MUTWE WA KUFUNDA 35
LWIMBO 123 Tukookelenga Lesa mu Bukishinka
Bakulumpe mu Kipwilo byo Bakonsha Kukwasha Bantu bo Bafumya mu Kipwilo
“Mukekala lusekelo lukatampe mwiulu pa mambo a ndengamambo umo walapila kukila bantu 99 baoloka babula kukebewa lulapilo.”—LUKA 15:7.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Ene mambo bantu bamo o bafwainwa kwibafuminya mu kipwilo ne bakulumpe mu kipwilo byo bafwainwa kukwasha bantu ba uno mutundu kulapila ne kuwamisha bulunda bwabo ne Yehoba.
1-2. (a) Yehoba umvwa byepi ku muchima na bantu balenga mambo akatampe babula kukeba kulapila? (b) Ñanyi kintu Yehoba kyo akeba’mba bantu balenga mambo bobe?
KUJI byubilo bimo Yehoba byo ashikwa kabiji washikwa bingi bubi. (Sala. 5:4-6) Ukeba’mba tukookelenga mizhilo yanji yaoloka iji mu Mambo anji. Nangwa byonkabyo, Yehoba wayuka’mba twi bambulwakulumbuluka kabiji kechi twakonsha kumukookela mu bintu byonse sukasuka ne. (Sala. 130:3, 4) Kabiji pa kimye kimotu Yehoba washikwa ‘bantu babula kumwakamwa, baalula lusa lwanji lukatampe ke mwa kubila byubilo bya kwizozola.’ (Yuda 4) O ene mambo Baibolo o aambila pa “lonaiko lwa bantu babula kwakamwa Lesa” pa nkondo yanji ya Amagedonyi.—2 Pe. 3:7; Lum. 16:16.
2 Nangwa byonkabyo, Yehoba kechi usaka muntu nangwa umo amba akafwe ne. Byonka byo twisambile mu mitwe yafumako, Baibolo waamba patoka kuba’mba “ukeba’mba bonse balapile.” (2 Pe. 3:9) Byonka biji Yehoba, bakulumpe mu kipwilo batekanya pa kukwasha muntu walenga mambo kuba’mba alapile ne kumukwasha kukosesha bulunda bwanji ne Yehoba jikwabo. Nangwa byonkabyo, pa bimye bimo ndengamambo wakonsha kukana kulapila. (Isa. 6:9) Bamo batwajijila kulenga mambo nangwa kya kuba bakulumpe mu kipwilo baesekesha bimye byavula kwibakwasha kuba’mba balapile. Inge kyaikala bino, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuba byepi?
“FUMYAI YEWO MUNTU MUBI”
3. (a) Baibolo waamba’mba ñanyi kintu kyo bafwainwa kuba bandengamambo babula kulapila? (b) Mambo ka o twafwainwa kwambila’mba ndengamambo wafuukulapo aye mwine kuba’mba bamufumye mu kipwilo?
3 Inge ndengamambo wabula kulapila, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kulondela mukambizho uji pa 1 Kolinda 5:13 wa kuba’mba: “Fumyai yewo muntu mubi mukachi kenu.” Kijitu nobe uno muntu mubi wafuukulapo aye mwine kuba’mba bamufumye mu kipwilo, ko kuba’mba ubena kunowa byo abyala. (Nga. 6:7) Mambo ka o twaambila bino? Mambo wakanyishatu nsalansala bibena kumukwasha bakulumpe mu kipwilo kuba’mba alapile. (2 Mfu. 17:12-15) Byubilo byanji bibena kumweshatu patoka’mba wakana kukookela mizhilo ya Yehoba.—Mpitu. 30:19, 20.
