Elisha Wamwene Makalaki a Mujilo—Nanchi ne Anweba Mwiamona nyi?
Mfumu wa Silya wafumpijilenga Elisha ngauzhi wa Lesa kabiji wamutaine mu muzhi wa Dotanyi wazhokolokelwe na nsakwa waikejile ku mutumba. Bufuku, mfumu wa Silya watumine nzhita ya bashilikale na bambili ne makalaki a nkondo ku Dotanyi. Juba pa kusama, nzhita yanji yatayile uno muzhi mu kañumbwañumbwa.—2 Mfu. 6:13, 14.
Kalume wa kwa Elisha byo abukile ne kulupuka pangye, wamwene nzhita yaishile na kukwata ngauzhi. Kepo ajijile amba: “Mamoo! nkambo! Tusakuba byepi?” Elisha wamwambijile’mba: “Kuchina ne, mambo bo tuji nabo atweba bakila boba bo baji nabo abo.” Ponkapo Elisha walombele’mba: “Anweba Yehoba, nalomba namba mumulabishe meso anji amone.” Jishimikila jatwajijila kwamba’mba: “Kepo Yehoba alabishe meso a kwa yewa nsongwalume, ne kumona wamwene, mutumba kasa pakumbana bambili ne makalaki a mujilo saka amuzhokoloka Elisha konse konse.” (2 Mfu. 6:15-17) Twakonsha kufunjilako ka ku jino jishimikila ne ku bintu bikwabo byapichilemo Elisha?
Byo bamuzhokolokele ku nzhita ya bena Silya, Elisha kechi waakaminwe ne, mambo waketekejile mwi Yehoba kabiji wimwenejile Lesa byo amuzhikijile. Ano moba kechi tuketekela kumona bya kukumya ne, bino twayuka kuba’mba Yehoba ubena kuzhikijila bantu banji mu bujibumba. Kijitu nobe twazhokolokwa na bambili ba mujilo ne makalaki a mujilo. Inge ‘twibamona’ na meso a lwitabilo ne kukinka manungo mwi Lesa ‘uketwikazha bulongo’ kabiji Yehoba uketupesha. (Sala. 4:8) Twayai twisambe pa byo twakonsha kumwenamo mu bintu bikwabo byapichilemo Elisha.
ELISHA WATENDEKA KUMWINGIJILA ELAIJA
Juba jimo Elisha byo ajiminenga mu bujimi, ngauzhi Elaija wapichile kwipi na ko aji ne kumukupika kivwalo kyanji. Elisha wayukile mwatajile kino. Kabiji watekele kijiilo ne kushajikapo bashanji ne bainanji, kepo afumine pa nzubo ne kuya na kumwingijila Elaija. (1 Mfu. 19:16, 19-21) Mambo a kuba Elisha wipaine kwingijila Lesa papelejile bulume bwanji, Yehoba wamwingijishe bingi kabiji mu kuya kwa moba wamutongwele kwikala ngauzhi wa kupinga pe Elaija.
Elisha wamwingijile Elaija kampe pa myaka itanu na umo. Pa kyo kya kimye, Elisha ye “waichilanga mema ku maboko a kwa Elaija pa kowako.” (2 Mfu. 3:11; NW) Mu oa moba, bantu bajangatu na maboko, kechi bajanga na mipenyi, mafoloko, nangwa bintu bikwabo bya kujiilako ne. Pa kupwisha kuja, wamwingilo ye waichilanga nkambo yanji mema ku maboko pa kowako. Onkao mambo, Elisha waingilanga ne mingilo yamwekanga kubula kunema. Nangwa byonkabyo, wanemekele bingi mwingilo wanji wa kwingijila Elaija.
Ne bena Kilishitu bavula lelo jino bengila mingilo yapusa pusana mu mwingilo wa kimye kyonse. Kibalengela kuba bino ke lwitabilo lwabo ne kukeba kwingijisha bulume bwabo mu kwingijila Yehoba. Bamo basha mazubo abo ne kuya na kwingijila pa Betele, kwingila mwingilo wa buntungi ne mingilotu ikwabo bantu bavula yo bamona nobe kechi yanema ne. Mwina Kilishitu kechi wafwainwa kumonanga ino mingilo amba kechi yanema ne, mambo Yehoba wiinemeka bingi.—Hebe. 6:10.
