BUŊGƐI PƐƐKƐI 41
CHONDII 13 Kiliti Cho Tamasi Naa Ni
Yɛɛ Naŋ Pɛɛku yɛ o Palɛi 40 Chiisu Tosa o Lɛŋndeŋ Choo ve Niŋ Mɛɛ O Miiŋgu Yoomu?
“Le palɛi 40, o wa nda fulaa o hɔl, mbo wa suɛi a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.”—WALTA. 1:3.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku a palɛi 40 Chiisu tosa o lɛŋndeŋ choo ve, mɛɛ o miiŋgu yoomu. Okoŋ miŋ che mɛɛ naŋ tual tamasi ndɔɔ kɔɔli yɛ.
1-2. Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛɛ buɛiyaa Chiisu wa a ŋiɔɔŋ mɛɛ nda wa kɔlaŋ Ɛmayɔɔ?
A NISAŊ 16, wɔsi 33, buɛiyaa Chiisu wa, wa a kɔl tambɛiyo, nduyɛ dialloŋ wa nda ŋ vilɛi pɛ a siooŋnde. Mi a ŋiɔɔŋ mal Chulusalɛm le kɔlaŋ Ɛmayɔɔ, nduyɛ chɔŋ Chulusalɛm le kɔlaŋ o sɔndɔkɔlɔɔ hoo tiŋndo wa le mɛɛliilaŋ 7. Puaa haa cho a kɔl tambɛiyo tau kanifuule, Mɛsaya ndaa tiindaŋ maa o wa nda sɔɔŋ kɛndɔŋ tosallo, sɔla piɔmndo. Kɛ mi suɛi nda ve kɔl te ve yɔŋnuŋ.
2 Mɛɛ nda wa kɔlaŋ mi poo sɔɔŋguu nda ikɛi le kɔlaŋ nda ndaa. Mi buɛiya haa chɔm ndu mɛɛ kpɛ nda wa a kɔl tambɛiyo, le sɔɔŋ yɔŋnuŋ Chiisu woŋ yɛ. Okoŋ, mi poo hoo kandu nda sɔɔŋ ndaa puɛɛnuŋ niŋ o yoomu ndaa niŋ te woŋ tɛɛsiallo. “Mbo kandu nda tɛɛsiallo, nyɛ o nyɛ Muuse a wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa dimi wo,” le nda malaa ma bii bila sabu Mɛsaya ndoo nɔ le saŋgaa sɔlaa nduyɛ mbo vi wo. Mɛɛ nda fuuluu Ɛmayɔɔ, ma bii bila maa Chiisu miiŋgu yoomu wo, poo hoo wa ni. Yiyaŋndɔ mɛɛ nda wa a kɔl kɛndɛ yɛ, le sinaa maa Mɛsaya miiŋgu yoomu.—Luku 24:13-35.
3-4. Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ buɛiyaa Chiisu wa, nduyɛ yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ? (Walta Kiilaa 1:3)
3 O piɔm ndɔɔ kɔɔli, mi Chiisu chii palɛi 40 o lɛŋndeŋ choo tuupa mbo hel choo choo. Nduyɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ mi ndoo fula buɛiyaa nduaa o hɔl. (Nuawɔ Walta Kiilaa 1:3.) O teleŋ koŋ niŋ, mi buɛiyaa Chiisu wa, a wa a kɔl tambɛiyo nduyɛ a siooŋnde wa, sɔla kɔl dɛɛniaa. Okoŋ ma miiŋgu nyaaloo a kɔl simulaa sɔla, le kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.a
4 Ŋ sɔla tɔnɔɔ tau te ŋ pɛɛku pɛ a sɔɔŋ Chiisu tosa o teleŋ koŋ bɛŋgu woŋ okɔɔ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho chɔ mɛɛ Chiisu soliŋ teleŋ ndɔɔ kpeku le, (1) buɛiyaa nduaa kɔllo dɛɛniaa, (2) le nda malaa ma bii Diom Mɛlɛkaa bila nyɛkɛndɛi, nduyɛ (3) le nda pɛɛkoo le wali ndaa nɔ le tosaa o chilaŋ niŋndo. Te ŋ wa pɛ sɔɔŋ muŋ yaasiaa, ŋ cho chɔ mɛɛ naŋ tual tamasi Chiisu wo kɔɔli yɛ.
