“Ete Bakulumpe”

1. Yehoba wamwesha byepi amba wanemeka bingi mikooko yanji?

MIKOOKO ya Yehoba yanema bingi. Wiipotele na mashi a kwa Yesu anema bingi. Kabiji wapa bakulumpe mu kipwilo mwingilo wa kwiilama. (Byu. 20:28) Lesa ukeba mikooko yanji kwiilama na kifyele. Bakulumpe mu kipwilo balondela lutangijilo lwa Kilishitu pa kuzhikijila ne kutundaika balongo ne banyenga pa kuba’mba batwajijile kwikala bakishinka kwi Yehoba.​—Isa. 32:1, 2.

2. Bañanyi kikatakata Yehoba bo ata bingi muchima? (Ezikyo 34:15, 16)

² Yehoba wata bingi muchima mikooko yanji yonse, kikatakata mikooko yanji ibena kumanama. Yehoba wingijisha bakulumpe mu kipwilo kukwasha boba babena kumanama na mambo a kuba’mba balenga mambo. (Tangai Ezikyo 34:15, 16.) Nangwa byonkabyo, ukeba atweba kulomba bukwasho inge tuji na makatazho. Kununga pa kulomba kwi Lesa kuba’mba etukwashe, twafwainwa kulomba ne bukwasho bwa ‘bakafunga ne bafunjishi’ mu kipwilo.​—Efi. 4:11, 12.

3. Atweba bonse twakonsha kumwenamo byepi mu mingilo ingila bakulumpe mu kipwilo?

³ Mu uno mutwe, tusakufunda byavula pe Yehoba byo engijisha bakulumpe mu kipwilo kukwasha bakooka mu lwitabilo. Tusakukumbula ano mepuzho. Ñanyi kimye kyo twafwainwa kulomba bukwasho ku bakulumpe mu kipwilo? Mambo ka o twafwainwa kubila bino? Kabiji betukwasha byepi? Nangwa kya kuba pa kino kimye bulunda bwetu ne Yehoba bujitu bulongo, mikumbu ya ano mepuzho isakwitulengela kusanchila Lesa pa kwitupa bakulumpe mu kipwilo, mambo juba jimo tukamwenamo bingi mu bukwasho bwabo.

ÑANYI KIMYE KYO TWAFWAINWA ‘KWITA BAKULUMPE MU KIPWILO’?

4. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba kinembelo kya Yakoba 5:14-16, 19, 20 kibena kwamba pa bya kuwamisha bulunda bwetu ne Yehoba? (Monai ne bipikichala.)

⁴ Mwana wa bwanga Yakoba walumbulwile Lesa byo engijisha bakulumpe mu kipwilo kwitukwasha, byo aipwizhe’mba: “Nanchi mwi anweba muji wakolwa nyi? Ete bakulumpe mu kipwilo.” (Tangai Yakoba 5:14-16, 19, 20.) Yakoba ubena kwamba pa muntu wafwainwa kuwamisha bulunda bwanji ne Yehoba, mambo kechi waamba’mba wakolwa ete dokotala ne, waamba’mba ete bakulumpe mu kipwilo. Kabiji Yakoba walumbulula’mba muntu wakolwa ubukwa inge mambo anji alekelwa. Bintu bikebewa pa kuba’mba muntu awamishe bulunda bwanji ne Yehoba, bipasha na bintu byafwainwa kuba muntu wakolwa pa kuba’mba abukwe. Inge twakolwa tuya na kumona dokotala, kumulumbulwila byo tubena kumvwa ne kulondela byo etubuula. Kyo kimotu, inge twalenga mambo, twafwainwa kuya na kumona mukulumpe mu kipwilo, kumulumbulwila kyamwekele ne kulondela byo betufundako kwingijisha Binembelo.

