulangulukapo bufuku pa kulaala. Inge twalombapo, kitukwasha kwikala na mweno yawama ne kwikala na butemwe bwakonsha kwitulengela kumulekelako mambo witubala. (1 Pe. 4:8) Kintu kikwabo kyanema ke kyo kya kyaambilepo mutumwa Paulo mu lujimuno lwipashako na byambo biji mu Salamo 4:4 lwa kuba’mba: “Nangwa mwazhingila kechi mulenge mambo ne; kechi muleke juba jizhike kasa mwazhingila ne: nangwa kumushila mpunzha aye Diabola ne.”—Efi. 4:26, 27.
19. Salamo 4:5 wakonsha kwitukwasha byepi kutapisha bulongo bitapisho byetu bya ku mupashi?
19 Pa kumwesha buneme bwa kuketekela mwi Lesa, Davida waimbile’mba: “Tapishai bitapisho bya bololoke, Ne kuketekela mwi Yehoba.” (Sala. 4:5) Bitapisho byatapishanga bena Isalela byanemanga inge bebitapisha na muchima umo. (Isa. 1:11-17) Pa kuba’mba bitapisho byetu bya ku mupashi bitabilwe kwi Lesa, twafwainwa kwikala na muchima wawama ne kumuketekela Lesa kya kine kine.—Tangai Byambo bya Mana 3:5, 6; Bahebelu 13:15, 16.
20. ‘Kyeya kya kilungi kya Yehoba’ kilumbulula ka?
20 Davida watwajijila kwamba amba: “Po baji bavula bamba’mba, Ñanyi uketumwesha byawama? Anweba Yehoba, mwitusamishishe kyeya kya kilungi kyenu.” (Sala. 4:6) ‘Kyeya kya kilungi kya Yehoba’ kilumbulula kutalwa bulongo kwi Lesa. (Sala. 89:15) Onkao mambo, Davida byo alombele’mba “mwitusamishishe kyeya kya kilungi kyenu” walombelenga kuba’mba ‘ebatalenga bulongo.’ Mambo twaketekela mwi Yehoba, tutalwa bulongo kwi aye kabiji kino kituletela bingi lusekelo byo tuba kyaswa muchima wanji.
21. Tukamwenamo ka inge ke twingileko pakatampe mwingilo wa kunowa ku mupashi?
21 Byo alangulukilenga pa lusekelo lupana Lesa lwakila lwikalako kimye kya kunowa, Davida waimbile’mba: “Anweba mwabika lusekelo mu muchima wami, kukila lo baikala nalo pa kimye kya kumona kajo ne binyu bipya byavujisha.” (Sala. 4:7) Twakonsha kuketekela kwikala na lusekelo lwa kine inge ketwingileko pakatampe mwingilo wa kunowa wa ku mupashi ubena kwingilwa lelo jino. (Luka 10:2) Bashingwa byo babena kutangijila, kabiji tusekela pa kumona ‘bantu bakunowa’ byo babena kuvujilako. Nanchi mubena kwingilako pakatampe mu uno mwingilo wa kunowa uleta lusekelo nyi?
Twajijilai Kwikala na Luketekelo Lwakosa mwi Lesa
22. Kwesakana na byambo biji mu Salamo 4:8, bena Isalela baikalanga byepi byo balondelanga Mizhilo ya Lesa?
22 Davida wapezhezheko na byambo bya kuba’mba: “Monka mu mutende amiwa nkalala, kabiji ne tulo nato nketumona; Mambo anweba, Yehoba, nangwa nji bunke, mungikazha bulongo.” (Sala. 4:8) Bena Isalela byo balaminenga mizhilo baikele bingi bulongo mu mutende kabiji beumvwinenga kuzhikijilwa. Kyakumwenako, mu bukalama bwa kwa Solomone, “bena Yuda ne bena Isalela baikajiletu bulongo mu mutende.” (1 Mfu. 4:25) Aba baketekejile mwi Yehoba baikalanga bulongo mu mutende nangwa kya kuba mikoka ibazhokolokele yakanamine bingi. Byonkatu byaikalanga Davida, ne atweba tulalatu soko mambo Lesa witulengela kwiumvwa bazhikijilwa.
23. Tukekala byepi inge twaketekela mwi Lesa na muchima yense?
23 Twayai tutwajijile kwikala na luketekelo lwakosa mwi Yehoba pa kumwingijila. Kabiji tulombenga na lwitabilo pa kuba’mba twikale na “mutende wa Lesa ubula kuyukanyika.” (Fili. 4:6, 7) Kuba bino byo kwituletelapo lusekelo! Kabiji twakonsha kutwajijila kutala kulutwe saka twiumvwa bazhikijilwa inge twatwajijila kuketekela mwi Yehoba na muchima yense.
Musakukumbula’mba Ka?
• Abisalomo walengejile Davida kupita mu ñanyi makatazho?
• Salamo 3 witulengela byepi kwiumvwa bazhikijilwa?
• Mu ñanyi mashinda Salamo 4 mo akonsha kukosesha luketekelo lwetu mwi Yehoba?
• Tumwenamo ka mu kuketekela mwi Lesa na muchima yense?
[Kipikichala pa peja 29]
Nangwa kya kuba wanyemenenga na mambo a kuchina Abisalomo, Davida waketekejile mwi Yehoba
[Kipikichala pa peja 32]
Nanchi mwaketekela mwi Yehoba na muchima yense nyi?