DƐƐNIAA ACHELEŊNDA KƆLTAŊ
5. Le yɛɛ buɛiyaa Chiisu wa ndaa yeema yɛ kɔl dɛɛniaa?
5 Le yɛɛ buɛiyaa Chiisu wa ndaa yeema yɛ kɔl dɛɛniaa? Le mɛɛ apum ndaa mal chiɛila ndalaŋ, yuŋgula ndalaŋ, a yulale ndaleŋ le Chiisu tolɔɔ kɔɔli yɛ. (Maa. 19:27) A wa apum duuviaa le mɛɛ nda simnuŋ buɛiyaa nduaa yɛ. (Chɔŋ 9:22) Ma chɛl le salalaŋ ndaŋ solioo le mɛɛ ndaa laalaŋ maa Chiisu cho Mɛsaya ni yɛ. (Maa. 16:16) Kɛ mɛɛ nda dii Chiisu, ma tambu kɔllo tau kanifuule, a ve keŋ kɔl te.
6. Yɛɛ Chiisu tosa yɛ mɛɛ o miiŋgu yoomu?
6 Mi Chiisu bii bila maa buɛiyaa nduaa cho wa a kɔl tambɛiyo te o vi pɛ, nduyɛ ndoo sina maa o cho le mɛɛ laalaŋ ndaa yɔŋyɔla yɛ le nda wa a kɔl tambɛi le. Lelaŋ, o paale o miiŋgu yoomuleŋ choo, mbo kandu chaaŋaa nduaa kɔllo dɛɛniaa. Le tamaseliiyo, mɛɛ Meele Madaliŋ wa chaŋndo o sɛi ndɔɔ ikɛi mbo fula ndu o hɔl. (Chɔŋ 20:11, 16) Mbo fula vɛlɛ buɛiyaa nduaa ŋiɔɔŋ naŋ soo suŋ a nda okɔɔ wa o hɔl. Okoŋ kɔɔli, mbo fula kiilanɔɔ Pitɛ o hɔl. (Luku 24:34) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Chiisu wo niŋ? Ŋ tofaŋndɔ nyɛ yɔŋnuŋndo mɛɛ o fula Meele Madaliŋ o hɔl.
7. A mɛɛ Chɔŋ 20:11-16 dimi yɛ, yɛɛ Chiisu ndoo che yɛ Meele tosaa idiiyo puŋ o paale Nisaŋ 16 choo, nduyɛ yɛɛ keŋ nyindu yɛ ndu le tosaa? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
7 Nuawɔ Chɔŋ 20:11-16. O paale Nisaŋ 16 choo, mi waŋlaanduaa laalaŋnda apum huŋ idiiyo puŋ o sɛi Chiisu wo. (Luku 24:1, 10) Waŋlaanduaa haa opilɛ wa Meele Madaliŋ ni. Mɛɛ Meele fuuluu o sɛiyo, mbo komal ndu fondo. Mbo kua a kiltaŋ le mbo kɔ dimul Pitɛ nda Chɔŋ. Mɛɛ puaa ŋiɔɔŋnda haa wa kɔlaŋ a kiltaŋ o sɛiyo, mi Meele tual nda vɛlɛ kɔɔli. Mɛɛ nda kɔ chɔ maa sɛiyo wa fondo ma miiŋguŋ. Kɛ, mi Meele lo chaŋndo loŋ. Nduyɛ o sina maa Chiisu wa loŋ, mbo wa ndu tofaa le. Mɛɛ o che ndu mɛmiaŋ tusioo, mi keŋ pilaŋ ndu kɔllo tau. Okoŋ mbo fula Meele o hɔl, nduyɛ mbo tosa suɛi tɛtɛlɛ ipum i dɛɛniaa ndu kɔllo tau ve. Mbo suaa o ndu lo nduyɛ mbo ke ndu wali sɔviɔɔ le tosaa. Wali koŋ wa le kɔlaŋ buɛiyaa nduaa dimullo a miiŋgu ndɔɔ yoomu okɔɔ ni.—Chɔŋ 20:17, 18.
