Kokelainga Bakafunga ba kwa Yehoba
“Kokelainga ne kunekenena aba babena kwimutangijila, mambo abo babena kwimukenkentela myeo yenu.”—HEBE. 13:17.
MUSAKUKUMBULA’MBA KA?
Bakulumpe mu kipwilo balama byepi mikooko ya Lesa?
Mambo ka mikooko o yafwainwa kumvwinanga bakafunga?
Mambo ka bilubo bya bakulumpe o byafwainwa kubujila kwitulengela kulengulula lujimuno lwa mu Binembelo lo bapana?
1, 2. Mambo ka Yehoba o eesakenya ku kafunga?
YEHOBA wiesakanya mwine ku kafunga. (Ezi. 34:11-14) Kino kitukwasha kuyuka bulongo Yehoba byo aji. Kafunga wawama uzhikijila mikooko ne kwiilama bulongo. Wiitwala kuji munyemvu ne ku meema (Sala. 23:1, 2); wiilama mute ne bufuku (Luka 2:8); wiizhikijila ku bijanyi (1 Sam. 17:34, 35); ubukata twana twa mikooko twasemwa katataka (Isa. 40:11); ukeba mikooko yaeleka ne kulama bulongo ikozha.—Ezi. 34:16.
2 Kala bantu ba Yehoba bavula bajinga bakafunga ne banjimi. Onkao mambo, baumvwishishe mwatazhizhe Yehoba Lesa byo eesakenye ku kafunga wawama. Bayukile kuba’mba mikooko ikebewa kwiita muchima ne kwiilama bulongo. Kyo kimotu, bantu nabo bakebewa kwibalama bulongo ne kwibatangijila kwi Yehoba. (Mako 6:34) Kwa kubula kwibalama ne kwibatangijila kwi Yehoba, bantu bamanama. Kechi bayuka kyawama ne kyatama ne, kabiji kechi bekala na wa kwibazhikijila ne. Bekala ‘nobe mikooko yabula kafunga.’ (1 Mfu. 22:17) Bino Yehoba wanengezha bya kukwasha bantu banji.
3. Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?
3 Ne atweba twayuka kuba’mba Yehoba uji nobe kafunga. Ne luno Yehoba watwajijila kulama bantu banji baji na michima ya bumukooko. Pano twayai tumone byo atangijila ne kulama bulongo bantu banji mu ano moba. Kepo tusakwisamba ne pa byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tumwenemo mu lutangijilo lwa Yehoba ne kifyele kyanji.
KAFUNGA WAWAMA WATONGOLA BAKUMUKWASHAKO
4. Ñanyi mwingilo wingila Yesu pa kulama mikooko ya Yehoba?
4 Yehoba watongola Yesu kwikala Mutwe wa kipwilo kya bwina Kilishitu. (Efi. 1:22, 23) Byo aji “kafunga wawama,” Yesu umwesha byubilo bya Shanji. Yesu watemwa mikooko kabiji wiita bingi muchima. ‘Waelejile mikooko mweo wanji.’ (Yoa. 10:11, 15) Kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Kilishitu ke bupe bwanema bingi ku bantu bonse. (Mat. 20:28) Yehoba ukeba’mba bantu “bonse bamwitabila [Yesu] kechi bakonaike ne, poso bakekale na bumi bwa myaka.”—Yoa. 3:16.
5, 6. (a) Bañanyi Yesu boatongola kulama mikooko yanji, kabiji mikooko yafwainwa kuba ka pa kuba’mba imwenemo mu luno lunengezho? (b) Ñanyi kishinka kine kyafwainwa kwitulengela kukokela bakulumpe mu kipwilo?
5 Nga mikooko imwesha byepi kuba’mba Yesu Kilishitu ye Kafunga wayo? Yesu waambile’mba: “Mikooko yami yumvwa jiwi jami, ne ayo neiyuka kabiji indondela.” (Yoa. 10:27) Kumvwa jiwi ja Kafunga Wawama kulumbulula kulondela lutangijilo lwanji mu bintu byonse. Kino kyavwangamo kukokela bakafunga boatongola kumukwashako kulama mikooko. Yesu waambile’mba batumwa ne baana banji ba bwanga bakatwajijila kwingila uno mwingilo ye atendekele. Bafwainwe ‘kufunjishanga’ ne ‘kujisha twana twa mikooko twa kwa Yesu.’ (Mat. 28:20; tangai Yoano 21:15-17.) Mambo awama byo akumbene mu mapunzha avula, baana ba bwanga bailenga na kuvujilako, o ene mambo Yesu o abikijileko lunengezho lwa kutongola bena Kilishitu bakoma mu maana a kuyuka Lesa kwikala bakafunga mu kipwilo.—Efi. 4:11, 12.