4. Mambo ka o babijikila ku kipwilo inge ndengamambo wabula kulapila bamufumya mu kipwilo?
4 Inge ndengamambo wabula kulapila bamufumya mu kipwilo, babijika ku kipwilo amba uno muntu kechi Kamonyi wa kwa Yehoba ne.a Nangwa byonkabyo, kechi babijika ku kipwilo kuba’mba balengeshe bumvu ndengamambo ne. Pakuba babijika ku kipwilo pa kuba’mba balondele mukambizho wa mu Binembelo wa ‘kuleka kupwanañana’ na muntu wa uno mutundu nangwatu kuja nanji. (1 Ko. 5:9-11) Kuji bishinka byalengela kuba’mba Yehoba abikeko uno mukambizho. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Tumbizho tucheche tututumusha muvuba yense.” (1 Ko. 5:6) Inge ndengamambo wabula kulapila babula kumufumya mu kipwilo, wakonsha kulengela balongo ne banyenga kutendeka kulanguluka’mba kijitu bulongo kubula kukookela mizhilo ya Yehoba.—Maana 13:20; 1 Ko. 15:33.
5. Twafwainwa kumonanga byepi muntu ye bafumya mu kipwilo kabiji mambo ka?
5 Pano twafwainwa kumonanga byepi mwina Kilishitu mukwetu ye bafumya mu kipwilo? Nangwa kya kuba tuleka kupwanañana nanji, bino twafwainwa kumumonanga’mba mukooko waeleka kabiji kulutwe wakonsha kubwela mu kipwilo. Mukooko waeleka mu jitanga wakonsha kubwela jibiji mu jitanga. Vulukai kuba’mba uno mukooko waeleka wipaine aye mwine kwi Yehoba. Kyatamakotu ke kya kuba’mba pa kikye kimye kechi watwajijila kwikala wa kishinka kwi Yehoba byonka byo alayile ne. Kabiji kino kyalengela bulunda bwanji ne Yehoba kwikala mu kizumba. (Ezi. 18:31) Byo kiji kuba’mba kukiji kimye kabiji Yehoba ubena kukeba kumumwesha lusa lwanji, twafwainwa kuketekela’mba uno muntu ukapimpula byubilo byanji. Bakulumpe mu kipwilo nabo bamwesha byepi kuba’mba baketekela’mba uno ndengamambo ye bafumya mu kipwilo wakonsha kupimpula byubilo byanji?
BAKULUMPE MU KIPWILO BYO BAKWASHA BANTU BO BAFUMYA MU KIPWILO
6. Ñanyi bintu bakulumpe mu kipwilo byo bafwainwa kuba pa kuba’mba bakwashe muntu ye bafumya mu kipwilo?
6 Nanchi muntu ye bafumya mu kipwilo bamulekatu byonkabya kwa kubula kumubuulapo bintu bimo byakonsha kumukwasha kubwela kwi Yehoba nenyi? Ine kwalepeshatu. Inge kavoto ka bakulumpe kabuula muntu wabula kulapila kuba’mba basakumufumya mu kipwilo, kafwainwa kumulumbulwila bulongo bintu byo afwainwa kuba pa kuba’mba akabwele mu kipwilo. Kabiji kuji ne bintu bikwabo bakulumpe mu kipwilo byo bafwainwa kuba. Bakabuula ndengamambo kuba’mba bakesamba nanji jikwabo panyuma ya kupitapo bañondo bacheche pa kuba’mba bakamone inge wapimpula milanguluko ne byubilo byanji. Inge ndengamambo waswa kusambakana nabo jikwabo, pa kyonkakya kimye bakulumpe mu kipwilo bakamukwasha ne kumutundaika kulapila pa kuba’mba abwele mu kipwilo. Nangwa pa kikye kimye kechi wamwesha muchima wa kulapila ne, bakulumpe mu kipwilo bakamonañana nanji jikwabo kulutwe pa kuba’mba bakamukwashe ne kumutundaika kulapila.