Ŋ tual tamasi Chiisu wo kɔɔli, te ŋ wa pɛ yekeŋ le sinaa wanaa cho a kɔlta tambɛilaŋ nda, vɛlɛ a mɛɛ nda cho sinaŋndo yɛ, nduyɛ miŋ dɛɛniaa nda kɔltaŋ (Tofa pɛl 7)
8. Vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli?
8 Vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli? Ŋ tual tamasi Chiisu wo kɔɔli le puaapiliaa a ndepiliaa naa dɛɛniaa, le ma hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo. Maa Chiisu, ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ le sinaa bahawɛila nda cho niŋndaŋ, miŋ kindiŋ le biyɔɔ bila mɛɛ nda cho sinaŋndo yɛ, nduyɛ miŋ dɛɛniaa nda kɔltaŋ. Ŋ tofaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋii ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Chɔseliŋ, o pɔmbɔ ndɔ sɔla piɔm imɔnɔɔ wo. Mbo dimi aa: “Le paŋguŋ bɔɔbɔɔ, mi yaa bii mɔnɛi tau.” Kɛ, mi pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ veelu ndu o ndalo bɛɛ, nduyɛ ma yaŋ ndu nilaŋ nyɛkɛndɛi mɛɛ o wa nda dimullo nyɛ o wa sinaŋndo wo. Okoŋ, ma chɔm ndu mɛɛ kpɛ Chɛhowa che ndu o sɔvɛ yɛ. Mi Chɔseliŋ dimi vɛlɛ aa: “Mi sinaŋ naŋ chaa Chɛhowa soliŋ nda kpeku ni, le ya solioo o mɛŋma yiŋgilɛiyaŋ niŋ, mi hel o kɔŋgɔ. Ma mala ya mi miiŋgu yoomuaŋ sɔla le mi hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo.” Naa bɛɛ nɔla miŋ dɛɛniaa acheleŋnda kɔltaŋ, te o yɔŋ pɛ miŋ yaŋ nda nilaŋ yekeŋ, mɛɛ nda cho wa naa dimullo a mɛɛ nda cho sinaŋndo yɛ, nduyɛ miŋ bii mɔnɛi le nda. Mi hei tosaa luei nda yoomuaŋ le hiouwɔɔ lachi a Mɛlɛka piɛiyo.—Luomaŋ. 12:15.
MALA ACHELEŊNDA LE MA BII DIOM MƐLƐKAA BILA
9. Simul kuɛɛ komallɛ buɛiyaa Chiisu wa, nduyɛ vɛɛ o mala yɛ nda?
9 Mi buɛiyaa Chiisu wa duau laalaŋndo o Diom Mɛlɛkaa niŋ, nduyɛ ma kindiŋ le ndu dɔwɔɔ o wali niŋ. (Chɔŋ 17:6) Kɛ mɛɛ Chiisu sɔla piɔmndo, mi kɔndɔfillo bii nda. Mi Chiisu bii bila maa, le mɛɛ buɛiyaa nduaa ndaa bii sɔɔŋ bila le yɛ, ndaa nɔ kiisaŋndaŋ ni. Kɛ ndaa nɔ yiyaŋ wɔɔŋ te. (Luku 9:44, 45; Chɔŋ 20:9) Lelaŋ, mbo mala nda le maa bii bila nyɛ nda veelu diomndaŋ ndo nyɛkɛndɛi. Ŋ tofaŋndɔ mɛɛ o tosa ndi yɛ, teleŋ o fula buɛiyaa nduaa a ŋiɔɔŋ o hɔl o nɛiyo Ɛmayɔɔ choo wo.
