BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • ijwia Kitango 4
  • “Kechi Nkasankilapo Bulumbuluke Bwami Ne”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Kechi Nkasankilapo Bulumbuluke Bwami Ne”
  • Londelainga Lwitabilo Lwabo
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Bintu Yoba byo Abujile Kuyuka
  • “Aye Kine Ukemwambila Mwenga”
  • Balunda Nanji Bakankelwe Kumutekenesha
  • Bazhinaukile Bukishinka!
  • Yoba Watwajijile Kukosa
  • Londelainga Lwitabilo lwa kwa Yoba
  • Yoba Wanemekele Jizhina Ja Yehoba
    Kyamba kya Usopa—2009
  • Bishinka Bikatampe Kufuma mu Buku wa Yoba
    Kyamba kya Usopa—2006
  • “Ketekelai mwi Yehoba”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
  • Yoba Wajinga Muntu Watekanya Kabiji Walumbuluka
    Kyamba kya Usopa—2006
Monai Bikwabo
Londelainga Lwitabilo Lwabo
ijwia Kitango 4
Yoba saka aji na bipute pa mubiji yense, wakwata mukombo wanji kabiji ubena kutala mwiulu

LONDELAINGA LWITABILO LWABO | YOBA

“Kechi Nkasankilapo Bulumbuluke Bwami Ne”

Waikele panshi, saka aji na bipute nangwa’mba bilonda bikatampe kufuma ku mutwe kufika ku maulu. Fwanyikizhai uno muntu waikala saka akunyika mutwe, ujitu bunke, kabiji kechi ujipo na bulume bwa kupanga balunzhi babena kwikala pa mubiji ne. Waikala pa buto kumwesha’mba uji na bulanda, kabiji ubena kwikwanya na kiinga. Wajinga muntu ye banemekele bingi ku bantu, pano pa kikye kimye bamulengulwile bingi. Balunda nanji, bantu bo aikalanga nabo kipikipi, ne balongo banji bonse kechi bamutele muchima ne. Bantu bonse, kubikapotu ne baana babacheche bamulengulwile. Walangulukilenga’mba ne Lesa wanji, Yehoba, naye wamwalukilamo, pano bino, Lesa kechi wamwalukijilemo ne.—Yoba 2:8; 19:18, 22.

Uno muntu ye tubena kwambapo wajinga Yoba. Lesa waambile pe aye amba: “Pa ntanda kafwapo muntu waesakana pamo nanji ne.” (Yoba 1:8) Byo papichile myaka, Yehoba watwajijile kubajila Yoba pa banabalume ba bololoke bajingako kala.—Ezikyo 14:14, 20.

Nanchi ne anweba mupita mu makatazho nyi? Jishimikila ja kwa Yoba jakonsha kwimutekenesha bingi. Kabiji jakonsha kwimukwasha kuyuka kyubilo kyafwainwa kwikala na kalume wa Lesa yense wa kishinka. Kino kyubilo ke bulumbuluke. Bantu bamwesha bulumbuluke inge ke bengijile Lesa na muchima yense ne kutwajijila kuba kyaswa muchima wanji nangwatu mu bimye bya makatazho. Twayai tufunjileko byavula kwi Yoba.

Bintu Yoba byo Abujile Kuyuka

Kyamweka kuji bishinka byalengejile kuba’mba muntu wa kishika aye Mosesa anembe jishimikila ja kwa Yoba byo papichile kimye kufuma po afwijile. Na lutangijilo lwa Lesa, Mosesa walumbulwile bintu byamwekelenga pano pa ntanda byapichilemo Yoba ne byamwekele mwiulu.