7. Bakulumpe mu kipwilo bamwesha byepi lusa lwa Yehoba pa kukwasha muntu ye bafumya mu kipwilo? (Yelemiya 3:12)
7 Bakulumpe mu kipwilo bebikako bingi kumwesha lusa lwa Yehoba pa kukwasha muntu ye bafumya mu kipwilo. Yehoba kechi wapembelejiletu bantu banji basatukile, ko kuba’mba bena Isalela ba kala kuba’mba kanatu balapile, apa bino ebakwashe ne. Pakuba aye ye watendekejilepo kwibasashijila saka bakyangyetu ne kumwesha muchima wa kulapila. Byonka byo baambapo mu mutwe wa bubiji mu kino Kyamba kya Usopa, Yehoba wamwesheshe lusa lwanji byo aambijile ngauzhi Hoseya kubwezha mukazhanji watwajijile kulenga mambo akatampe. (Ho. 3:1; Mala. 3:7) Byonka byuba Yehoba, bakulumpe mu kipwilo nabo bakebesha ndengamambo kubwela mu kipwilo kabiji bamulumbulwila bulongo bintu byakonsha kumukwasha pa kuba’mba akabwele mu kipwilo.—Tangai Yelemiya 3:12.
8. Kishimpi kya kwa Yesu kya mwana waelekele kitukwasha byepi kuyuka lusa ne kifyele kya Yehoba? (Luka 15:7)
8 Vulukai kishimpi kya kwa Yesu kyaamba pa mwana waelekele kyo twisambilepo mu mutwe wa bubiji wafumako. Byo amwene mwananji palepa byobya saka abena kubwela ku nzubo, shanji “wamunyemejile lubilo ne kumupakachilamo ne kumufyompa.” (Luka 15:20) Monai kuba’mba shanji kechi wapembelejile uno mwananji kulomba lulekelo lwa mambo ne. Aye ye watendekejilepo byonka byakonsha kuba nsemi yense uji na butemwe. Abino byo byuba ne bakulumpe mu kipwilo ku boba baleka kwingijila Yehoba. Bakebesha ino mikooko yaeleka “kubwela kwi Yehoba.” (Luka 15:22-24, 32) Mwiulu mwikala lusekelo lukatampe inge ndengamambo umo walapila kabiji ba pano pa ntanda nabo basangalala bingi.—Tangai Luka 15:7.
9. Ñanyi kintu Yehoba kyo atundaika bandengamambo kuba?
9 Kwesakana na byo twafunda, kyamwekeshatu patoka kuba’mba Yehoba kechi uswisha bantu babula kulapila kutwajijila kwikala mu kipwilo ne. Nangwa byonkabyo, kechi usankilapo bano bandengamambo ne. Ukeba’mba babwele kwi aye. Kinembelo kya Hoseya 14:4, kyalumbulula bulongo Yehoba byo omvwa pa bandengamambo balapila. Kyaamba’mba: “Amiwa nkebakwasha kwikala ba kishinka jibiji. Nkebatemwa na muchima yense, mambo naleka kwibazhingijila.” Abino byambo bikwasha bakulumpe mu kipwilo kuyuka inge muntu walapila nangwa ne. Kabiji bino byambo byakonsha kukwasha ne boba baleka kwingijila Yehoba kubwela kwi aye kwa kubula kuzhinyazhinya.
10-11. Bakulumpe mu kipwilo bakakwasha byepi bantu bo bafuminye kala mu kipwilo?
10 Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi bantu bo bafuminye kala mu kipwilo kampe papita kala ne myaka yavula? Kampe bano bantu basankijilepo ne kala byubilo byatama bibalengejile kwibafumya mu kipwilo. Pa bimye bimo, kechi bakonsha ne kuvuluka bintu bibalengejile kwibafumya mu kipwilo ne. Monse mo kyakonsha kwikela, bakulumpe mu kipwilo bakakebesha kuyuka ko bekala ne kwibafwakesha. Inge bebafwakesha, bakulumpe mu kipwilo bakalombela pamo nabo ne kwibasashijila kubwela mu kipwilo. Nangwa byonkabyo, inge papita myaka yavula kufuma muntu po bamufuminye mu kipwilo, bulunda bwanji ne Yehoba kechi bukosa ne. Onkao mambo, umvwe wamwesha muchima wa kukeba kubwela mu kipwilo, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kunengezha muntu wa kumufunjishanga Baibolo nangwa kya kuba bakyangye kumubwezha mu kipwilo. Kimye kyonse, bakulumpe mu kipwilo bo bafwainwa kunengezha muntu wa kumufunjisha Baibolo.
