Jimukai Na Tukose Twa Kwa Diabola!

‘Fumai mu kakose ka kwa Diabola.’—2 TIMO. 2:26.

MUSAKUKUMBULA’MBA KA?

Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba inge kechi tukeba kukizhamo kuzhachisha bakwetu ne?

Ñanyi bintu byo twakonsha kufunjilako kwi Pilato ne Petelo pa mambo a kuchina bantu ne kuba bintu bitukanjikizha bakwetu?

Mwakonsha kuchinuzhuka byepi kukizhamo kwizhachisha?

1, 2. Ñanyi tukose twa kwa Diabola to tusakwisambapo mu uno mutwe?

DIABOLA ubenza bakalume ba Yehoba. Kyo akeba kechi kwibepaya byonka kibinda byo epaya banyama ne. Aye ukebatu kukwata muntu mutuntulu ne kumulengela kuba byo akeba.—Tangai 2 Timoti 2:24-26.

² Kibinda pa kuba’mba akwate nyama mutuntulu, wingijisha kakose. Wakonsha kusoka kiombo pa kuba’mba banyama baswatukepo ne kufwa mu tukose to ateya. Nangwa wakonsha kwingijisha kitewa kibula kumweka kiji na munono ne kukwata nyama kya kubazhimukilatu. Diabola naye wingijisha tukose twa uno mutundu pa kuba’mba akwate bakalume ba Lesa. Umvwe tukeba’mba abule kwitukwata, twafwainwa kujimuka ne kuyuka biyukilo bya kwitujimunako bimwesha’mba kakose ka kwa Satana kaji pa bwipi. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa byo twakonsha kwizhikijila ku tukose tusatu twa kwa Diabola to aingijishapo kala kukwachilamo bantu ba Lesa. Tuno tukose ke (1) ñambilo yabula kufwainwa (2) kuchina bantu ne kuba bintu bitukanjikizha bakwetu, ne (3) kukizhamo kwizhachisha. Mutwe walondelapo ukamba pa tukose nangwa’mba bitewa bikwabo bibiji bya kwa Satana.

ZHIMYAI MUJILO WA ÑAMBILO YABULA KUFWAINWA

3, 4. Mu kubula kulama lujimi mwakonsha kufuma ka? Ambai kyakumwenako.

³ Pa kuba’mba banyama baswatuke mu kiombo, kibinda usoka mujilo, apa bino keakwate banyama babena kuswatuka. Mu bukifwanyikizho, Diabola naye usoka mujilo mu kipwilo kya bena Kilishitu. Inge kino kitewa kyaingila bulongo, ufumya bantu mu ino mpunzha ya mutende ne kwibakwata. Kwa kubula kuyuka, twakonsha kufwa byepi mu kakose ka kukwashako Diabola kuba bino?

⁴ Mwana wa bwanga Yakoba wapashañenye lujimi ku mujilo. (Tangai Yakoba 3:6-8.) Umvwe twakankalwa kulama lujimi wetu, twakonsha kusoka mujilo wa kifwanyikizho mu kipwilo. Kino kyakonsha kubiwa byepi? Akilangulukai pa kino: Pa kupwila kwa kipwilo, babijika kuba’mba nyenga umo bamutongola kwikala painiya wa kimye kyonse. Panyuma ya kupwila, banyenga babiji kebesambe pa kino kya kubijika. Umo watemwa ne kwamba’mba Lesa amupeshe. Mukwabo keazhinauke ne kwamba’mba uno painiya ukebatu amba atumbalale mu kipwilo. Pa bano banyenga babiji, wepi ye mwakonsha kwisampa nanji bulunda? Kechi kyakatazha kuyuka wakonsha kusoka mujilo mu kipwilo kwingijisha ñambilo yatama pa bano banyenga babiji ne.

