Saka Mukyangye Kutendeka Kusapwila, Mwafwainwa Kuyuka Mulaka Wamba Muntu
1. Mambo ka kipwilo kiji mu mpunzha mwambiwa milaka ya pusana pusana obekipela nyaunda kwesakana na mulaka wingijisha kyokyo kipwilo?
1 Pa juba ja Pentekosita mu mwaka wa 33 C.E, panyuma ya kutambwila mupashi wazhila, baana ba bwanga bakwa Yesu ‘batatwile kwamba mu milaka yapusana pusana’ kyakuba bonse bafuminenga mwalepa baumvwinenga. (Byu. 2:4) Ne kyafuminemo bantu 3,000 boba batizhiwe. Bantu bonse baishile bayukile kwamba Kihebelu ne Kingiliki ayo yajinga milaka yayukile kwamba bantu bavula. Pano bino, Yehoba wanengezhe kuba’mba mambo awama a Bufumu akasapwilwe mu milaka yabo. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, bantu bomvwisha mambo awama mu milaka yabo. Onkao mambo, mu mapuzha mwambiwa milaka yapusana pusana, nyaunda ya kipwilo yaabanwa kwesakana na mulaka wingijisha kipwilo. (Bakwatankana, ji. 107, mafu.2-3) Jibumba ja bantu bamba mulaka ungi kechi bejipa nyaunda ya kusapwilamo ne, bino basapwishi basapwila bantu bamba mulaka wingijisha jojo jibumba mu nyaunda ya kipwilo kyo bajimo ne mu manyaunda a bipwilo biji kipi kipi.
2. (a) Twakonsha kuyuka byepi mulaka wamba bantu, kabiji kwepi kotwakonsha kwibatana? (b) Bakulumpe mu bipwilo bakonsha kwikwasha byepi kwingijila mu nyaunda mwambiwa milaka yavula?(c) Mwakonsha kuba byepi umvwe mwatana muntu ubena kukeba kufunda bukine wamba mulaka ungi?
2 Umvwe mwikala mu mpunzha mwambiwatu mulaka umo, mwakonsha kusapwila ku bantu bonse. Nangwa byonkabyo, kyakonsha kupusanako umvwe mwikala mu mpunzha mwambiwa milaka ya yavula. Bipwilo bingijisha milaka ya pusana pusana byakonsha kusapwila mu ino nyaunda. Nangwa kyakuba bakulumpe baji mu bipwilo bakonsha kwimubula byakuba umvwe mwatana bantu bamba mulaka wenu, bakulumpe baji mu kipwilo kyo mujimo nangwa jibumba bakemubula ne bantu bomwakonsha kusapwilako. (Monai kakitenguluzha kaji na mutwe wakuba amba “Ikwashainga Anweba Bene na Bene.”) Onkao mambo, mwafwainwa kukebanga bantu bamba mulaka ungi kupichila mu kwipuzha bantu milaka yo bamba. Mwakonsha kuyuka byepi milaka yamba bantu?
3. Kyafwainwa kwimusendela moba anga kwingila mwingilo wa kukeba bantu kabiji ki ka kyakonsha kukwasha kipwilo nangwa jibumba kuyuka kwa kukebela bantu bamba milaka ingi?
3 Inengezhai Kukeba Bantu Bamba Milaka Ingi: Kuyuka moba o mwafwainwa kwingijilamo mwingilo wa kukeba bantu bamba mulaka ungi kwaimena pa nyaunda byo iji. Kyakumwenako, bantu banga bamba yewo mulaka baji mu nyaunda yenu? Muji basapwishi banga? Bakulumpe mu kipwila nangwa baji mu jibumba bayukako bantu banga? Kechi kyapela basapwishi kukeba bantu bamba milaka ingi kila nzubo ne, pano bino bakonsha kutesha muchima kukeba bantu ku mpunzha ko batanwa bavula mu nyaunda ya kipwilo ne mapunzha aji mwalepa. Kyanema bingi kunengezha bulongo kukeba bantu bamba mulaka ungi pa kuba amba tukwashe bantu bavula kuyuka jizhina ja Yehoba.—Loma 10:13, 14.
4. (a) Mwakonsha kunengezha byepi mwingilo wa kukeba bantu bamba mulaka ungi? (b) Mashinda ka amo o mwakonsha kwingijisha pa kutana bantu baamba mulaka wenu?
