Septembre

Nzambi me pesa Yesu ngolo ya kuyidika bamambu nyonso ya bantu. Bimangu yina Yesu salá ke na lakisá ti yandi ke na ngolo ya kuyidika bamambu nyonso yina beto lenda yidika ve. Na kifwani, yandi ke na ngolo ya kukatula beto na disumu, kima ya ntete yina ke natiná beto bampasi, mutindu bimbevo mpe lufwa. (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19) Bimangu ya yandi ke na lakisá ti yandi lenda belusa bantu na “bimbevo nyonso,” ata mpe kuvumbula bantu ya kufwa. (Mat. 4:23; Yoa. 11:43, 44) Dyaka, yandi ke na ngolo ya kusala ti mipepe ya ngolo talisa ve bantu mpasi, mpe ya kubingisa bampeve ya yimbi na bantu. (Mrk. 4:37-39; Luke 8:2) Ntembe ve, ya ke na kindisá beto mingi na kuzaba ti Yehova pesá Mwana ya yandi ngolo nyonso yayi. Beto lenda vanda na kiminu ti bambote nyonso yina Yehova me zonza ti Kimfumu ya yandi ke nata, ke salama. Bimangu yina Yesu salá ntangu yandi vandá awa na ntoto ke na longá beto ti, yandi ke sala dyaka ya kulutila ntangu yandi ke yala mutindu Mfumu ya Kimfumu ya Nzambi. w23.04 3 §5-7

Kana nge ke na kimvuka yina bantu ke mingi, ya lenda vanda ti nge na nangulaka diboko ba ke na baka ve nge, ya lenda sala ti nge sosa dyaka ve kupesa bamvutu. Nge lenda bongisa bamvutu mingi samu na konso lukutakanu. Ya ke sala ti kana ba me baka ve nge na kubanda ya lukutakanu, ba lenda baka nge na mantwala. Ntangu nge ke bongama samu na disolo ya Yinzo ya Kengidi, kanisa na wapi mutindu konso paragrafe ke ya kukangama na yintu dyambu ya disolo. Kana nge sala yawu, ntangu ya nkaka nge ke kuzwa bamvutu ya kitoko ya kupesa. Nge lenda bongama mpe na kupesa bamvutu na bisika yina ke na malongi ya ngolo. (1 Ko. 2:10) Samu na yinki? Samu ti ya lenda vanda ve na bantu mingi yina ke nanguna diboko na bisika yina. Kasi yinki nge lenda sala kana na kati ya balukutakanu mingi nge ke na kuzwaka ve kaka bweso ya kupesa mvutu? Tekila lukutakanu banda, zonzila mpangi yina ke twadisa Yinzo ya Kengidi na wapi kyuvu nge ke sepela kupesa mvutu. w23.04 21-22 §9-10

Yozefi salá nyonso na kulanda nzila ya Yehova, mpe ya salá ti yandi kuma bakala ya mbote. Bambala tatu Yehova zonzá na yandi bamambu yina yandi me bonga kusala na yina me tadila dikanda ya yandi. Ntangu nyonso, yandi tumamá na mbangu, ata ti ya vandá mpasi na kusala yawu. (Mat. 1:20; 2:13-15, 19-21) Samu yandi sadilá bamambu yina Yehova zonzá na yandi, Yozefi bumbá Maria, mpe yandi kipek’ yandi. Ntembe ve, bamambu yina Yozefi salá natá Maria na kuzola yandi mpe na kuzitisa yandi dyaka mingi. Beno babakala, beno lenda landa kifwani ya Yozefi na kusosá malongi ya Biblia samu na kukipe makanda ya beno. Kana beno sadila malongi yayi, ata ti ya ke lombá na kusoba mwa bamambu, beno ke lakisa ti beno ke zolá bakento ya beno, mpe ya ke sala ti kindiku ya beno kuma ngolo. Mpangi mosi ya kento yina ke vandá na bwala ya Vanuatu ke ya kukwela na kati ya bamvula kuluta 20. Yandi me zonza: “Ntangu bakala ya munu ke sosá mpe ke sadilá malongi ya Yehova, ya ke natá munu na kuzitisa yandi mingi. Ya ke pesá munu kizunu mpe mu ke salá ve ntembe na mikanu yina yandi ke bakaka.” w23.05 21 §5

Bazwife yina zolá vutuka zolá kuma “bantu ya santu” samu na Nzambi ya bawu. (Kul. 7:6) Ya zola zonza ve ti ba zolá sala dyaka ve bangolo samu na kusepelisa Yehova. Bazwife mingi butuká na Babilone mpe ntangu ya nkaka, bawu mesaná na faso ya kukanisa ya bantu ya kuna mpe na faso ya bawu ya kubakila bamambu. Bamvula mingi na manima ya kuvutuka ya Bazwife ya ntete na Izraele, Nehemi kuzwá nkele na kutala ti bana yina butuká na Izraele zabá ve ndinga ya Bazwife. (Kul. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24) Wa’ faso bantwenya yayi zolá longoka kuzola mpe kusadila Yehova kana ba zaba ve Kiebreo, ndinga yina ba soniká mambu ya Nzambi? (Esd. 10:3, 44) Na yawu, Bazwife vandá na bamambu mingi ya kusoba. Kasi kisika ya mbote yina ba zolá lenda kusala yawu vandá na Izraele, kisika yina lusambu ya Yehova vandá vutuka malembe-malembe.—Neh. 8:8, 9. w23.05 15 §6-7

