တၢ်ခီဂာ်ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤ အဂ့ၢ်

တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်ကွၢ်တဘီ. ပှၤလၢအယူာ်ထီၣ်အနီၣ်ထိးဘိလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအဖီခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မိၤၡ့လီၤ. ပှၤလၢအပူၤဒုၣ်ပူၤဒါလၢ အဆၢထၢၣ်ဒီးအီၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤတခီဝၢ်အကၢၢ်ခိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, မ့မ့ၢ်ဖၤရိၤဒီးအသုးမုၢ်ဖးဒိၤတခီ လီၤဘျၢလၢာ်လၢပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအပူၤလံလီၤ. မ့ၢ်အဟဲကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကွၢ်သကိးတက့ၢ်.

ဒ်ပသ့ၣ်ညါတ့ၢ်အသိး ယွၤဒုးလီၤဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အခါ ၁၀ လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအဖီခိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဖၤရိၤဒုးဟးထီၣ်ကွံာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢအဟးထီၣ်န့ၣ် ပိာ်ခွါ ၆၀၀,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်ဒီး ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်အါမးစ့ၢ်ကီး ပၣ်ဃုာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤအဂၤတဖၣ်လၢ အဟဲစူၢ်ထီၣ်နာ်ထီၣ်ယဟိဝၤဂီၢ်မုၢ်စ့ၢ်ကီး လဲၤပိာ်ဃုာ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အခံလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အသိတဖၣ်, မဲၣ်တဲးလဲးတဖၣ်, ဒီးဂီၤဖံးတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဟဲကိးဃုာ်ဒီးအီၤ စုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးဟးထီၣ်န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ဃ့ တၢ်ကူတၢ်ကၤတဖၣ်, တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢတၢ်မၤအီၤလၢ ထူ, စ့တဖၣ်, လၢပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တုၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢခံကတၢၢ်တခါအဃိ ပျံၤဝဲသ့ၣ်နးနးကလဲာ်ဒီး ဟ့ၣ်ဝဲကယဲၢ်တၢ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဃ့ဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.

ယံာ်ဒၣ်စှၤသီဖိဝံၤ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟဲတုၤဝဲဆူပီၣ်လဲၣ်ဂီၤန့ၣ်လီၤ. အိၣ်ဘှံးဝဲသ့ၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အတီၢ်ပူၤ ဖၤရိၤဒီးအပှၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအပျၢ်လီၤကွံာ်ဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအဃိ လိးကီဘၣ်ဝဲသ့ၣ်လီၤ. တဲဝဲသ့ၣ်လၢ ‘ပပျၢ်လီၤကွံာ်ဘၣ် ပကုၢ်တဖၣ်လီၤ.’

ဒ်န့ၣ်ဒီး ဖၤရိၤန့ၣ် အသးဆီတလဲကဒီးတဘျီန့ၣ်လီၤ. ကတဲာ်ကတီၤဝဲဒၣ်အလ့ၣ်ကဟၣ်ဒီး အသုးမုၢ်ဖးဒိၣ် တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. လူၤတဖှိပိာ်ထွဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအခံလၢ လ့ၣ်ကဟၣ်အဂ့ၤလီၤဆီ အဆိ ၆၀၀, ဃုာ်ဒီးလ့ၣ်ကဟၣ် အဂၤတဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ အဲၤကူပတူးန့ၣ်သၢၣ်.

ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ထံၣ်ဝဲ ဖၤရိၤဒီးအသုးမုၢ်ဖးဒိၣ် ဟဲပိာ်အဝဲသ့ၣ်အခံအခါ ပျံၤဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်န့ၣ်လီၤသၢၣ်. ဃ့ၢ်ဝဲတသ့နီတပူၤလၢၤဘၣ်. လၢတကပၤန့ၣ် ဒီအသးလၢပီၣ်လဲၣ်ဂီၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအံၤတခီန့ၣ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် ဟဲဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ယဟိဝၤန့ၣ် ဒီဝဲတၢ်အၢၣ်တခါလၢ အပှၤတဖၣ်ဒီး ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တဘၣ်စံးပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် ကဒုးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိန့ၣ်တဂ့ၤ ထံၣ်ဝဲဒၣ်လဲာ် တသ့ဘၣ်လီၤ.

