MUTWE WA KUFUNDA 34
LWIMBO 107 Tumweshenga Butemwe bwa Lesa
Bakulumpe mu Kipwilo byo Bamwesha Butemwe ne Lusa Bantu Balenga Mambo
“Lesa mu lusa lwanji ubena kukeba’mba akulengele kulapila.”—LOMA 2:4.
BYO TUSAKWISAMBAPO
Bakulumpe mu kipwilo byo bakwasha balongo ne banyenga balenga mambo akatampe.
1. Ñanyi kintu kyakonsha kumweka inge muntu walenga mambo akatampe?
MU MUTWE wafumako, twafunjile pe Paulo byo abuujile kipwilo kya mu Kolinda kuba na muntu walengele mambo akatampe. Ndengamambo kechi walapijile ne, kabiji bafwainwe kumufumya mu kipwilo. Nangwa byonkabyo, kwesekana na kinembelo paimena uno mutwe, Lesa wakonsha kulengela bamo balengele mambo akatampe kulapila. (Loma 2:4) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi muntu walenga mambo kulapila?
2-3. Ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba inge twayuka’mba mwina Kilishitu mukwetu walenga mambo akatampe, kabiji mambo ka?
2 Bakulumpe mu kipwilo saka bakyangye kutendeka kukwasha muntu, patanshi bafwainwa kuyuka mambo o alenga. Onkao mambo, ñanyi kintu kyo twafwainwa kuba inge twayuka kuba’mba mwina Kilishitu mukwetu walenga mambo akatampe akonsha kulengela kumufumya mu kipwilo? Twafwainwa kumutundaika kuya ku bakulumpe mu kipwilo pa kuba’mba bamukwashe.—Isa. 1:18; Byu. 20:28; 1 Pe. 5:2.
3 Pano twafwainwa kubapo byepi, inge muntu walenga mambo wakana kubuula bakulumpe mu kipwilo? Atweba yenka twafwainwa kuya na kubuula bakulumpe mu kipwilo pa kuba’mba bamukwashe. Inge twauba bino, tumwesha’mba twatemwa mulongo nangwa nyenga mambo twayuka’mba bakulumpe mu kipwilo bakamukwasha. Inge uno muntu watwajijila na kuba byatama, ukonauna bulunda bwanji ne Yehoba. Kabiji wakonsha ne kutamisha jizhina jawama ja kipwilo. Nangwa kya kuba kyakonsha kukatazha bingi kuba bino, tubuula bakulumpe mu kipwilo mambo twatemwa Yehoba ne mulongo nangwa nyenga yetu.—Sala. 27:14.
BAKULUMPE MU KIPWILO BYO BAKWASHA MUNTU WALENGA MAMBO AKATAMPE
4. Ñanyi kintu kikeba bakulumpe mu kipwilo inge babena kukwasha muntu walenga mambo akatampe?
4 Inge muntu mu kipwilo walenga mambo akatampe, jibumba ja bakulumpe mu kipwilo jisala balongo basatu bafikilamo kulenga kavoto ka kumukwasha.a Bano balongo bafwainwa kwipelula bingi. Nangwa kya kuba bayuka’mba mwingilo wabo ke wa kukwasha muntu walenga mambo kulapila, pano bino kechi bakonsha kumukanjikizha kupimpula byubilo banji ne. (Mpitu. 30:19) Bakulumpe mu kipwilo bayuka kuba’mba kechi bantu bonse balenga mambo bakonsha kulapila byonka byaubile Mfumu Davida ne. (2 Sam. 12:13) Bantu bamo balenga mambo bakana bukwasho bwa Yehoba. (Nte. 4:6-8) Nangwa byonkabyo, kintu kikeba bakulumpe mu kipwilo ke kukwasha ndengamambo kulapila. Ñanyi mafunde a mu Baibolo akwasha bakulumpe mu kipwilo kimye kyo babena kwisamba na muntu walenga mambo?
5. Ñanyi byubilo byafwainwa kwikala na bakulumpe mu kipwilo pa kwisamba na muntu walenga mambo? (2 Timoti 2:24-26) (Monai ne kipikichala.)
5 Bakulumpe mu kipwilo bamona muntu walenga mambo’mba mukooko wanema waeleka. (Luka 15:4, 6) Onkao mambo, inge babena kwisamba na muntu walenga mambo, kechi bamushintaukila nangwa kubula kumumwesha kifyele ne, kabiji kechi bepuzhatu mepuzho pa kuba’mba bayuke bishinka ne. Pakuba bafwainwa kumwesha byubilo byo baambapo pa 2 Timoti 2:24-26. (Tangai.) Bakulumpe mu kipwilo batwajijila kukooka muchima, kutekanya ne kumwesha kifyele kimye kyo babena kukwasha muntu walenga mambo kuba’mba apimpule milanguluko yanji.
