Kushonkena kwa Nkambi—Ke Kimye kya Kupopwela kwa Lusekelo
1. Bijiilo bya bena Isalela bipasha byepi na kushonkena kwa nkambi kwa ano moba etu?
1 Ba Yosefwa, Maliya ne baana babo, kabiji ne bakwabotu bayanga jonse ku Yelusalema na kutanwa ku bijiilo byaubiwanga pa mwaka pa mwaka. Mu bino bimye, kino kisemi ne bapopweshi bakwabo kechi balangulukanga pa makatazho a pa juba pa juba ne, bino bateletu muchima ku bintu byanema bya ku mupashi mu bwikalo bwabo. Bino bijiilo bibalengelanga kulanguluka ne kwamba pa buwame bwa Yehoba ne pa kulondela Mizhilo yanji. Ne atweba kushonkena kwa nkambi ko tukekala nako kuketulengela kupopwela Yehoba na lusekelo.
2. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tunengezhezhe jimo kushonkena kwa nkambi?
2 Kunengezha Kukebewa: Pa kubatu’mba bafume ku Nazala, kisemi kya kwa Yesu kyaendanga ma mailoshi nobe 120. Nangwa kechi twayuka kibelengelo kya bankasanji Yesu ne, bino twaketekela amba ba Yosefwa ne Maliya banengezhanga ne kwibikishako bingi. Nanchi ne anweba mwanengezha bulongo pa kuba’mba mukatanweko moba onse asatu ku kushonkena kwa nkambi ko tukekala nako nyi? Kino kikebewa kutambulako kimye ku nkito nangwa kwisamba na bakulumpe benu ba nkito nangwa bafunjishi ba mwanenu kuba’mba bemupeko kimye. Abya mwanengezha mwakulaala ne ñendelo umvwe bino bibena kukebewa nyi? Nanchi kechi mwakonsha kwitendekelako anwe bene kukwasha wa mu kipwilo wakajilwa kuba’mba akatanweko ku kushonkena nenyi?—1 Yoa. 3:17, 18.
3. Bijiilo bya bena Isalela bibalengelanga byepi kupwanañana?
3 Bimye bya Kwitundaika: Bijiilo bya Bayudea bibalengelanga kwitundaika na bapopweshi bakwabo. Kisemi kya kwa Yesu kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, kyatonganga bingi kwikala pamo na balunda nabo ba kala. Kabiji bajinga ne na jishuko ja kulenga balunda bakwabo mu bonka Bayudea kabiji ne mu boba baitabijile bakonsheshe kutanwako nangwa bo bayijilenga nabo pamo kufuma ku Yelusalema.
4. Twakonsha kumwesha byepi amba twanemeka lukwatankano lwetu na balongo betu bena Kilishitu?
4 Kishinka kimo kalume wakishinka kabiji wa maana kyo etunengezhezha kupwila pamo na kumvwa majashi pa kushonkena kwa nkambi mu kifulo kya kunembatu bino byambo, ke kya kuba’mba twitundaikenga atweba bene na bene. (Hebe. 10:24, 25) Onkao mambo, nengezhezhai jimo kuba’mba mukafikenga bukiji pa juba pa juba pa mpunzha pakekela kushonkena pa kuba’mba mukapwanañanenga na bakwenu, wa ku mupando saka akyangye kwambila luonde kutendeka kuteleka ku nyimbo itanshi mu kumwesha amba bantu bafwainwa kwikala. Mu kifulo kya kufuma pa mpunzha pa kushonkena ne kuya na kukeba kajo, twatundaikwa kusendela jimo kajo kaesakana ne kwikala ponka pa mpunzha pa kushonkena pa kuba’mba tukamonañanenga na boba bo twaikala nabo kipi kipi ne kwisamba nabo. Lukwatankano lwetu na balongo betu bena Kilishitu ke bupe bwafuma kwi Yehoba bo twafwainwa kunemeka.—Mika 2:12.
5. Ki ka kiketukwasha kumwenamo pakatampe mu kushonkena?
5 Kimye kya Kufunda: Kufumatu ku bwanyike bwanji, Yesu washukilwanga bino bijiilo mambo wafundanga bingi pe Shanji wa mwiulu. (Luka 2:41-49) Ki ka kiketukwasha pamo ne bisemi byetu kumwenamo pakatampe mu majashi akambiwanga? Kimye kya kushonkena, mwafwainwa kutwajijila kwikala kabiji ne kubula kwisambanga pabula ne kintu ne. Kange mukalekenga tumafoni twa mulupi, ne tubiñambañamba tukwabo kwimuzhikaula nangwa kuzhikaula bakwenu ku matwi ne. Mukazanzengatu meso kwi ñambi ne kunembako bishinka bipi. Mukekalenga pamo na kisemi kyonse ne kumona amba baana benu nabo babena kuteleka. Kimye kya bufuku mukekalenga pamo na kwisamba pa bishinka byo mwa kufunda.