Ata beto ke na nsatu ya mingi ya kulungisa bamambu yina beto me kanisa, beto lenda kutana na mambu yina lenda sosa kukanga beto nzila. Na kifwani, ‘mambu ya kukondwa kukana’ lenda sala ti beto kuzwa ve ntangu samu na kulungisa dikanisi yina beto ke na yawu. (Lon. 9:11) Beto lenda kutana na bamambu ya mpasi yina lenda kwamisa beto mpe kumanisa beto ngolo. (Bin. 24:10) Samu beto ke bantu ya masumu, beto lenda sala bafoti yina lenda sala ti ya vanda mpasi na beto na kulungisa dikanisi ya beto. (Rom. 7:23) Bantangu ya nkaka, nzutu ya beto ke vandá ya kulemba. (Mat. 26:43) Yinki lenda sadisa beto na kulemba ve na mantwala ya bamambu yina ke na sosá kukanga beto nzila ya kulungisa dikanisi ya beto? Kuzimbana ve ti kukutana na mambu yina ke na sosá kukanga nge nzila ya kulungisa dikanisi ya nge zola zonza ve ti nge me bonga kubika kusosa kulungisa yawu. Biblia ke lakisá ti beto lenda kubwa bambala mingi. Tsyeleka, kana beto tatamana na kulungisa dikanisi ya beto, ata ti ya ke na bamambu yina ke na sosá kukanga beto nzila, beto ke lakisa na Yehova ti beto ke na nsatu ya kusepelisa yandi. Ntembe ve, ya ke salá Yehova kilengi mingi ntangu yandi ke talá ti nge ke na salá bangolo samu na kulungisa dikanisi ya nge. w23.05 30 §14-15

Kuvanda mupasuli-nzila lenda sadisa ntwenya ya bakala na kulongoka kusala mbote-mbote na bantu nyonso. Ya ke sadisa mpe yandi na kusadila mbongo na faso ya mbote. (Flp. 4:11-13) Faso ya mbote ya kubanda kisalu ya ntangu nyonso ni kuvanda mupasuli-nzila ya ntangu fioti. Mingi sadilá mutindu mipasuli-nzila ya ntangu fioti, yina sadisá bawu na kubongama samu na kukuma mipasuli-nzila ya ntangu nyonso. Kisalu ya mupasuli-nzila lenda fungula nzila na bisalu mingi na kisalu ya ntangu nyonso. Na kati ya yawu, ke na kisalu ya kutunga, to kusala na Betele. Bakristo ya bakala me lunga kusosa kulungisa bamambu yina Biblia ke zonzaka samu na kukuma kuluntu. Biblia ke zonzá ti muntu yina ke sosá kukuma kuluntu me “zola kisalu ya mbote.” (1 Tim. 3:1) Ntete, mpangi ya bakala me lunga kulungisa bamambu yina ke sadisa yandi na kuma kisadisi. Bisadisi ke sadisá bakuluntu na bafaso mingi. Bawu mpe bakuluntu ke ya kukuluka samu na kusadila bampangi ya kento na ya bakala mpe ba ke na tiya na kisalu ya kusamuna. w23.12 28 §14-16

Mfumu Yoziasi vandá ntete ntwenya ntangu yandi bandá kusosa Yehova. Yandi vandá sosa kulongoka nani ke Yehova mpe kusala luzolo ya yandi. Kasi luzingu vandá ve pete samu na yandi. Ya vandá na ntangu mosi yina bantu mingi vandá sambila banzambi ya luvunu mpe Yoziasi vandá na nsatu ya bukindi samu na kukatula lusambu ya luvunu. Ni yawu yandi salaka. Tekila yandi vanda na bamvula 20, yandi bandá kukatula yawu na kati ya bwala. (2 Ns. 34:1, 2) Kana nge ke ntete ntwenya, nge lenda landa kifwani ya Yoziasi kana nge sosa Yehova, mpe nge longoka kuzaba yandi mpe bifu ya yandi ya mbote. Kusala yawu ke pesa nge nsatu ya kupesa luzingu ya nge na Yehova. Na nge, yinki zola zonza kupesa luzingu na Yehova? Luke, yina kuzwá mbotokolo ntangu yandi vandá na bamvula 14, me zonza: “Banda kilumbu ya bubu yayi, mu ke tula kisalu ya Yehova na kisika ya ntete na luzingu ya munu mpe kusosa kaka kusepelisa yandi.” (Mrk. 12:30) Kana nge vanda na dikanisi mosi na Luke, nge ke kuzwa bambote mingi. w23.09 11 §12-13

