Novembre

Yinki beto lenda sala dyaka samu na kukindisa bampangi na balukutakanu? Kana nge ke na bana, sadisa bawu na kubongisa bamvutu na kutalá bamvula ya bawu. Bantangu ya nkaka, na masolo yina ke salamá na balukutakanu, ba ke zonzilá bamambu na yina me tadila makwela mpe ndyatulu. Ata na masolo yayi, ya lenda vanda na mwa bisika yina mwana lenda pesa mvutu. Dyaka, sadisa bana ya nge na kuzaba samu na yinki ba lenda baka ve bawu bambala nyonso yina ba ke nanguna diboko. Kana nge zonzila bawu yawu, ya ke sala ti ba nyonga ve ntangu ba ke baka ve bawu. (1 Tim. 6:18) Beto nyonso lenda bongama samu na kupesa bamvutu yina ke kembila Yehova mpe ke kindisa bampangi ya beto. (Bin. 25:11) Bantangu ya nkaka, beto lenda zonzila mambu na yina me tadila beto. Kasi beto me bonga ve kusala yawu bambala mingi. (Bin. 27:2; 2 Ko. 10:18) Beto zolá sala bangolo na kuzonzila mingi Yehova, mambu ya yandi ya Biblia, mpe ya kimvuka ya yandi.—Luz. 4:11. w23.04 24-25 §17-18

Luzolo ke mfunu mingi samu na kuvanda ekenge mpe kubumba makanisi ya beto. (Mat. 22:37-39) Kisalu ya kusamuna lenda natina beto bampasi ya mutindu na mutindu, kasi luzolo samu na Yehova ke sadisa beto na kubika ve yawu. (2 Tim. 1:7, 8) Beto ke lakisá luzolo na bantu yina ke sadilá ve Yehova ntangu beto ke samuná na bayinzo, na telefone mpe ntangu beto ke soniká mikanda. Beto ke ndimá ti bantu yina beto ke na samuná lenda soba mpe kukuma bisadi ya Yehova. (Ezk. 18:27, 28) Na kati ya bantu yina beto me fwana kuzola, ya ke mpe na bampangi ya beto ya kimvuka. Beto ke lakisá luzolo na ‘kukindisaka bampangi mpe na kusalasanaka.’ (1 Tes. 5:11) Mutindu basoda na kati ya mvita ke salasanaka, beto mpe me bonga kukindisa bampangi. Beto lenda talisa ata fioti ve bampangi ya beto ya kento na ya bakala mpasi na nko. (1 Tes. 5:13, 15) Beto ke lakisá mpe luzolo na kupesá buzitu na bampangi yina ke twadisá kimvuka.—1 Tes. 5:12. w23.06 10 §6; 11 §10-11

Mosi ya bamambu yina beto lenda sala na kukumisa kiminu ya beto ngolo ke ni kuyindula na munkayulu ya Yesu. Munkayulu yayi ke kima yina Nzambi salá yina ke na lakisá ti bansilulu ya yandi ke lungana. Ntangu beto ke kanisá mbote-mbote na bamambu yina natá Yehova na kupesa luzingu ya Yesu mutindu munkayulu mpe na nyonso yina ya lombak’ yandi ya ke sadisá beto na kukumisa kiminu ya beto ngolo na bansilulu ya Nzambi na yina me tadila luzingu ya ntangu nyonso na yinza ya malu-malu. Samu na yinki beto ke na zonzak’ yawu? Yinki ya lombá na Yehova na kupesa munkayulu ya Yesu? Yesu ke mwana ya Yehova ya ntete yina yandi ke zolá mingi. Yandi lutisá ntangu mingi na yandi na mazulu. Samu na kupesa munkayulu, Yehova zola filisa yandi na ntoto mutindu muntu ya kulunga. Awa na ntoto, Yesu kutaná na bamambu mingi ya mpasi. Na manima yandi kufwá na mutindu ya mpasi. Ya tsyeleka Yehova futá ntalu mingi! Kana Tata ya beto ya luzolo vandá na nsatu beto vanda na luzingu ya kitoko samu kaka na ntangu ya fioti, yandi zola ndima ve ti mwana ya yandi tala mpasi mpe kufwa. (Yoa. 3:16; 1 Pi. 1:18, 19) Yehova futá ntalu mingi. Na yawu yandi ke sala nyonso samu luzingu ya ntangu nyonso na yinza ya malu-malu lungana. w23.04 27 §8-9

Yehova ke kwandi na nsatu ya kuvutula bantu yina kufwá na luzingu? Ee, yandi ke na nsatu ya kusala yawu. Yandi natá bisadi ya yandi na kusonika na kati ya Biblia nsilulu ti, na bilumbu yina ke kwiza yandi ke vumbula bantu na lufwa. (Iza. 26:19; Luz. 20:11-13) Mpe ntangu Yehova ke pesá nsilulu, yandi ke lungisá kaka yawu. (Yos. 23:14) Yehova ke na nsatu mingi ya kuvutula bayina kufwá na luzingu. Beto baka kifwani ya Yobi. Yandi vandá na kundima ti, ata ti yandi kufwa, Yehova ke vanda na nsatu mingi ya kuvutula yandi na luzingu. (Yobi 14:14, 15) Yehova ke na nsatu ya kusala mutindu mosi samu na bisadi ya yandi nyonso yina kufwaka. Yandi zola kuvutula bawu na luzingu, mpe kupesa bawu mavimpi ya mbote na luzingu ya kilengi. Yinki beto lenda zonza na bantu nyonso yina kufwá kasi ba kuzwá ve bweso ya kulongoka matsyeleka na yina me tadila Yehova? Nzambi ya beto ya luzolo ke mpe na nsatu ya kuvutula bawu na luzingu. (Bis. 24:15) Yandi ke na nsatu ba kuzwa bweso ya kukuma bandiku ya yandi mpe ba zinga ntangu nyonso awa na ntoto.—Yoa. 3:16. w23.04 9 §5-6