ELISHA KECHI WALEKELE MWINGILO WANJI NE
Lesa saka akyangye “kumutwala Elaija mwiulu na kanzhimbiji,” wamutumine uno ngauzhi kufuma ku Giligala kuya ku Betele. Elaija waambijile mukwabo mo baingijilanga amba ashale, pakuba Elisha wamukumbwile’mba: “Kechi nsakwimuleka ne.” Byo bayilenga, Elaija wamwambijile jibiji Elisha amba abwelemo, pakuba aye wakainetu nsala nsala. (2 Mfu. 2:1-6) Byonkatu Luta byo akakachijile Naomi, ne Elisha naye wakakachijile Elaija. (Luta 1:8, 16, 17) Mambo ka? Mambo Elisha wanemekele mwingilo wamupele Lesa wa kwingijila Elaija.
Elisha ke wakumwenako wawama bingi. Inge betupapo mingilo imo mu jibumba ja Lesa, tukeinemeka bingi umvwe saka tuvuluka kuba’mba tubena kwingijila Yehoba. Kafwako mwingilo wanema kukila kwingijila Lesa ne.—Sala. 65:4; 84:10.
“NDOMBEPO KYA KUKUBILA”
Bano banabalume babiji byo bayilenga, Elaija waambijile Elisha amba: “Ndombepo kya kukubila, ponka pano saka bakyangye kumfumya kwi obewa.” Byonkatu byalombele Solomone mu myaka ya kunyuma, Elisha naye walombele kintu kyafwainwe kumukwasha kwingijila Yehoba bulongo. Walombele kuba’mba ‘atambule bipimo bibiji bya ku mupashi wa kwa Elaija.’ (1 Mfu. 3:5, 9; 2 Mfu. 2:9) Mu bena Isalela, mwana wa mulume mubeji ye watambulanga bipimo bibiji bya buswanyi. (Mpitu. 21:15-17) Onkao mambo, Elisha byo alombele bino, wakebelenga kuswana mwingilo wa kwa Elaija wa bungauzhi. Kabiji kyamweka Elisha wakebelenga kwikala na muchima wa kuchinchika wajingapo ne Elaija ‘wamubilangako mukao Yehoba.’—1 Mfu. 19:13, 14.
Nga Elaija waubile byepi pa byalombele kalume wanji? Ngauzhi waambile’mba: “Wandomba kintu kyakatazha bingi; bino nangwa byonkabyo, inge wiye utanwepo byo basakumfumyanga kwi obewa basakukupakyo byonkabyo; pakuba inge ne kutanwapo ne, kechi basakukupakyo ne.” (2 Mfu. 2:10) Mukumbu wa kwa Elaija walumbulwilenga bintu bibiji. Kitanshi, Lesa ye yenkatu wafwainwe kufuukulapo kana Elisha wafwainwe kutambula kyo alombele nangwa ne. Kya bubiji, pa kuba’mba Elisha atambule kyo alombele wafwainwe kutwajijilatu kwikala ne Elaija.
BINTU BYAMWENE ELISHA
Lesa wamwene byepi kyalombele Elisha kya kutambula bipimo bibiji bya mupashi wa kwa Elaija? Jishimikila jaamba’mba: “Kabiji byo bakiyilenga na kwisamba, ponkapo kalaki wa mujilo, ye bakokelenga ku bambili ba mujilo wapichile pakachi kabo; kepo Elaija atwajilwe mwiulu na kanzhimbiji. Kabiji Elisha wikimwene.”a Kino kyamwene Elisha kyo kyajinga mukumbu wa kwa Yehoba ku byo alombele. Elisha wamwene Elaija byo bamusendele, kabiji Elisha watambwile bipimo bibiji bya mupashi wa kwa Elaija ne kupinga pa kifulo kya uno ngauzhi wa Lesa.—2 Mfu. 2:11-14.
Elisha watolele kivwalo kyalepa kyalakachile kufuma kwi Elaija ne kwikivwala. Kino kivwalo kyalengejile Elisha kuyukanyikwa’mba ngauzhi wa Lesa. Kishiino kikwabo kimwesha kuba’mba bamutongwele kwikala ngauzhi, ke kya kukumya kyo aubile kya kwabanya mema a mu mukola wa Yodano.
Kwa kubula ne kuzhinaukatu ne, Elisha kechi walubilemo kyo amwene kimye Elaija kyo atwajilwe na kanzhimbiji ne. Muntu yense wakonsha kukumya pa kumona makalaki a nkondo a mujilo ne bambili ba mujilo. Kino kyajinga kishiino kyamwesheshe kuba’mba Yehoba wapele Elisha bintu byo alombele. Kimye Lesa kyo akumbula milombelo yetu, kechi tumona bimwesho bya makalaki a nkondo a mujilo ne bambili ba mujilo ne. Pano bino, twakonsha kuyuka kuba’mba Lesa wingijisha bulume bwanji bukatampe pa kuba’mba afikizhe kyaswa muchima wanji. Kabiji inge twamona kuba’mba Yehoba ubena kupesha lubaji lwa pano pa ntanda lwa jibumba janji, kijitu nobe ‘twamona’ kalaki mukatampe wa mwiulu ubena kwenda.—Ezi. 10:9-13.
