Kupokololwa Kubena Kukebewa Bingi!
MUKOCHI umo wa malasha uji kwipi na taunyi wa Pittsburgh, Pennsylvania, mu kyalo kya U.S.A., wayujile mema. Bamingilo bamo batanu na bana pa uno mukochi bashinkijilwe panshi pene palepele mamita 73 sabalulumanatu mu kapunzha kacheche mwabujile kutwela mema. Byo papichile moba asatu, baishile kwibafumyamo saka bajitu bulongo. Pano bebafumishemo byepi?
Na bukwasho bwa mapu a mukochi kabiji ne biñambañamba bingijishiwa kumwenako biji panshi ya mushiji, bamingilo ba bukwasho bapoyile kimbo kyabayile mu mbavu masentimita 65 ne kutwezhamo kitangaji kyalepuluka kuya panshi pajinga bano bantu. Bano bamingilo bebatuntwilengamo umo umo kwingijisha kino kitangaji kufuma panshi po bashi bakafwile. Basekejile bingi ne kusanta pa kwibakabululako mu oa malwa.
Atweba bavula kechi tukashinkilwapo panshi byonka byashinkijilwe boba bamingilo batanu na bana pa yewa mukochi wa malasha nangwa kufikilwapo na bya malwa ne. Nangwa byonkabyo, atweba bonse tukebewa kupokololwa mambo kechi twakonsha kunyema bikola, bukote ne lufu ne. Mushakulu wa kishinka aye Yoba waambile’mba: “Muntu usemwa ku mwanamukazhi ye wa moba acheche ne ao nao onka a malwa. Uba nobe jiluba jikenuka ne kuma jauma; uzhimañana bukiji pamo nobe kimvule, ne kubandapo ne.” (Yoba 14:1, 2) Pabapite ne myaka nobe 3,500, kufuma panembejilwe bino byambo kabiji byakitwajijila kwikala bya kine, mambo ñanyi wakonsha kunyema lufu? Kikale twikala kwepi nangwa kwepi nangwa tuzhikijilepotu byepi butuntulu bwetu bwa mubiji, atweba bonse tukebewa kupokololwa ku buyanji, bukote ne lufu.
Bashayuka ba byasayansi ne bantutu bakwabo babena kwingila bingi na ngovu kukeba kulepeshako bumi bwa bantu. Kipamo kimo kyaambile’mba mwingilo wakyo ke “wa kushinda bintu bileta lufu lwa kubula kuketekala kabiji ne kufunjisha bamingilo bakyo kukwasha bantu kubula kufwa lufu lwa uno mutundu.” Pano bino, kuyilako palutwe kwa bya sayansi ne kizaku kya bantu kya kukeba kuwamisha bintu kechi kyakulaizhako bumi bwa bantu kukila pa myaka 70 nangwa 80 yaambilepo Mosesa kala kene myaka 3,500 yapitapo ne.—Salamo 90:10.
Kikale mwaswa nangwa mwakana byaambile Yoba pa mambo a bumi ne lufu, monka mu kuya kwa myaka ne anweba umvwe mwafwa, ‘mukazhimañanatu nobe kimvule’ kufuma ku balunda nenu, ku kisemi kyenu, nzubo yenu ne ku byonsetu byo mwaubile. Mfumu wa maana wa bena Isalela aye Solomone wanembele’mba: “Mambo bomi bayuka’mba tukafwa, bino bafu kafwako kyo bayuka ne, kabiji kechi kwakibashajila mfweto ne; baleka nangwa kwibavuluka.”—Musapwishi 9:5.
Monka mwalumbulwila Baibolo, kintutu kya bulanda ke kya kuba’mba, ‘lufu lwaikala ke bufumu,’ nangwa’mba kalama washinta bingi pa bantu. Ee kine, lufu ye mulwanyi mukatampe ye bafwainwa kupokololwako bantu bonse. (Loma 5:14; 1 Kolinda 15:26) Bashayuka mu bya kupokolola bantu ku bya malwa kabiji baji ne na biñambañamba byonse bya kwingijisha, kechi bakonsha kwimupokolola kikupu ku malwa ne. Pano bino, Mulenga walengele bantu aye Yehoba Lesa, wanengezha bupokolweshi bwa kikupu.
[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 3]
Kipikichala kyakopele ba Gene J. Puskar-Pool/Getty Images