Ntangu ntumwa Polo soniká na bampangi ya Tesalonika, kimvuka ya bawu vandá ntete ya malu-malu. Bampangi yina vandá twadisa, zabá ve bamambu mingi mpe ya lenda vanda ti ya kuminá bawu na kusala bafoti. Ata faso yina, ya vandá mbote ba pesa bawu buzitu. Samu ti mpasi ya nene me kuma pene-pene, beto me lunga kulanda malongi yina bakuluntu ke pesá beto. Bubu yayi, kimvuka ya bantwadisi na filiale ke lakisá beto nzila na bamambu mingi. Kasi na mantwala ya lenda vanda ti kaka ni bakuluntu ke lakisa beto nzila ya kulanda. Na yawu beto me bonga kulongoka kuzola bawu mpe kupesa bawu buzitu. Beto me lunga ve kutula makanisi ya beto na bafoti ya bawu. Mpe beto zolá zimbana ve ti ni Yehova na nzila ya Yesu ke na sadilá bawu samu na kutwadisa beto. Mutindu yimpu ke bumbá yintu ya soda, kivuvu ya beto ke bumbá makanisi ya beto. Beto zaba ti bima ya yinza ke kaka mpamba. (Flp. 3:8) Kivuvu ya beto ke sadisá mpe beto na kubumba makanisi mpe na kuvanda ya kukangama. w23.06 11-12 §11-12

Ba yina ke kuwá mambu ya ‘kento ya zoba’ me fwana kusoola: kukwenda to kukwenda ve? Bamambu mingi lenda sadisa beto na kubwa ve na mutambu ya kuvukisa nzutu na faso yina Yehova ke zolá ve. ‘Kento ya zoba’ ke na zonzaka: ‘Maza ya kuyiba ke vandaka kitoko.’ (Bin. 9:17) Wapi yina ke ‘maza ya kuyiba’? Ntangu ya nkaka, Biblia ke fwanisá maza ya kitoko na kuvukisa nzutu ya kento na bakala yina ke ya kukwela. (Bin. 5:15-18) Bakala na kento yina ke ya kukwelana mutindu luyalu ke lombak’ yawu lenda kuzwa kilengi ntangu ba ke na vukisá nzutu na faso ya kulunga mpe yina Yehova ke ndimaka. Kasi ni yawu ve zola zonza ‘maza ya kuyiba.’ ‘Maza ya kuyiba’ zola zonza kuvukisa nzutu na muntu yina ke ve kento to bakala ya nge. Mingi-mingi bantu ke salak’ yawu na kinsweki mutindu bantu yina ke na labaka. Maza yango lenda talana kitoko samu ti ba ke kanisá ti ata muntu ke zaba yina ba me sala. Kyadi na bawu: ba ke vunamá samu ti Yehova ke talá nyonso. Ya ke ve na mambu yina me lutila yimbi na kuvanda dyaka ve na kindiku ya mbote na Yehova.—1 Ko. 6:9, 10. w23.06 22 §7-9

Samu ti nge ke muntu ya masumu, ya lenda kuma ti balusambu ya nge katuka dyaka ve na ntima, mpe nge ke dyaka ve na kilengi ya kutanga Biblia mpe ya kusamuna. Kukanisa ve ti nge ke dyaka ve na mpeve ya santu. Kifwani ya ntumwa Polo lenda sadisa nge kana mwa madidi me kotila nge. Ata ti yandi vandaka na nsatu ya kulanda Yesu, bantangu ya nkaka ya vandaka mpasi na yandi na kusala yawu. Polo bakaka mukanu ya kusamuna ata mambu ni mambu yina zola vanda na yandi na ntima. Kubika ve nzutu ya nge ya masumu twadisa luzingu ya nge. Sala mambu ya mbote ata ti nzutu ya nge ke ve na nsatu ya kusala yawu. Kana nge baka kifu ya kusala bamambu ya mbote, ni yawu ke twadisa luzingu ya nge kasi ve nzutu ya nge.—1 Ko. 9:16. w24.03 11-12 §12-13

Beto lenda lakisa luzolo na bampangi ya beto, na kuyambá bawu mutindu bandiku. (2 Ko. 6:11-13) Na kati ya kimvuka, beto nyonso ke ve na bifu mosi, beto ke talá ve bamambu faso mosi mpe beto ke zolá ve bamambu mosi. Kana beto tula makanisi ya beto nyonso na bifu ya bawu ya mbote, beto ke lenda kulakisa luzolo na bampangi nyonso. Ntangu beto ke longoká kutala bampangi mutindu Yehova ke talá bawu, beto ke lakisá ti beto ke zolá bawu. Na ntangu ya mpasi ya nene beto ke vanda na nsatu ya kulakisa bampangi luzolo. Na ntangu yina, wa’ faso Yehova ke bumba beto? Beto tala yina Yehova zonzá na dikanda ya yandi na kusala ntangu ba ke kwiza nwanisa bwala ya Babilone: ‘Beno kwenda, beno bantu ya munu, beno kota na basuku ya beno ya kati, mpe beno kanga bamwelo ya beno. Beno bumbana samu na ntangu fioti tii ntangu nkele ke luta.’ (Iza. 26:20) Ntangu ya nkaka, ya lenda vanda ti beto ke vanda na nsatu ya kulanda malongi yayi na kati ya mpasi ya nene. w23.07 6-7 §14-16