10. Vɛɛ Chiisu mala yɛ buɛiyaa nduaa, le ma bii bila maa ndu kpeekpei wa Mɛsaya ni? (Luku 24:18-27)
10 Nuawɔ Luku 24:18-27. Kɛsiŋ o kɔl maa, Chiisu dimul puaa haa sakpo wana o cho wo le. Kɛ mbo nyuuniaa nda. Le yɛɛ? Naapum ndoo yeema nda mi ndaa chɔm ndu yiyaŋnda ndalaŋ, a nyɛ wa nda o kɔllo. Nduyɛ ma tosa lende. Ma dimul ndu maa a wa Chiisu kɔl le mi ndoo soli nda o kpaaya Luomaŋnda bɛŋgu. Mɛɛ nda chii ndu yiyaŋnda ndalaŋ chɔm kpou, mi Chiisu soliŋ Diom Mɛlɛkaa kpeku le nda malaa ma bii huuluŋ peeluŋndoŋ bila nyɛkɛndɛi.b I chɔl koŋ, mi Chiisu chua teleŋndo a buɛiyaa nduaa apiliaa, nduyɛ mbo tɛɛsial nda huuluŋ muŋ nyɛkɛndɛi. (Luku 24:33-48) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o konaa hoo niŋ?
11-12. (a) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a mɛɛ Chiisu ndoo soliŋ tonyala Baabuiyo kpeku le waŋnda pɛɛkoo yɛ? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.) (b) Vɛɛ wana pɛɛku Nɔte Baabuiyo wo mala yɛ ndu?
11 Vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli? I tasei, te a wa pɛ waŋndo Baabuiyo pɛɛkoo, nyuuniaa ndu le sinaa yiyaŋ ndɔɔ a nyɛ cho ndu o kɔllo. (Polo. 20:5) Te a bii pɛ bila mɛɛ o cho sinaŋndo yɛ, chɔm ndu bolii Baabui mala ndu le bahawɛila ndɔlaŋ solioo ve. Dimul ndu nyɛ o nɔ mbo tosa wo le. Kɛ mala ndu le mbo bii Diom Mɛlɛkaa bila, nduyɛ mbo sina mɛɛ o duau sawala mandaala Baabuiyo o wali niŋ o yoomu ndɔɔ niŋ yɛ. Ŋ tofaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋii puaapilɛnɔɔ o Kana niŋ diolaŋ Nɔte.
12 Nɔte wa wɔsilaŋ 16 mbo kandu Baabuiyo pɛɛkoo. Kɛ o kuɛ landaŋ a pɛɛku ndɔɔ le mi yuŋgu ndɔɔ simul ndu. Yɛɛ mala yɛ ndu le mbo sim yi? Tuupa mi hei yɔŋnuŋ, wana wa ndu Baabuiyo pɛɛkoo wo ndoo soliŋ niŋ Maatiu 10 kpeku, le ndu tɛɛsiallo maa a cho Kilisiɔŋaa tonyaa nyɛpalaa tusi choo. Mi Nɔte dimi aa: “Mɛɛ nda kandu ya nyɛpalaa tusioo choo, mi sina kɛsɛ maa I saaluŋ tonyaa.” Mi puaapilɛnɔɔ soliŋ Maatiu 10:16 kpeku le ndu chɔmndo maa ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ. Okoŋ, ma suukaŋ nda Nɔte a mɛɛ bolle Baabuileŋ ndeŋ le mala ndu le mbo tɛɛsial yuŋgu ndɔɔ laalaŋnda ndɔlaŋ o nɛi lebɛɛ niŋ yɛ. Mɛɛ Nɔte sɔla yiŋɔɔ, mbo kɛɛsiaa le kɔɔfaleŋ kandɔɔ, kɛ finya ndɔ wa ndu kɔl le mbo tosa sukuu bɛndoo. Puaapilɛnɔɔ dimul Nɔte nyɛ o nɔ mbo tosa wo le, kɛ mbo soliŋ nyunalaŋ kpeku, le ndu malaa mbo yiyaŋ o sawala mandaala Baabuiyo choo, okoŋ mbo tosa kɛɛsiaa bɛnda wo. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Mbo kɛɛsiaa le luɛiyɔɔ o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ. Nduyɛ mi finya ndɔ soli ndu chiɛi niŋ. Vɛɛ Nɔte yiyaŋ yɛ a nyɛ yɔŋnuŋ ndu wo okɔɔ? Mbo dimi aa: “I laalaŋ kɛsɛ maa chuaŋ chuaŋ kɛndɔɔ ya tosa ni.” Te naa bɛɛ chua pɛ teleŋndo le acheleŋnda malaa ma bii Diom Mɛlɛkaa bila nyɛkɛndɛi, mi keŋ mala nda le ma simnuŋ Kilisiɔŋaa kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda.—Ɛfi. 3:16-19.