11 Pa kuba’mba balondele lusa lwa Yehoba, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kukeba bonse baleka kwingijila Yehoba ne kwibatundaika kubwela kwi aye. Inge ndengamambo wamwesha’mba walapila ne kusankilapo byubilo byanji byatama, bafwainwa kumubwezha mu kipwilo bukiji.—2 Ko. 2:6-8.
12. (a) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kujimuka kikatakata na ñanyi mambo alengele bantu bamo? (b) Mambo ka o twafwainwa kubujila kulanguluka’mba Yehoba kechi wakonsha kubila lusa ne kulekelako mambo bantu bamo balengele mambo ne? (Monai ne tubyambo twa munshi.)
12 Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kujimuka bingi pa kubwezha muntu mu kipwilo walengele mambo akebewa kutalapo bulongo. Inge muntu wakuine mwana, wasatukile nangwa waingijishe bujimbijimbi kukana mwinakwanji pabula mambo, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kushiinwa’mba kine uno muntu walapila. (Mala. 2:14; 2 Timo. 3:6) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuzhikijila mikooko. Kabiji pa kimye kimotu, twafwainwa kuyuka’mba Yehoba ukatambwila ndengamambo yense walapila kya kine ne kusankilapo byubilo byanji byatama. Nangwa kya kuba bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kujimuka bingi pa kubwezha bantu balengele mambo mu bujimbijimbi, bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kulanguluka’mba Yehoba kechi ukobila lusa bano bandengamambo ne kwibalekelako mambo ne.b—1 Pe. 2:10.
KIPWILO BYO KYAFWAINWA KUBAPO
13. Ñanyi lupusano luji pa byo twafwainwa kuba na muntu ye banenauna ku bakulumpe mu kipwilo ne yewa ye bafumya mu kipwilo?
13 Byonka byo twisambile mu mutwe wafumako, kimye kimo babijika ku kipwilo kuba’mba muntu bamunenauna. Inge kyaikala bino, twafwainwa kutwajijila kupwanañana nanji ne kuyuka’mba uno muntu walapila kabiji wasankilapo byubilo byanji byatama. (1 Timo. 5:20) Twafwainwa kuyuka’mba ukiji mulongo nangwa nyenga mu kipwilo kabiji ukebewa kumutundaika ku bena Kilishitu bakwabo ne kupwanañana nanji. (Hebe. 10:24, 25) Nangwa byonkabyo, paji lupusano lukatampe bingi na muntu ye bafumya mu kipwilo. Muntu wa uno mutundu ‘tuleka kupwanañana’ nangwatu kujiila pamo nanji.—1 Ko. 5:11.
14. Bena Kilishitu bakonsha kwingijisha byepi jiwi jabo ja mu muchima jo bafunjisha na Baibolo pa byo bafwainwa kuba na bantu bo bafumya mu kipwilo? (Monai ne kipikichala.)
14 Kwesakana na byo twisambapo, nanchi kino kibena kulumbulula’mba twafwainwa kutalangatu muntu ye bafumya mu kipwilo nyi? Ine. Ibyo kuba’mba kechi twafwainwa kupwanañana nanji ne. Pano bino, bena Kilishitu bakonsha kwingijisha jiwi jabo ja mu muchima jo bafunjisha na Baibolo kufuukulapo inge bakonsha kwita muntu ye bafumya mu kipwilo, kampe mulongo wabo nangwa wajinga mulunda nabo kala kwiya na kutaanwa ku kupwila. Pano twakonsha kuba byepi inge muntu waiya ku kupwila? Kala, kechi twaimunanga bantu ba uno mutundu ne. Ne mu kino, mwina Kilishitu yense wafwainwa kwingijisha jiwi janji ja mu muchima jo afunjisha na Baibolo kufuukulapo byo afwainwa kuba. Bamo bakonsha kufuukulapo kumwimuna nangwa kumutambwila inge waiya ku kupwila. Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kwisamba nangwa kupwanañana nanji ne.