Elisha wapichile mu bintu byavula bingi byamulengejile kushiinwa kuba’mba Yehoba uji na bulume bukatampe. Kabiji mupashi wazhila wa Lesa ye walengejile uno ngauzhi kuba bya kukumya 16, kukila ne pa byaubile Elaija.b Kimye kya bubiji Elisha kyo amwene bambili ne makalaki a nkondo a mujilo kwajinga ku Dotanyi kimye kyo bamuzhokolokele ku nzhita ya bena Silya.
ELISHA WAKETEKEJILE MWI YEHOBA
Nangwa kya kuba Elisha bamuzhokolokele ku balwanyi mu Dotanyi, kechi waakaminwe ne. Mambo ka? Mambo wajinga na lwitabilo lwakosa mwi Yehoba. Ne atweba twafwainwa kwikala na lwitabilo lwa uno mutundu. Onkao mambo, twayai tulombenga mupashi wazhila wa Lesa pa kuba’mba twikale na lwitabilo ne bipangwa bikwabo bya mupashi.—Luka 11:13; Nga. 5:22, 23.
Kyamwekele mu Dotanyi kyalengejile Elisha kuketekela mwi Yehoba ne mu mazhita anji etuzhikijila abula kumweka. Uno ngauzhi wayukile kuba’mba Lesa watuma bamalaika banji kwiya kuzhokoloka muzhi ne balwanyi bazhokolokele uno muzhi. Kupichila mu kupofula meso a balwanyi, Lesa wapokolwele Elisha ne kalume wanji. (2 Mfu. 6:17-23) Pa kyo kya kimye kyakatezhe, ne pa bimyetu bikwabo, Elisha wamwesheshe kuba’mba wajinga na lwitabilo kabiji waketekejile mwi Yehoba na muchima wanji yense.
Byonka byaubile Elisha, ne atweba twayai tuketekele mwi Yehoba Lesa. (Mana 3:5, 6) Umvwe twauba bino, ‘Lesa uketubila lusa, ne kwitubila bibusa.’ (Sala. 67:1) Ibyo kuba’mba kechi twazhokolokwa na makalaki a mujilo ne bambili ba mujilo ne. Pano bino, ne lelo jino Yehoba uzhikijila bantu banji. Kabiji mu kimye kya “malwa akatampe,” ukazhikijila bantu banji baji pano pa ntanda. (Mat. 24:21; Lum. 7:9, 14) Kufikatu ne kino kimye byo kikafika, twayai tuvulukenga kuba’mba “Lesa kyo kyetu kya kufyamamo.”—Sala. 62:8.
[Tubyambo twa mushi]
a Elaija kechi wayile mwiulu monka mwikala Yehoba ne bamalaika banji ne. Monai Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya September 15, 1997, jipa 15.
b Monai Kyamba kya Usopa kya October 1, 2005, jipa 20.
[Kitenguluzha pa peja 30]
KUBINGA MU BIJE BYA MAMBO KWAUBIWA KATATAKA
243 Mambo abinga Bakamonyi ba kwa Yehoba kuzhokoloka ntanda yonse mu bije bikatampe.
France—8.2 Milyonyi mali a kina America o babwezhezhe
Mali onse pamo (a kina America) kafulumende wa kyalo kya France o abwezhejile Bakamonyi ba kwa Yehoba pa 11 December, 2012, pa mambo o batotolola pa myaka 15
Greece—Kije kya Kyalo
Kije kya kyalo kyaswile pa 2 November, 2012 kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba ke bupopweshi bwa bena Kilishitu bwayukanyikwa bingi, kabiji baji na luusa lwa kwikala na mazubo a kupopwelamo
20 Mambo abingile Bakamonyi kutendeka mu April 2000 mu Kije Kikatampe kya mu Europe Kitala pa Luusa lwa Bantu
South Korea—Byachibile Kavoto ka mu Kipamo kya U.N. Katala pa Luusa lwa Bantu
Pa 25 October, 2012, kafulumende wa South Korea bamwambijile kuba’mba afute mali Bakamonyi ba kwa Yehoba 388 bo amanyikile na mambo a kukana kutwela bushilikale