Wa’ faso nge lenda kumisa ngolo kivuvu ya nge? Na kifwani, kana nge ke na kivuvu ya kuzinga ntangu nyonso na ntoto, tanga mpe kanisa na bamambu yina Biblia ke zonzá na yina me tadila paradiso. (Iza. 25:8; 32:16-18) Kanisa na luzingu ya nge na yinza ya malu-malu. Kana kivuvu ya beto ya yinza ya malu-malu ke ngolo, bamambu yina ke salá beto mpasi ke vanda “ngolo ve.” (2 Ko. 4:17) Kivuvu yina Yehova ke pesá beto lenda sadisa beto na kukanga ntima na mantwala ya bankwamusu. Yandi me pesa beto yina beto ke na yawu nsatu samu na kuzwa ngolo. Na yawu, ntangu nge ke na nsatu ya lubakusu samu na kulungisa kisalu ya nge, samu na kukanga ntima na mantwala ya bankwamusu, sambila Yehova mpe sosa dikanisi ya yandi na nzila ya Biblia. Ndima lubakusu ya bampangi ya nge. Bumba kivuvu ya nge ngolo. Ya ke sala ti nge vanda “ngolo na lulendo ya yandi ya nkembo na yina [nge] ke lenda na kuvibidila mambu nyonso mpe kutelama na ngwi.”—Kol. 1:11. w23.10 17 §19-20

Beto ke na bamambu mingi yina lenda nata beto na kuvutula Yehova matondo na lusambu. Beto lenda vutula Yehova matondo na bima nyonso ya mbote yina beto ke na yawu, samu ti ya ke katuká na yandi. (Zaki 1:17) Na kifwani, beto lenda vutula yandi matondo samu na ntoto mpe bima nyonso ya kitoko yina yandi salaka. Beto lenda vutula Yehova matondo samu na luzingu, dikanda, bandiku mpe kivuvu yina beto ke na yawu. Dyaka, beto ke vutulá Yehova matondo na yina yandi me pesa beto bweso ya kuvanda bandiku ya yandi. Ya lenda lomba beto bangolo na kukanisa na bamambu yina ke natá beto na kuvutula Yehova matondo. Beto ke zingá na yinza yina bantu zaba ve kuvutula matondo. Ba ke kanisá kaka na yina ba lenda sala samu na kuzwa yina ba ke na sosaka, kasi ve na kuvutula matondo na yina ba ke na yawu. Kana beto bika kifu yayi lwata beto, balusambu ya beto ke vanda kaka kulomba na kulomba. Samu na kuvanda ve na kifu yayi, beto me bonga kukulisa na kati ya beto kifu ya kuvutulá Yehova matondo na nyonso yina yandi ke salá samu na beto.—Luke 6:45. w23.05 4 §8-9

Tata ya beto ke zolá beto mpe yandi zola ve kutala beto na mpasi. (Iza. 63:9) Kasi yandi ke bumbaka ve beto na bampasi nyonso, mpe bantangu ya nkaka bampasi yango ke vandá mutindu bamaza to batiya. (Iza. 43:2) Ata mpila yina, Yehova pesá beto nsilulu ti yandi ke sadisa beto na ‘kuluta na kati’ ya yawu. Mpasi ni mpasi yina beto ke kutaná na yawu bubu yayi, yandi ke sala nyonso samu na kusadisa beto na kubumba kindiku ya beto na yandi. Yehova ke pesá mpe beto mpeve ya yandi ya santu samu beto lenda kukanga ntima. (Luke 11:13; Flp. 4:13) Na yawu, beto lenda vanda na kundima ti, ntangu nyonso, Yehova ke pesa beto nyonso yina beto ke na yawu nsatu samu na kukanga ntima, mpe kubikana ya kukangama na yandi. Yehova ke na vingilá ti beto tudila yandi ntima. (Ebr. 11:6) Bantangu ya nkaka beto lenda tala ti bampasi ya beto me lutila, mpe beto lenda banda kusala ntembe ti Yehova ke sadisa beto. Kasi Biblia ke zonzá na beto ti, na ngolo ya Yehova, beto ke lenda ‘kuluta na zulu ya kibaka.’ (Nku. 18:29) Na yawu, beto me fwana kubika ve bantembe kula na bantima ya beto, kasi kusambila na kiminu ti Yehova ke pesa mvutu na balusambu ya beto.—Zaki 1:6, 7. w23.11 22 §8-9