Byonkatu byajinga bakafunga ba mu moba a kala, bakulumpe mu kipwilo bengila na ngovu kukeba mikooko yaeleka (Monai jifuka 5)
6. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kunengezha byepi muchima wabo saka bakyangye kusambakana na muntu walenga mambo? (Loma 2:4)
6 Bakulumpe mu kipwilo banengezha muchima wabo. Besekesha papelela bulume bwabo kulondela byuba Yehoba pa kukwasha muntu walenga mambo, balondela byambo byaambile Paulo bya kuba’mba: “Lesa mu lusa lwanji ubena kukeba’mba akulengele kulapila.” (Tangai Loma 2:4.) Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuvulukanga’mba bakafunga kabiji bafwainwa kulondelanga lutangijilo lwa kwa Kilishitu ne kulondela monka mo obila bintu pa kulama kipwilo. (Isa. 11:3, 4; Mat. 18:18-20) Saka bakyangye kusambakana na muntu walenga mambo, balomba kwi Yehoba pa kuba’mba ebakwashe kulengela uno muntu kulapila. Bakebakeba bishinka mu Binembelo ne mu mabuku etu alumbulula Baibolo ne kulomba kwi Yehoba kwibapa milangwe. Kabiji balanguluka pa bintu byo bafwainwa kuyuka nabiji byamulengejile kulanguluka byobyo ne kulenga mambo.—Maana 20:5.
7-8. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kutekanya byepi byonka biji Yehoba pa kwisamba na muntu walenga mambo?
7 Bakulumpe mu kipwilo batekanya byonka biji Yehoba. Bavuluka Yehoba byo aubile na bandengamambo mu moba a kala. Yehoba watekenyejile Kaina kabiji wamujimwineko pa bintu byatama byafwainwe kufumamo inge wabula kupimpula milanguluko yanji ne kuba’mba bakamupesha inge wakookela. (Nte. 4:6, 7) Yehoba wakwashishe Davida kwingijisha ngauzhi Natana waingijishe kishimpi kyafikile mfumu pa muchima. (2 Sam. 12:1-7) Kabiji Yehoba ‘watuminenga’ bangauzhi banji “kimye kyonse” ku kisaka kya bena Isalela kyasatukile. (Yele. 7:24, 25) Kechi wapembelejile bantu banji kulapila, apa bino wibakwasha ne. Pakuba wibasashijile’mba balapile saka bakilenga mambo.
8 Bakulumpe mu kipwilo balondela byuba Yehoba pa kukwasha bantu balenga mambo akatampe. Byonka byaamba 2 Timoti 4:2, besamba “mu butekanye” na mwina Kilishitu walenga mambo. Onkao mambo, mukulumpe mu kipwilo wafwainwa kutekanya pa kuba’mba akwashe bulongo muntu walenga mambo kuba byaoloka. Inge mukulumpe mu kipwilo wazhingila, muntu kechi wakonsha kuswa bukwasho nangwa kulapila ne.
9-10. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi muntu walenga mambo kulanguluka pa bintu byo afuukwile byamulengejile kulenga mambo?
9 Bakulumpe mu kipwilo besekesha kuyuka bintu byalengejile muntu kulenga mambo. Ñanyi bintu byakookeshe bulunda bwanji ne Yehoba? Nanchi walekele kutanga Baibolo pa bunke nangwa kusapwila nyi? Abya walekele kulomba kimye kyonse kwi Yehoba nyi? Nanchi wakankelwe kuchinuzhuka byatama bisakasaka muchima nyi? Nanchi wapwanañananga na bantu batama nangwa kusala bya kisangajimbwe byatama nyi? Abino byonse byamulengejile byepi kwikala na milanguluko ne bisakasaka muchima byatama? Nanchi wayuka’mba bintu byo afuukwilepo kuba byafichisha ku muchima Shanji wa mwiulu aye Yehoba nyi?
10 Kwipuzha ano mepuzho awama kwakonsha kulengela muntu kulanguluka pa bintu byaonawine bulunda bwanji ne Yehoba ne kumulengela kulenga mambo. Bakulumpe mu kipwilo boba bino kwa kubula kumwipuzha pa bintu bimo byo bafwainwa kubula kuyuka. (Maana 20:5) Kabiji bakonsha ne kwingijisha bishimpi pa kuba’mba bakwashe muntu kulanguluka ne kumona bubi buji mu byo aubile, byonka byaubile Natana kwi Davida. Kampe pa kwisamba nanji pa kimye kitanshi wakonsha kumvwa bulanda pa bintu byo afuukwilepo kuba. Kabiji wakonsha ne kulapila pa kimye kitanshi kyonka kyo besamba nanji.