6 Mu byo anembejile bakalama ba mu kipwilo kya Efisesa, mutumwa Paulo walumbulwile kuba’mba bakulumpe mu kipwilo batongolwa na mupashi wazhila kwikala bakalama ba kulama “kipwilo kya Lesa.” (Byu. 20:28) Ne bakulumpe ba bwina Kilishitu lelo jino nabo batongolwa na mupashi wazhila. Mambo ka o twaambila bino? Mambo batongolwa kwesakana na byatongolwa mu Binembelo. Onkao mambo, kukokela bakalama ba bwina Kilishitu kumwesha kuba’mba twanemeka Yehoba ne Yesu, bene Bakafunga bakatampe. (Luka 10:16) Kino kyo kishinka kine kyafwainwa kwitulengela kunekenena bakulumpe mu kipwilo. Bino kuji ne bishinka bikwabo byafwainwa kwitulengela kuba bino.
7. Bakulumpe mu kipwilo bemukwasha byepi kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba?
7 Pa kutangijila bakwabo ba mu lwitabilo, bakulumpe mu kipwilo batundaika ne kupana lujimuno lwa mu Binembelo nangwa lwaimena pa mafunde a mu Binembelo. Kechi boba bino na mulanguluko wa kukambizha bakwabo ba mu lwitabilo bya kuba ne. (2 Ko. 1:24) Bakeba kukwasha balongo ne banyenga kwifuukwila bya kuba abo bene kwesakana na mafunde a mu Baibolo. Kuba bino kulengela bakulumpe mu kipwilo kukwasha ba mu kipwilo kukwatankana ne kwitemwa. (1 Ko. 14:33, 40) Bakulumpe mu kipwilo babena ‘kwitukenkentela myeo yetu’ ko kuba’mba bakebesha kukwasha yense mu kipwilo kwikala na bulunda bwawama ne Yehoba. Onkao mambo, bapelawizha kukwasha mulongo nangwa nyenga ye bamona kuba’mba ukeba kuya nangwa waya kala mu “jishinda jingi.” (Nga. 6:1, 2; Yuda 22) Nanchi bino kechi bishinka byawama byakonsha kwitulengela ‘kukokela aba babena kwitutangijila’ nenyi?—Tangai Bahebelu 13:17.
8. Bakulumpe mu kipwilo bazhikijila byepi jitanga ja Lesa?
8 Mutumwa Paulo, wajinga kafunga waingilanga bulongo, wajimwineko balongo ba mu Kolose amba: “Mwafwainwa kumona amba kafwako muntu nangwa umo wimukwata buzha na buntemwamaana ne bujimbijimbi ne. Abino bintu byonse byaimena pa mafunjisho a bantu ne bya bwanyike bya pano pa ntanda, kechi byaimena pa mafunjisho a Kilishitu ne.” (Kolo. 2:8) Luno lujimuno lwitulengela kulanguluka pa kishinka kikwabo kyafwainwa kwitulengela kumvwina lujimuno lwa mu Binembelo lupana bakulumpe mu kipwilo. Bazhikijila balongo ku bintu byakonsha kwibalengela kufuma kwi Yehoba. Mutumwa Petelo wapaine lujimuno lwa kuba’mba “bangauzhi babubela” ne “bafunjishi babubela” bakakebanga ‘kongola aba bakoka’ ne kwibalengela kuba byatama. (2 Pe. 2:1, 14) Ne bakulumpe ba mu ano moba nabo bafwainwa kupana lujimuno lwa uno mutundu inge kibena kukebewa. Byo baji bena Kilishitu bakoma mu maana a kuyuka Lesa bayuka bingi mwakubila bintu. Kabiji saka bakyangye kutongolwa, bamwesheshe kuba’mba bayuka byaamba Binembelo kabiji bayuka kufunjisha bukine bwa mu Baibolo. (1 Timo. 3:2; Titu. 1:9) Kukoma mu maana ne kuyuka pa kupelela mu bintu ne maana a mu Baibolo, byo bibalengela kutangijila bulongo jitanga.
KAFUNGA WAWAMA UJISHA NE KUZHIKIJILA MIKOOKO
9. Yesu utangijila byepi ne kujisha kipwilo kya bwina Kilishitu lelo jino?
9 Kupichila mu jibumba janji, Yehoba unengezha kajo ka ku mupashi kavula ka balongo bonse mwaya ntanda. Tutambwila lujimuno kupichila mu mabuku etu alumbulula Baibolo. Kabiji pa bimye bimo jibumba ja Lesa jipana lutangijilo ku bakulumpe mu bipwilo, kupichila mu makalata nangwa mu mikambizho ipana bakalama benda. Mu ano mashinda mikooko momo itambwila lutangijilo.