5. Pa kuba’mba tuzhimye mujilo wa ñambilo yabula kufwainwa, ñanyi bintu byo twafwainwa kwipesa pesapo?

⁵ Twakonsha kuzhimya byepi mujilo wa ñambilo yabula kufwainwa? Yesu waambile’mba: “Kanwa kamba monka mwavujila biji mu muchima.” (Mat. 12:34) Onkao mambo, kintu kitanshi kyo twafwainwa kuba ke kupesa pesa muchima wetu. Abya tuchinuzhuka milanguluko yatama yakonsha kwitulengela kwamba bintu byabula kufwainwa nyi? Kyakumwenako, inge twaumvwa’mba mulongo ubena kukanamina mingilo imo mu kipwilo, abya tuswa kuba’mba ubena kuba bino na muchima yense nyi, inyi tulanguluka’mba ubena kukebatu kutumbalala? Umvwe mwatemwa kuzhachisha bakwenu, kyawama bingi kuvuluka’mba Diabola naye wazhinaukile bukishinka bwa kwa Yoba kalume wa Lesa. (Yoba 1:9-11) Mu kifulo kya kuzhinauka mulongo wetu, twafwainwa kulanguluka pa ene mambo o tubena kumuzhachishisha. Nanchi paji kine kintu kitulengela kumuzhachisha nyi, inyi muchima wetu ye watama na mambo a mupashi wa ino ntanda yo tujimo mu ano moba apelako?—2 Timo. 3:1-4.

6, 7. (a) Ñanyi bintu bimo byakonsha kwitulengela kuzhachisha bakwetu? (b) Twafwainwa kuba byepi umvwe betwambila mwenga?

⁶ Langulukai pa bintu bikwabo byakonsha kwitulengela kutendeka kuzhachisha bakwetu. Kintu kimo kyakonsha kwitulengela ke kukeba kutumbalala. Kampe twakonsha kutendeka kuba bintu byakonsha kwitulengela kumweka nobe twanema kukila bakwetu. Twakonsha kutendeka kwibingisha nangwa kya kuba twatamisha. Inge kwitota, kichima, nangwa kubula kwiketekela ko kubena kwitulengela kuba byobyo, twafwainwa kuyuka’mba mukafuma bintu byatama bingi.

⁷ Kimo kimye twakonsha kuzhachisha bakwetu na mambo a kwituba kintu kyatama, kampe kwitwambila byambo byabula kufwainwa. Inge kyaikala bino, kechi kyawama kushinkanya ne. Kushinkanya kulengelatu bintu kuya munsunya kabiji kino kimwesha’mba tubena kuba bikeba Diabola kechi kyaswa muchima wa Lesa ne. (2 Timo. 2:26) Twafwainwa kulondela byaubanga Yesu. Byo bamwambijile mwenga, aye “kechi walubwile mwenga ne.” Mu kifulo kya kuba byobyo, aye “wafikizhe mambo anji kwi yewa uchiba mambo mo aolokela.” (1 Pe. 2:21-23) Yesu waketekejile kuba’mba Yehoba ukachiba mambo mu jishinda janji Mwine ne pa kimye kyanji. Ne atweba twafwainwa kuketekela mwi Lesa. Umvwe ketwingijishe ñambilo yawama, tukalengela kipwilo kyetu ‘kwikala mu mutende ne kulama buumo.’—Tangai Efisesa 4:1-3.

CHINUZHUKAI KAKOSE KA KUCHINA BANTU NE KUBA BINTU BITUKANJIKIZHA BAKWETU

8, 9. Mambo ka Pilato o azhachishe Yesu?

⁸ Umvwe nyama wafwa mu kakose, ukankalwa kunyema. Kyo kimotu, muntu uchina bantu ne kuba bintu bimukanjikizha bakwabo, ukankalwa kwilama. (Tangai Byambo bya Mana 29:25.) Twayai twisambe pa banabalume babiji bachiine ne kuba bintu bibakanjikizhe bakwabo ne kumona byo twafwainwa kufunjilako.