Ku ntendekelo ya jino jishimikila, tutanga kuba’mba Yoba waikalanga bwikalo bwawama kabiji bwa lusekelo. Wanonkele bingi, wayukanyikilwe ku bantu kabiji bamunemekele bingi mu kyalo kya Uze. Kabiji kyamweke kino kyalo kyajinga ku buyeke bwa Alabya. Wakwashanga bakajilwe, kabiji watundaika ne kuzhikijila boba babujile wa kwibakwasha. Kabiji Yoba ne mukazhanji basemene baana jikumi. Kyakila pa byonse, Yoba wanemekele bingi bulunda bwanji ne Yehoba. Wibikangako kusangajika muchima wa Yehoba, byonka byaubile balongo banji bajingako kala, ba Abalahama, Izaka, Yakoba, ne Yosefwa. Byonka byajinga bano bashakulu banji, Yoba waingilanga mwingilo wa buñanga, kwimenako kisemi kyanji, kabiji walambwilako baana banji bonse bitapisho bya kusoka.—Yoba 1:1-5; 31:16-22.

Pano bino, bintu byapimpwilwetu nobe mu kukopa kwa jiso. Tutanga pa byamwekelenga mwiulu, kabiji tufunda bintu Yoba byo abujile kuyuka. Bamalaika ba Yehoba ba kishinka bakonkene kwi Lesa, kabiji malaika wasatukile aye Satana naye wayile. Yehoba wayukile kuba’mba Satana walengulwile binge muntu waoloka aye Yoba, onkao mambo, Lesa wisambile ne Satana ne kwamba pa bulumbuluke bwa kwa Yoba. Satana wakumbwile’mba: “Nanchi Yoba wakamwa Lesa kyatutu nyi? Nanchi anweba kechi mwamuzhokolosha na luvimba ne kumuzhikijila aye, nzubo yanji ne bintu byonse byo aji nabyo nenyi?” Satana washikwa bantu balama bulumbuluke. Inge bamwesha’mba bengijila Yehoba Lesa na muchima yense, basolola patoka Satana kuba’mba ke kamfutumfutu wabula butemwe. Onkao mambo, Satana wakoseleko na kwamba’mba Yoba waingijilanga Lesa na mambo a bintu byo ajinga nabyo. Satana wambilenga’mba inge kya kuba byonse byo ajinga nabyo byaonaika, Yoba wakonsheshe kwambile Lesa mwenga.—Yoba 1:6-11.

Yoba kechi wayukile kino ne, bino Yehoba wamuketekejile kuba’mba, ukashiina Satan amba wa bubela. Satana bamuswishishe konauna bintu byonse byajinga ne Yoba. Bamukanyishetu kukwata pa mwine Yoba. Onkao mambo, Satana watendekele kulukuka Yoba. Pa juba jimotu, Yoba wapichile mu bintu byavula bingi byatama. Watambwile sawakya wa kuba’mba bilelwa byanji byonse, kutendekela ku bañombe ne bambongolo, apa bino ne mikoooko, ne bangamela bebepayile. Ne kyakijilemo kutama, ba mingilo bafungilenga bino bilelwa nabo bebepayile. Pa kwamba pa lufu lwa ba mingilo bamo, muluwe wabuujile Yoba amba “mujilo waji kufuma mwiulu kwi Lesa,” kabiji kyamweka kapenyi ko kebepayile. Yoba saka akyangye ne kuyuka kyaipayile ba mingilo banji ne kyaonawine bunonshi bwanji, kwamwekele kintu kikwabo kyatamine bingi. Baana banji bonse jikumi bajinga mu nzubo ya kolojabo kimye mwela mukatampe kyo aishile ne kukundula nzubo ne kwibepayatu bonse pelu.—Yoba 1:12-19.

Kyakatazha kuyuka byaumvwine Yoba ku muchima. Watabwile bivwalo byo avwajile, watendele nsuki kabiji waponene panshi. Yoba wapwishishe mu muchima wanji amba Lesa ye wamupele byonse kabiji ye wamwangatabyo. Kya kine, Satana walengejile Yoba kulanguluka’mba Lesa ye wamuletejile bino bya malwa. Nangwa byonkabyo, Yoba ke waambile bintu byabula kufwainwa pe Lesa byonka byalangulukilenga Satana ne. Pakuba Yoba waambile’mba: “Jizhina ja Yehoba jitwajijile kutotwa.”—Yoba 1:20-22.