10. Ñanyi mwingilo uji na bakafunga mu kipwilo ku bantu bafuma mu jitanga?
10 Bakafunga baji na mwingilo wa kuzhikijila mikooko ne kwiilama bulongo. Bakulumpe mu kipwilo kya bwina Kilishitu bata muchima kikatakata ku bakoka mu lwitabilo nangwa balenga mambo akatampe. (Tangai Yakoba 5:14, 15.) Bamo bakonsha ne kufuma mu jitanga ne kuleka kwingila mingilo ya bwina Kilishitu. Inge kyaikala bino, bakulumpe bafwainwa kutapo muchima kukeba mukooko waeleka ne kumutundaika kubwela mu jitanga, ko kuba’mba kubwela mu kipwilo. Yesu walumbulwile’mba: “Batata ba mwiulu kechi bakeba nangwa umotu wa mu bano bantu baji nobe baana babacheche konaika ne.”—Mat. 18:12-14.
TWAFWAINWA KUMONANGA BYEPI BILUBO BYA BAKAFUNGA?
11. Mambo ka bamo o kyakonsha kwibakatezha kukokela bakulumpe mu kipwilo?
11 Yehoba ne Yesu ke Bakafunga balumbuluka. Pakuba bantu batongolwa kwikala bakafunga ke bambulwa kulumbuluka. Na mambo a kino, bamo kyakonsha kwibakatazha kukokela bakulumpe bebatangijila mu kipwilo. Bantu ba uno mutundu bakonsha kulanguluka’mba: ‘Bakulumpe mu kipwilo nabo bambulwa kulumbuluka byonka byo tuji. Pano mambo ka o twafwainwa kumvwina lujimuno lwabo?’ Ibyo kuba’mba bambulwa kulumbuluka. Pano bino, kechi twafwainwa kuta muchima pa bilubo byabo ne.
12, 13. (a) Ñanyi bilubo byaubile banabalume bamo Yehoba boaingijishanga pa kutangijila bantu banji? (b) Mambo ka bilubo bya banabalume bakishinka o byanembejilwe mu Baibolo?
12 Binembelo byaamba pa bilubo bya bantu Yehoba bo aingijishanga pa kutangijila bantu banji kala. Kya kumwenako, Davida bamushingile manyi ne kumutongola kwikala mfumu kabiji ntangi wa bena Isalela. Nangwa byonkabyo, walengele mambo a bukende ne a kwipayañana. (2 Sam. 12:7-9) Kabiji langulukai pa mutumwa Petelo. Nangwa kya kuba bamupele mwingilo wabaya bingi mu kipwilo kya bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi, waubile bilubo byavula bingi. (Mat. 16:18,19; Yoa. 13:38; 18:27; Nga. 2:11-14) Kufumatu kimye kyalengele mambo ba Adama ne Evwa, kafwako muntu walumbuluka ne, kanatu Yesu kwapwa.
13 Mambo ka Yehoba o aswishishe bilubo bya banabalume bo aingijishanga kunembwa mu Baibolo? Kishinka kimo ke kya kuba’mba Lesa wakebelenga kumwesha’mba wakonsha kwingijisha banabalume bambulwa kulumbuluka pa kutangijila bantu banji. Kufumatu ne ku kala byo byo oba. Onkao mambo, kechi twafwainwa kunyinyitanga pa bilubo bya batangijila ne kulengulula buntangi bwabo ne. Yehoba ukeba’mba twibapenga mushingi ne kwibakokela.—Tangai Kulupuka 16:2, 8.
14, 15. Twakonsha kufunjilako ka ku jishinda Yehoba jo apainangamo mikambizho ku bantu banji kala?
14 Lelo jino, kyanema bingi kukokela babena kwitutangijila. Akilangulukai pe Yehoba byo apanga bantu banji mikambizho ya kwibakwasha kupuluka mu bimye byakatazha. Bena Isalela byo bafumine mu Ijipita, Lesa wibapele mikambizho kupichila mwi Mosesa ne Alona. Pa kuba’mba bena Isalela bapuluke mwalo wa bujikumi, bafwainwe kukokela mukambizho wa kwikala na kijiilo ne kushinga mashi a mukooko pa mashiki a bibelo byabo ne ku binzhilo bya mazubo abo. Jiwi kechi jafumine mwiulu ja kwibapa uno mukambizho ne. Bafwainwe kumvwina bibabujile bakulumpe ba mu bena Isalela bo bakambizhe kwi Mosesa. (Lupu. 12:1-7, 21-23, 29) Mu bimye bya uno mutundu, Mosesa ne bakulumpe bo bapanga bantu mikambizho yafumanga kwi Yehoba. Bakulumpe mu bipwilo bya bwina Kilishitu lelo jino nabo bengila mwingilo wa uno mutundu.