⁹ Ndamakyalo wa bena Loma aye Pontiusa Pilato wayukile amba Yesu kechi wajinga na mambo ne, kabiji kyamweka kechi wakebelenga kumwipaya ne. O ene mambo Pilato o aambijile amba “kafwako mambo o alenga a kumwipayilapo ne.” Nangwa byonkabyo, Pilato wamupaine amba bamwipaye. Mambo ka? Mambo waumvwine moyo ne kuba kintu kyamukanjikizhe bantu. (Luka 23:15, 21-25) Jibumba jamukanjikizhe ne kumwambila’mba, “Umvwe mumukasulule uno muntu, ko kuba amba kechi mwi balunda ba kwa Kesala ne.” (Yoa. 19:12) Pilato wachiine amba bakamufumya pa kifulo nangwa kumwipayatu umvwe kya kuba wabingishe Kilishitu. Onkao mambo, wilengejile aye mwine kuba bikeba Diabola.

10. Ki ka kyalengejile Petelo kukana Kilishitu?

¹⁰ Mutumwa Petelo wajinga umo pa balunda ba kwa Yesu. Waambiletu patoka’mba Yesu ye Mesiasa. (Mat. 16:16) Petelo watwajijile kwikala wakishinka nangwa kya kuba baana ba bwanga bakwabo bamushile Yesu na mambo a kuba bakankelwe kukwatakanya byo aambile. (Yoa. 6:66-69) Kabiji kimye balwanyi kyo baishile na kukwata Yesu, Petelo waingijishe mpoko kuzhikijila Nkambo yanji. (Yoa. 18:10, 11) Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa kimye Petelo wachiine bantu ne kukana kuba’mba kechi wamuyukile Yesu Kilishitu ne. Mu ka kimye kachechetu, uno mutumwa wafwile mu kakose ka kuchina bantu kamulengejile kubula kuchinchika.—Mat. 26:74, 75.

11. Ñanyi bintu bitukanjikizha bakwetu kuba byo twafwainwa kuchinuzhuka?

¹¹ Byo tuji bena Kilishitu, twafwainwa kuchinuzhuka kuba bintu bitukanjikizha bakwetu bifichisha Lesa ku muchima. Bakulumpe ba nkito nangwatu bantu bakwabo, bakonsha kwitulengela kubula kwikala bakishinka nangwa kuba bulalelale. Baana ba sukulu bakonsha kwibakanjikizha kusenda bipepala paji mikumbu kimye kya kunemba mpeso, kutamba bya mulekese, kupepa fwanka, kwingijisha bizhima, kukizhamo kutoma maalwa, nangwa kuba bulalelale. Pano ki ka kyakonsha kwitukwasha kuchinuzhuka kakose ka kuchina ne kuba bintu bitukanjikizha bakwetu bifichisha Yehoba ku muchima?

12. Ñanyi bintu byo twakonsha kufunjilako kwi Pilato ne Petelo?

¹² Twayai twisambe pa bintu byo twakonsha kufunjilako kwi Pilato ne Petelo. Pilato wayukileko bicheche pe Kilishitu. Nangwa byonkabyo, wayukile kuba’mba Yesu wajinga mwana Lesa kabiji kechi wajingapo na mambo ne. Pano bino, Pilato kechi wipelwile nangwa kutemwa Lesa wa kine ne. Wafwile mu kakose ka kwa Diabola. Petelo wayukile Lesa kabiji wamutemenwe. Nangwa byonkabyo, bimye bimo wakankalwanga kwipelula, waumvwanga moyo ne kuba bintu byamukanjikizhanga bakwabo. Yesu saka bakyangye kumukwata, Petelo witotele amba: “Nangwa kya kuba bano bonse basakwimusha, amiwa kechi nsakwimusha ne.” (Mako 14:29) Uno mutumwa wafwainwe kwinengezha bulongo ku meseko aishilenga ne kuba byonka byaubile nyimbi wa masalamo waketekejile mwi Lesa ne kwimba’mba: “Yehoba uji ne amiwa; kechi nkoba moyo ne: Muntu akangube ka?” (Sala. 118:6) Bufuku bwanji bwapeleleko pano pa ntanda, Yesu wasendele Petelo ne batumwa bakwabo babiji kuya ku bujimi bwa Ngesemani. Mu kifulo kya kutwajijila na kulaba, Petelo ne bakwabo balaajile. Yesu wibabushishe ne kwibambila’mba: “Anweba, labainga ne kukenkenta ne kulombanga kuba amba mubule kuponena mu lweseko.” (Mako 14:38) Nangwa byonkabyo, Petelo walaajile jikwabo kabiji kulutwe waikele na moyo wa kuchina bantu.