Yoba, mukazhanji, ne baana babo babena kwikala bwikalo bwa lusekelo; Satana waya mwiulu mwakonkene bamalaika ba kishinka

Yoba kechi wayukilepo’mba Satana waambilenga bubela kwi Lesa pe aye ne

“Aye Kine Ukemwambila Mwenga”

Satana wazhingijile bingi kabiji kechi walekele kulukuka Yoba ne. Wabwelele kwi Yehoba jibiji kimye kyakonkene bamalaika. Yehoba watakaikile bulumbuluke bwa kwa Yoba, bo amwesheshe kimye kyo bamulukukile kwi Satana. Satana wakumbwile na bukaji amba: “Kikoba pa kikoba kikwabo. Muntu wakonsha kupana kintu kyonse kyo aji nakyo pa kuba’mba apulushe bumi bwanji. Bino umvwe mutanyike kuboko kwenu ne kupuma pa kikupa kyanji ne pa mubiji wanji, aye kine ukemwambila mwenga.” Satana washiinwe’mba inge Yoba wakolwa kikola kikatampe, ukambila Lesa mwenga. Yehoba waketekejile Yoba kya kuba waswishishe Satana kuletela Yoba kikola, pano bino, kechi wamuswishishe kumwipaya ne.—Yoba 2:1-6.

Kechi pabanjile ne, Yoba wapichile mu lukatazho lo twaambapo ku ntendekelo ya kino kibaaba. Akifwanyikizhai byaumvwinenga mukazhanji ku muchima. Wakijinga na bulanda na mambo a kufwisha baana banji bonse jikumi, pano bamwatawanji nabo bakolwa kikola kyatama, kabiji kafwako kyo akonsha kubapo ne, ubena kutalapo. Na mambo a bulanda wajijile’mba: “Nanchi ne luno mwakikakachilatu ku bulumbuluke bwenu nyi? Munenai Lesa mufwe!” Abino kechi byo byaambanga muka Yoba ne. Yoba waambiletu’mba mukazhanji waambile bino mambo wavulañene. Nangwa byonkabyo, wakaine kwambila Lesa mwenga. Kechi waambilepo byambo byatama ne.—Yoba 2:7-10.

Nanchi mwayuka’mba jino jishimikila jileta bulanda jakonsha kwimukwasha nyi? Yukai kuba’mba Satana kechi wazhinaukilengatu bukishinka bwa kwa Yoba bunke ne, bino wazhinaukilenga bantu bonse. Waambile’mba: “Muntu wakonsha kupana kintu kyonse kyo aji nakyo pa kuba’mba apulushe bumi bwanji.” Mu jishinda jikwabo, Satana ulanguluka’mba kafwako muntu wakonsha kutwajijila kulama bulumbuluke ne. Wamba’mba anweba kechi mwatemwa Lesa kya kine ne, inge mwapita mu makatazho mwakonsha kufundamina Lesa pa kuba’mba mupulushe bumi bwenu. Kijitu nobe Satana ubena kwamba’mba anweba mwitemwatu anweba bene byonka byo etemwa aye. Nanchi mukeba kumushiina’mba wa bubela nyi? Atweba bonse pa muntu pa muntu, twafwainwa kumwesha kino. (Byambo bya Maana 27:11) Pano twayai twisambe lukatazho lukwabo lwapichilemo Yoba.

Balunda Nanji Bakankelwe Kumutekenesha

Banabalume basatu bayukile bulongo Yoba, bo batela mu Baibolo amba balunda nanji, baumvwine makatazho o apichilengamo kabiji bayile na kumumona ne kumutekenesha. Byo bamumwene palepa byobya, bakankelwe kumuyuka. Yoba wajinga mu misongo ikatampe, kikoba kyanji kyafichiletu bwii na mambo a kikola, onkao mambo, kechi wamwekelenga byonka byo amwekanga kala ne. Bano banabalume basatu, ko kuba’mba Elifwaza, Bilidada ne Zofwala bamwesheshe nobe baji na bulanda pa kumona bya manaminenga Yoba kya kuba bajijile mabingo ne kwipukula lukungu ku mitwe yabo. Kepo bayile na kwikala kwipi ne Yoba kabiji kechi baambilepo kyambo nangwa kimo ne. Baikele pamo ne Yoba mulungu umo, mute ne bufuku kwa kubula kwambapo kyambo ne. Kechi twafwainwa kulanguluka’mba kuzhindama kwabo kwamwesheshenga’mba babena kutekenesha Yoba ne, mambo kechi bamwipwizhepo mepuzho kuba’mba bayuke byo abena kumvwa ne, bamwenetu byo amwekelenga amba uji mu misongo ikatampe.—Yoba 2:11-13; 30:30.