4 Pa kuba amba twingile bulongo, jibumba ja bakulumpe mu kipwilo kikatakata kalama wa mwingilo wafwainwa kunengezha ne kutangijilanga uno mwingilo wa kukeba bantu bamba milaka ingi. (1 Ko. 9:26) Inge mu kipwilo muji jibumba ja bantu bamba mulaka ungi, jibumba ja bakulumpe jakosha kusala mulongo wafikilamo kikatakata mukulumpe nangwa nkwasho wayuka yewo mulaka kutangijilanga jino jibumba. Bipwilo byavula ne mabumba byanengezha bya kuyuka bantu bamba milaka ingi kupichila mu kwingijisha mabuku mwanembwa mazhina ne manambala a mafoni ne intaneti. Panyuma yakuba bino, mwakonsha kwibatumina foni nangwa kwibafwakesha pa kuba amba muyuke ko bekala ne kunemba pa pepala wa nyaunda. Umvwe kyakonsheka kuba bino, jibumba ja bakulumpe baji mu kipwilo muji jibumba jamba mulaka ungi bakonsha kunengezha kuba amba kipwilo kyonse kingilengako mwingilo wa kukeba bantu bamba mulaka ungi.—Monai kakitenguluzha kaji na mutwe wakuba amba “Byo Mwakonsha Kuba pa Kutana Bantu Bamba Mulaka Wenu.”
5. (a) Mashinda ka amo akonsha kulondela basapwishi babena kukeba bantu bamba mulaka ungi? (b) Twakonsha kwamba’mba ka kimye kyo tubena kukeba bantu?
5 Kimye kyotubena kukeba bantu bamba mulaka ungi twafwainwa kuyuka ene mambo otubena kubila byobyo. Byokiji kuba amba uno mwingilo wa kukeba bantu bamba mulaka ungi ke mwingilo wa kusapwila, twafwainwa kuvwala bulongo. Bavula bekitana kuba amba kupituluka mu byambo byo basa kusapwila ne kwamba yenkao mulaka kimye kyo babena kukeba bantu bamba yewo mulaka kibakwasha kwamba na kizaku ne kuyuka bya kwamba mulaka bulongo. Pa kunemba sawakya wa mwingilo twakonsha kuvwangako ne maola o twaingijile kimye kyo twakebelenga bantu bamba mulaka ungi. Kechi mwafwainwa kuvwangako kimye kyo mu bena kunengezha kikachi kya nyaunda nangwa pepala wa kunembapo bo mwapa nyaunda ne. Umvwe twatana muntu wamba mulaka ungi twafwainwa kumusapwila panyuma bino twakabula kalama wa mwingilo nangwa mukwabo ye aswisha pa kuba’mba a munembe pa mutanchi wa nyaunda, nangwa kyakuba uno muntu ubena kukeba kufunda nangwa ne. Nangwa mwingilo wa kukeba bantu bamba mulaka ungi wanema twafwainwa kusapwilanga.—Monai kakitenguluzha kaji na mutwe wa kuba amba “Byo Mwakonsha Kwamba pa Kukeba Bantu Bamba Mulaka Ungi.”
6. Makatazho ka aji mu kukeba bantu bashinka matwi?
6 Kukeba Bantu Bashinka Matwi: Mwingilo wa kukeba bantu bashinka matwi kechi wapela ne, kabiji kikebewa kwibikako ne kwikala na mukoyo. Kechi twakonsha kuyuka muntu washinka matwi kupichila mu byo anemba jizhina janji, mwekelo nangwa mvwajilo ne. Kunungapo, ba mu kisemi kyanji ne balunda nanji bakonsha kukana nangwa kukankazhama kubula basapwishi babena kukeba bantu bashinka matwi. Mashinda alondelapo aamba pa bya kukeba bantu bashinka matwi akonsha ne kwimukwasha pa kukeba bantu bamba mulaka ungi.
7. (a) Twakonsha kuba byepi pa kukeba bantu bashinka matwi? (b) Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba bena mazubo babulenga kwitulangulukila byatama?