5. Twakonsha kuyuka byepi inge bulunda bwetu ne Yehoba bwakooka?

⁵ Lunengezho lo baambapo mu Yakoba kitango 5 lwitutundaika kuya na kumona bakulumpe mu kipwilo inge twamona’mba bulunda bwetu ne Yehoba bwakooka. Twafwainwa kukeba bukwasho ku bakulumpe bukiji saka tukyangye konauna bulunda bwetu ne Lesa. Kechi twafwainwa kwijimbaikanga atweba bene ne, mambo Binembelo bitujimunako’mba kimye kimo twakonsha kutendeka kwijimbaika’mba bulunda bwetu ne Yehoba bujitu bulongo, bino saka bwakooka. (Yako. 1:22) Abino byo byaubile ne bena Kilishitu bamo bajinga mu kipwilo kya Saladisa. (Lum. 3:1, 2) Yesu wibajimwineko kuba’mba bulunda bwabo ne Yehoba bwajinga mu kizumba. Jishinda jimo jakonsha kwitukwasha kuyuka inge bulunda bwetu ne Yehoba bujitu bulongo, ke kumona inge tubena kwingijila Yehoba na kizaku byonka byo twamwingijilanga kala. (Lum. 2:4, 5) Twafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Nanchi naleka kutanga Baibolo ne kulanguluka langulukapo nyi? Nanchi naleka kunengezha bulongo kupwila ne kutanwa ku kupwila konse nyi? Nanchi kizaku kya kwingila mwingilo wa kusapwila kyapwa nyi? Nanchi byakisangajimbwe ne kukeba bunonshi byo bintu byo ndangulukapotu kimye kyonse nyi?’ Inge kya kuba mwakumbula’mba ee ku bwipuzho bumo pa ano mepuzho, ko kuba’mba muji na bukooke bo mwafwainwa kwingijilapo bintu saka bikyangye kuya munsunya. Inge twakankalwa kupwisha makatazho atweba bene, nangwa inge twalala kala mizhilo ya Lesa, twafwainwa kumona bakulumpe mu kipwilo kuba’mba betukwashe.

6. Bantu balenga mambo akatampe bafwainwa kuba byepi?

⁶ Muntu walenga mambo akatampe akonsha kumulengela kumufumya mu kipwilo, wafwainwa kumona mukulumpe mu kipwilo. (1 Ko. 5:11-13) Muntu walenga mambo akatampe kechi wakonsha kuwamisha bulunda bwanji ne Yehoba bunke bwanji ne. Pa kuba’mba Yehoba amulekeleko mambo kupichila mu kitapisho kya bukuzhi, “wafwainwa kwingila mingilo imwesha kulapila.” (Byu. 26:20) Mingilo imo imwesha kulapila inge muntu walengele mambo akatampe ke kuya na kumona bakulumpe mu kipwilo.

7. Bañanyi bakwabo bafwainwa kukeba bukwasho bwa bakulumpe mu kipwilo?

⁷ Bakulumpe mu kipwilo kechi bakwashatu boba balenga mambo akatampe ne, bino ne boba bakooka mu lwitabilo. (Byu. 20:35) Kampe kibena kwimukatazha kushinda milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama. Milanguluko ya kukeba kuba bintu byatama yakonsha kwimukatazha bingi kikatakata inge saka mukyangye kufunda bukine, mwaingijishanga michi ipendañana, kutamba bya mulekese, nangwa kuba bulalelale. Kechi mwakonsha kushinda ino miteeto bunke bwenu ne. Mwakonsha kusolomokapo mukulumpe umo mu kipwilo ye mwamona amba ukemuteleka na kifyele, kupana bukwasho bwafwainwa ne kwimukwasha kushiinwa amba mwakonsha kutokesha Yehoba Lesa ku muchima inge mwashinda ino miteeto. (Sapwi. 4:12) Inge mwalefulwa na mambo a kukankalwa kushinda ino miteeto, bakulumpe mu kipwilo bakemuvululamo kuba’mba kyo mwafuukulapo kuba kibena kumwesha’mba mwanemeka bingi bulunda bwenu ne Yehoba. Kabiji kechi mwakizhamo kwiketekela ne.​—1 Ko. 10:12.

8. Ñanyi mambo o twakonsha kubula kuya na kumona bakulumpe mu kipwilo?