Yehova ke na vingilá ti, beto mpe, beto vanda na lembami to beto kangama ve kaka na dikanisi mosi. Nge lenda yufula: ‘Na mantwala ya bantu, mu ke talaná kwandi mutindu muntu yina ke meká kusadila bamambu yina ba ke zonzaka? Ba ke talá kwandi munu mutindu muntu yina lenda ndima kusoba makanisi ya yandi? Mu ke kuwá kwandi bampangi ntangu ya ke fwananaka?’ Bamvutu yina beto ke pesa, ke sadisa beto na kuzaba, kana beto ke na landá kifwani ya Yehova na Yesu to beto ke na nsatu ya kusala dyaka bangolo. Ya ke mfunu na beto na kukangama ve kaka na dikanisi mosi ntangu bamambu ke sobá na luzingu ya beto. Ntangu bamambu ke sobá, ya lenda natina beto bampasi yina beto vandá kanisa ata fioti ve. Na mbala mosi, nge lenda banda kubeela maladi ya ngolo. Lubaku lenda kuma mpasi, to bamambu ya politiki lenda natina beto bampasi. (Lon. 9:11) Ya lenda vanda mpe mpasi na beto na kusadila Yehova kana kimvuka ya yandi me lomba beto na kusadila yandi kisika ya nkaka to na bafaso ya nkaka. Beto lenda mesana kana beto landa malongi yayi: 1) kundima bamambu faso ya kele, 2) kukanisa na mambu yina nge lenda sala bubu yayi kasi ve na yina nge salá na ntama, 3) kutula makanisi ya nge na bamambu nyonso yina ke mbote na luzingu ya nge, mpe 4) kusosa kusadisa bampangi. w23.07 21-22 §7-8

Mbikudi Danyele vandá ntete ntwenya ntangu ba natak’ yandi na ngolo na Babilone, ntama na bwala ya yandi. Ata ti yandi vandá ntwenya, kasi yandi kamwisá bantu yina vandá twadisa Babilone. Ba talá ʻyina ke talanaka na meso,’ ti Danyele vandá ʻkitoko’ mpe yandi katuká na dikanda mosi ya kuzabana. (1 Sa. 16:7) Ni yawu salá ti ba tula yandi na kati ya bantu yina ba ke longa, samu yandi kuma muntu ya mfunu na bwala ya bawu. (Dan. 1:3, 4, 6) Yehova vandá tala ve kitoko ya Danyele to kisalu yina ba pesak’ yandi. Kasi, yandi vandá zola Danyele samu yandi vandá muntu ya mbote na meso ya yandi. Ya lenda vanda ti, Danyele vandá kaka na bamvula pene-pene na 20 ntangu Yehova zonzá ti, yandi vandá muntu ya mbote mutindu Nowe na Yobi yina vandá ya kukangama na yandi na kati ya bamvula mingi. (Kub. 5:32; 6:9, 10; Yobi 42:16, 17; Ezek. 14:14) Mpe Yehova biká ve kuzola Danyele na luzingu ya yandi nyonso.—Dan. 10:11, 19. w23.08 2 §1-2

Ntangu nge ke na nsatu ya kusumba yinzo, nge ke sosa kutala nge mosi faso ya kele. Nge lenda sala mpe yawu ntangu nge ke tangá mpe ke longoká Biblia. Kana nge tanga yawu na zulu-zulu, nge ke zaba kaka “bandongosolo ya ntete ya mambu ya Nzambi.” (Ebr. 5:12) Mutindu yinzo yina beto me zonzila, beto me lunga kufyongonina to kutimuna mambu ya Biblia. Ya ke na bamambu tatu yina beto me lunga kusala samu na kulongoka Biblia na faso ya mbote: 1) kutala wa’ faso bamambu yina beto ke na tangá ke na kwelaná bawu na bawu, 2) kubakula wapi yina ke matsyeleka yina beto ke kwikilá, mpe 3) kuzaba samu na yinki beto ke kwikilá na yawu. Kana beto ke na nsatu ya kuzaba mbote-mbote Biblia, beto me lunga kutimuna yawu. Ntumwa Polo lombá na bampangi na kulongoka bamambu “yina kele nene mpe yinda ya kulutila” samu na kubakula mambu ya Nzambi. Ni yawu zolá sadisa bawu na “kuvwanda ya kusikama mpe ya kukangama na luzolo” na kiminu. (Ef. 3:14-19) Beto mpe me bonga kusala mutindu mosi. w23.10 18 §1-3

Na kati ya Biblia ke na bifwani mingi ya bantu yina vandá na ntima ya yinda. Ya ke vanda mbote nge longoka bifwani ya bawu. Na kifwani, Davidi vandá ntete ntwenya ntangu ba tulak’ yandi mafuta samu na kukuma mfumu ya Izraele. Kasi, yandi vingilá bamvula mingi tekila yandi kuma mfumu. Simeyoni na Ana yina vandá ya kukangama na Yehova vingilá kulungana ya nsilulu na yina me tadila Masiya. (Luke 2:25, 36-38) Ntangu nyonso nge ke na longoká bifwani yayi, sosa kuzwa bamvutu na byuvu yayi: Yinki sadisá bantu yayi na kulakisa ntima ya yinda? Wapi bambote ba kuzwaka? Wa’ faso mu lenda landa kifwani ya bawu? Nge lenda kuzwa mpe bambote na kulongoka bifwani ya bantu yina lakisá ve ntima ya yinda. (1 Sa. 13:8-14) Mpe ntangu nge ke na longoká bifwani ya bawu, sosa kuzwa bamvutu na byuvu yayi: Yinki salá ti ba vanda ve na ntima ya yinda? Samu ba vandá ve na ntima ya yinda, wapi mambu ya mpasi kuminá bawu? w23.08 25 §15