11. Yesu waubile byepi na bantu balenganga mambo?
11 Bakulumpe mu kipwilo bebikako kulondela byaubanga Yesu. Pa kukwasha Saulo mwina Talasusa, Yesu ye basangwile wamwipwizhe bwipuzho bwa kuba’mba: “Saulo, Saulo, mambo ka o ubena kummanyikila?” Onkao mambo, wamukwashishe kuyuka’mba kintu kyo aubilenga kyatamine. (Byu. 9:3-6) Kabiji Yesu waambile pa “mwanamukazhi Yezebeli” amba: “Namupele kimye namba alapile.”—Lum. 2:20, 21.
12-13. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kupa byepi muntu walenga mambo kimye kya kulapila? (Monai ne kipikichala.)
12 Bakulumpe mu kipwilo balondela byaubanga Yesu, kabiji kechi bapelawizha kufuukula kuba’mba muntu walenga mambo kechi ukapimpula byubilo byanji ne kulapila ne. Bamo balenga mambo bakonsha kulapila kimyetu kitanshi bakulumpe mu kipwilo kyo babena kwisamba nabo, pakuba bakwabo pakonsha kupita kimye pa kuba’mba balapile. Onkao mambo, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kunengezha kusambakana bimye byavula na muntu walenga mambo. Kampe panyuma ya kusambakana nanji kimye kitanshi, mwina Kilishitu walenga mambo wakonsha kutendeka kulangulukapo bingi pa bintu byo bamubuula. Wakonsha kwipelula ne kulomba kwi Yehoba kuba’mba amulekeleko mambo. (Sala. 32:5; 38:18) Onkao mambo, pa kwisamba nanji kwalondelapo wakonsha kumwesha byubilo byapusanako na byo amwesheshe kimye kyo besambile nanji kimye kitanshi.
13 Pa kuba’mba bakwashe muntu walenga mambo kulapila, bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kumumwesha lusa ne kifyele. Balomba ne kuketekela kuba’mba Yehoba ukapesha kwibikako kwabo kabiji amba mwina Kilishitu walenga mambo ukapimpula byubilo byanji ne kulapila.—2 Timo. 2:25, 26.
Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kusambakana na muntu walenga mambo bimye byavula pa kuba’mba bamukwashe kulapila (Monai jifuka 12)
14. Ñanyi wafwainwa kutumbijikwa inge ndengamambo walapila, kabiji mambo ka?
14 Inge ndengamambo walapila, twikala bingi na lusekelo. (Luka 15:7, 10) Kino inge kyamweka, ñanyi wafwainwa kutumbijikwa? Bakulumpe mu kipwilo nyi? Vulukai kuba’mba Paulo wanembele pa bandengamambo amba: “Kampe Lesa ukebalengela kulapila.” (2 Timo. 2:25) Onkao mambo, Yehoba ye ukwasha mwina Kilishitu walenga mambo kupimpula milanguluko ne byubilo byanji, kechi muntu ne. Paulo walumbulula bintu byawama bimweka inge muntu walapila. Uno muntu uyukisha bulongo bukine ne kuchinuzhuka bitewa bya kwa Satana kabiji utendeka kulanguluka bulongo.—2 Timo. 2:26
15. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kutwajijila byepi kukwasha muntu walengele mambo walapila?
15 Inge muntu walengele mambo walapila, bakulumpe mu kipwilo bakatwajijila na kumufwakesha pa kuba’mba bamukwashe kukosesha lwitabilo lwanji ne kumukwasha kutwajijila kushinda meseko a kwa Satana pa kuba’mba obenga byaoloka. (Hebe. 12:12, 13) Bakulumpe mu kipwilo kechi bafwainwa kusolola ku bantu bintu byatama byaubile ndengamambo ne. Nangwa byonkabyo, ñanyi bintu bimo kipwilo byo kyafwainwa kuyuka?
“WIBAKAJIPILE PA BANTU BONSE”
16. Kwesekana na 1 Timoti 5:20, Paulo walumbulwilenga ka byo aambile’mba “bantu bonse”?
16 Tangai 1 Timoti 5:20. Paulo wanembejile bino byambo mukulumpe mukwabo mu kipwilo aye Timoti pa bya kuba na “bantu balengalenga mambo.” Pano watazhizhe mwepi? Kechi walumbulwilenga’mba kipwilo kyonse kyafwainwe kuyuka ne. Paulo kechi walumbulwilenga’mba “bantu bonse” bemenako kipwilo kyonse ne. Pakuba waambilengatu pa bantu bacheche kampe bayuka mambo alengele muntu. Bano bantu bakonsha kwikala bamweneko bintu byo aubile nangwa bantu bo abuujileko. Bakulumpe mu kipwilo bakabuulakotu bantu bamweneko nangwa bo abuujileko aye mwine kuba’mba ano mambo beengijilapo.