⁸ Kechi kimye kyonse kyo twafwainwa kuya ku bakulumpe mu kipwilo inge twauba kintu kibena kumwesha’mba bulunda bwetu ne Yehoba bwakooka ne. Twambe’mba mwaambila mulongo nangwa nyenga byambo byatama, nangwa mwizhingijisha. Mu kifulo kya kuya ku bakulumpe mu kipwilo, mwafwainwa kulondela jifunde jaambile Yesu jaamba pa bya kulamawizha mutende na balongo ne banyenga. (Mat. 5:23, 24) Mwakonsha kukebakeba bishinka pa mitwe nabiji kukooka muchima, butekanye ne kwikanya pa kuba’mba mumweshenga bino byubilo bulongo. Pano bino inge mwakankalwa kushinda lolo lukatazho, mwakonsha kubuula mukulumpe mu kipwilo kwimukwasha. Mu nkalata yo anembejile bena Filipai, mutumwa Paulo waambijile mukulumpe mu kipwilo ye abula kutongola, kuba’mba akakwashe Yodia ne Shinchike kupwana. Ne anweba mukulumpe mu kipwilo mo muji wakonsha kwimukwasha.​—Fili. 4:2, 3.

MAMBO KA O TWAFWAINWA KWICHILA BAKULUMPE MU KIPWILO?

9. Mambo ka o twafwainwa kubujila kumvwa bumvu kwita bakulumpe mu kipwilo? (Byambo bya Maana 28:13)

⁹ Twafwainwa kwikala na lwitabilo ne kuchinchika pa kuba’mba tuye na kumona bakulumpe mu kipwilo inge twalenga mambo akatampe, nangwa inge tubena kukankalwa kushinda muteeto watama. Kechi twafwainwa kumvwanga bumvu nangwa kukankazhama kwita bakulumpe mu kipwilo ne. Mambo ka? Inge twalondela luno lunengezho lwa Yehoba, tumwesha’mba twamuketekela kabiji tulondela mikambizho yanji itukwasha kwikala na bulunda bwawama ne aye ne na lwitabilo lwakosa. Kabiji tumwesha byo twamuketekela kuba’mba ye yenka wakonsha kwitukwasha. (Sala. 94:18) Kabiji inge twalenga mambo, Lesa uketubilatu lusa inge twasolola mambo etu, twalapila ne kubula kubwezhapo mambo o twalengele.​—Tangai Byambo bya Maana 28:13.

10. Ñanyi kintu kyakonsha kumweka inge twafya mambo etu?

¹⁰ Inge twabula kusolola mambo etu ku bakulumpe mu kipwilo, tukalengelatu lukatazho kubayilako. Mfumu Davida byo afiile mambo anji waonawine bulunda bwanji ne Yehoba, wajinga na bijikila kabiji wakolelwe mambo wayukile’mba wafichishe Yehoba ku muchima. (Sala. 32:3-5) Byonkatu byo kikala inge muntu wakolwa nangwa wikozha, ne makatazho akookesha lwitabilo nao abayilako inge babula kwiengijilapo bulongo. Yehoba wayuka bulongo kino kishinka. Onkao mambo, witwita kuba’mba ‘twisambe nanji’ kwingijisha lunengezho lo abikako lwa kwitukwasha kwikala na bulunda bwawama ne aye jikwabo.​—Isa. 1:5, 6, 18.

11. Bakwetu bakonsha kuyanjilamo byepi inge twafya mambo akatampe?

¹¹ Inge twafya mambo akatampe o twalenga, mukayanjila ne bantu bakwabo. Tukalengela Yehoba kuleka kukwasha kipwilo na mupashi wanji wazhila ne kulengela balongo ne banyenga kubula kwikala mu mutende. (Efi. 4:30) Kyo kimotu, inge twayuka’mba umo mu kipwilo walenga mambo akatampe, twafwainwa kutundaika yewo muntu kubuula bakulumpe mu kipwilo mambo o alenga.a Kufya mambo akatampe alenga mukwetu kuketulengela ne atweba kwikala na mambo. (Levi 5:1) Butemwe bo twatemwa Yehoba buketulengela kusolola oo mambo ne kwamba bishinka. Inge twauba bino, tukazhikijila balongo ne banyenga kabiji tukakwasha ne walenga mambo kuwamisha bulunda bwanji ne Yehoba.