Ntumwa Piere vandá ya kukwikama. Yandi biká ata kima kanga yandi nzila ya kulanda Yesu. Kilumbu mosi, ntangu Yesu zonzá mambu mosi yina bilandi ya yandi vandá lenda ve kubakula, Piere lakisá kukwikama ya yandi. (Yoa. 6:68) Bantu mingi biká kulanda Yesu. Kasi Piere ve. Ata ti yandi zabá ve mbote-mbote yina Yesu vandá sosa kuzonza, yandi vingilá ve samu na kuzonza ti Yesu vandá na “mambu yina ke pesaka luzingu ya seko.” Ya ke na lakisá ti yandi vandá ya kukwikama. Yesu biká ve Piere. Na nkokila ya nsuka yina yandi lutisá awa na ntoto, Yesu zabá ti Piere na bantumwa ya nkaka zolá bika yandi. Ata faso yina, Yesu vandá lakisa ti yandi vandá tula ntima na Piere, ntangu yandi zonzá na Piere ti yandi ke vutuka mpe ke bikana kaka ya kukangama na yandi. (Luke 22:31, 32) Yesu zabá ti “ntima ya muntu kele ya kufuluka na nsatu ya kusala mambu ya mbote, kasi nzutu kele ya kulemba.” (Mrk. 14:38) Na yawu, ntangu Piere mangá ti yandi zabá ve Yesu, Yesu biká ve yandi. Na manima ya kuvumbuka na lufwa, Yesu talaná na Piere. Ya lenda vanda ti Yesu salak’ yawu ntangu Piere vandá yandi mosi. (Mrk. 16:7; Luke 24:34; 1 Ko. 15:5) Kanisa na ngolo yina ya pesá Piere, yina vandá ya kulemba. w23.09 22 §9-10

Nzambi ke lemvokilá masumu ya ba yina ke vandá na kiminu na yandi. Ntangu Yehova ke lemvokilá bawu, yandi ke kanisá dyaka ve na yawu. (Nku. 32:1, 2) Samu na kiminu ya bawu, Yehova ke talá bawu mutindu bantu ya lunungu. Ata ti, Abrahami, Davidi, mpe bisadi ya Yehova ya nkaka vandá bantu ya masumu, Yehova bokilá bawu bantu ya lunungu. Samu na kiminu ya bawu, Yehova ke talá bawu faso mosi ve na bantu yina ke tulá ve kiminu na yandi. Yehova ke talá bantu yina ke tulá kiminu na yandi mutindu bantu ya kulunga. (Ef. 2:12) Kaka mutindu ntumwa Polo sonikak’ yawu, samu na kukuma ndiku ya Nzambi beto me lunga kuvanda na kiminu na yandi, kaka faso salak’ yawu Abrahami na Davidi. w23.12 3 §6-7

Bubu yayi, bakristo ke na bweso ya kupesa ntangu, ngolo, mpe bima ya bawu na Yehova samu na kusambila yandi. Samu na kulakisa na Yehova ti beto ke sepelá na bweso yina ke na beto ya kusadila yandi, beto lenda pesa yandi nyonso yina me lutila ntalu samu na beto. Ntumwa Polo zonzilá mwa bamambu ya lusambu ya beto yina ke mfunu mingi. (Ebr. 10:22-25) Na kati ya yawu, ke na: kusala balusambu na Yehova, kuzonzila kivuvu ya beto na bantu ya nkaka, kukwenda na balukutakanu ya kimvuka, kukindisa bampangi, ‘samu ti beto zaba ti Kilumbu ya Mfumu me kuma pene-pene.’ Na nsuka ya buku ya luzabusu, mbazi ya Yehova zonzá bambala zole: “Ni Nzambi nge fwana kusambila.” (Luz. 19:10; 22:9) Na yawu, beto lenda zimbana ve matsyeleka yina beto me katuka kutimuna na yina me tadila tempelo ya nene ya kimpeve ya Yehova mpe bweso yina beto ke na yawu na kusadila Yehova na kati. w23.10 29 §17-18

Beto nyonso ke na nsatu ya kutatamana na “kuzolasana.” Kasi beto zimbana ve: Yesu kebisá beto ti “bantu mingi ke vwanda dyaka ve na luzolo.” (Mat. 24:12) Yesu vandá sosa ve kuzonza ti bilandi mingi ya yandi ke bika kuzola bampangi. Ata faso yina, beto me fwana kuvanda ekenge samu na kukuma ve mutindu bantu ya yinza yayi yina ke zolá ve bampangi. Na dikanisi yayi na yintu, beto zonzila kyuvu mosi ya mfunu. Wa’ faso beto lenda zaba kana luzolo ya beto samu na bampangi ke ngolo? Mosi ya bafaso yina beto lenda zaba kana luzolo ya beto samu na bampangi ke ngolo, ni na kutalá yinki beto ke salá ntangu beto kutaná na bamambu ya nkaka na luzingu. (2 Ko. 8:8) Ntumwa Piere zonzilá mosi ya bamambu yango ntangu yandi zonzaka: “Ntete-ntete, beno zolasana mingi, samu ti luzolo ke [lemvokilaka] lutangu ya nene ya masumu.” (1 Pi. 4:8) Na yawu, bafoti ya bampangi mpe mwa bifu ya bawu ya yimbi ke sadisá beto na kuzaba kana luzolo ya beto samu na bawu ke ngolo to ve. w23.11 10-11 §12-13

