Vanda na kundima ti Yehova ke pesa nge ngolo

1. Mambu yina kuminaka Bazwife yina ba nataka na Babiloni vanda sala bawu yinki?

KANISA na mpasi yina Bazwife yina ba nataka na Babiloni vandaka na yawu na ntima. Ba talaka mutindu ba mwangisaka bwala ya bawu. Samu na masumu ya bawu mpe ya bankooko ya bawu, ba katulaka bawu na bayinzo ya bawu mpe ba nataka bawu na bwala ya bunzenza. (2 Ns. 36:15, 16, 20, 21) Ata ti ba vandaka ve na bwala ya bawu, Bazwife vandaka na mwa muswa ya kusala bamambu ya bawu. (Yer. 29:4-7) Kasi luzingu vandaka ve pete, mpe ya vandaka ata fioti ve luzingu yina ba vandaka na nsatu ya kunata. Yinki nyonso yayi vanda sala bawu? Mosi ya bawu zonzaka: “Beto vwandaka ya kuvwanda pene-pene ya banzadi ya Babilone, beto vwandaka dila, mpe beto vwandaka bambuka moyo na Siyone.” (Nku. 137:1) Ntembe ve, Bazwife yayi vandaka ya kulemba mpe vandaka na nsatu muntu kindisa bawu. Nani zola sala yawu?

2-3. a) Yinki Yehova salaka samu na Bazwife? b) Yinki beto ke zonzila na disolo yayi?

² Yehova ke “Nzambi yina ke katulaka kyadi ya bantu nyonso.” (2 Kor. 1:3) Samu yandi ke Nzambi ya luzolo, yandi ke zolaka kukindisa ba yina ke kwizaka pene-pene ya yandi. Yehova zabaka ti ndambu ya Bazwife yina ba nataka na Babiloni zola ndima masembo ya yandi, mpe zola vutukila kusadila yandi. (Iza. 59:20) Na yawu, bamvula kuluta 100 tekila ba nata bawu na Babiloni, Yehova nataka mbikudi Izayi na kusonika buku yina ke na nkumbu ya yandi. Samu na yinki? Izayi zonzaka: “Beno kindisa, beno kindisa bantu ya munu. Ni Nzambi ya beno ke na kutuba.” (Iza. 40:1) Na nzila ya mambu yina mbikudi sonikaka, Yehova pesaka Bazwife ngolo yina ba zola vanda na yawu nsatu.

³ Kaka mutindu Bazwife yayi, beto mpe bantangu ya nkaka, beto ke vandaka na nsatu ba kindisa beto. Na disolo yayi, beto ke tala bafaso tatu yina Yehova kindisaka Bazwife: 1) Yandi pesaka nsilulu ti yandi ke lemvokila ba yina ke balula ntima, 2) yandi pesaka dikanda ya yandi kivuvu, mpe 3) yandi katulaka bawu boma. Nyonso beto ke na longokaka bamambu tatu yayi, beto tala wa’ faso bamambu yina Yehova zonzaka lenda kindisa mpe beto.

YEHOVA KE LEMVOKILAKA BETO

4. Wa’ faso Yehova lakisaka ti yandi ke Nzambi ya kyadi mingi? (Izayi 55:7)

⁴ Yehova ke “Tata ya ntima ya kyadi mingi.” (2 Kor. 1:3) Yehova lakisaka kifu yayi ntangu yandi pesaka nsilulu ti yandi ke lemvokila Bazwife yina balulaka ntima. Izayi 55 verse 7 ke zonzaka: “Bika ti muntu ya yimbi kubika mavanga ya yandi, muntu yina ke salaka yimbi kubika mabanza ya yandi ya yimbi! Yandi kuvutuka na [Yehova] yina ke fwila yandi kyadi, yandi kuvutuka na Nzambi ya beto, yina ke lembaka ve na kulemvokila.” Yehova zonzaka mpe: “Na luzolo ya munu ya bantangu nyonso, mu ke fwila nge kyadi.” (Iza. 54:8) Wa’ faso Yehova zola lakisa mawa ya yandi? Ata ti Bazwife zola tala ntete mpasi samu na mambu yina ba salaka, Yehova pesaka nsilulu ti ba zola bikana ve na Babiloni. Ba zola sala kaka mwa bamvula kuna. (Iza. 40:2) Ntembe ve, bamambu yayi kindisaka mingi ba yina zola balula ntima!