Kepo Yoba aye mwine atendekele kwisamba nabo. Yoba wamwesheshe byo amanaminenga kupichila mu kufinga juba jo asemekelwe. Kabiji waambile ne kine kintu kyamulengejile kumanama. Walangulukilenga’mba Lesa ye wamuletejile bino bya malwa. (Yoba 3:1, 2, 23) Nangwa kya kuba watwajijile kwikala muntu wa lwitabilo, bino Yoba wakebelenga lutekenesho. Bino bano balunda nanji byo batendekele kwamba, Yoba ponkapotu wamwene’mba bano banabalume kechi bajingapo na byambo bya lutekenesho ne.—Yoba 13:5.

Kyamweka Elifwaza ye watendekejilepo kwamba, kabiji ye wajinga mukulumpe pa bonse, kabiji wajinga mukulumpe bingi kukila Yoba. Mu kuya kwa kimye, bakwabo babiji nabo batatwile kwamba. Twakonsha kwamba’mba bonse balondejile ndangulukilo yabula kufwainwa ya kwa Elifwaza. Byambo bimo byaambile bano banabalume byakonsheshe kumweka nobe kechi byatamine ne, mambo baambile byambo byaambanga bantu bavula pe Lesa nabiji bya kuba’mba ye mwine wakila, ukambula babi, kabiji ufweta bantu bawama. Pano bino, ku ntendekelotu ya byambo byabo bamwesheshe kuba’mba kechi bamumvwijile Yoba lusa ne. Elifwaza waambile byambo byanji mu jishinda jamwekelenga nobe ubena kulumbulula bishinka, bino walengulwile bishinka byanema, ne kwamba’mba inge kya kuba’mba Lesa wawama kabiji ukambula babi, ne kuba’mba Yoba babena kumukambula, pano kyepi kishinka kine? Abya Yoba wajinga mubi nyi?—Yoba 4:1, 7, 8; 5:3-6.

O ene mambo Yoba o akainjile kuswa ino milanguluko. Wibikaine kwa kubula nangwa kupita mu mbaji. (Yoba 6:25) Bino bano balunda nanji bakijilemo ne kukilamo na kwamba’mba Yoba ubena kupita mu bya malwa na mambo a bintu byatama byo aubile; ubena kunowa byonka byo abyajile. Elifwaza wapelengamo Yoba mambo a kuba’mba witotele, wajinga mubi, kabiji kechi waakamwanga Lesa ne. (Yoba 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Zofwala wabuujile Yoba kuleka kuba byatama, ne kuba’mba kechi wafwainwa kutemwa bubi ne. (Yoba 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Kabiji Bilidada waambile byambo byatama bingi. Waambile’mba baana ba kwa Yoba balengele mambo, onkao mambo, kibafwainwe kufwa na mambo a byo baubile.—Yoba 8:4, 13.

Yoba wakana byamwambila Elifwaza; Bilidada, Zofwala, kabiji Elihu ubena kwibatalatu

Balunda nanji Yoba basatu kechi bamutekeneshepo ne, bino bamukozhezhetu ku muchima

Bazhinaukile Bukishinka!