Kana beto lakisa luzolo na bampangi ya nkaka, kasi ve na bampangi nyonso na kimvuka, beto lenda zonza ve ti beto ke na tumamá na musiku ya Yesu na yina me tadila luzolo. Mutindu Yesu, ya lenda vanda ti, beto ke ya kulutila kuvanda pene-pene na bampangi ya nkaka na kimvuka. (Yoa. 13:23; 20:2) Kasi, beto zimbana ve yina mtumwa Piere zonzá, beto me lunga kusala bangolo samu na “kuzolasana na butsyelika mutindu bampangi.” Beto me lunga kuzola bampangi ya beto nyonso, samu ti beto ke bantu ya dikanda mosi. (1 Pi. 2:17) Piere pesá beto malongi ya “kuzolasana ya kulutila na ntima mosi.” (1 Pi. 1:22) Awa, “kuzolasana ya kulutila” zola zonza ti, ata ya ke mpasi na nge na kuzola muntu, zola kaka yandi. Na kifwani, yinki nge ke sala, kana mpangi me sala nge mambu ya yimbi to me lwalisa nge? Kima ya ntete yina lenda kwizila nge na yintu, ni kuvutula yandi yimbi yina yandi me sala nge na kisika ya kulakisa luzolo. Samu Piere vandá na Yesu, yandi kwizá longoka ti kuvutula yimbi na yimbi ke sepelisá ve Yehova. (Yoa. 18:10, 11) Yandi sonikaka: “Beno vutula ve yimbi na bayina ke salaka beno yimbi to bifingu na bayina ke fingaka beno. Kasi beno vutula: ‘Bika Nzambi kusakumuna beno!’” (1 Pi. 3:9) Kuvanda na luzolo ya kulutila, ke nata nge na kulakisa ntima ya mbote mpe na kuzola. w23.09 28-29 §9-11

Ya ke kamwisá beto na kutala faso mwana ya fioti ke kulá na mbangu tii na kukuma kuluntu. Ya ke lombá ve bawu bangolo samu na kukula. Kasi na yina me tadila kukula na kimpeve, ya ke ve faso mosi. (1 Ko. 13:11; Ebr. 6:1) Na kulenda kusala yawu, beto me bonga kuvanda na kindiku ya ngolo na Yehova. Beto ke mpe na nsatu ya ngolo ya mpeve ya santu samu ya sadisa beto na kukulisa bifu ya mbote, kulongoka bamambu yina lenda sadisa beto na luzingu mpe kubongama samu na bisalu yina beto ke kuzwa na mantwala. (Bin. 1:5) Ni Yehova yidiká kento na bakala. (Kub. 1:27) Kasi yandi salá ve bawu faso mosi. Na kifwani, ba ke ve na nzutu mosi mpe yandi pesá ve bawu bisalu mosi ya kusala na kati ya dikanda. Samu na kulenda kusala bisalu yango, mosi na mosi ya bawu me lunga kuvanda na bifu ya mbote mpe makoki ya kulungisa yawu.—Kub. 2:18. w23.12 18 §1-2

Yesu vanda zola kwandi ti bantu ya nkaka sadila nkumbu ya Tata ya yandi? Ntembe ve, ya vandaka luzolo ya yandi. Bamfumu mingi ya mabuundu ya ntangu ya yandi vanda kwikilaka ti, kusadila nkumbu ya Nzambi ke ve kuzitisa yawu. Kasi, Yesu bikaka ve makanisi ya bantu yayi, kanga yandi nzila ya kukembila nkumbu ya Tata ya yandi. Tala disolo, yina Yesu belusaka muntu mosi yina vandaka na mpeve ya yimbi na bwala ya Geraza. Bantu kumaka na boma mpe lombaka na Yesu na kukatuka kuna. Ni na yawu, Yesu kwendaka. (Mrk. 5:16, 17) Kasi, tekila yandi kwenda, yandi vanda zola ti nkumbu ya Yehova vanda ya kuzabana kuna. Na yawu, yandi zonzaka na muntu yina, na kuzonza na bantu ti, ni yandi ve belusaka yandi, kasi ni Yehova. (Mrk. 5:19) Ni yina, yandi me zola ti beto sala bubu yayi. Yesu me zola ti na yinza nyonso, bantu zaba nkumbu ya Tata ya yandi. (Mat. 24:14; 28:20) Ntangu beto ke salaka yawu, beto ke sepelisaka Mfumu ya beto, Yesu. w24.02 10 §10

