Kupusanya Bintu byo Kwakonsha Kwimukwasha — BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI

Kupusanya Bintu byo Kwakonsha Kwimukwasha

Nanchi kechi mwakonsha kuswa kuba’mba Yesu ye Mufunjishi wayukisha kufunjisha wajingako pano pa ntanda nenyi? Mwafwainwa mwibikako kulondela mashinda o aingijishanga pa kufunjisha, nabiji kwipuzha mepuzho ne kwingijisha bya kumwenako. Nangwa byonkabyo, nanchi mwakilangulukapo kala pa byo apusanyanga bintu pa kufunjisha nyi?

Bantu bavula bapusanya kintu kimo ku kikwabo pa kwisamba. Javula ne anweba mwakonsha kuba bino kwa kubula ne kuyuka ne. Mwakonsha kwamba’mba: “Baji kwamba’mba makonde onse apya; pano bino, ao akyangye kupya ne.” Nangwa’mba: “Awe mwana wajinga bingi na bumvu, pano luno wakasuluka bingi.”

Javula pa kupusanya bintu, tutendekelapo kwamba byo kyajinga nangwa byo kiji, apa bino twapusanya kyo kyo kintu kwingijisha byambo nabiji bya kuba’mba pakuba, poso, bino ne nangwa byonkabyo. Kabiji tupusanya ne bintu kupichila mu kunungako byambo bibena kukosesha yewo mulanguluko. Kwamba mu jino jishinda kukwasha bantu kumvwisha kyo tubena kwambapo mambo javula pa kwisamba byo byo twamba.

Nangwa kya kuba mu milaka imo ne bisho bimo kechi batemwa kupusanya bintu pa kwamba ne, twafwainwa kwingijishanga ino ñambilo. Mambo ka? Mambo ino ñambilo yavulamo bingi mu Mambo a Lesa anembelwe na lutangijilo lwa mupashi wazhila. Yesu watemenwe bingi kupusanya bintu. Akivulukai bino byambo byo aambile bya kuba’mba: “Bantu kechi bambula lampi ne kumubika mwafyamika ne, pakuba bamubika pa kya kutulapo lampi.” ‘Kechi naishile na kwiifumyapo [Mizhilo] ne, poso na kwiifikizha.’ “Anweba mwaumvwine byo baambile kala amba: ‘Kuba bukende ne.’ Bino amiwa nemwambila namba, yense utwajijila kutala mwanamukazhi . . . ” “Anweba mwaumvwine byo baambile kala amba: ‘Jiso pa jiso ne jino pa jino.’ Pano bino, nemwambila namba: Kange mulwe na muntu mubi ne, bino yense wimupuma ku jibuta ja ku kilujo mupai ne ja ku kipiko.”—Mat. 5:15, 17, 27, 28, 38, 39.

Ñambilo ya kupusanya bintu itanwa ne mu mabuku akwabo a mu Baibolo. Yakonsha kwimukwasha kumvwisha kishinka nangwa kulumbulwila bulongo muntu kyo afwainwa kuba. Inge mwi bansemi, akilangulukai pa bino byambo bya kuba’mba: “Anweba bashetu, kange muzhingijishenga baana benu ne, bino bakomeshainga mu kwibajimuna ne kwibafunjisha milanguluko ya Yehoba.” (Efi. 6:4) Kishinka kine mutumwa Paulo kyo aambilengapo kyajinga kya kuba’mba bashabo (nangwa bainabo) bafwainwa kujimuna baana babo mwayila milanguluko ya Lesa. Pano bino, pa kuba’mba akoseshe kino kishinka, Paulo waingijishe ñambilo ya kupusanya ya kuba’mba, ‘kechi mwibazhingijishe ne, bino mwibakomeshenga na kwibajimuna ne kwibafunjisha milanguluko ya Yehoba.’

Mu kyonka kino kitango, Paulo wanembele ne kuba’mba: “Tubena kulwa kechi na mibiji ya mashi ne, bino tubena kulwa . . . na nzhita ya bapashi batama baji mu mapunzha a mwiulu.” (Efi. 6:12) Ino ñambilo ya kupusanya bintu itukwasha kuyuka kuba’mba bulwi bwetu bwakatazha bingi. Kechi bwa kulwa na bantu ne, bino bwa kulwa na bapashi batama.

MWENAINGAMO MU KUPUSANYA BINTU

Mu yenka uno buku wa mu Baibolo wa Efisesa musakutanamo pavula bingi mutumwa Paulo po aingijishe ñambilo ya kupusanya bintu. Kulanguluka pa ino ñambilo kwakonsha kwitukwasha kumvwisha kishinka kyaambilengapo Paulo ne kwitukwasha kumvwisha bulongo byo twafwainwa kuba.

Musakumwenamo bingi mu kutanga byambo biji mu kitenguluzha muji ñambilo ya kupusanya bintu iji mu buku wa Efisesa kitango 4 ne 5. Byo musakutanganga lupusano, mulangulukenga pa bwikalo bwenu. Mwishikishenga anweba bene amba: ‘Nji na muchima wa mutundu ka?’ ‘Nguba byepi inge kino kyamwekela nangwa inge naikala mu bya uno mutundu? Kyepi pa bino bibiji kyo nayukanyikilwako?’ Inge mwamona kuba’mba kintu kyatama kyo baambapo kyokyo muba, mwafwainwa kwingijilapo. Lekai kupusanya bino bintu kwimukwashe.