Baverse yayi ke zonzilá luzolo na mutindu mosi ya kitoko. Mambu yina ya ke zonzá ke kindisá ba yina ke ya kukwela ti luzolo yina ke na kati ya bawu lenda manisa ve. Ya ke lombá bangolo na ba yina ke ya kukwela na kubumba luzolo na kati ya bawu luzingu ya bawu nyonso. Na kifwani, tiya ya bankuni ke kufwa ve kana ba bwela bankuni. Kana ba bika kubwela bankuni, ya ke fwa. Mutindu mosi mpe, luzolo yina ke na kati ya kento na bakala lenda fwa ata fioti ve kana ba bika ve kukumisa yawu ngolo. Ntangu ya nkaka, bantu ya kukwela lenda tala ti luzolo ya bawu me kota madidi, mingi-mingi ntangu ba ke kumá na bamambu ya mbongo, ya mavimpi to bampasi ya kukulisa bana. Na yawu, samu “tiya ya Yah” kufwa ve, kento to bakala ya kukwela me bonga kusala bamambu samu kindiku ya yandi na Yehova kuma ngolo. w23.05 20-21 §1-3

Samu na kukulisa bukindi, yinki beto ke na nsatu ya kusala? Bibuti ya beto lenda vanda na bukindi. Ba lenda longa mpe beto na kuvanda na yawu, kasi ba lenda pesa ve beto yawu. Kuzwa bukindi ke faso kulongoka kisalu ya malu-malu. Ntangu beto ke longoká kisalu, beto ke talá mbote-mbote muntu yina ke na longisá beto yawu, mpe na manima beto ke landá kifwani ya yandi. Faso mosi mpe, beto ke longoká kuvanda na bukindi ntangu beto ke talá mbote-mbote faso bantu ya nkaka ke lakisá kifu yayi mpe beto ke landá kifwani ya bawu. Mutindu Danyele, beto ke na nsatu ya kuzaba mbote-mbote mambu ya Nzambi. Beto ke kulisa kindiku na Yehova na kuzonzilak’ yandi ntangu nyonso mambu ya beto. Beto me bonga kutula ntima na Yehova mpe kundima ti yandi ke sadisa kaka beto. Ya ke sala ti beto ke vanda kaka na bukindi ntangu ba ke meka kiminu ya beto. Bantu mingi ke pesá buzitu na bantu yina ke lakisá bukindi. Ya lenda sadisa mpe bantu ya nkaka na kulongoka kuzaba Yehova. Nyonso yayi ke na lakisá ti ya ke mbote na beto na kukulisa bukindi. w23.08 2 §2; 4 §8-9

Na ndinga ya Greke, ba vandá sadilá “tala mbote” samu na kuzonzila faso ya kutala kana kisengo ke ya mbote. Beto mpe me bonga kutala kana bamambu yina beto ke tangá to ke kuwá ke ya tsyeleka. Ya vandá mfunu samu na bakristo ya Tesalonika. Bubu yayi ya me lutila dyaka mfunu samu na beto, samu mpasi ya nene me kuma pene-pene. Beto zolá sadila mayela ya beto samu na kutala kana bamambu yina beto ke tangá to ke kuwá ke kwelaná na yina Biblia mpe kimvuka ya Yehova ke zonzaka. Kusala yawu ke sala ti beto vunama ve na bansangu ya luvunu yina bambazi ya yimbi ke mwangisa na ntoto. (Bin. 14:15; 1 Tim. 4:1) Beto zaba ti bisadi ya Yehova ke vuuka na mpasi ya nene. Kasi beto zaba ve yinki ke kumina mosi na mosi na kati ya beto mbasi. (Zaki 4:14) Ata ti beto luta mpasi ya nene to beto kufwa tekila ya kuma, beto ke kuzwa luzingu ya ntangu nyonso kaka kana beto vanda ya kukangama na Yehova. Beto bika ve kutula meso ya beto na kivuvu mpe kuvanda kaka ya kukubama samu na kilumbu ya Yehova. w23.06 13 §15-16

Beto zaba ve faso bambikudulu ya nkaka ya Biblia ke lungana. Mbikudi Danyele mpe zabá ve yinki zola zonza bamambu nyonso yina yandi vandá sonika. (Dan. 12:8, 9) Kasi, ya ke ve samu beto zaba ve mbote-mbote faso bambikudulu nyonso ya Biblia ke lungana, ti ya ke lungana ve. Beto lenda vanda na kundima ti Yehova ke sadisa beto na kuzaba mambu yina beto me lunga kuzaba na ntangu yina me lunga, kaka mutindu yandi salak’ yawu na ntama. Makanda ke zonza: “Kizunu mpe lukengolo.” (1 Tes. 5:3) Na manima, bamfumu ya yinza ke mwangisa mabuundu ya luvunu. (Luz. 17:16, 17) Ntangu ba ke manisa na mabuundu ya luvunu, ba ke nwanisa dikanda ya Yehova. (Ezk. 38:18, 19) Ni kuna mvita ya Armagedoni ke banda. (Luz. 16:14, 16) Bamambu nyonso yayi ke dyaka ve ntama na kulungana. Kasi tekila ya lungana, beto bika ve kutula dikebi na bambikudulu ya Biblia mpe na kusadisa bampangi ya nkaka na kusala mpe mutindu yina. Kusala yawu ke lakisa ti beto ke na vutulá matondo na Tata ya beto ya luzolo na yina yandi pesá beto bambikudulu. w23.08 13 §19-20

Ntangu Ntumwa Polo vandá zonzila kiminu, kivuvu mpe luzolo, yandi zonzá ti “yina me lutila mfunu na mambu tatu yayi ni luzolo.” (1 Ko. 13:13) Samu na yinki Polo zonzak’ yawu? Samu ti, ntangu bansilulu ya Nzambi na yina me tadila yinza ya malu-malu ke lungana, beto ke vanda dyaka ve na nsatu na kulakisa kiminu na bansilulu yango to kuvanda na kivuvu na yawu. Kasi ntangu nyonso, beto ke vanda na nsatu ya kuzola Yehova mpe bampangi. Ya tsyeleka, luzolo ya beto samu na bawu ke bika ve kukula. Luzolo na bampangi ya beto ke lakisá ti beto ke Bakristo ya tsyeleka. Ni na yawu, Yesu zonzá na bantumwa ya yandi: “Kana beno zolasana beno na beno, bantu nyonso ke zaba ti beno kele bilandi ya munu.” (Yoa. 13:35) Dyaka, luzolo ke salá ti beto bumba bumosi na kati-kati ya beto. Polo zonzá ti “luzolo ke salaka ti [beto] vwanda ya kukangama na ntima mosi.” (Kol. 3:14) Ntumwa Yoane soniká na bampangi ya yandi: “Muntu yina zola Nzambi, fwana kuzola mpe mpangi ya yandi.” (1 Yoa. 4:21) Ntangu beto ke lakisá luzolo na bampangi ya beto, beto ke lakisá ti beto ke zolá mpe Nzambi. w23.11 8 §1, 3

Biblia ke fwanisá luzingu ya beto bakristo na kukima mbangu. Ba yina ke kima tii na nsuka ke kuzwa luzingu ya ntangu nyonso. (2 Tim. 4:7, 8) Na yawu, beto me bonga kusala bangolo samu na kubika ve kukima samu ti nsuka me kuma pene-pene. Ntumwa Polo yina lendá kukima tii na nsuka zonzilá mambu yina lenda sadisa mpe beto na kununga. Yandi zonzá na beto na ‘kulosa dema mpe na kuvwanda na kibakala samu na kukima tii na nsuka mbangu yina Nzambi me zabisa beto na kukima.’ Polo vandá sosa kwandi kuzonza ti beto me bonga kulosa dema to bizitu nyonso? Ve, ni yawu ve. Kasi, yandi vandá zonzila bizitu nyonso yina ke ve mfunu. Bizitu yango lenda lembisa mpe kukwamisa beto. Na yawu, samu beto lenda kukima, beto me lunga kuzaba bizitu yina beto ke losa mpe yina beto ke nata. Kasi, kana beto me losa bizitu yina beto me bonga kunata, beto ke vanda dyaka ve na kati ya bantu yina ke kimá mbangu samu na luzingu.—2 Tim. 2:5. w23.08 26 §1-2

Kukangama ve kaka na dikanisi ya beto lenda sadisa beto na kupesa buzitu na faso ya bampangi ya kutadila bamambu. Na kifwani, ya ke na bampangi ya kento yina ke zolá kusala beauté, ya ke na ba ya nkaka yina ke salá ve yawu. Ya ke na bakristo yina ke zolá ya bawu kunwa mwa malafu, kasi ba ya nkaka ke meká ata fioti ve. Bakristo nyonso ke zolá kukipe mavimpi ya bawu kasi bawu nyonso ke salá ve yawu faso mosi. Kana beto kanisa ti faso ya beto ya kutala bamambu ke mbote mpe kusosa kunata bampangi na kusala kaka faso beto, ya ke sala ti bampangi ya nkaka kubwa, mpe ti kimvuka kabuka. (1 Ko. 8:9; 10:23, 24) Na kifwani, Yehova ke zonzá ve na beto kinkuti ya kulwata, kasi yandi me pesa beto malongi yina lenda sadisa beto. Beto me lunga kulwata na faso yina ke pesa nkembo na Nzambi. Beto ke kangamá ve kaka na yina beto ke zolá mpe ke lwatá na faso ya “buzitu mpe ya kufwanana.” (1 Tim. 2:9, 10) Beto me lunga ve kulwata na mutindu yina bantu ke tala kaka beto. Malongi ya Biblia zolá sadisa mpe bakuluntu na kusala keba na kutula ve misiku ya bawu mosi na yina me tadila faso ya kulwata mpe ya kusala bansuki. w23.07 23-24 §13-14

Yehova ke lakisaka beto faso ya kuvanda na kilengi na bilumbu yina ke kwiza. Ba yina ke ndimá kukwenda na ‘kento ya zoba’ ke kuzwá kilengi na kuvukisa nzutu na faso yina Yehova ke zolá ve. Kasi, ba ke talá kaka kilengi yina ba ke na zwá. Ya ke natá bawu na ‘bisika ya yinda ya Ndyamu.” (Bin. 9:13, 17, 18) Ya ke vanda ve faso mosi samu na ba yina ke ndima kulanda ‘ndwenga ya tsyeleka.’ (Bin. 9:1) Beto ke na longoká kuzola bima yina Yehova ke zolá mpe kuyina yina yandi ke yinaka. (Nku. 97:10) Mpe beto ke na kilengi ya kubokila bampangi ya nkaka na kuzwa mpe bambote ya ‘ndwenga ya tsyeleka.’ Beto ke mutindu bisadi yina me ‘tuba na ndinga ya ngolo na bisika ya kunanguka ya mbanza ti: ‘Konso muntu yina me kondwa mayela, yandi kwiza awa.’ Bambote yina beto ke kuzwa ke ve kaka samu na bubu yayi. Samu beto ke “zinga” ntangu nyonso, beto ke bika ve ‘kutambula na nzila ya mayela ya kubakula mambu.’—Bin. 9:3, 4, 6. w23.06 24 §17-18

ya ke salá nge yinki ntangu ba yina ke kotá na nge to ba yina ke salá na nge ke yufulá nge byuvu na malongi yina nge ke kwikilaka? Ntangu ya nkaka ya ke pesá nge mwa boma. Nge ke ve nge mosi. Kasi kyuvu ya faso yayi lenda sadisa nge na kuzaba mbote-mbote makanisi ya muntu yango, to yina yandi ke kwikilá mpe ya lenda pesa nge nzila ya kukabula nsangu ya mbote. Bantangu ya nkaka, muntu lenda yufula nge kyuvu samu na kusosa nge mindondo. Ya zolá kamwisa ve beto, samu bantu mingi ke kuwá bamambu ya luvunu na beto. (Bis. 28:22) Dyaka, beto ke na zingá na “bilumbu ya nsuka,” ntangu yina bantu mingi ke “tala ve bantu kyadi” mpe ntangu ya nkaka, “bawu ke vwanda na myangu.” (2 Tim. 3:1, 3) Nge lenda yufula: ‘Yinki lenda sadisa munu na kudasuka ve mpe kuzaba yinki ya kuzonza ntangu bantu ke sosá munu mindondo na yina me tadila mambu ya Biblia yina mu ke kwikilaka?’ Lembami lenda sadisa nge. Muntu yina ke na lembami ke dasuká ve ntangu ba ke sombolak’ yandi, to ntangu yandi zaba ve wapi mvutu yandi lenda pesa. w23.09 14 §1-2.

Kimvuka ya Yehova ke kebisaka beto na mitambu mutindu kuzola mbongo, to kusala bima yina lenda nata beto na kudyata misiku ya Nzambi. Ntangu beto ke bikaka Yehova twadisa beto na bamambu yayi, beto ke kuzwaka bambote. Ya ke bumbaka beto na bamambu mingi, mpe ntima ya beto ke vandaka na kizunu. (Iza. 48:17, 18; 1 Tim. 6:9, 10) Ntembe ve, na ntangu ya mpasi ya nene, mpe na ntangu Kimfumu ya yandi ke yala na kati ya bamvula 1 000, Yehova ke sadila mpe bantu samu na kutwadisa beto. Beto ke tatamana kwandi na kulanda malongi ya bawu ata ntangu ya ke sepelisa ve beto? Kana bubu yayi, beto ke na landaka ba yina Yehova ke na sadilaka samu na kutwadisa beto, ya ke vanda ve mpasi na ntangu yina. Na yawu, ntangu nyonso, beto landa mutindu ya Yehova ya kutwadisa beto, ata mpe ntangu yandi ke sadilaka bantu samu na kusala yawu. (Iza. 32:1, 2; Ebr. 13:17) Yehova ke na twadisaka beto, samu beto bumba kindiku ya mbote na yandi, mpe beto kuzwa luzingu ya ntangu nyonso. Bika ti beto tatamana na kulanda ntwadisi ya beto na ntima nyonso. w24.02 25 §17-18

Polo vandá na kilengi ya kusadila Yehova, kasi ya vandá mpe mpasi na yandi na kusala yawu. Yandi vandá kwendá na babwala ya ntama, mpe na ntangu yina, ya vandá mpasi mingi. Ya vandá na bilumbu yina yandi “vwandaka tala lufwa na ntwala ya [yandi] na kati ya banzadi” mpe “na ntwala ya bimpumbulu.” Bantangu ya nkaka bambeni ya yandi to bantu yina vandá zolá ve yandi vandá bulá yandi. (2 Ko. 11:23-27) Mpe ya vandá na bampangi yina vandá talá ata fioti ve bangolo nyonso yina yandi vandá salá samu na kusadisa bawu. (2 Ko. 10:10; Flp. 4:15) Yinki sadisá Polo na kubika ve kusadila Yehova? Mambu ya Nzambi mpe bamambu yina kuminak’ yandi, longak’ yandi mingi na yina me tadila kimuntu ya Yehova. Ya salá ti Polo vanda ve na ntembe ti Yehova ke zolak’ yandi. (Rom. 8:38, 39; Ef. 2:4, 5) Mpe ya kulisá dyaka luzolo ya yandi samu na Yehova. Polo lakisá luzolo ya yandi samu na Yehova ‘na kisalu ya yandi mpe na kusadisa’ basantu.—Ebr. 6:10. w23.07 9 §5-6

Bantu mingi me zaba ti luyalu ke mfunu mpe ti beto me lunga kutumama na misiku yina “bantu ya luyalu” ke pesaka. Kasi ntangu musiku ke lombá bawu bangolo mingi, ba ke zolá ve kutumama na yawu. Biblia ke lakisá ti ni Satana ke twadisá bantu ya luyalu yina ke tadisá bantu mpasi mpe Yehova ke kufwa bawu. (Nku. 110:5, 6; Lon. 8:9; Luke 4:5, 6) Kasi ya ke zonzá mpe na beto: “Muntu yina ke tumamaka ve na bantu ya luyalu, ke mangaka mambu yina Nzambi ke zolaka.” Yehova me pesa mwa lutumu na bantu ya luyalu samu muvusu vanda ve. Ni na yawu, beto me lunga ‘kufuta na konso muntu kima yina beto me fwana kufuta yandi,’ ya zola kuzonza kufuta mpaku, kuzitisa bawu mpe kutumama na bawu. (Rom. 13:1-7) Beto lenda tala ti ya ke mpasi na kutumama na musiku. Kasi, beto ke tumamá na Yehova mpe yandi zola ti beto tumama na bantu ya luyalu kana ba me lomba ve beto mambu yina yandi me nimina.—Bis. 5:29. w23.10 8 §9-10

Ntangu Samsoni butamá, bantu ya Filistia vandá yala na zulu ya bantu ya Izraele mpe vandá talisa bawu mpasi. (Baz. 13:1) Ni ntima ya yimbi vandá nata bawu na kutalisa bana ya Izraele mpasi. Yehova soolá Samsoni na ‛kubaka ntwala samu na kuvuukisa Izraele na maboko ya bantu ya Filistia.’ (Baz. 13:5) Samu na kulungisa kisalu yayi, Samsoni zolá tula ntima ya yandi na Yehova. Kilumbu mosi, basoda ya Filistia kwizá na ngolo samu na kukanga Samsoni na Lehi, kisika mosi yina lenda vanda na Yuda. Samu ti bantu ya Yuda kumá na boma, ba baká mukanu ya kunata Samsoni na bambeni ya yandi. Na yawu, bantu ya Yuda baká basinga zole yina vandá ntete ya malu-malu mpe ba kangá Samsoni mbote-mbote samu na kunata yandi na bambeni ya yandi. (Baz. 15:9-13) Kasi, ʻmpeve ya Yehova pesak’ yandi ngolo mpe basinga kubwaka.’ Yandi ʻtalaka mukwa ya bibanga ya mbuluku ya bakala yina ba katuká kufwa,ʼ bakak’ yawu mpe sadilak’ yawu samu na kufwa babakala 1 000 ya Filistia!— Baz. 15:14-16. w23.09 2 §3-4

Malembe-malembe, na kati ya Biblia, Yehova me lakisa beto “mabanza ya seko” to dikanisi yina yandi ke na nsatu ya kulungisa. (Ef. 3:11) Na yawu, Biblia ke zonzá ti, yandi ‘me sala ti mambu nyonso lungana samu na lukanu na yandi.’ (Bin. 16:4) Dikanisi ya Yehova samu na ntoto mpe samu na bantu ke ya seko, samu ti bamambu yina yandi ke lungisá ke vanda samu na ntangu nyonso. Wapi yina ke dikanisi ya Yehova mpe wa’ faso yandi sobá banzila samu na kulungisa yawu? Nzambi zonzá na bantu ya ntete wapi yina vandá dikanisi ya yandi samu na bawu. Ba zolá ‘buta mingi, kuma mingi, kufulusa ntoto, kuyala na zulu ya yawu, mpe kuyala na zulu ya konso kibulu yina ke zingaka awa na ntoto.’ (Kub. 1:28) Mambu ya kyadi ke ti, Adami na Eva kotisá disumu na yinza. Kasi ya kangá ve nzila na dikanisi ya Yehova. Yandi sobá nzila samu na kulungisa yawu. Na mbala mosi, yandi baká mukanu ya kutula Kimfumu na mazulu samu na kulungisa dikanisi ya yandi ya ntete samu na bantu, mpe ntoto.—Mat. 25:34. w23.10 20 §6-7

Yehova lenda sadisa beto na kubika ve kusadila yandi. Ya lenda talana mpasi, ntangu beto ke salá bangolo na kubika kifu ya yimbi banda ntama. Ntangu ya nkaka, bifu ya beto ya yimbi lenda vanda mpasi mingi kuluta yina vandá na ntumwa Piere. Kasi Yehova lenda pesa beto ngolo ya kunwana na yawu. (Nku. 94:18, 19) Na kifwani, mpangi mosi ya bakala vandá vukisa nzutu na babakala na kati ya bamvula mingi tekila yandi zaba matsyeleka. Na manima, yandi sobá luzingu ya yandi mpe bandá kusala yina Biblia ke longaka. Kasi bantangu ya nkaka, yandi vandá nwana na bansatu ya yimbi yango. Yinki sadisak’ yandi na kubika ve? Yandi me zonza: “Yehova me pesa munu ngolo. Na mpeve ya santu ya Yehova, mu me longoka ti mu lenda bika ve kulanda nzila yina yandi me lakisa munu. Ata ti mu ke salá mwa bafoti, Yehova ke pesá munu ngolo ntangu nyonso.” w23.09 23 §12

Bampangi ya ntwenya ya bakala, kukula na kimpeve ke salamá ve kaka yawu mosi. Na yawu, nge me lunga kusoola bifwani ya mbote ya kulanda, kukulisa mayela ya kuyindula, kuvanda muntu yina ba lenda tula ntima, kulongoka bamambu yina ke sadisa nge na luzingu ya nge nyonso, mpe kubongama samu na bisalu ya nge ya mantwala. Ntangu nge ke na kanisá na bamambu nyonso yina beto me zonzila awa, nge lenda tala ti ya ke vanda mpasi mingi na nge na kusala yawu. Kasi, nge lenda lenda kusala yawu. Kuzimbana ve ti Yehova ke na nsatu ya kusadisa nge. (Iza. 41:10, 13) Mpe bampangi ya kento na ya bakala ya kimvuka ya nge lenda sadisa mpe nge. Kana nge sala bangolo samu na kukuma muntu yina Yehova ke zolá, luzingu ya nge ke vanda kaka kitoko. Beto ke zolá beno, bampangi ya ntwenya ya bakala. Bika ti Yehova sakumuna beno na bangolo nyonso yina beno ke na salá bubu yayi samu na kukuma Bakristo ya kukula na kimpeve. w23.12 29 §19-20

Kanisa ti nge me vukana na bampangi ya kento na ya bakala samu na kulutisa mwa ntangu kintwadi. Beno me lutisa bantangu ya kitoko mpe na nsuka, nge me vukisa bampangi samu beno baka foto. Na manima, nge me baka bafoto zole ya nkaka samu na kutala yina ke basika mbote. Awa nge me kuma na bafoto tatu. Kasi na foto mosi, mpangi mosi ke ya kukanga mbunzu. Yinki nge ke sala na foto yina? Nge ke katula yawu samu ti nge ke na bafoto zole ya nkaka yina ke na lakisá bantu nyonso ke na sekaka. Bambala mingi, beto ke zimbaná ve bantangu ya mbote yina beto lutisá na bampangi ya kento na ya bakala. Kasi, kanisa ti kilumbu mosi mpangi mosi ya kento to ya bakala me zonza to me sala mambu yina me sepelisa ve nge. Yinki nge me fwana kusala na mambu yango? (Ef. 4:32) Beto lenda zimbana bamambu ya fioti-fioti yina bampangi ke salá beto, samu ti na ntima ya beto, beto ke na bamambu mingi mpe bantangu mingi ya mbote yina beto lutisá na bawu. Ni yawu beto me fwana kubumba na bantima ya beto. w23.11 12-13 §16-17

Polo zonzá na bakento na kulwata na buzitu mpe na faso yina ke ya kufwanana. Samu na kulakisa buzitu mpe kulwata na faso yina ke ya kufwanana, mukristo ya kento me lunga kukanisa na yina ya ke sala bampangi to na yina ba ke kanisa tekila yandi lwata bilele. Beto ke sepelá mingi na mutindu bakristo ya kukula na kimpeve ke lwataka na buzitu nyonso. Luswasukusu ke kifu ya nkaka yina bakristo nyonso ya kento me lunga kukulisa. Yinki ya zola zonza? Ya ke faso ya mbote ya kutala bamambu. Ni yawu ke sadisa beto na kuzonza kana mambu ke ya tsyeleka to ve, mpe na manima kubaka mukanu ya mbote. Beto tala kifwani ya Abigaile. Bakala ya yandi baká mukanu mosi ya yimbi yina zolá tula yandi na dikanda ya yandi nyonso na mpasi. Abigaile kangá ve maboko, kasi yandi baká mukanu yina vuukisaka luzingu ya bawu. (1 Sa. 25:14-23, 32-35) Luswasukusu ke sadisá beto mpe na kuzaba ntangu ya kuzonza mpe ntangu ya kuvanda swi. Ya ke sadisá mpe beto na kuvanda na kizunu na bantu nyonso.—1 Tes. 4:11. w23.12 20 §8-9

Ntumwa Polo soniká bamambu yayi na kimvuka ya Roma. Bampangi ya kento na ya bakala yina vandaka kuna kwikilá na bamambu yina ba kuwá na yina me tadila Yehova na Yesu mpe kumá Bakristo. Nzambi ndimaka bawu mutindu “bantu ya kudedama samu na kiminu ya [bawu],” mpe yandi tulá bawu mafuta na nzila ya mpeve ya santu. (Rom. 5:1) Ni yina salá ti ba kuzwa kivuvu ya kitoko yayi. Na mantwala Polo soniká na Bakristo ya Efeze yina ba tulá mafuta samu na kivuvu yina Nzambi pesá bawu. Ba ke kuzwa ‘difuta yina yandi ke pesa bantu ya santu.’ (Ef. 1:18) Polo zonzá na Bakristo ya Kolose ti “kivuvu ya bawu ke lungana na mazulu.” (Kol. 1:4, 5) Samu na Bakristo yina ba tulá mafuta, ba ke vumbula bawu na lufwa samu ba kuzwa luzingu ya ntangu nyonso na zulu, kisika yina ba ke yala na Yesu.—1 Tes. 4:13-17; Luz. 20:6. w23.12 9 §4-5

Verse yayi ke zonzaka mpe ti kizunu ya Nzambi ke “bumba bantima mpe mabanza.” Na ndinga ya Greke, ba vanda sadilaka “kubumba” samu na kuzonzila kubumba bwala yina ba ke na nsatu ya kunwanisa. Bantu ya bwala vandaka na kizunu samu ti ba zabaka ti basoda ke na bumbaka bwala ya bawu. Mutindu mosi mpe, ntangu beto ke na kizunu ya Nzambi, ya ke bumbaka bantima ya beto, beto ke kuzwaka kizunu samu beto zaba ti mambu ya yimbi ke kumina ve beto. (Nku. 4:8) Kaka faso Ana, ata ti mambu yina beto ke na lutisaka ke na sobaka ve, beto lenda vanda na kizunu ya ntima. (1 Sa. 1:16-18) Kuvanda na kizunu ya ntima, ke sala ti beto vanda na makanisi ya mbote mpe beto baka mikanu na ndwenga nyonso. Yinki beto lenda sala. Kaka faso bantu ya bwala me lunga kubokila ba yina ke bumbaka bawu, beto mpe me lunga kubokila Yehova samu yandi bumba beto. Wa’ faso? Na kusambilaka yandi samu yandi pesa beto kizunu. (Luke 11:9; 1 Tes. 5:17) Kana nge ke na kutanaka na bamambu ya mpasi, kubika ve kusambila, mpe nge ke tala nge mosi ti kizunu ya Nzambi ke bumba mabanza mpe ntima ya nge.—Rom. 12:12. w24.01 21 §5-6

Samu na kukumisa santu nkumbu ya Tata ya yandi, Yesu kangaka ntima ntangu ba vuninaka yandi bamambu, ba fingaka yandi, mpe ba talisaka yandi mpasi. Ya vandaka ve mambu ya nsoni samu na Yesu na kutumama na Tata ya yandi. (Ebr. 12:2) Yandi zabaka mpe ti, ni Satana vandaka na manima ya bampasi ya yandi. (Luke 22:2-4; 23:33, 34) Satana vanda kanisa ti, Yesu zola lenda ve kukanga ntima. Kasi dikanisi ya yandi lunganaka ve. Yesu lakisaka ti Satana ke na luvunu, mpe ti bisadi ya Yehova ya kukwikama lenda kukangama na yandi ata na kati ya bampasi ya kulutila. Nge ke na nsatu ya kupesa kilengi na Mfumu ya nge, Yesu? Kubika ve kukembila nkumbu ya Yehova, mpe kusadisa ba ya nkaka na kuzaba yandi mbote-mbote. Ntangu nge ke salaka yawu, nge ke landaka kifwani ya Yesu. (1 Pi. 2:21) Kaka mutindu yandi, nge ke sepelisaka ntima ya Yehova mpe ke lakisaka na mbeni ya yandi Satana, ti yandi ke muntu ya luvunu. w24.02 11-12 §11-13

Na manima ya bamvula 5 yina me luta, bantu kuluta 1 million kuzwaka mbotokolo mpe kumaka Bambangi ya Yehova. Ntangu nge me kukipesa na Yehova, nge me soola kukuma kilandi ya Yesu Kristo. Mpe kusala luzolo ya Yehova na luzingu ya nge nyonso, me kuma kima ya kulutila mfunu samu na nge. Samu na mukristo, kukipesa na Yehova zola zonza yinki? Yesu zonzaka: “Kana muntu zola kulanda munu, bika yandi kukimanga.” (Mat. 16:24, NWT) Na Greke, nzonzolo “kukimanga” zola zonza mpe ti “nge ke na zingaka dyaka ve samu na kulungisa bansatu ya nge mosi.” Na yawu, nge me bonga kuyiina bamambu nyonso yina ke sepelisaka ve Yehova. (2 Ko. 5:14, 15) Ya zola zonza ti nge ke yiina “bisalu ya kinsuni,” mutindu kinsuza. (Gal. 5:19-21; 1 Ko. 6:18) Luzingu ya nge ke kuma kwandi mpasi kana nge tumama na misiku ya Yehova? Ve. Samu nge ke zolaka Yehova, mpe nge ke ndimaka ti misiku ya yandi ke samu na mbote ya nge.—Nku. 119:97; Iza. 48:17, 18. w24.03 2 §1; 3 §4

Yehova ke pesaka mpeve ya santu na ba yina yandi ke zolaka. (Mat. 12:18) Beto lenda yufula: ‘Na luzingu ya munu, mu me lenda kwandi kulakisa mwa bifu yina mpeve ya santu ke butaka?’ Kifu ya nge ya kuvandaka na ntima ya yinda ke kaka faso mosi na yina nge vandaka na yawu tekila nge zaba matsyeleka? Bangolo yina nge ke na salaka samu na kusadila bifu yina mpeve ya santu ke butaka ke na lakisaka ti Yehova ke sepelaka na nge! Ba yina ke sepelisaka Yehova lenda kuzwa bambote yina yandi ke pesaka na manima ya munkayulu ya Yesu. (1 Tim. 2:5, 6) Kasi ata ti beto ke kwikilaka na Yesu, mpe beto kuzwaka mbotokolo, bantangu ya nkaka, ya lenda kumina beto na kuyufula kana Yehova ke sepelaka na beto. Beto zimbana ve ti makanisi ya beto ke vandaka ve ntangu nyonso ya kulunga, kasi, ntangu nyonso, beto lenda tula ntima na Yehova. Yehova ke talaka ba yina ke kwikilaka na munkayulu ya Yesu mutindu bantu ya lunungu, mpe yandi me pesa nsilulu ti yandi ke sakumuna bawu.—Nku. 5:12; Rom. 3:26. w24.03 30 §15; 31 §17