Kushonkena kwa Nkambi—Kushimuna Bukine
1. Bena Isalela ku bijiilo ko bayanga bafunda bintu bya mutundu ka, kabiji ñanyi bintu bimo byo bafundangapo?
1 Bena Isalela baikalanga na bijiilo jisatu pa mwaka. Nangwa kya kuba banabalume bo bakebewanga kutanwako ku bino bijiilo, bisemi byabo nabyo byayanga javula ku Yelusalema na kupwila. (Mpitu. 16:15, 16) Kutanwa ku kupwila kwa uno mutundu kwibalengelanga kufunda bintu bya ku mupashi. Bintu ka bimo byo bafundanga? Kintu kitanshi bafundanga amba Yehoba mpanyi kabiji wa butemwe. (Mpitu. 15:4, 5) Kikwabo, bafundanga pa kumuketekela kwibatangijila ne kwibazhikijila. (Mpitu. 32:9, 10) Byo batelwanga na jizhina ja Yehoba, bena Isalela bakebewanga kumwesha bololoke bwanji. (Mpitu. 7:6, 11) Ne lelo jino tumwenamo mu kushonkena kwa nkambi.
2. Kushonkena kwa nkambi kuketukwasha byepi kumvwisha bukine?
2 Kushonkena Kwitukwasha Kumvwisha Bukine: Pa kushonkena kwa nkambi pekala majashi, bifwanyikizho, bimwesho ne misambo ya mepuzho ilengela kumvwisha bukine bwa mu Baibolo. (Yoa. 17:17) Kushonkena kwa nkambi kwa uno mwaka kwanengezhiwa kala. Jibumba ja kwa Yehoba janengezha kushonkena kukakwasha bantu bonse mwaya ntanda. (Mat. 24:45-47) Nanchi mwinengezha kuya na kutanwako ne kwiumvwina abino bintu byawama nyi?
3. Twafwainwa kuba byepi pakuba’mba tumwenemo pa kushonkena?
3 Tukamwenamo bingi umvwe twinengezha kutanwako ne kutelekesha pa moba asatu. Umvwe mwinengezha kala, lombelai jimo moba ku bakulumpe benu bankito pa kuba’mba mukatanweko. Mukalalenga bukiji pa kuba’mba mukabulenga kukunuka kimye kya kupwila. Bamo kibakwasha bingi kutako maana umvwe keba tale ku ñambi ne kunembapo bishinka. Mwafwainwa kuzhimya mafoni kuchina kulubankanya bakwenu ne anweba bene. Kechi mwafwainwa kwisambanga nangwa kutuma tumakalata twa pa foni kimye kya kushonkena ne.
4. Bansemi bakonsha kukwasha byepi baana babo kumwenamo pa kushonkena?
4 Mu moba a Sabado bena Isalela ne bisemi byabo bapwilanga kuba’mba bomvwe Mizhilo yo batanganga mu kimye kya Bijiilo bya ku mimba. Bayanga na “bana” babo kuba’mba “bakomvwenga ne kufunda.” (Mpitu. 31:12) Byo kitutundaikapo kumona bansemi baikala pamo na bana babo pa kushonkena kabiji baana babo kechi bena kukunuka ne batako maana na kuteleka bibena kwamba bañambi! Moba onse panyuma ya kushonkena mabanga mambo ka akubujila kupitulukamo mu bishinka byo mwaji kumwenamo? “Kukosama kwakakachila mu muchima wa mwanyike,” onkao mambo, kiwama bingi bansemi kumona baana babo babacheche ne bakoma pa kimye kya kukokoloka kukikala kwibalekatu kwa kubula kwi ‘bafunda.’—Mana. 22:15; 29:15.
5. (a) Byubilo byetu byawama byakonsha kumwesha byepi amba twanemeka bukine? (b) Twakonsha kunemeka byepi bukine kupichila mu mvwajilo yetu kimye kyo tuji ku mpunzha ya kushonkena?
5 Byubilo Byetu Byawama Binemeka Bukine: Kwikala na byubilo byawama pa mpunzha pa kushonkena kulengela bukine kunema. (Titu. 2:10) Bantutu bamona umvwe tulondela mizhilo, twatekanya ne kubila bantu lusa. (Kolo. 4:6) Kuvwala baaji pa kushonkena kechi kulumbululatu kubula bantu amba tubena kushonkena nangwa kwiyukisha ku bakwetu baiya na kupwila ne bino kupana bukamonyi ku bantu betumona. Bantu ba kuyoyo mpunzha kwaikela kushonkena, bamona amba aba bavwala ma baaji bamweka bingi bulongo, kechi bavwala byonka bivwala bantu ba mu ino ntanda ne. (1 Timo. 2:9, 10) Onkao mambo twafwainwa kutako maana ku mvwajilo ne mwekanyikilo yetu ku mpunzha ko twaya na kushonkena. Nangwa kyakuba tubena kushonkena pangye, mvwajilo yetu yafwainwa kwikala ya mushingi. Kechi twafwainwa kuvwala misakila panyuma ya kushonkena mabanga ne, mambo kushonkena kechi kwapwa ne.