13. Twakonsha kushinda byepi inge bakwetu kebetukanjikizhe kuba byatama?

¹³ Byaubile Pilato ne Petelo byakonsha kwitufunjishapo kintu kimo kyanema: Pa kuba’mba tukane kuba bintu bitukanjikizha bakwetu, twafwainwa kwikala na maana alumbuluka, kwipelula, kutekanya, kutemwa Lesa ne kwikala na moyo wa kwakamwa Yehoba, kechi kuchina bantu ne. Umvwe lwitabilo lwetu lwaimena pa maana alumbuluka, tukambanga na kuchinchika bintu byo twaitabilamo. Kino kiketukwasha kuchinuzhuka kuba bintu bitukanjikizha bakwetu ne kushinda moyo wa kuchina bantu. Pano bino, kechi twafwainwa kukizhamo kwiketekela ne. Pakuba twafwainwa kwipelula ne kuyuka’mba tukeba bulume bwa Lesa pa kuba’mba tuchinuzhukenga kuba bitukanjikizha bakwetu. Twafwainwa kulomba mupashi wa Yehoba kabiji kutemwa Lesa kuketutundaika kutumbijika jizhina janji ne mizhilo yanji. Kunungapo, twafwainwa kwinengezhezha jimo saka tukyangye kuponena mu lweseko lwa kwitukanjikizha kuba byatama. Kyakumwenako, kwinengezhezha jimo ne kulomba kwakonsha kukwasha baana betu kukumbula bulongo inge bakwabo kebebakanjikizhe kuba byatama.—2 Ko. 13:7.a

CHINUZHUKAINGA KITEWA KICHIMAUNA

14. Pa mambo a bilubo byo twaubile kala, Diabola ukeba’mba tulangulukenga amba ka?

¹⁴ Bimye bimo banyama bebateya mfimbo mu jishinda mo bapichila. Nyama wabula kujimuka unyanta pa munono kabiji mfimbo imukulukila ne kumushata. Kukizhamo kwizhachisha twakonsha kwikwesakanya ku kintu kyanema kichimauna nobe mfimbo. Inge ketulanguluke pa mambo o twalengele kala, twakonsha kumvwa nobe ‘twachimauka bingi.’ (Tangai Salamo 38:3-5, 8.) Satana ukeba kwimulengela kulanguluka’mba Yehoba kechi wakonsha kwimubila lusa ne, kabiji amba kechi mwakonsha kulondela byonse byo akeba ne.

15, 16. Mwakonsha kuchinuzhuka byepi kitewa kya kukizhamo kwizhachisha?

¹⁵ Pano mwakonsha kuchinuzhuka byepi kino kitewa kichimauna? Umvwe mwalenga mambo akatampe, monai kuba’mba mwabwezha bulunda bwenu ne Yehoba. Bulai bakulumpe mu kipwilo bemukwashe. (Yako. 5:14-16) Ingilai na ngovu kupimpula byubilo byenu. (2 Ko. 7:11) Umvwe bemololako, kechi mwafwainwa kupopomenwa ne. Kwimufundako kumwesha’mba Yehoba wimutemwa. (Hebe. 12:6) Monai kuba’mba kechi mwalenga mambo jibiji ne, kabiji chinuzhukainga kuba bintu bimulengejile kulenga oo mambo. Inge mwalapila ne kuja nyenye, mwafwainwa kuketekela’mba kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu Kilishitu kyakonsha kuvweta pa mambo enu.—1 Yoa. 4:9, 14.