6. Twafwainwa kuvulukanga ka pa mambo a mvwajilo ne mwekelo yetu?
6 Mvwajilo ne Mwekelo: Bapoteshi bafumanga mu mapunzha angi bafikenanga kuyuka kisemi kya kwa Yesu ne Bayudea bapopweshi bayanga ne kubwela kufuma ku bijiilo na mambo a minyumbwe yajinga ku bivwalo byabo ne tonge wafituluka ye basonejile peulu ya minyumbwe. (Bala. 15:37-41) Nangwa kya kuba bena Kilishitu kechi bavwala bivwalo bya kwibayukilako ne, bino betuyuka na mambo a kuvwala bivwalo bya mushingi ne kumwekana bulongo babutooto. Twafwainwa kuta muchima ku byo tumweka pa kuya ne pa kufuma ku kushonkena ne kimyetu kyo tuji mu mpunzha mwaikela kushonkena. Nangwa kya kuba twavwala bivwalo bingi panyuma ya kushonkena, twafwainwa kutwajijila na kuvwala bivwalo bya mushingi ne kuvwala baaji wetu wa kushonkena. Mu jino jishinda tukapusanako bingi na bantu babula Bakamonyi ne kulenga jizhina jawama ku bantu betumona.
7. Mambo ka o twafwainwa kulangulukapo pa kwipana kwingilako kimye kya kushonkena?
7 Ba Mwingilo ba Kwitemenwa Babena Kukebewa: Ba mwingilo bavula babena kukebewa pa kuba’mba kushonkena kukobiwe bulongo. Nanchi mwakonsha kwipana kwingilako nyi? (Sala. 110:3) Mingilo ingijiwa pa kushonkena ke lubaji lwa mwingilo wetu wazhila kabiji ishimuna bingi bulongo. Mukulumpe wa nkito umo wa kishimikwa mwaikejile kushonkena watemenwe bingi pa kumona ba mingilo ba kwitemenwa byo bawamishishe kishimikwa, kya kuba wanembele ne kuba’mba: “Mbena kwimusanchila bingi pa kuno kushonkena kwawama bingi ko nkyangye kumonapo kala ne. Kimye kyonse ñumvwa kuba’mba Bakamonyi ba kwa Yehoba balenga jizhina jawama bingi pa kimye kyabaya na mambo a kino kishimikwa kyetu pa byo bekisha kya butooto kukila ne byo bekitana. Anweba ne jibumba jenu mwalengela kino kishimikwa kwikala kyawama ku bantu kabiji mwikiwamisha na bantu bakilamo kuwama bo twatemenwe bingi kwikala nabo.”
8. Aba baji mu Dipatimenti ya Bukwasho bwa Bukiji Bukiji bakakwashañana kufika pepi, kabiji ki ka aba bakeyanga ku kushonkena kyo bafwainwa kuyukila jimo?
8 Dipatimenti ya Bukwasho bwa Bukiji Bukiji ikwashañanatu mu bintu bibena kukebewa kwingijilapo bukiji. Kechi ke mpunzha ya kupainapo michi nangwa kipatela ne. Mwane sendelai jimo muchi wenu ne bintutu bikwabo, mambo bino bintu kechi bikapanwanga pa kushonkena ne. Aba bayuka amba baji na kifwafwa, shuka, kikola kya muchima, ne bikolatu bikwabo bafwainwa kusendela jimo muchi. Bafwainwa kwendela pamo na wa mu kisemi kyabo nangwa wa mu kipwilo wibayuka bulongo kabiji wakonsha kwibakwasha bukiji bukiji umvwe kikola kyavulumuka. Umvwe bamo bakolwa kechi baji na balongo babo bakonsha kwibakwasha ne, bafwainwa kubula bakulumpe mu kipwilo pa kino kikola kyabo kuba’mba banengezhe kwibakwasha. Kechi kyakonsheka pa mpunzha pa kushonkena kunengezhezhapo bibamba bya kulaminamo boba bakolwa ne.
9. Ñanyi mashuko a kusapwila o tukekala nao mu mpunzha mukekela kushonkena?