5. Samu na yinki bubu yayi, kulutila Bazwife, beto ke na bamambu mingi yina ke nataka beto na kundima ti Yehova ke lemvokila beto?

⁵ Yinki ya ke na longaka beto? Yehova zola kulemvokila bisadi ya yandi. Bubu yayi, kulutila Bazwife, beto ke na bamambu mingi yina ke nataka beto na kundima ti yandi ke lemvokila beto. Samu na yinki? Samu beto zaba yinki Yehova salaka samu na kulemvokila masumu ya beto. Bamvula mingi na manima ya mbikudi Izayi, yandi filisaka Mwana ya yandi yina yandi ke zolaka mingi, samu na kupesa ntalu ya kufuta samu na bantu nyonso yina ke balula ntima. Samu na munkayulu ya Yesu, Yehova lenda “kusuna” masumu ya beto nyonso. (Bis. 3:19; Iza. 1:18; Efe. 1:7) Ya tsyeleka, Yehova ke Nzambi yina ke lemvokilaka.

6. Samu na yinki kukanisa na faso Yehova ke lemvokilaka beto ke kindisaka? (Tala mpe kizizi.)

⁶ Na manima ya kubalula ntima, mambu yina Yehova zonzaka na Izayi 55 verse 7 lenda sadisa mpe beto, kana beto ke kaka na mawa samu na bamambu yina beto salaka, mingi-mingi kana beto ke ntete na talaka mpasi samu na bamambu yango. Kasi, kana beto me fungula masumu ya beto, mpe beto me bongisa ndyatulu ya beto, beto lenda vanda na kundima ti Yehova lemvokilaka beto. Mpe ntangu Yehova ke lemvokilaka disumu, yandi ke kanisaka dyaka ve na yawu. (Fwanisa na Yeremi 31:34.) Na yawu, kana Yehova ke na tulaka dyaka ve dikebi na disumu ya beto, beto mpe me bonga kusala faso yandi. Na meso ya Yehova, yina ke mfunu ni yina beto ke na salaka bubu yayi, kasi ve bafoti yina beto salaka na ntama. (Ezek. 33:14-16) Mpe na mwa ntangu fioti, Tata ya beto yina ke na ntima ya mawa, ke katula samu na ntangu nyonso mpasi yina bafoti ya beto me natina beto.

7. Yinki lenda nata beto na kusosa lubakusu kana beto ke na bumbaka disumu yina beto me sala?

⁷ Yinki beto me bonga kusala kana beto ke ve na kizunu samu beto ke na bumbaka disumu ya nene yina beto salaka? Biblia ke lombaka na beto na kulomba lubakusu ya bakuluntu. (Zaki 5:14, 15) Ya lenda vanda mpasi na kufungula masumu. Kasi, kana beto me balula ntima, mpe beto ke na bambukaka ti Yehova mpe bakuluntu ke lakisa beto mawa na luzolo nyonso, ya ke nata beto na kukwenda tala bawu. Mpangi mosi na nkumbu ya Arthur,a vandaka ve na kizunu samu na mambu yina yandi salaka. Tala mutindu Yehova sadilaka bakuluntu samu na kukindisa yandi. Arthur me zonza: “Na kati ya mvula mosi, mu vanda talaka bima yina ke vumbulaka nsatu ya kuvukisa nzutu. Kasi na manima ya kuwa diskure mosi yina vanda zonzila ndinga yina ke zonzaka na kati ya ntima, mu fungulaka masumu ya munu na kento ya munu mpe na bakuluntu. Mu kumaka na mwa kizunu, kasi mambu yina mu salaka, vanda nyongisa kaka munu. Bakuluntu bambulaka munu ti Yehova losaka ve munu, mpe ti yandi ke sembaka beto samu yandi zola beto. Bamambu ya mbote yina ba zonzaka simbaka ntima ya munu mpe sadisaka munu na kubongisa makanisi ya munu.” Bubu yayi, Arthur ke mupasuli-nzila mpe sadisi na kati ya kimvuka. Ya ke pesaka beto ngolo na kuzaba ti Yehova ke lakisaka beto ntima ya mawa ntangu beto ke balulaka ntima.