17. Inge mambo akatampe ayukanyikwa ku bavula mu kipwilo nangwa akayukanyikwa palutwe kacheche, bakabijika’mba ka ku kipwilo, kabiji mambo ka?
17 Pa bimye bimo, mambo alenga muntu akonsha kuyukanyikwa ku bavula mu kipwilo nangwa akayukanyikwa palutwe kacheche. Inge kyaikala bino, byambo bya kuba’mba “bantu bonse” byakonsha kulumbulula kipwilo kyonse. Onkao mambo, mukulumpe mu kipwilo ukabijika ku kipwilo kuba’mba mulongo nangwa nyenga bamunenauna. Mambo ka? Paulo wakumbula’mba: “Pa kuba’mba bakwabo nabo bafunjileko” kubula kulenga mambo akatampe.
18. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuba byepi inge mwanyike wabatizhiwa ukyangye kufikizha myaka 18 walenga mambo akatampe? (Monai ne kipikichala.)
18 Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuba byepi inge mwanyike ukyangye kufikizha myaka ya kusemwa 18 walenga mambo akatampe? Jibumba ja bakulumpe mu kipwilo jikasala bakulumpe mu kipwilo babiji, bakesamba na uno mwanyike pamo na bansemi banji bena Kilishitu.b Bakulumpe mu kipwilo bakepuzha bansemi pa kuba’mba bayuke byo baubapo pa kukwasha mwanabo kuba’mba alapile. Inge mwana waumvwine byamubuujileko bansemi banji kabiji ubena kupimpula milanguluko ne byubilo byanji, bakulumpe babiji mu kipwilo bakafuukulapo kuba’mba bansemi banji batwajijiletu kumukwasha, kwakubula kulenga kavoto ka bakulumpe mu kipwilo ka kwisamba nanji pamo na bansemi banji. Bakulumpe mu kipwilo bayuka kuba’mba Lesa wapa bansemi mwingilo wa kololako baana babo mu butemwe. (Mpitu. 6:6, 7; Maana 6:20; 22:6; Efi. 6:2-4) Pa kimye pa kimye, bakulumpe mu kipwilo bakepuzhanga bansemi pa kuba’mba bayuke inge batwajijila kukwasha mwanabo. Pano bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuba byepi inge uno mwana wabatizhiwa watwajijila na kuba bintu byatama? Inge kyaikala bino, jibumba ja bakulumpe mu kipwilo jikalenga kavoto kakesamba na uno mwanyike pamo na bansemi banji bena Kilishitu.
Inge mwana walenga mambo akatampe, bakulumpe mu kipwilo babiji bakasambakana uno mwana pamo na bansemi banji bena Kilishitu (Monai jifuka 18)
“YEHOBA YE WA KIFYELE NE LUSA”
19. Bakulumpe mu kipwilo balondela byepi byuba Yehoba pa kukwasha ndengamambo walapila?
19 Bakulumpe mu kipwilo bo basala kwikala mu kavoto, baji na mwingilo wibapa Yehoba wa kuzhikijila kipwilo ku bubi. (1 Ko. 5:7) Kabiji bakeba kukwasha bandengamambo kulapila. Inge babena kukwasha muntu walenga mambo, bakulumpe mu kipwilo baketekela kuba’mba ukapimpula byubilo byanji. Mambo ka? Mambo bakeba kulondela Yehoba ‘uji na kifyele ne lusa.’ (Yako. 5:11) Mutumwa Yoano naye wamwesheshe uno muchima wa kifyele ne lusa. Wanembele’mba: “Anweba baana bami, mbena kwimunembela bino bintu kuba’mba mubule kulenga mambo. Umvwe umo walenga mambo, tuji na nkwasho uji kwi Tata, aye Yesu Kilishitu, waoloka.”—1 Yoano 2:1.
20. Ñanyi kintu kyo tukesambapo mu mutwe wapelako?
20 Kyatamakotu ke kya kuba’mba pa bimye bimo, bena Kilishitu bamo bakana kulapila. Inge kyaikala bino, bafwainwa kwibafumya mu kipwilo. Pano nga bakulumpe mu kipwilo boba byepi inge muntu bamufumya mu kipwilo? Tukesamba pa kino kishinka mu mutwe wapelako.
LWIMBO 103 Bakafunga ke bya Bupe ku Bantu
a Kala twatelanga ano mabumba amba tuvoto twa mambo. Pano bino byo kiji kuba’mba kechi bengilatu mwingilo wa kuchibila bantu mambo ne, tusakuleka kwingijisha bino byambo. Pakuba tusakutelanga jino jibumba’mba kavoto ka bakulumpe mu kipwilo.
b Byo baamba pa bansemi bakonsha ne kwibingijisha ku Bakamonyi nangwa bantutu bakwabo balama mwana.