Kuvanda na kati ya dibuundu ya Yehova ke bweso ya nene na bilumbu ya nsuka ya yinza yayi. Samu ti luzingu na yinza yayi ke na kwendaka beba kaka, Yehova me pesa beto bampangi ya kento na ya bakala samu na kusadisa beto. (Nku. 133:1) Yandi ke sadisaka beto na kuvanda na kilengi na dikanda ya beto. (Ef. 5:33–6:1) Mpe yandi ke pesaka beto mayela na ndwenga yina beto ke na yawu nsatu samu na kuvanda na kizunu ya ntima. Kasi, samu na yinki beto me fwana kusala bangolo samu na kubikana ya kukangama na Yehova? Samu ti bantangu ya nkaka, bamambu yina bampangi ke zonzaka to ke salaka lenda lwalisa beto. Mpe ti ya lenda vanda mpasi na beto na kunwana na bifu ya beto ya yimbi, mingi-mingi kana beto ke na lendaka ve kubika bifu yango. Beto ke na nsatu ya kutatamana na kusadila Yehova 1) ntangu bampangi ke lwalisaka beto, 2) ntangu kento to bakala ya beto ke na lembisaka beto, 3) ntangu masumu ya beto ke na lembisaka beto. w24.03 14 §1-2

Bantangu ya nkaka, nge ke kuwa bifwani ya bampangi yina bakaka mukanu ya kusala mingi na kisalu ya Yehova. Ya lenda vanda ti ba salaka lukolo ya EER to ba tulaka diboko kisika nsatu kele. Kana nge ke na makoki ya kulungisa mosi ya bamambu yango, sala yawu. Bisadi ya Yehova ke sosaka kusala mingi samu na yandi. (Bis. 16:9) Kana nge ke ve na makoki ya kusala yawu, kukanisa ve ti bampangi yina me lenda kusala yawu me lutila nge mfunu. Kima ya mfunu ni kubika ve kukanga ntima. (Mat. 10:22) Kuzimbana ve ti ya ke pesaka Yehova kilengi ntangu nge ke sadilaka yandi na bangolo ya nge nyonso. Ni mutindu yina, nge ke tatamana na kulanda Yesu na manima ya mbotokolo ya nge. w24.03 10 §11

Kana beto balula ntima, Yehova me pesa nsilulu ti yandi ke lemvokila beto. (Nku. 86:5) Kana beto nyonga masumu yina beto me sala, beto lenda vanda na kundima ti Yehova me lemvokila beto. Kuzimbana ve ti Yehova ke ve na ntima ngolo, mpe yandi lenda lomba ve beto na kusala mambu yina beto ke ve na ngolo ya kusala. Yandi ke sepelaka na bangolo nyonso yina nge ke salaka samu na kusadila yandi. Nge lenda kanisa mpe na ba yina sadilaka Yehova na ntama na ntima ya bawu nyonso. Beto baka kifwani ya Polo. Yandi kwendaka na babwala mingi samu na kusamuna, mpe ya salaka ti bimvuka mingi butuka. Yandi salaka yawu na kati ya bamvula mingi. Kasi, ntangu yandi vandaka dyaka ve na makoki ya kusamuna mutindu yandi vanda salaka yawu na ntama, ya salaka kwandi ti Yehova sepela dyaka ve na yandi? Ve. Yandi tatamanaka na kusala bamambu yina yandi vanda lenda kusala. Mpe Yehova sakumunaka yandi samu na yawu. (Bis. 28:30, 31) Bantangu ya nkaka, kaka mutindu Polo, yina beto ke salaka na kisalu ya Yehova lenda soba. Kasi mambu ya mfunu ni kuzaba samu na yinki beto ke salaka yawu. w24.03 27 §7, 9

Yesu vandá na kifu ya kusambilá Yehova. Na yawu, yandi bikilá bilandi ya yandi kifwani ya mbote na yina me tadila kusambila. Na kisalu ya yandi ya kusamuna, ntangu nyonso Yesu vandá sambilaka. Samu ti yandi vandá na mingi ya kusala mpe bantu mingi vandá landak’ yandi, yandi vandá na nsatu ya kubongisa ntangu samu na kusambila. Na yawu, yandi vandá vumbuká na suka-suka samu na kusala yawu. (Mrk. 1:35) Kilumbu mosi, yandi sambilá mpimpa nyonso tekila yandi baka mukanu ya mfunu. (Luke 6:12, 13) Mpe na mpimpa tekila yandi kufwa, Yesu sambilá mingi samu na bamambu ya mpasi yina yandi zolá kutana na yawu. (Mat. 26:39, 42, 44) Kifwani ya Yesu ke na longá beto ti, ata ti beto ke na bamambu mingi ya kusala, beto me fwana kubongisa ntangu samu na kusambila. Mutindu Yesu, beto lenda tala ti beto me bonga kutula ntangu samu na kusala yawu. Ntangu ya nkaka, beto lenda vumbuka na suka-suka samu na kusambila, to kusala yawu na kati-kati ya mpimpa. Ntangu beto ke salak’ yawu, beto ke lakisá ti beto ke sepelá na dikabu ya kitoko yina ke lusambu. w23.05 3 §4-5