Kino kitenguluzha mwakonsha kwikingijisha ne pa kupopwela kwa kisemi. Mwakonsha kwambila bonse ba mu kisemi kyenu kutangila jimo bino byepelo. Umo wakonsha kutanga lubaji lutanshi lwa kyepelo, mukwabo wavuluka lubaji lwa bubiji lwa pusanya byobyo byambo. Kuba bino kwakonsha kwimulengela kwikala na mwisambo wawama bingi pa kusabaula byo mwakonsha kwingijisha lolo lubaji lwa bubiji. Kwambatu kine, kwisamba pa lupusano lwa uno mutundu kwakonsha kukwasha banyike ne bakulumpe kulondela bwikalo bwa bwina Kilishitu mu kisemi ne konsetu kobaji.

Inge mwayuka buneme bwa ñambilo ya kupusanya bintu popo mukeiyukanga ne bukiji mu Baibolo, kabiji ikemukwasha bingi mu mwingilo wa bwina Kilishitu. Mwakonsha kwambila muntu ye mwatana mu mwingilo amba: “Bantu bavula baamba’mba bantu baji na mweo ubula kufwa, bino akimonai byaamba Mambo a Lesa.” Nangwa pa lufunjisho lwa Baibolo mwakonsha kwipuzha’mba: “Bantu bavula mu ino nyaunda baitabila’mba Lesa ne Yesu muntutu umo; pano nanchi Baibolo waambapo’mba ka? Nga anweba mwaitabila’mba ka?”

Mu Binembelo muji ñambilo yavula bingi ya kupusanya bintu itukwasha kwenda mu jishinda ja Lesa. Twakonsha kwingijisha ñambilo ya kupusanya bintu pa kufunjisha bantu bukine bwa mu Baibolo.

[Kipikichala pa peja 3]

[Charti pa peja 4]

Kupusanya Bintu Kuji mu Buku wa Efisesa Kitango 4 ne 5

Esekai kwingijisha kino kitenguluzha pa kupopwela kwa kisemi kyenu

‘Kechi twafwainwa kukikalanga nobe yewa ulondela mafunjisho a bubela a bantu bajimbaika bakwabo, uji nobe bwato bukumpaulwa ne kulelaulwa na luvula ne.’—4:14.

“Bino saka twamba bukine kabiji monka mu butemwe tukomenga mu bintu byonse mwi Kilishitu aye mutwe.”—4:15.

“Milanguluko yabo [bantu ba mu bisaka bikwabo] iji mu mfishi . . . na mambo a kukosa kwa michima yabo.” —4:18, 19.

“Bino anweba mwafunjile ne kuyuka amba Kilishitu kechi uji byonka bino ne. Mwaumvwine byo bemufunjishe mwayila bukine Yesu bo afunjishe.”—4:20, 21.

“Awa wiba kechi ebe jibiji ne.”—4:28.

“Kana engile kyakosa, kasa engila na maboko anji kintu kyawama.”—4:28.

“Kechi muleke byambo byatama bifume mu kanwa kenu ne.”—4:29.

“Poso byawama byonka bikomesha bantu.”—4:29.

“Bululu bonse, bukaji ne kubukabukaji, kubwazanga, mwenga ne bintu byonse byatama mwibifumyemo mwi anweba.”—4:31.

“Bino saka mwiubila lusa anwe bene na bene, mwikale na michima ya kifyele saka mwilekelako mambo anwe bene na bene.”—4:32.

“Kwambanga pa bulalelale ne bubipisho bonse nangwa lwiso mukachi kenu ne.”—5:3.

“Kana konka kusanta.”—5:4. (Buku wa Lesa)

“Kala mwajinga mu mfishi.”—5:8.

“Pakuba luno muji mu kyeya monka mwi Nkambo.”—5:8.

“Kange mwingilengako mingilo yatu ya mu mfishi ne.”—5:11.

“Poso kwiisolola patoka.”—5:11.

“Byonkabyo, tajishainga bulongo byo mwenda, kechi mwendenga nobe bantu babula maana ne.”—5:15.

“Poso nobe bantu ba maana, ingijishainga kimye kyenu bulongo.” —5:15, 16.

“Na mambo a kino, kechi mwikale babula maana ne.”—5:17.

“Bino yukainga mwayila kyaswa muchima wa Yehoba.”—5:17.

“Kechi mupendwenga binyu ne, mambo bilengela kwikala bwikalo buncha.”—5:18.

“Poso muyulenga na mupashi wazhila.”—5:18.

“[Kilishitu] wakeba amba kipwilo kikale kya lukumo kwi aye, kyabula jitomya nangwa bulema nangwa bintu bikwabo bya byonka bino.”—5:27.

“Bino kyafwainwa kwikala kyazhila kabiji kyabula kaneneno.”—5:27.

“Kafwako muntu nangwa umo ushikwa mubiji wanji ne.”—5:29.

“Bino umujiisha ne kumulama bulongo byonkatu Kilishitu byo alama kipwilo.”—5:29.

[Kipikichala]

[Kipikichala pa peja 6]

Mwakonsha kuvuluka lubaji lukwabo lwapusanya bino byambo nyi?