BAKULUMPE MU KIPWILO BETUKWASHA BYEPI?

12. Bakulumpe mu kipwilo bakwasha byepi bantu bafwainwa kuwamisha bulunda bwabo ne Yehoba?

¹² Bakulumpe mu kipwilo bebakambizha kukwasha bantu bafwainwa kuwamisha bulunda bwabo ne Yehoba. (1 Tesa. 5:14) Inge mwalenga mambo, bakemwipuzha mepuzho akemulengela kwamba biji ku muchima. (Maana 20:5) Bakonsha kwimukwasha bulongo inge mwibabuula byonse biji ku muchima, nangwa kya kuba kuba bino kwakonsha kukatazha na mambo a kisho mo mwakomena, kisemwa kyenu nangwa na mambo a kumvwa bumvu. Kechi mwafwainwa kwakamwa’mba basakulanguluka’mba mubena “kwabaukatu” ne. (Yoba 6:3) Bakulumpe mu kipwilo kechi bakafikenatu kwimuzhachisha pa byo mwaamba ne, pa kuba bakateleka bishinka byonse pa kuba’mba bemukwashe bulongo. (Maana 18:13) Bakulumpe mu kipwilo bayuka’mba papita kimye pa kuba’mba bakwashe muntu. Onkao mambo, bayuka’mba bakonsha kwisamba nenu bimye byavula pa kuba’mba bemukwashe.

13. Bakulumpe mu kipwilo betukwasha byepi kwingijisha Binembelo ne lulombelo? (Monai ne bipikichala.)

¹³ Inge mwaita bakulumpe mu kipwilo, bakemukwasha kubula kukizhamo kwizhachisha ne kwimulombelako. Yehoba ukakumbula milombelo yabo. ‘Ikekala bingi na bulume’ mambo ikemutekenesha bingi kukila ne byo mwalangulukilenga. Kabiji pa kwimukwasha, “bakemushinga ne manyi mu jizhina ja Yehoba.” (Yako. 5:14-16) Ano “manyi” alumbulula bukine bwa mu Mambo a Lesa. Bakulumpe mu kipwilo bakengijisha Binembelo pa kwimutekenesha ne kwimukwasha kuwamisha bulunda bwenu ne Yehoba. (Isa. 57:18) Lutundaiko lwabo lwa mu Binembelo lukemukwasha kufuukulapo kutwajijila kuba bintu bitookesha Yehoba Lesa ku muchima. Mukomvwanga jiwi ja Yehoba kupichila mu bakulumpe mu kipwilo ja kuba’mba: “Jino jo jishinda, jo mwafwainwa kuyamo.”​—Isa. 30:21.

14. Kwesakana na byaamba Ngalatiya 6:1, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kukwasha byepi muntu “waya mungi”? (Monai ne bipikichala.)

¹⁴ Tangai Ngalatiya 6:1. Inge mwina Kilishitu “waya mungi,” ko kuba’mba kechi ubena kulondela mizhilo ya Lesa yaoloka ne. Kuya mungi kwakonsha kulumbulula kubula kufuukula bulongo nangwa kulala muzhilo wa Lesa. Bakulumpe mu kipwilo bebikako kumwesha butemwe ‘pa kwalulula muntu wa byonka bino na muchima wakooka.’ Kyambo kya Kingiliki kyatuntululwa’mba ‘kwalulula,’ kilumbulula kolola kikupa kyachimuka pa kuba’mba kikakonshe kunuñana bulongo. Byonkatu dokotala byo atako muchima pa kolola kikupa kyamokoka kuchiina’mba wakakozha wachimuka, ne bakulumpe mu kipwilo pa kukwasha babena kukebewa kuwamisha bulunda bwabo ne Yehoba, bamona kuba’mba kechi bebalengela kukizhamo kwizhachisha ne. Kabiji bakulumpe mu kipwilo bebakambizha ne kuba’mba bafwainwa ‘kujimuka’ pa kuba bino. Pa kukwasha muntu kulondela mafunde a mu Baibolo, bakulumpe mu kipwilo bavuluka kuba’mba nabo balubankanya. Bebikako kumwesha kifyele. Kechi bemona koloka nangwa kukizhamo kuzhachisha walenga mambo ne.​—1 Pe. 3:8.