Ŋ tual tamasi Chiisu wo kɔɔli, te ŋ mala pɛ acheleŋnda le ma bii Diom Mɛlɛkaa bila, nduyɛ ma yiyaŋ o nyɛ nda veelu diomndaŋ ndo choo (Tofa pɛl 11)e
MALA PUAA LE MA SULIŊ MA SIMNUŊ “MAA KE”
13. Yɛɛ Chiisu tosa yɛ le mbo nɔ tiindaŋndo maa wali Finya ndɔ wo cho hiouwɔɔ lachi a tosaŋndo? (Ɛfisiaŋnda 4:8)
13 Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo tosa wali Finya ndɔ ke ndu le tosaa wo nyɛkɛndɛi. (Chɔŋ 17:4) Kɛ, Chiisu ndoo yiyaŋ nuaa maa, nyɛ Chɛhowa yeema wo, ndupilɛ kinɛi tiuba ni mbo tosa ndu le. O wɔsiŋ yaa a tɛndaa tɛɛŋ o chua le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo woŋ niŋ, mbo pɛɛku acheleŋnda le wallo hoo tosaa. Chiisu ndoo nɔ laalaŋndo o buɛiyaa nduaa niŋ, nduyɛ tuupa mbo miiŋgu o choo choo niŋ, mbo ke nda wallo le saa Chɛhowaa mandaa, okoŋ ma chua chilaŋ o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ a le waŋnda pɛɛkoo. Nduyɛ buɛiyaa nduaa haa apum wa wɔ o wɔsiŋ 20 niŋ. (Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 4:8.) Mi puaa haa tosa wallo kalaŋ a Chiisu latulu nduyɛ ma chɔm ndu lo lechoo wo. Tuupa mbo hel o choo choo niŋ, mbo pɛɛku nda le ma soliŋ ma “simnuŋ maa ke.” Vɛɛ o tosa yɛ keŋ?
14. Tuupa mi Chiisu hel o choo choo niŋ, vɛɛ o mala yɛ buɛiyaa nduaa le ma kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
14 Mi Chiisu sila buɛiyaa nduaa, sila ndaa nɔ ma sɔla wo o nɛi kaalaa niŋ. Ndaa laalaŋ kpeekpei maa o miiŋgu yoomu le. Lelaŋ, mbo sila nda le nda malaa ma sina tonyaa. (Luku 24:25-27; Chɔŋ 20:27) Mbo dimul nda maa a nɔ ma handu kɔllo o wanaa Chɛhowaa mandaa choo, mbo hiou walta ndalaŋ. (Chɔŋ 21:15) Mbo loonuŋ nda maa, a nɔ ma hiu kɔllo handɔɔ o dilakeŋnaŋnda acheleŋnda nɔ o wali Chɛhowaa niŋndaŋ choo le. (Chɔŋ 21:20-22) Nduyɛ mbo miŋgi nda o nɛi, le yiyaŋnda ndaa nɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ laŋ, okoŋ mbo mala nda le ma handu kɔllo o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo choo. (Walta. 1:6-8) Yɛɛ bɛnduaa kundaa pɛɛku yɛ o tamasi Chiisu wo niŋ?
Ŋ tual tamasi Chiisu wo kɔɔli, te ŋ mala pɛ puaapiliaa le ma suliŋ le chɔɔloo kalaŋndaŋ sɔlaa (Tofa pɛl 14)
15-16. (a) O nɛila kuɛɛ choo bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma tol tamasi Chiisu wo kɔɔli? Tɛɛsiaawɔ. (b) Vɛɛ Patiliki sɔla yɛ tɔnɔɔ o sila nda ke ndu wo niŋ?