9 Mashuko a Kusapwila: Bantu bavula bekala mu mpunzha muji kushonkena bakamonanga benyi bavwala bulongo ne mabaaji a pa kushonkena, kabiji kino kikebalengela kukebesha kuyuka, kabiji kiketupa jishuko ja kwibabula pa mambo a kushonkena. Mwanyike umo wa myaka ya kusemwa ina wasendele buku wanji mu nzubo mwakujiila panyuma ya kushonkena ne kumwesha yewa wapainenga kajo. Kino kyalengejile bansemi ba yewa mwana wamulume kwambila yewa mwanamukazhi kuba’mba akatanweko ku kushonkena.
10. Twakonsha kwikala byepi na lusanchilo byonka byajinga kisemi kya kwa Yesu pa mambo a lunengezho lwa ku mupashi lwitupa Yehoba?
10 Bijiilo bya kala byajinga bimye bya lusekelo byo batonganga bingi Bayudea batele muchima ku mupashi. (Mpitu. 16:15) Kisemi kya kwa Yesu kyatemenwe bingi kwibikako ne kutanwako pa kuba’mba kimwenemo pakatampe. Ne atweba tusanta bingi pa kushonkena kwa nkambi ko twikala nako, kabiji twikumona kuba’mba ke bupe kufuma kwi Shetu wa mwiulu. (Yako. 1:17) Kino kyo kimye kyo twafwainwa kunengezhezha jimo pa kuba’mba tukatanwe ku kuno kushonkena kubiwa pa mwaka pa mwaka na kupopwela Yehoba na lusekelo!
[Kitenguluzha pa peja 5, 6]
Bya Kwituvululako pa Kushonkena kwa Nkambi
◼ Bimye Bikatendekelangamo Kushonkena: Pa moba onse asatu, kushonkena kukatendekanga na kimye kya 8:20hrs. (Pa Mazubo a Kupwila Kukatampe, binzhilo bikashinkulwanga na kimye kya 7:00hrs.) Umvwe nyimbo ya Bufumu itanshi yatendeka, atweba bonse twafwainwa kwikela jimo pa kuba’mba kushonkena kukatatule na mushingi. Mutanchi wa Juba Jitanshi ukapwa pa 15:55 hrs, wa Juba ja Bubiji ukapwa pa 16:15 hrs, wa Juba ja Busatu ukapwa pa 15:10 hrs.
◼ Mwa Kwimikila Myotoka: Na mambo a kuba pa mapunzha pa kushonkena kwa nkambi kechi paji mpunzha yabaya ya kwimikilapo myotoka ne, kyawama kwingijishatu motoka umo inge mwavula, mu kifulo kya kuba awu wanji awu wanji.
◼ Kukebela Jimo pa Kwikala: Mwakonsha kukebela jimo pa kwikala bantu bo mwaiya nabo mu motoka umo nangwa bo mwikala nabo nzubo imo, kubikapotu ne bomufunjisha Baibolo.—1 Ko. 13:5.
◼ Kajo ka Pachaile: Mwane mukasendele jimo kajo ka pachaile kukila kusha mpunzha po mwashonkena ne kuya na kukeba kajo kungi. Mwakonsha kwingijisha kipe kyaesakana kya kusendelamo kajo kyo mwakonsha kubika munshi ya kipona kyenu. Kechi mwafwainwa kusendela kajo mu bipe bikatampe, nangwa bipe bimwesha biji mukachi pa mpunzha pa kushonkena ne.
◼ Mibingu: Twakonsha kumwesha lusanchilo lwetu kupichila mu kubingulako mibingu ya kwitemenwa ya mwingilo wa ntanda yonse pa Nzubo yetu ya Bufumu nangwa pa kushonkena kwa nkambi. Cheki ya mali yonse yapanwa pa kushonkena kwa nkambi yafwainwa kupanwa ku “Watch Tower Society.”
◼ Mapuso ne Bintu Bikwabo bya Kubazhimukila: Umvwe muntu wakolwa nangwa kwikozha pa kushonkena kwa nkambi, mwane monañanai na asha uji pepi usakuya bukiji bukiji ku Dipatimenti ya Bukwasho bwa Bukiji Bukiji kuba’mba wamwingilo ujiko amone kubaya kwa kyokyo kikola nangwa kilonda ne kupana bukwasho.
◼ Kukopa Mawi: Bijimba kechi byafwainwa kusomekwa ku biñambañamba bya kwambilamo bya pa kushonkena ne, kabiji inge mubena kukopa mawi, monai’mba kechi mubena kuvulañanya bakwenu ne.
◼ Binunka Bulongo: Kikawama bingi atweba bonse kubula kukizhamo kwifyukawila binunka bulongo, mambo byakonsha kuvulumuna bikola bya bantu bakolwa mukyaji nangwa bikola bikwabo.—1 Ko. 10:24.