15. Twafwainwa kuba byepi inge tuji na lukatazho?

¹⁵ Twafwainwa kuketekela bakulumpe mu kipwilo. Bebafunjisha kulama bya bufyamfya, kufundañana kwingijisha Baibolo, kechi kulondelatu milanguluko yabo ne, ne kwitukwasha kuyuka bya kuba na makatazho. (Maana 11:13; Nga. 6:2) Bapusana pusana byo baji ne byo bapitamo. Pano bino, twafwainwa kukasuluka kubuula mukulumpe uji yense lukatazho lo tuji nalo. Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kufumanga ku mukulumpe umo ne kuya ku mukulumpe mukwabo na kulomba bukwasho kuba’mba tutaane usakwitubuula byo tukeba kumvwa ne. Inge ke tube bino, ko kuba’mba tuji nobe bantu bakebatu basakwamba bintu byo “bakebatu abo bene kumvwa,” kechi “mafunjisho awama” a mu Mambo a Lesa ne. (2 Timo. 4:3) Inge twabuula mukulumpe mu kipwilo lukatazho lo tuji nalo, wakonsha kwitwipuzha inge twabuulako mukulumpe mukwabo ne bukwasho bwa mu Binembelo bo etupele. Kabiji kwipelula kwakonsha ne kumulengela kwipuzhako mukwabo mukulumpe mu kipwilo kumubuulako bya kuba.​—Maana 13:10.

MWINGILO YE TUJI NANJI PA MUNTU PA MUNTU

16. Ñanyi mwingilo ye tuji nanji?

¹⁶ Nangwa kya kuba bakulumpe mu kipwilo bo balama mikooko ya Lesa, pano bino kechi bo betubuula bya kuba ne. Atweba bonse tuji na mwingilo wa kumona kuba’mba tubena kwikala bwikalo bwa kunemeka Lesa. Atweba bonse tuketotolwela kwi Lesa pa byo twamba ne byo tuba. Na bukwasho bwa Yehoba, twakonsha kutwajijila kwikala bakishinka kwi aye. (Loma 14:12) Bakulumpe mu kipwilo kechi betubuula bya kuba ne, pakuba betukwasha kwingijisha Mambo a Lesa, pa kuba’mba tuyuke bilanguluka Yehoba pa bintu byo tukeba kufuukula. Inge ke tulondele byo betufundako kwingijisha Binembelo, tukafunjisha “milangwe” yetu kufuukula bintu bulongo.—Hebe. 5:14.

17. Twafwainwa kutwajijila kuba ka?

¹⁷ Tumusanchila bingi Yehoba pa byo etulama na kifyele byonkatu kafunga wawama byo alama mikooko yanji. Yehoba watumine “kafunga wawama” aye Yesu kwiya na kupana bukuzhi bwitulengela kwikala na luketekelo lwa bumi bwa myaka ne myaka. (Yoa. 10:11) Kabiji kwingijisha bakulumpe mu kipwilo, Yehoba wafikizha mulaye wanji wa kuba’mba: “Amiwa nkemupa bakafunga bo natemwa, ne abo bakemukwasha kuyuka bintu byavula ne kwikala ba milangwe.” (Yele. 3:15) Inge bulunda bwetu ne Yehoba bwakooka nangwa inge twalenga mambo, kechi twafwainwa kuzhinyazhinya kwita bakulumpe mu kipwilo kuba’mba betukwashe ne. Twayai tutwajijile kusanchila Yehoba pa kwitupa bakulumpe mu kipwilo betukwasha.