15 Vɛɛ bɛnduaa kundaa tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli? A nɔ ma pɛɛku puaapiliaa, nduyɛ ma mala nda le ma suliŋ le ma chɔɔlu kalaŋndaŋ sɔla o yɔŋ bɛɛ ma wa feleŋguaa.c Bɛnduaa kundaa nɔ ma wa wanaa nda cho pɛɛkoo wa kɔl, le ma wa walaŋ te. A nɔ ma ke nda silaa o nɛi kaalaa niŋ, le mi puaapiliaa feleŋguaa nɔ taasioo, nduyɛ ma che le sabu i cho suɛi sɔvɛ le ma tusiŋ, ma nɔ laalaŋndo, nduyɛ ma yɔŋguŋ le acheleŋnda malaa wo.—1 Timo. 3:1; 2 Timo. 2:2; 1 Pitɛ 5:5.
16 Ŋ tofaŋndɔ mɛɛ puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Patiliki, sɔla tɔnɔɔ o sila nda ke ndu wo niŋ yɛ. Teleŋ o wa feleŋgɔnɔ wo, ndoo chiee suɛi o waŋnda lo le, nduyɛ o wa ŋuasu ŋuasu, hali a ndepiliaa bɛɛ. Mi bɛndu kunda nɔ taasioo tau wo saaluŋ dialuŋ vilɛi Patiliki ndoo nɔ woŋ, nduyɛ mbo ke ndu sila ndoo nɔ mbo sɔla wo, kɛ o nɛi kaalaa niŋ. Mi Patiliki dimi aa: “I naŋ bɔɔ kɔl le mɛɛ o sila ya yɛ. Paandu te ya che pɛ mi puaapiliaa cheleŋ sɔla dilakeŋnaŋnda yaa yeema le sɔlaa laŋ, mi yaa tambu kɔl tau. Kɛ, mi sila bɛndu kundaa hoo ke ya wo mala ya le mi che maa i cho suɛi sɔvɛ, le puaapiliaa a ndepiliaa niaa malaa o nɛi tusiaŋ niŋ, mbo hiau kɔllo handɔɔ o foofoo ɔɔ dikeŋnaŋndo sɔlaa o kundaa niŋ.” Fulamakɔɔlioo wa ni, ma yulu Patiliki iso le mbo wa bɛndu kundaa mɛɛ o fuuluu wɔsilaŋ 23.—Polo. 27:9.
17. Vɛɛ Chiisu ndoo chɔm yɛ maa ndoo laalaŋ o buɛiyaa nduaa niŋ?
17 Mi Chiisu ke buɛiyaa nduaa wallo le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, vɛlɛ a waŋnda Diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo. Naapum, ndaa nɔla ma yiyaŋ maa a suliŋ le wali Chiisu ke nda wo tosaa le. Kɛ Chiisu ndoo nɔ kiisaŋ o kiisaŋ maa a nɔla ndu tosa le le. Nduyɛ mbo dimul nda ndi kpendekele. Le chɔmndo maa o tiindaŋ nda a kɔl ndɔɔ kpou, mbo dimul nda aa: “Mɛɛ Finya nuu vem ya yɛ, lende ya bɛɛ cho nya viomɔɔ ni.”—Chɔŋ 20:21.
18. Vɛɛ bɛnduaa kundaa tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli?
18 Vɛɛ bɛnduaa kundaa tuallɛ tamasi Chiisu wo kɔɔli? Mi bɛnduaa kundaa nɔ taasioo tau wa, ke acheleŋnda waltaŋ lapum le nda pɛɛkoo. (Filipi. 2:19-22) Le tamaseliiyo, mi bɛnduaa kundaa ke feleŋguaa waltaŋ le Toŋgo leMasaa dindioo a le ndu bɛɛndiaa. Te bɛnduaa kundaa ke pɛ feleŋguaa wallo le tosaa, a nɔ ma pɛɛku nda mɛɛ wana tosa ndu yɛ, okoŋ ma nɔ tiindaŋndo o nda niŋ maa, a cho ndu tosa nyɛkɛndɛi. Mi bɛndu kunda sɛnɛi pilɛ diolaŋ Maatiu dimi maa, mbo naŋ kɔl tau mɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ taasioo tau wa pɛɛku ndu, le walta yɛ yɛlaŋ tosaa o kundaa niŋ nduyɛ ma duau tiindaŋndo o ndu niŋ maa o nɔla mbo tosa laŋ nyɛkɛndɛi. Mbo dimi aa: “Te yaa tosa pɛ biondɔŋndaŋ, mi ndaa mala ya le mi che mɛɛ ya pɛɛku o biondɔŋnda nilaŋ niŋ, nduyɛ mi tosa hiouwɔɔ lachioo yɛ.”d
19. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tosaa?