15 Ne anweba mwakonsha kuvulukapo bimye bikwabo byanembwa mu Baibolo Yehoba byo aingijishe bantu nangwa bamalaika kupana mikambizho ku bantu banji. Javula kukokela ino mikambizho kwibalengelanga kupuluka. Pa bino bimye byonse Lesa wikimwene kuba’mba kyailamo kutongola bakumwimenako. Bamwimenangako baambanga mu jizhina janji, kabiji babulanga bantu bya kuba pa kuba’mba bapuluke mu bimye bya malwa. Nanchi bino bishinka kechi byakonsha kwitulengela kuketekela kuba’mba Yehoba byobyo akoba ne pa Amagedonyi nenyi? Nangwa byonkabyo, bakulumpe mu kipwilo baji na mwingilo wa kwimenako Yehoba nangwa jibumba janji mu ano moba bafwainwa kuchinuzhuka kwingijisha kutama bulume bo bebapa.
“JITANGA JIMO NE KAFUNGA UMO”
16. Ñanyi “jiwi” jo twafwainwa kuteshako muchima kuteleka?
16 Bantu ba kwa Yehoba bajitu mu “jitanga jimo” ne na “kafunga umo,” aye Yesu Kilishitu. (Yoa. 10:16) Yesu waambile kuba’mba ukekala na baana banji ba bwanga “moba onse kukafikatu ne ku mpelo ya buno bwikalo.” (Mat. 28:20) Byo aji Mfumu wa mwiulu, ubena kutangijila bintu byonse bikobiwa saka akyangye konauna ntanda ya kwa Satana. Pano twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kuzhikijilwa ne kukwatankana mu jitanga ja Lesa? Baibolo wakumbula’mba: “Mukomvwa jiwi kunyuma yenu amba; Jishinda jino jo mwafwainwa kuyamo.” Jino “jiwi” javwangamo bintu biji mu Baibolo bitufunjisha Yehoba ne byo amba, ne byamba Yesu kupichila mu bakafunga bo atongola.—Tangai Isaya 30:21; Lumwekesho 3:22.
17, 18. (a) Bantu ba Lesa baji mu ñanyi kizumba, pano bino, twafwainwa kuketekela ka? (b) Ñanyi bwipuzho bo tukesambapo mu mutwe walondelapo?
17 Baibolo waamba’mba Satana wendauka “nobe bokwe ubuluma ubena kukeba wa kuja.” (1 Pe. 5:8) Byonka byuba nyama mukaji wafwa nzala, ne aye ubena kubezhabezha jitanga na kukeba kukwatamo bakoka nangwa boba bafuma mu jitanga. Kino kyafwainwa kwitulengela kutwajijila kwikala mu jitanga pamo na bakwetu ne ‘bakafunga kabiji bakalama ba myeo yetu.’ (1 Pe. 2:25) Lumwekesho 7:17 waamba pa boba bakapuluka malwa akatampe amba: “Mwana mukooko [Yesu] . . . ukebalama byonka byuba kafunga ne kwibatangijila ku masulo a mema atupauka a bumi. Kabiji Lesa ukashimuna mipolo yonse ku meso abo.” Uno ke mulaye wawama bingi.
18 Panyuma ya kwisamba pa mwingilo wanema wa bukafunga wingila bakulumpe mu bipwilo bya bwina Kilishitu, twafwainwa kwiipuzha’mba, Nga bano banabalume batongolwa, bakonsha kulama byepi bulongo mikooko ya kwa Yesu? Buno bwipuzho bukakumbulwa mu mutwe walondelapo.
[Kipikichala pa peja 21]
[Kipikichala pa peja 23]
Byonkatu kafunga byo azhikijila jitanga, ne bakulumpe nabo bazhikijila mikooko iji mu maboko abo (Monai jifuka 8)
[Kipikichala pa peja 25]
Bakulumpe mu kipwilo bazhikijila bisemi mujitu nsemi umo ku bintu bifuma mu kupwanañana kubi (Monai mafuka 17, 18)