ယဟိဝၤတဲဘၣ်မိၤၡ့လၢ ကယူာ်ထီၣ်အနီၣ်ထိးဘိ လၢပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမိၤၡ့ယူာ်ထီၣ်ဝဲအခါ ယဟိဝၤဒုးအူထီၣ် ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်လၢမုၢ်ထီၣ်တခီ န့ၣ်လီၤ. ပီၣ်လဲၣ်အထံဖးဒိၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ဖးဝဲခံခီဒီး ခံကပၤလၢာ်န့ၣ် အိၣ်ထီၣ်ထူၣ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲအခါန့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လဲၤခီဂာ်ဝဲပီၣ်လဲၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဃ့ထီလိၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကတုၤလၢဝၢ်ဘးခီ ဘျ့ဘျ့ဆှီဆှီအဂီၢ်န့ၣ် ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ခီဂာ်ဝဲသ့ၣ် ယံာ်နၣ်ရံၣ်အါမးန့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်က့ၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အကုၢ်တဖၣ် ထူၣ်ဖျဲးတ့ၢ်ဝဲလံ. လၢတၢ်အံၤအဃိ စံၣ်လီၤဝဲဆူပီၣ်လဲၣ်ပူၤဒီး လူၤပိာ်ဆူၣ်အဝဲသ့ၣ်အခံန့ၣ်လီၤ.

ဖဲအလူၤဝဲဒ်အံၤအခါန့ၣ် ယွၤမၤလီၤဖျုအလ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးဒီး ကိးပသူထီၣ်ဝဲသ့ၣ်လၢ, ‘ယဟိဝၤန့ၣ် ဒုးတၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအဂီၢ်လံ. မ်ပကဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ဖဲအံၤတက့ၢ်’ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ စဲၤခံဒိၣ်မးလံန့ၣ်လီၤ.

ဒ်ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢတၢ်ဂီၤပူၤအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤတဲဘၣ်မိၤၡ့လၢ ကယူာ်ထီၣ်နီၣ်ထိးဘိ လၢပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲမိၤၡ့ယူာ်ထီၣ်နီၣ်ထိးဘိအခါ ထံတၢ်ဒူၣ်လီၤပှီၢ်ဝဲဝံၤ လုာ်ဘၢကွံာ်ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် ဒီးအလ့ၣ်ကဟၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးမုၢ်ဒီဖုလၢာ် နုာ်လီၤဆူပီၣ်လဲၣ်ပူၤဝံၤ လူၤထွဲအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အခံအဃိ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် အသးသမူတပူၤဖျဲးနီတဂၤဘၣ်.

ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ် အသးသမူပူၤဖျဲးဝဲဒၣ်န့ၣ် လီၤသးခုဆံးဒိၣ်လဲၣ်. ထဲန့ၣ်ဒီး ပိာ်ခွါတဖၣ် သးဝံၣ်စံးဘျုးယဟိဝၤဒ်အံၤလီၤ. ‘ယဟိဝၤမၤနၢၤတၢ်လၢ အကဟုကညီၢ်ဖးဒိၣ်လီၤ. တ့ၢ်လီၤကွံာ်ဝဲ ကသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤလၢအဒိးအီၤတဖၣ် ဆူပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.’ မိၤၡ့အဝဲၢ်မုၣ်မံးရယၣ် ဖီၣ်ထီၣ်အဒၢဖိဒီး ပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ်လီၤတဲာ်ခဲလၢာ်စ့ၢ်ကီး ဖီၣ်ထီၣ်ဝဲသ့ၣ်အဒၢစုာ်စုာ်ဝံၤ ပိာ်ထီၣ်အခံ, ဒီး ဂဲၤကလံၣ်ဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်သးခုအပူၤလီၤ. ဖဲဂဲၤကလံၣ်ဝဲသ့ၣ်အခါ သးဝံၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်သးဝံၣ်လၢ ပှၤပိာ်ခွါတဖၣ်သးဝံၣ် န့ၣ်လီၤ. ‘ယဟိဝၤမၤနၢၤတၢ်လၢ အကဟုကညီၢ်ဖးဒိၣ်လီၤ. တ့ၢ်လီၤကွံာ်ဝဲကသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤလၢအဒိးအီၤတဖၣ် ဆူပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.’