◼ Tupepala twa Monai Uno Muntu: Kapepala ka Mwane Monai Uno Muntu (S-43) mwafwainwa kwikengijisha kunembelapo mabulañano a muntu wamwesha lusekelo kimye kya kushonkena. Basapwishi bafwainwa kusenda kapepala ka monai uno muntu kamo nangwa tubiji ku kushonkena kwa nkambi. Tupepala panembwa mabulañano twakonsha kupanwa ku Kibamba kya Mabuku nangwa ku munembeshi mu kipwilo umvwe mwabwela ku kipwilo kyenu.—Monai Mwingilo Wetu wa Bufumu wa November 2009, ji. 4.
◼ Lubatizhilo: Pa Mazubo a Kupwilamo Kukatampe aji na kakizhiba ka kubatizhilwamo, bantu bafwainwa kulondela mizhilo ya kwikala mu bipona byabo kimye kya lubatizhilo. Ku mapunzha akwabo ko baya na kubatizha bantu mu mukola nangwa mu kizhiba, baana kechi bafwainwa kunyemena kulutwe ya babena kuya na kubatizwa ne, bafwainwa kwenda mu munongo kasa balondela baasha. Pa myaka yapitapo, kyatanwa kuba’mba bakulumpe bavula kechi baya na kumona babena kubatizwa ne. Nangwatu bansemi baji na baana babena kuya na kubatizwa kechi batanwako ku kikye kimye kyanema ne. Bansemi ne bakulumpe bakwabo batundaikwa kuya na kumona babena kubatizwa pa kuba’mba banemeke kikye kimye kyanema.
◼ Kifwanyikizho: Kafwako nangwa umo wafwainwa kukopa bipikichala kimye kya kifwanyikizho nangwa kulabika bakwabo kubula kutamba bulongo kifwanyikizho ne. Monai’mba kechi mwazhita bakwenu ne. Baana bafwainwa kwikala na bansemi babo. Baasha baji na lūsa lwa kwabanya mabumba a baana baikala pamo kabiji ne kwibabwezha ku bansemi babo nangwa kwibatwala pangye ya nsakwa pa kuba’mba babulenga kuvulañanya bantu.
◼ Kwela Biko: Twafwainwa kutwajijila kulama mpunzha yetu ya kushonkena kwa nkambi na butooto. Umvwe ketulangulukileko bakwetu kupichila mu kusenda ku mazubo etu kajo ketu kashalapo, kutaya bipepala ne bintutu bikwabo bya biko mu ngungulu, kimwesha’mba tuji na munema wa kunemeka Lesa mu bwikalo bwetu. Mu kimye kya kushonkena kwa nkambi kubena kwiya, twayai tukebikeko kulama mpunzha yetu ya kupopwelapo na butooto kabiji ne kwikala na byubilo byawama pa kuba’mba ‘tukalengele lufunjisho lwa Lesa, Mupulushi wetu, kumweka bulongo mu bintu byonse.’—Titu. 2:10.
◼ Byolonyi: Baana kimye kyonse bafwainwa kwibashinjikinyako ku ba nsemi babo nangwa ku bakwabo bakoma pa kuya na kowa kabiji ne ku byolonyi. Pa kupwila, kimye kimo baana batendeka kwendauka ne kukaya panyuma ya kupitapo awala umo nangwa avula. Pa kuba’mba bamone jishinda ja kutendeka kupitañenamo, baana batemwa kuyayaya ku byolonyi pa bimye byavula kupwila saka kubena kubiwa ne kulengela bantu kubula kuteleka bulongo. Umvwe bansemi kebatwajile jimo baana babo ku kyolonyi kupwila saka kukyangye kutendeka, baana kechi bakonsha kuba bufinda bantu babena kuteleka panyuma ya kupitapo ka kimye ne. Kabiji kushinjikinya baana ku kyolonyi ne pa kuya na kowa, kwibazhikijila bingi ku mapuso.
◼ Mwingilo wa Kwitemenwa: Lusekelo lo twikala nalo na mambo a kutanwa ku kushonkena lukabayilako umvwe twipana kwingilako mingilo imo. (Byu. 20:35) Aba bakeba kuba bino, bafwainwa kuya ku Dipatimenti wa Mwingilo wa Kwitemenwa pa kushonkena. Baana bakyangye kifikizha myaka 16 nabo bakonsha kwingilako kupichila mu kwibatangijila ku bansemi nangwa ku mukulumpe mukwabo watongolwa.