Bena Kilishitu bafwainwa kwingijisha jiwi jabo ja mu muchima jo bafunjisha na Baibolo inge bafwainwa kwita muntu ye bafumya mu kipwilo kwiya na kupwila nangwa kumwimuna inge waiya na kupwila (Monai jifuka 14)
15. Bañanyi bandengamambo bo baambapo pa 2 Yoano 9-11? (Monai ne kakitenguluzha ka kuba’mba “Nanchi Yoano ne Paulo Baambilenga pa Mambo Antutu Amo Nyi?”)
15 Bamo bakonsha kulanguluka’mba, ‘Nanchi Baibolo kechi waamba’mba mwina Kilishitu waimuna muntu wa uno mutundu wakwatankana nanji mu mingilo yatama nenyi?’ (Tangai 2 Yoano 9-11.) Muntu ye babena kwambapo pa kino kinembelo ke nsatuki nangwa muntu yense utundaika byubilo byatama. (Lum. 2:20) Onkao mambo, inge muntu keatundaike byubilo byatama nangwa mafunjisho a bansatuki, bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kumufwakesha ne. Nangwa byonkabyo, tuketekela kuba’mba muntu wa uno mutundu wakonsha kulapila. Pa kino kimye kufikatu ne kimye kyo akonsha kulapila, kechi twafwainwa kumwimuna nangwa kumwita kwiya na kutaanwa ku kupwila ne.
KUMWESHA KIFYELE NE LUSA BYONKA BIJI YEHOBA
16-17. (a) Yehoba ukeba’mba bandengamambo bobe ka? (Ezikyo 18:32) (b) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kumwesha byepi amba bengijila pamo ne Yehoba kimye kyo babena kukwasha bandengamambo?
16 Ñanyi bintu byo twafunda mu ino mitwe itanu iji mu kino Kyamba kya Usopa? Yehoba kechi ukeba muntu nangwa umo amba akafwe ne. (Tangai Ezikyo 18:32.) Ukeba bandengamambo bonse kubwela kwi aye. (2 Ko. 5:20) O ene mambo kufumatu ne kala, Yehoba usashijila bantu banji baleka kumwingijila bonse pa muntu pa muntu kuba’mba balapile ne kubwela kwi aye. Bakulumpe mu kipwilo bengijila pamo ne Yehoba byo bebikako kukwasha bandengamambo kulapila.—Loma 2:4; 1 Ko. 3:9.
17 Fwanyikizhai lusekelo lwikala mwiulu inge bandengamambo balapila. Shetu wa mwiulu, aye Yehoba naye usekela bingi inge mukooko wanji waeleka wabwela mu kipwilo. Butemwe bwetu bo twatemwa Yehoba bukoselako inge ketulanguluke languluke pa kifyele ne lusa lwanji lukatampe.—Luka 1:78.
LWIMBO 111 Bintu Bitulengela Kusangalala
a Luno kechi tusakutelanga bantu ba uno mutundu amba bebapanga mu kipwilo ne. Kwesakana na byambo byaambile Paulo byanembwa pa 1 Kolinda 5:13, luno tusakutelanga bano bantu amba bebafumya mu kipwilo.
b Kwesakana na byaamba Baibolo, mambo abula kulekelwa ke mambo muntu o atwajijila na kulenga kya nshiji kabiji kino kilumbulula’mba uno muntu wafuukulapo kutwajijila kusatukila Lesa. Atweba kechi twafwainwa kuzhachisha muntu kuba’mba walenga mambo o bakabula kumulekelako ne.—Mako 3:29; Hebe. 10:26, 27.