¹⁶ Bamo batwajijila na kwizhachisha pa mambo o balengele o bebalekejileko kala. Inge byo byo kiji ne kwi anweba, vulukai kuba’mba Yehoba walekejileko mambo Petelo ne batumwa bakwabo pa kusha Mwananji ye atemwa aye Yesu pa kimye kyo bafwainwe kumukwasha. Yehoba walekejileko mambo mwanamulume umo ye bapangile mu kipwilo na mambo a kuba kinkuna. (1 Ko. 5:1-5; 2 Ko. 2:6-8) Mambo a Lesa aambapo pa bantu bamo balengele mambo akatampe. Byo balapijile, Lesa wibalekejileko mambo.—2 Moba 33:2, 10-13; 1 Ko. 6:9-11.

17. Bukuzhi bwakonsha kwitubila ka?

¹⁷ Inge mwalapila kya kine ne kuswa’mba mambo enu akalekelwa, Yehoba ukemulekelako mambo ne kulubako bilubo byonse byo mwaubile kala. Kechi mwafwainwa kulanguluka’mba bukuzhi bwa kwa Yesu kuba bwavweta pa mambo enu ne. Kuba bino kwakonsha kwimulengela kufwa mu bitewa bya kwa Satana. Kechi na mambo a bintu bikeba Diabola amba mwitabile ne, bukuzhi bwakonsha kuvweta pa mambo a boba balenga mambo ne kulapila. (Mana 24:16) Kuketekela mu bukuzhi kwakonsha kwimulengela kubula kukizhamo kwizhachisha kabiji kwakonsha kwimupa bulume bwa kwingijila Lesa na muchima wenu yense, maana enu onse ne na mweo wenu yense.—Mat. 22:37.

KECHI TWALUBA BYA BUJIMUKU BYA KWA SATANA NE

18. Twakonsha kuchinuzhuka byepi bitewa bya kwa Diabola?

¹⁸ Satana wingijisha tukose twapusana pusana pa kuba’mba etukwate. Byo kiji kuba’mba twayuka bya bujimuku byanji, Diabola kechi wakonsha kwitushinda ne. (2 Ko. 2:10, 11) Umvwe twalomba maana a kwitukwasha kuyuka bya kuchinchika meseko, kechi tukafwa mu bitewa nangwa mu tukose twa kwa Satana ne. Yakoba wanembele’mba: “Umvwe muntu ubena kukeba maana, wafwainwa kulomba kwi Lesa kabiji ukeatambula, mambo Lesa upana na muchima yense ku bonse kabiji kechi uzhingijila yewa umulomba ne.” (Yako. 1:5) Twafwainwa kuba bintu byo tulombapo kupichila mu kwikala na lufunjisho lwa pa bunke ne kwingijisha byo tufunda mu Mambo a Lesa. Mabuku alumbulula Baibolo anembwa na jibumba ja kalume wakishinka kabiji wa maana, etukwasha kuyuka tukose twa kwa Diabola ne byo twakonsha kwituchinuzhuka.

19, 20. Mambo ka o twafwainwa kushikilwa bintu byatama?

¹⁹ Kulomba ne kufunda Baibolo kwitulengela kutemwa bintu byawama. Pano bino, kyanema bingi kushikwa bintu byatama. (Sala. 97:10) Kulanguluka languluka pa bintu byatama bifuma mu kuba bisakasaka muchima, kwakonsha kwitukwasha kwibichinuzhuka. (Yako. 1:14, 15) Inge twafunda kushikwa byatama ne kutemwa byawama, Satana kechi uketongola na bujo bo abika mu tukose twanji ne.

²⁰ Tusanchila bingi Lesa pa byo abena kwitukwasha pa kuba’mba Satana abule kwitushinda. Kupichila mu mupashi wanji wazhila, Mambo anji ne jibumba janji, Yehoba witupokolola “kwi aye mubi.” (Mat. 6:13) Mu kibaba kyalondelapo, tukafunda byo twakonsha kuchinuzhuka tukose tukwabo tubiji Diabola to atana’mba twingila bingi bulongo mu kukwata bakalume ba Lesa.

[Tubyambo twa mushi]

[Kipikichala pa peja 21]

Ñambilo yabula kufwainwa yakonsha kuleta lukatazho mu kipwilo

[Kipikichala pa peja 24]

Mwakonsha kuleka kukizhamo kwizhachisha