7 Basapwishi baji mu bipwilo bya kwamba na maboko ne mabumba kibapelela kutana bantu ba uno mutundu kupichila mu kwipuzha bantu bo batana pa mazubo. Kampepo mwina nzubo wayukapo wakinkalankulo, mo bengijila ku nkito nangwa mo bafunjila ku sukulu wingijisha mulaka wa kwamba na maboko. Kimo kimye wamwenepo kayukilo kamwesha pekala bantu bashinka matwi. Nangwa ujipo na mulongo wanji washinka matwi. Yukai amba kimye kyo mubena kusolomoka pa mazubo, bena ma nzubo bakonsha kuba kebemulangulukile byatama. Nangwa byonkabyo, bena nzubo pa kuba’mba babule kumvwa moyo mwafwainwa kumwesha lusekelo, kwambatu byambo bicheche, bukishinka ne kwamba na mushingi. Bamo bamwesha Baibolo nangwa mavidyo a bantu bashinka matwi kimye kyo babena kwipuzha mwina nzubo inge wayukapo muntu washinka matwi. Panyuma yakuba bino bamba kuba amba babena kukebesha kwisamba byambo bipana luketekelo biji mu Baibolo na bantu bashinka matwi. Umvwe mwina nzubo wakankazhama kwimubula, kimye kimo wakonsha kuswa kutambula keyala wenu nangwa kapepala ka kwichilapo bantu ku kupwila kuba amba akape mulongo wanji nangwa mukwabo washinka matwi.
8. Kipwilo kiji pepi kyakonsha kukwasha byepi kipwilo kingijisha mulaka wa kwamba na maboko?
8 Jimo nangwa jibiji mu mwaka, kipwilo kingijisha mulaka wa kwamba na maboko kyakonsha kwita kipwilo kiji pepi kyamba mulaka ungi kwikikwashako kukeba mizhi nangwa mapunzhatu akwabo aji mu nyaunda yabo. Kipwilo kingijisha mulaka wa kwamba na maboko kyo kikatangijila mwingilo wa kuya mu bujimi, kabiji kikambe pa bya kwingila uno mwingilo ne kumweshapo kimwesho. Mu jibumba jimo mwafwainwa kwikala musapwishi umo kufuma mu kipwilo kya mulaka wa kwamba na maboko ne kwibapa mapu abena kumwesha mpunzha ko bafwainwa kukebela bantu.
9. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba tukebe bantu bashinka matwi ku mpunzha kobabena kukayila nangwa kobaya na kukeba bukwasho?
9 Mwakonsha kwibakebela ku mpunzha kutanwa bantu bashinka matwi ko baya na kukayila nangwa na kulomba bukwasho. Mvwajilo ya basapwishi yafwainwa kwesakana na mpunzha ko babena kuya. Kyanema kwisamba na muntu umo nangwa babiji ne kuyuka mwa kwambila mu kifulo kya kwisamba na jibumba jonse. Umvwe mwisamba bulongo, mwakonsha kutambula ne keyala.
10. Basapwishi bakonsha kukeba byepi bantu bashinka matwi mu mapunzha a busulu?
10 Jishinda jikwabo ke kunengezha mapu abena kumwesha mapunzha a busulu ne kuyako pa kimye kyafwainwa. Mapu amo akonsha kumwesha mpunzha po bapoteshesha manyi a mu myotoka. Mapu ikwabo yakonsha kumwesha kobachapila bivwalo, mazubo mwa kujiila, mahotela nangwa busulutu bukwabo. Umvwe mapu onse abena kumwesha busulu bumotu, basapwishi bakonsha kwingijisha jishinda jimotu ja kusolomokelamo bantu ne kuyuka bulongo bya kwisamba nabo. Kyakumwenako, byo kiji kuba’mba mu hotela javula mutanwa bantu bashinka matwi, twakonsha kulumbululako pacheche mwingilo wetu ku wamwingilo wingijila mu hotela ne kumupa selechi ne tupepala twakwichilapo bantu ku kupwila twakupa benyi bashinka matwi. Ku mapunzha akwabo a busulu twakonsha kushikisha umvwe kujipo muntu upotesha wingijisha mulaka wa kwamba na maboko. Umvwe mu nyaunda muji sukulu wa bantu bashinka matwi, twakonsha kwibapa maselechi etu kuba’mba bengijishenga.
11. Mambo ka mwingilo wa kukeba bantu kyo anemena?
11 Mwingilo Wanema: Kutana bantu bamba mulaka wenu kechi kyapela ne. Kunungapo, bamo bakinkalankulo batemwa kuvilauka, kino kipana mwingilo wa kulenga mapu wa nyaunda jikwabo. Nangwa kikale byonkabyo, mu nyaunda muji bantu bavula mwingilo wa kukeba bantu ke mwingilo wanema bingi. Yehoba witupa mwingilo wa kusapwila kechi uji na misalululo ne. (Byu. 10:34) Aye “wakeba amba bantu bonse bapuluke ne kuyukisha bulongo bukine.” (1 Timo. 2:3, 4) Onkao mambo, twayai tukwatankene pamo ne Yehoba pa kuba’mba tukebe bantu bamba milaka yapusana pusana “baji na muchima wawama.”—Luka 8:15.