6. Mu ñanyi jishinda motwakonsha kumwenamo na bena Kilishitu bakwetu pa kushonkena?
6 Panyuma ya bijiilo, bena Isalela bamwenangamo bingi mu misambo ya kwitundaika na bakwabo bapopweshi bafumanga mu mapunzha apusana pusana, kabiji kuba bino kwibalengejile kukwatankana. (Byu. 2:1, 5) Kimye kya kushonkena ke kimye kya kumwesheshamo bwana bwankazhi bwa bwina Kilishitu. Kumwesha byubilo byawama bya paladisa wetu wa ku mupashi kulengela bantu babena kwitumona kumvwa bulongo. (Sala. 133:1) Mu kifulo kya kufuma pa mpunzha po tubena kushonkena ne kuya na kupota kajo, kyawama kusendela jimo bya kuja pakuba’mba twikalepo na kimye kya kwisamba na balongo ne banyenga bo twaikala nabo kipikipi.
7. Bintu ka byakonsha kwimulengela kwipana kwingilako pa kushonkena?
7 Bantu babula bakamonyi bomvwa bingi bulongo pa kumona byo twakwatankana ne kushonkena kwabula biwowo, kikatakata umvwe bayuka amba mingilo yonse ya pa kushonkena ingijiwatu na bene Bakamonyi. Nanchi mwakonsha kwipana kwingilako mingilo pa kushonkena nyi? (Sala. 110:3) Javula bisemi bipana kwingilako, kuba bino kukwasha baana kwikala na muchima wa kwipana kwingilako pa kushonkena. Umvwe mumvwa bumvu, kwingilako pa kushonkena kukemulengela kwiyuka na balongo ne banyenga bavula. Nyenga umo waambile’mba: “Pa kushonkena bantu bo nayukilekotu bajinga kisemi kyami ne bakwetu kwapwa. Pano byo nepaine kwingilako kuwamisha pa kushonkena, nayukile balongo ne banyenga bavula. Naumvwine bingi bulongo.” Kwingilako na balongo ne banyenga bapusana pusana pa kushonkena kuketulengela kwikala na lusekelo. (2 Ko. 6:12, 13) Umvwe mukyangye kwingilako pa kushonkena, bulai bakulumpe baji pa kipwilo kyenu bemubule byo mwakonsha kuba.
8. Twafwainwa kuba byepi pa kwita bantu kwiya na kushonkena?
8 Itaiko Bakwenu Kwiya na Kumvwa Bukine: Saka kwashala milungu isatu kuya na kushonkena, tukekala na mukwekele wa kwita bantu byonka byo tuba myaka yonse. Bipwilo byafwainwa kwibikishako kwita bantu baji mu nyaunda yonse ya kipwilo. Tupela tukashalapo mwafwainwa kuya nato ku kushonkena. Muketwingijishanga kwingilako busapwishi bwakushukilwa ku mpunzha kukekela kushonkena.
9. Shimikizhaipo byakumwenako byawama bifuma mu mukwekele wa kwita bantu kuya na kushonkena.
9 Nanchi bantu batambwila lwito nyi? Pa kushonkena kumo asha umo wakebejile bamulume ne mukazhi kutana pa kwikala. Bamubujile amba batambwijile kapepala kabiji ke “bazakwile muchima.” Baendele musinso walepa makilomita kukila 320 kwiya na kushonkena. Kyakumwenako kikwabo, nyenga wasapwijilenga ku nzubo ku nzubo wapele wamulume wakebeshenga kuyuka biji kushonkena kwa nkambi. Wamulumbulwijile byajinga pa kapepala. Kimye uno nyenga kyoajinga ku kushonkena, wamwene uno muntu saka aji na mukwabo pa kushonkena kabiji bajinga na buku walupwilwe.
10. Mambo ka kutanwako ku kushonkena kwa nkambi kwikalako jimo pa mwaka kyo kwanemena?
10 Bijiilo byaikalanga na bena Isalela, lwajinga lunengezho lwawama lwa Yehoba kwibakwasha “kumwingijila na michima yabula bujimbijimbi ne na michima ya kishinka.” (Yosh. 24:14) kyo kimotu umvwe twatanwako ku kushonkena kuketukwasha ‘kutwajijila kwenda mu bukine’ kabiji ke kintu kyanema mu mpopwelo yetu. (3 Yoa. 3) Tubena kulomba Yehoba kupesha bonse batemwa bukine kuba amba bakatanweko ne kumwenamo bingi!