Bano banabalume bajinga na milanguluko incha baubile ne kintu kikwabo kyakijilemo kutama. Kechi bazhinaukiletu bukishinka bwa kwa Yoba ne, bino baambile’mba ke bumbulwa maana kukeba kwikala ba kishinka kwi Lesa. Mu byambo byanji bitanshi, Elifwaza walumbulwile kimwesho kyo amwene kya mupashi ubula kumweka. Na mambo a kino kimwesho kya ndemona Elifwaza wapwishishe mu muchima wanji amba: Lesa “kechi wibaketekela bakalume banji ne, kabiji ukebakeba mambo mu bamalaika banji.” Na mambo a kino, walangulukilenga’mba bantu kechi bakonsha kutokesha Lesa ku muchima ne. Palutwe kacheche, Bilidada waambile’mba bukishinka bwa kwa Yoba kechi bwanema kwi Lesa ne, byonkatu byo abula kunemeka bukishinka bwa jipila.—Yoba 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

Abya mwakyeseka kutekeneshapo muntu ubena kumanama nyi? Kechi kyapela ne. Bino twakonsha kufunjilako byavula ku byaubile balunda ba kwa Yoba bajinga na milanguluko yabula kufwainwa, kikatakata twafwainwa kufunjilako bintu byo twafwainwa kubula kwamba. Bano banabalume basatu baambile bintu byavula bingi byaumvwanyikilenga nobe bya maana, bino kechi bamwesheshepo lusa kwi Yoba ne, kabiji kechi bamutelelepo nangwa pa jizhina ne. Kechi balangulukilepo kuba’mba Yoba uji mu makatazho akatampe, bafwainwa kumubila kifyele ne.a Onkao mambo, inge muntu ye mwata muchima uji na bulanda, esekai kumwesha’mba mwamuta muchima ne kumubila lusa. Mukwashai kukosesha lwitabilo lwanji ne kumutundaika, kabiji mwafwainwa kumukwasha kuketekela mwi Lesa ne mu lusa lwanji lukatampe ne bunchibamambo bwaoloka. Abino byo byakonsheshe kuba Yoba inge kya kuba balunda nanji bo bajinga mu lukatazho. (Yoba 16:4, 5) Pano Yoba waubile byepi balunda nanji byo batwajijiletu na kuzhinauka bukishinka bwanji?

Yoba Watwajijile Kukosa

Kamulanda Yoba wajinga na bulanda bukatampe kimye ano mapata kyo atendekele. Kufumatu kimye kyo batendekele uno mwisambo, Yoba waambile’mba bimye bimo ‘waabaukilenga’ ne kwamba byambo byamba “muntu wapelelwa.” (Yoba 6:3, 26) Twakonsha kumvwisha ene mambo o aambijile bino. Waambile byambo bya kupulumuka na mambo a bulanda bukatampe bo ajinga nabo. Kabiji byambo byo aambile byamwesheshe kuba’mba kechi wayukile kyamwekelenga ne. Mambo bya malwa byamumwekejile aye ne kisemi kyanji bibapulumukijiletu kabiji byamwekelenga nobe byafuma kwi Lesa, onkao mambo, Yoba walangulukile’mba Yehoba ye wamuletejile bino bya malwa. Kwajinga bintu bimo byanema byamwekelenga Yoba byo abujile kuyuka, onkao mambo, kyamulengejile kwikala na ndangulukilo yabula kuyilamo.

Nangwa byonkabyo, Yoba wajinga mwanamulume wa lwitabilo lwakosa. Lwitabilo lwanji lwamwekejile mu byo aambile kimye kyo esambilenga na balunda nanji. Waambile byambo bya kishinka, byawama kabiji bitutundaika ne atweba lelo jino. Byo aambile pa bilengwa na Lesa, watumbijikile Lesa mu mashinda avula. Walumbulwile bulongo bintu mu jishinda ja kuba’mba kafwako muntu wakonsha kwibilumbulula byonka byo aubile kwa kubula kumusolwelabyo kwi Lesa ne. Kimo kyo aambile ke kya kuba’mba Yehoba “wakobeka ntanda pa lwelele.” Walumbulwile kino kishinka kala kene bashayuka ba sayansi saka bakyangye kwikiyuka.b (Yoba 26:7) Kabiji Yoba waambile pa luketekelo lwanji lwa kulutwe, lonka lwajingapo na banabalume ba kishinka bajingako kala. Yoba waitabijile kuba’mba inge wafwa, Lesa ukamuvulukanga, kumutonga ne kumusangula.—Yoba 14:13-15; Bahebelu 11:17-19, 35.