Awa ba me sadila nzonzolo “tulaka” na dikanisi ya verse yina ke na zulu. Buku mosi yina ke zonzilaka Biblia ke sadilaka nzonzolo mutindu “kwiza na beto mutindu maza.” Kifwani yayi ke na lakisaka luzolo ya nene ya Yehova samu na Bakristo yina ba tulaka mafuta. Bakristo yina ba tulaka mafuta zaba ti ba kele “bayina [Nzambi] ke zolaka.” (Yude 1) Ntumwa Yoane kwizaka zonza makanisi ya yandi ntangu yandi kwizaka sonika: “Beno tala wapi mutindu Tata ke zolaka beto mingi! Yandi ke bokilaka beto bana ya yandi. Ya tsyelika, beto kele bana ya Nzambi.” (1 Yoa. 3:1) Luzolo ya Yehova ke sukaka kaka na Bakristo yina ba tulaka mafuta? Ve, Yehova lakisaka luzolo ya yandi samu na beto nyonso. Wapi yina ke faso ya nene yina Yehova lakisaka ti yandi ke zolaka beto? Ni ntangu yandi pesaka Mwana ya yandi mutindu munkayulu. Ya ke mutindu ya kulakisa luzolo ya kulutila yina ata muntu lenda lakisa na yinza!—Yoa. 3:16; Rom. 5:8. w24.01 28 §9-10

Verse ya zulu yayi ke na lakisaka kima yina sadisaka Davidi na kununga boma ya yandi: Ata ti luzingu ya yandi vandaka kaka na mpasi, yandi vanda yindulaka na yina Yehova ke sala samu na yandi na mantwala. Davidi zabaka ti Yehova zola vuukisa yandi na ntangu ya kulunga. Yehova zonzaka yandi mosi ti Davidi zola kuma mfumu ya bwala ya Izraele. (1 Sa. 16:1, 13) Davidi vandaka na kundima ti bansilulu ya Yehova zola lungana kaka. Wapi nsilulu Yehova pesaka samu na nge? Beto me bonga ve kuvingila ti Yehova katula bampasi ya beto nyonso. Kuzimbana ve ti, mpasi ni mpasi nge ke na kutanaka na yawu bubu yayi, Yehova ke zimbisa yawu na yinza ya malu-malu. (Iza. 25:7-9) Nzambi ya beto ke na ngolo ya kulunga samu na kukatula lufwa, kubelusa beto, mpe kukatula ba yina ke na kwamisaka beto.—1 Yoa. 4:4. w24.01 6 §12-13

Kuzimbana ve ti nge kukipesá na Yehova mpe ti nge kuzwá mbotokolo. Nge salak’ yawu samu nge vandá na nsatu ya kukangama na Yehova. Kuzimbana ve yinki salá ti nge ndima ti nge me kuzwa matsyeleka. Kuzimbana ve faso nge kwizá zaba Yehova mpe faso buzitu mpe luzolo ya nge na yandi bandá kukula. Kiminu ya nge kulá mpe ya natá nge na kubalula ntima. Nge biká bamambu yina Yehova ke yiná mpe nge bandá kusala yina yandi ke zolaka. Kuzimbana ve faso ya zunisá ntima ya nge na kuzaba ti Nzambi lemvokilá nge. (Nku. 32:2) Nge bandá kukwiza na balukutakanu mpe kuzonzila na bantu ya nkaka bamambu ya kitoko yina nge vandá longoka. Kuzimbana ve kilumbu nge kukipesá na Yehova mpe kilumbu nge kuzwá mbotokolo. Awa nge ke na tambulá na nzila ya luzingu mpe kangama na yawu. (Mat. 7:13, 14) Sosa kubikana ngolo, kubika ve kuzola Yehova mpe kangama na kutumama na misiku ya yandi. w23.07 17 §14; 19 §19

Nge ke vanda na ngolo ya kukanga ntima na mantwala ya bantontolo, kana nge kanisa na lusambu ya nge ya kukipesa na Yehova. Na kifwani, nge lenda sosa kwandi kusakana na ntima ya kento to bakala ya ngana? Ve. Nge lenda sala ve yawu, samu ti nge salaka nsilulu na Yehova ti na luzingu ya nge nyonso, nge ke sala ve bamambu ya mutindu yayi. Kana, nge kulisa ve bansatu ya yimbi na ntima ya nge, nge ke vanda ve na nsatu ya kusala bangolo mingi samu na kukatula yawu na mantwala. Nge ke ‘tambula ve na nzila ya bantu ya yimbi.” (Bin. 4:14, 15) Kifwani ya Yesu lenda sadisa nge. Yandi vandaka na nsatu ya kusala mambu yina Tata ya yandi ke zolaka. Na yawu, yandi mangaka na ngolo mpe na mbangu nyonso mambu yina ke sepelisaka ve Yehova. Nge mpe me fwana kusala mutindu yandi samu ti nge pesaka luzingu ya nge na Yehova. (Mat. 4:10; Yoa. 8:29) Ya tsyeleka, bamambu na bantontolo ke pesa nge bweso ya kulakisa ti nge ke na nsatu ya ‘kutatamana na kulanda Yesu.’ Mpe nge lenda vanda na kundima ti Yehova ke sadisa nge. w24.03 9-10 §8-10