19 Mɛɛ Chiisu miiŋgu yoomu, mbo soliŋ palɛi 40 o tosa o lɛŋndeŋ choo ve kpeku tuupa mbo hel choo choo, le acheleŋnda kɔltaŋ dɛɛniaa, le nda malaa ma bii Diom Mɛlɛkaa bila, a le nda pɛɛkoo le kalaŋndaŋ sɔlaa. Maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tamasi ndɔ kɛndɔɔ tolɔɔ kɔɔli. (1 Pitɛ 2:21) O cho naa mala le keŋ tosaa. Kanifuule, mbo mɛi lediom aa: “I cho wa a nya latulu lepaa o lepaa haaa mi chieeŋndo fuuluu o mɛɛlulaŋ.”—Maa. 28:20.
CHONDII 15 Mel Po Tase Chɛhowaa Balikaa!
a Mi yaula hiɔɔlula soo a yoomu Chiisu wo okɔɔ laŋ, vɛlɛ a yaula cheleŋ o Baabuiyo niŋ la chɔm teleŋnda yɛ yɛla Chiisu fula buɛiyaa nduaa o hɔl mɛɛ o miiŋgu yoomu wo. Mbo fula Meele Madaliŋ o hɔl (Chɔŋ 20:11-18); waŋlaanduaa cheleŋ (Maa. 28:8-10 Luku 24:8-11); buɛiyaa nduaa a 2 (Luku 24:13-15); Pitɛ (Luku 24: 34); kiilaa nduaa teleŋ Tɔmɔsi ve loŋ te wo (Chɔŋ 20:19-24); kiilaa nduaa a Tɔmɔsi latulu (Chɔŋ 20:26); buɛiyaa nduaa a 7 (Chɔŋ 20:21:1, 2); buɛiyaa nduaa hiouwɔɔ 500 (Maa. 28:16; 1 Kɔliŋ. 15:6); Chemisi pɔmbɔ ndɔ (1 Kɔliŋ. 15:7); kiilaa kpou (Walta Kiilaa 1:4); a kiilaa nduaa teleŋ nda wa Bɛtani ikɛiyo. (Luku 24:50-52) Naapum, mbo fula waŋnda o hɔl a teleŋnda cheleŋ kɛ Baabuiyo doonuŋ kona a keŋ okɔɔ le.—Chɔŋ 21:25.
b Le chɔɔloo sinaa huuluŋ cho a Mɛsaya okɔɔ woŋ, tofa o jw.org o suɛi lebolle hei bɛŋgu “Vɛɛ Huuluŋ Soo a Mɛsaya Okɔɔ Woŋ Chɔm yɛ maa Chiisu Cho Mɛsaya ni?” O puuluei niŋ.
c Lepum ma yulu bɛnduaa kundaa cho o wɔsiŋ 25-30 tɛɛŋnda iso, le ma simnuŋ buɛiyaa ibuŋgaa. Kɛ, a nɔ fɛŋ ma nɔ taasioo tau a teleŋ nda cho bɛnduaa kundaa wo.
d Le chɔɔloo sinaa mɛɛ bɛnduaa kundaa mala puaapiliaa feleŋguaa le ma suliŋ le chɔɔloo kalaŋndaŋ sɔlaa yɛ, tofa yau Bandu Mɛŋgɛlaa Naandɔɔ 2018, peele 11-12, pɛl 15-17, a Nyaakuɛiyo 15, 2015, peele 3-13.
e TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Mɛɛ puaapilɛnɔɔ mala wana o cho Baabuiyo pɛɛkoo wo le mbo yiyaŋ o nyɛ Diom Mɛlɛkaa dimi wo choo, mbo kɛɛsiaa le viouwɔɔ nyɛ o nyɛ cho a dunyɛi violɔŋ Chiisu wo okɔɔ.