Pano ibyepi pa mambo a bulumbuluke? Elifwaza ne balunda nanji babiji bakoselekotu na kwamba’mba Lesa kechi utako muchima ku bulumbuluke bwa muntu ne. Abya Yoba waswile uno mulanguluko watama nyi? Kwalepeshatu! Yoba wakoseshe kishinka kya kuba’mba bulumbuluke bwanema kwi Lesa. Waambile saka ashiinwa pe Yehoba amba: “Po po asakuyuka bulumbuluke bwami.” (Yoba 31:6) Kabiji Yoba wamwene kuba’mba milanguluko yatama yaambilenga boba balunda nanji yamwesheshe kuba’mba babena kuzhinauka bulumbuluke bwanji. Kino kyatundaikile Yoba kwamba byambo byavula byalengejile bano banabalume basatu kubokamatu.

Yoba wayukile’mba bulumbuluke bwanji bwafwainwa kumwekela mu byonse byo o aubanga pa juba pa juba. Onkao mambo, walumbulwile bya alamine bulumbuluke bwanji mu byonse byo aubanga. Wachinuzhukanga kupopwela bankishi; waubilanga bakwabo lusa ne kwibapa mushingi; kechi waubanga bulalelale ne, wanemekele masongola anji; ne kyakila pa byonse, watwajijile kwikala wa kishinka kwi Lesa wa kine, Yehoba. Na mambo kino, Yoba waambile na muchima wanji yense amba: “Kufikatu ne byo nkafwa, kechi nkasankilapo bulumbuluke bwami ne.”—Yoba 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

Yoba waimana kuji Elifwaza, Bilidada, ne Zofwala

Yoba wakaine kusankilapo bulumbuluke bwanji

Londelainga Lwitabilo lwa kwa Yoba

Nanchi mwanemeka bulumbuluke byonka byaubile Yoba nyi? Kyapela kwambatu pa kanwa kino kyambo, bino Yoba wayukile kuba’mba kechi twafwainwa kupelelatu pa kwamba’mba tubena kulama bulumbuluke ne, bino twafwainwa kumwesha kino mu byubilo byetu. Tumwesha’mba twingijila Lesa na muchima yense kupichila mu kumukookela ne kuba byaoloka mu meso anji mu bwikalo bwetu bwa pa juba pa juba, nangwatu inge tubena kupita mu makatazho. Umvwe twaikala bino, tukasangajika muchima wa Yehoba ne kumwesha’mba mulwanyi wanji, aye Satana, wa bubela, byonka byaubile Yoba. Jino jo jishinda jawama jo twakonsha kumwesheshamo amba tubena kulondela lwitabilo lwa kwa Yoba.

Pano bino, apano kechi po papwila jishimikila ja kwa Yoba ne. Walubilemo bintu byanemesha, kabiji watendekele kuta muchima pa kumwesha’mba wajinga muntu waoloka kya kuba wakankelwe kuzhikijila jizhina ja Lesa. Wakebewenga kumololako ne kumukwasha kumwena bintu mumwena Lesa. Kabiji wakijinga na misongo ikatampe ne bulanda, onkao mambo, wakebewenga lutekenesho. Ñanyi bintu Yehoba byo aubijile uno mwanamulume wa kishinka ne bulumbuluke? Kibaaba kyalondelapo kya bino bibaaba byalondankana kikakumbula buno bwipuzho.

a Kyamweka Elifwaza walangulukilenga’mba bakwabo bamubijile kifyele Yoba, kampe na mambo a kuba’mba kechi baambilenga na mawi a peulu ne. (Yoba 15:11) Bino nangwatu byambo byo baamba na jiwi jakooka byakonsha kukozha muntu ku muchima.

b Papichile myaka 3,000 pa kuba’mba bashayuka ba sayansi baswe kino kishinka kya kuba’mba ntanda kechi beitentekapo pa kintu ne. Kimye kyo bakopele bipikichala bya ntanda saka baji mu lwelele, bantu popo bashiinwe kuba’mba byaambile Yoba bya kine.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu