Anweba Mitwe Yabisemi Twajijilai Kwikala Nalunengezho Lwawama Lwabyakumupashi
1 Nangwa kyakuba Danyela waikele myaka yavula nabantu bapopwelanga bankishi kabiji bajinga nabyubilo bincha mu Babilona, bamuyukishetu kuba’mba ‘moba onse waingijilanga’ Yehoba. (Da. 6:16, 20) Watwajijile byepi nabumupashi bwanji? Jishimikala jamu Baibolo jaamba kuba’mba wajinga nalunengezho loalondelanga moba onse lwakubilamo bintu byampopwelo yakine. Kyakumwenako, wajinga namuteeto wakulombanga jisatu pajuba pajuba munzubo yanji yapeulu. (Da. 6:10) Kwakubula nangwa kuzhinaukatune, wafwainwa wajinga nenamutanchi wakubilamo mingilo yakumupashi ikwabo, nabiji kutanga Mizhilo. Onkao mambo, byoajinga mulweseko lwamutaile mukañumbwañumbwa, Danyela wakosele mukwipana kwanji kwi Yehoba, kabiji wapokolwelwe mujishinda jakukumya.—Da. 6:4-22.
2 Neatweba muano moba etu alelo, twafwainwa kwibikako ‘kutoñama na mukoyo mukatampe.’ (Efi. 6:18) Ino ntanda yotujimo iji “mu bulume bwa kwa aye mubi.” (1 Yoa. 5:19) Lupata nangwa meseko byakonsha kwitusolomokela kwakubula nekuketekela nekubika lwitabilo lwetu mulweseko. Kimye kyamalwa akatampe bakalume ba Lesa bobo akanankamisha kwibatula bulemo aye Gogi wa Magogi, kyakuba’mba kikamwekatu nobe kafwako nemwakupulukilane. Pakyokya kimye pakakebewanga kukinkisha manungo mwi Yehoba namuchima yense.—Ezi. 38:14-16.
3 Ntatwilo yakifwanyikizho kyakupwila kwankambi kwamu 1998 kyajinga namutwe wakuba’mba: “Mwe Ndupwa—Lekeni Imikalile Yenu Ibe ya Kubelenga Baibolo Cila Bushiku!,” yaambile’mba: “Kintu kyanema mukisemi kekwikala namutanchi wawama wakutanga Baibolo, kumufunda, nekwisambapo kimye kyonse mubwikalo bwenu.” Yatwajijile kwamba’mba: “Umvwe kisemi kekilondele uno mutanchi kimye kyonse mujishinda jibena kwibakwasha kumvwisha Baibolo, kine luno lunengezho lwakufunda Baibolo lwakonsha kukomesha bingi kisemi. Lwitukwasha kukomenako mumaana. Lukosesha lwitabilo lwetu. Kabiji lwitukwasha kuyuka byakumwenako byotwafwainwa kulonda kikatakata banabalume nebanabakazhi bakishinka bajingako kala byobaingijilenga—bakonsha kwituletela kizaku, nekwitutundaika kukakachila kubukine.” Pano byotusakutendeka kwisamba pambaji yapusana-pusana yalunengezho lwawama lwabya kumupashi, mitwe yabisemi yafwainwa kumonapo jishinda jimo nangwa abiji mwakuyilako palutwe mumutanchi wabo wabyakumupashi.
4 Balaulainga Byambo bya Lesa Pajuba Pajuba: “Kimye Bufumu bwa Lesa kyobukalamanga ino ntanda, nekyaswa muchima wanji byokikobiwa panopantanda byonka byokyubiwa mwiulu, kechi kukekala bantu bashintane, nangwatu banyama kechi ‘bakakozhañananga nangwa kuba lonone.’ (Isa. 11:9; Mat. 6:9, 10)” Bino byambo biji mukabuku ka Ukubebeta Amalembo Cila Bushiku—2001 mubyambo byaambile pakinembelo kyajuba ja September 11. Bino byambo byakwituvululako byobyatekeneshepo! Byomuji mutwe wakisemi nanchi muji namuteeto wakubalaulabalaula kinembelo kyamu Baibolo nebyambo byaambiwapo nakisemi kyenunyi? Kino kikwasha bingi. Inge mwamona’mba kechi kyakonsheka kubila pamo kino nakisemi kyenu lukelone, kampe mwakonsha kwikyuba kimye kikwabo jonkajo juba. Shanja baana umo waambile’mba: “Kimye kituwamina kwisambila pamo kinembelo kyamu Baibolo kyajuba kekimye kyamabanga pakuja kyakuja kyamulajilo.”
5 Umvwe anweba luno lunengezho lwawama lwakwisambila pamo nakisemi kyenu kinembelo kyajuba mujinalo, musanchilwa bingi. Kampe mwakonsha kukomenako nemukino; tangaingapo kibese kyabyambo byamu Baibolo pakyonkakyo kimye. Bamo jonse batanga kyapitala kyonse mwafuma kinembelo kyajojo juba. Bamo nabo, balondaizha buku wamu Baibolo umo sabamutanga pachepache kufikatu nekimye kyobakamupwisha yense. Kutanga Baibolo pajuba pajuba kukakwasha kisemi kyenu kukomesha moyo wakuchina kufichisha Yehoba pamuchima nekwibakwasha kusakisha kuba kyaswa muchima wanji.—Mpitu. 17:18-20.
6 Mutanchi wakisemi kyenu wakutanga Baibolo nekinembelo kyajuba ukemukwasha bingi, kikatakata umvwe samwikalapo nakakimye kacheche nekwisambapo pabuneme bwabyobyo byambo. Buku wa Isukulu lya Butumikishi papeja 60 wapana uno mulanguluko wakuba’mba: “Mwakonsha ... kusalamo mavesi amo mubyapitala byenu byomubena kutanga mu Baibolo yewo mulungu, kwisambapo pabyoalumbulula, apa bino nekushikisha mepuzho nabiji akuba’mba: ‘Akye kibena kwitufunjishapoka? Twakonsha kwiengijisha byepi ano mavesi mumwingilo? Abena kusololapoka pe Yehoba nengubilo yoobilamo bintu, kabiji kibena kwitutundaika byepi kubaisha munema wakumunemeka?’” Kwisamba bintu byakumupashi mujino jishinda kukakwasha bonse bamunzubo yenu kutwajijila ‘kuyuka mwayila kyaswa muchima wa Nkambo.’—Efi. 5:17.
7 Lufunjisho Lwakisemi: Kufunjisha lufunjisho lwakisemi mulungu nemulungu kejishinda jimo jawama kumitwe yabisemi jakumwesheshamo baana babo kuba’mba bintu byakumupashi byafwainwa kwikala bitanshi. Nsongwalume umo uvuluka’mba: “Kimye kimo batata bakokanga bingi pakufuma kunkito sabomvwa netulo, pano nangwa kyaikalanga bino, jonsetu twafundanga lufunjisho, kabiji kino kitukwashishe kuyuka buneme bwakwikala naloluno lufunjisho.” Nebaana nabo bakonsha kuba lubaji lwabo kuba’mba luno lunengezho lwikalengako. Kisemi kimo mwajinga baana 9 babukanga 5 koloko jonse nakufunda lufunjisho lwabo lwakisemi mambo kechi kwajipo kimye kikwabo kyobakonsheshe kubilamo kinone.
8 Pakuba’mba lufunjisho lwakisemi luwamenga, mutwe wakisemi wafwainwa ‘kwiketa aye mwine ne lufunjisho lwanji pamo.’ (1 Timo. 4:16) Buku wa Isukulu lya Butumikishi papeja 32 waamba’mba: “Lufunjisho lwawama lwakisemi lutendeka namwisambo wakwisamba pakisemi byokibena kuba. Bamu kisemi kyenu babena kuyilako byepi palutwe kumupashi? ... Nanchi baana benu bekala bakasuluka kwilumbulula kubakwabo’mba Bakamonyi bakwa Yehoba umvwe muji nabo mumwingilo wamubujiminyi? Nanchi batemwa mutanchi wenu wakisemi wakutanga Baibolo nekufundanyi? Abya kine babena kwikala bwikalo bwamonka mwayila mashinda a Yehoba nyi? Kutalatala bulongo kukasolola byomwafwainwa kuba anweba mutwe wakisemi pakuba’mba mwikajike nekukomesha byubilo byakumupashi muumo umo wamukisemi kyenu.”
9 Kupwila Kwakipwilo: Kunengezha nekutanwa kukupwila kwakipwilo byafwainwa kwikala bintu byanema bingi mubintu biji palunengezho lwenu lwamulungu nemulungu. (Hebe. 10:24, 25) Kimye kimo mwakonsha kunengezhezha pamo nakisemi kyenu bintu bikafunjiwa pakupwila kumo. Mukifulo kyakupembela kimye kyapwa bino kemuwayakane, nga mamboka nekunengezhezhanga jimone? Lunengezho lukwabo lulondelwa bulongo muluno lubaji lukemukwasha kuyilako palutwe mukunengezha bulongo nekumvwisha byomukafundanga pakupwila.—Mana. 21:5.
10 Lunengezho lwawama lwabyakumupashi lukebewa kunengezha bulongo nekubula kuleka. Pano ibyepi inge kyakatazha kunengezha kupwila konse? Buku wa Isukulu lya Butumikishi papeja 31 wapana uno mulanguluko wakuba’mba: “Chinuzhukai kisela kyakupitamotu lubilo-lubilo amba kikulu natangane, kabiji kyakilamo kutama kange mwikileketu kubula kunengezhako nangwa pacheche amba mambo mwakankalwa kalane. Mukifulo kyakuba bino, monaimotu tumo tomwakonsha kufunda, nekwitukwatakanya bulongo. Ubainga byonkabyo mulungu nemulungu. Mukupita kwakimye baishaiko mutanchi wakufunda kwenu munengezhenga nebyakupwila kukwabo.”
11 Umvwe kisemi kyafika bukiji pampunzha yakupwijilapo, kibakwasha kwikazha muchima bulongo kwinengezha kutota Yehoba nekumvwa bulongo mikambizho yanji yoapana. Nanchi kisemi kyenu byobyo kyubanyi? Kino kikebewa kunengezha bulongo nekwingijila pamo bonse bamunzubo. Umvwe javula mutana kuba’mba kisemi kyenu kisusuta nekubula kwikazha milanguluko bulongo namambo akukelwa kimye kyakupwila, nanchi pajipo pamo pomwakonsha kupimpulako mulunengezho lwenunyi? Abya pajipo bintu bimo byakonsha kunengezhewa jimonyi? Inge wamukisemi umo mingilo yamuvujila, abya bakwabo bakonsha kumukwashakonyi? Nanchi kyakonsha kukwasha kwikazha milanguluko bulongo inge bonse mwafika bukiji kukupwila? Kunengezha bintu mobyalondakena bulongo kukwasha kuleta mutende mukisemi nemukipwilo.—1 Ko. 14:33, 40.
12 Mwingilo Wamubujimi: Kwikala nakimye kyaikajikwa kyakuyilamo mumwingilo wamubujimi kelunengezho lukwabo lwawama bingi lwabyakumupashi. Nsongwalume umo Jayson uvuluka’mba: “Mukisemi kyetu jonse lukelo Pakibelushi jojuba jotwayanga mumwingilo wamubujimi. Akye kyangwamijile bingi amiwa mambo akuba mukuyayaya mumwingilo wamubujimi, momo namwenejile buwame bujimo kabiji momwandengejile kumutemwisha uno mwingilo.” Baana bavula bakomena mumazubo a Bakamonyi nabo bemwena kuba’mba kwikala nakimye kyaikajikwa kyakuyilamo mumwingilo wamubujimi mulungu nemulungu kwibakwashishe kukomenako kwikala bantu bengila mingilo yabwina Kilishitu.
13 Kabiji lunengezho lulondelwa bulongo lwakonsha nekukwasha kisemi kyenu kusangalala umvwe baji mumwingilo wamubujimi nekumwingila bulongo. Mwakonsha kuba byepi kino? Kyamba kya Usopa kya Kibemba kya July 1, 1999 kyapaine uno mulanguluko wakuba’mba: “Nanchi pakimye nepakimye palufunjisho lwenu lwakisemi mukwashako bamunzubo yenu kunengezha byakukamba mumwingilo wamubujimi yemukengila yewo mulungunyi? Kashika kino kyakonsha kukwasha bingi. (2 Timo. 2:15) Kyakonsha kwibakwasha kwingila mwingilo walumbuluka mufuma byawama. Pakimye pakimye, mwakonsha kwingijishatu kimye kyenu kyonse kyomufunjilamo lufunjisho kunengezhezhamo mwingilo wamubujimi. Javula kampe mwakonsha kwambapotu byambo byakwingila mwingilo wamubujimi mubyambotu bicheche kumpelo yalufunjisho lwakisemi nangwatu kimye kikwabo mukachi kamulungu.” Nanchi kisemi kyenu kyaeseka kuba kinonyi?
14 Twajijilai Kuyilako Palutwe: Muuno mwisambo, nanchi mwamonamo mbaji imo kisemi kyenu mokibena kuba bulongonyi? Batakaikai nekumona’mba bebikishengako nekuyilako palutwe muino mbaji. Inge mwamona’mba mbaji yobafwainwa kuyilako palutwe yavula, patanshi monaipotu lubaji lumo nekwingijilapo. Umvwe mwamona byobyo bintu byomubena kwingijilapo byaikala mulunengezho lwenu lwabyakumupashi, ingijilai palubaji lukwabo lumo nangwa ibiji. Ikalai naluketekelo lwakuba’mba bintu bikawama kabiji kokai muchima. (Fili. 4:4, 5) Kikebewa kwibikako pakubatu’mba mwikajike lunengezho lwabyakumupashi mukisemi kyenu, pano bino kikwasha bingi, mambo Yehoba witubujishatu kuba’mba: “Awa ulambula kitapisho kya kusanta ye untumbijika amiwa; ne kwi aye unengezha jishinda janji bulongo amiwa nkamumwesha lupulukilo lwa Lesa.”—Sala. 50:23.