[Kitenguluzha pa peja 5]
Ikwashainga Anweba Bene na Bene
Umvwe kipwilo nangwa jibumba jikeba bukwasho bwa kukeba bantu bamba mulaka wingijisha jibumba, kalama wa mwingilo wafwainwa kushikisha bakulumpe baji mu bipwilo bikwabo biji pepi. Kyawama kushikisha bakulumpe baji mu bipwilo biji pepi nangwa biji na bantu bavula bamba yewo mulaka. Bakulumpe baji mu bipwilo byo bashikisha, bafwainwa kubula basapwishi amba inge batana muntu wayuka kwamba yewo mulaka, bafwainwa kunemba keyala wanji ne kupa kalama wa mwingilo kabiji uno kalama wamwingilo ukatumina kipwilo nangwa jibumba jibena kukeba bantu bamba yewo mulaka. Bakalama ba mwingilo baji mu bipwilo bafwainwa kutanchika mutanchi wafwainwa kipwilo kyonse kuba’mba nyaunda yonse ingijiwe ne kubula bantu baji na lusekelo kutanwanga ku kipwilo kibafwainwa.
Umvwe basapwishi batana muntu wamwesha lusekelo (nangwa washinka matwi) bafwainwa kunemba ponkapotu kapepala ka Mwane Monai Uno Muntu (S-43) ne kupa munembeshi. Kuba bino kukalengela uno muntu kubula kubanda kufunda bukine.—Monai km 5/11 ji. 3.
[Kitenguluzha pa peja 6]
Byo Mwakonsha Kuba pa Kutana Bantu Bamba Mulaka Wenu
• Mwakonsha kushikisha bomufunjisha Baibolo, ba mu kisemi, bo mwingila nabo ne bakwabotu.
• Ingijishai buku muji manambala a mafoni pa kuba’mba mutane mazhina ne kuyuka mulaka wa yewo muntu. Mwakonsha kwingijisha intaneti pomwakonsha kutana mazhina ne keyala nangwa kwingijisha foni wa kampanyi.
• Mwakonsha kuya na kushikisha na mushingi ku mapunzha a mingilo nabiji pa matala a mabuku, ma ofweshi a kafulumende ne pa masukulu akatampe.
• Monai mu pepala wa byambo waambapo pa bantu bafuma mu byalo bingi.
• Mwakonsha kuya mu mashitolo ne ku bisankanyi kutanwa bantu bafuma mu byalo bingi.
• Umvwe bemuswisha ku bakulumpe ba pa sukulu mukatampe nangwa ba pa kilata patanwa bantu bafuma mu byalo bingi, mwakonsha kulenga tebulu wa kutanchikapo mabuku.
• Umvwe bemuswisha ku kafulumende, mwakonsha kupota buku muji mazhina ne manambala a bantu nangwa mutanchi wa pa kompyuta umwesha mapunzha.
[Kitenguluzha pa peja 7]
Byo Mwakonsha Kwamba pa Kukeba Bantu Bamba Mulaka Ungi
Kwamba na lusekelo, mushingi ne kukasuluka kukalengela bantu kubula kwimuzhinauka. Mwakonsha kusapwila bulongo inge mwatendekelapo kwibamwesha buku wa mu mulaka wabo.
Panyuma ya kwibemuna mwakonsha kwamba amba: “Tubena kwipuzhako bantu bamba mulaka wa ․․․․․ pa kuba’mba twisambe nabo byambo bipana luketekelo biji mu Baibolo. Mwayukapo bamo nyi?”
Kimye kyo mubena kukeba bantu bashinka matwi, mwakonsha kwibashikisha amba: “Byepi mwane? Mbena kukeba kwimumweshako kintu kimo. [Kwingijisha ka vidyo kakacheche ka kwenda nako, mwakonsha kubikamo selechi ne kutanga kyepelo mu Baibolo wa Binembelo bya Ntanda Ipya pa DVD.] Kuno ke kutanga Baibolo mu mulaka wa kwamba na maboko wakina America. Kununga pa kutanga Baibolo, tuji na maselechi avula akubula kulipilisha o balengela bantu bashinka matwi kufunda bukine. Nanchi mwayukapo bamo bashinka matwi, babula kumvwisha bulongo ne bayuka mulaka wa kwamba na maboko nyi?” Umvwe mwina nzubo kechi wayukapo bamo ne, mwakonsha kumwipuzha inge wayukapo mpunzha ko batanwa nabiji ku nkito, ku sukulu nangwa ku mpunzha ko ekela.