YEHOVA KE PESAKA BETO KIVUVU

8. a) Wapi kivuvu Yehova pesaka Bazwife? b) Mutindu Izayi 40:29-31 ke zonzaka yawu, yinki kivuvu yayi zola sala na Bazwife yina balulaka ntima?

⁸ Na meso ya kimuntu, Bazwife yina ba nataka na Babiloni vandaka na ata kivuvu. Kimfumu ya Babiloni vandaka ya kuzabana mutindu ba yina ke bikaka ve bantu yina ba me bwila. (Iza. 14:17) Kasi, Yehova pesaka dikanda ya yandi kivuvu. Yandi pesaka nsilulu ti yandi ke basisa bawu mpe ata kima zola kanga yandi nzila na kusala yawu. (Iza. 44:26; 55:12) Na meso ya Yehova, Babiloni vandaka kaka mutindu fundu-fundu. (Iza. 40:15) Ntangu mupepe ke lutaka, fundu-fundu ke zimbanaka. Yinki kivuvu yayi zola sala na Bazwife? Ya zola kindisa bawu. Kasi ya zola suka ve kaka kuna. Izayi sonikaka: “Bayina ke tulaka kivuvu ya bawu na [Yehova], bawu ke kuzwaka dyaka ngolo.” Izayi 40 verse 29 tii na 31 ke zonzaka: “Yandi ke pesaka ngolo na muntu yina me lemba, yandi ke bwelaka ngolo na muntu yina kele dyaka ve na yawu. Bantwenya ke lembaka mpe bawu ke kondwaka ngolo, ata bantu yina kele na mvingu mpe ke bulaka mabaku. Kasi bayina ke tulaka kivuvu ya bawu na [Yehova], bawu ke kuzwaka dyaka ngolo. Bawu ke kwendaka na zulu mutindu mbemba, bawu ke kimaka mbangu kasi bawu ke lembaka ve, bawu ke tambulaka kasi ngolo ya bawu ke manisaka ve.” Ntembe ve, kivuvu zola pesa bawu ngolo. Ba zola kwenda “na zulu mutindu mbemba.”

9. Wapi bamambu zola sala ti Bazwife tula ntima na nsilulu ya Yehova?

⁹ Yehova pesaka mpe Bazwife bamambu yina zola nata bawu na kutula ntima na bansilulu ya yandi. Wapi yina? Kanisa na bambikudulu yina vanda me lungana. Na kifwani, ba zabaka ti mutindu Yehova bikulaka yawu, bantu ya Asiria bakaka kimfumu ya makanda 10 ya Izraele mpe ba katulaka bawu na bwala ya bawu. (Iza. 8:4) Ba talaka ntangu bantu ya Babiloni mwangisaka Yeruzalemi mpe katulaka bawu na bwala ya bawu. (Iza. 39:5-7) Ba vandaka ntete moyo ntangu ba kufwaka mfumu Sidikiya meso, mpe ba nataka yandi na Babiloni. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Mambu nyonso yina Yehova bikulaka, lunganaka. (Iza. 42:9; 46:10) Ntembe ve, bamambu nyonso yayi kumisaka ngolo kiminu ya bawu ti Yehova zola lungisa mpe nsilulu yina yandi pesaka bawu ya kubasisa bawu.

10. Yinki lenda sadisa beto na kubumba kivuvu ya beto na bilumbu ya nsuka yayi?

¹⁰ Yinki ya ke na longaka beto? Ntangu beto ke vandaka ya kulemba, kivuvu lenda kindisa beto mpe lenda sadisa beto na kuzwa dyaka ngolo. Beto ke na zingaka na ntangu ya mpasi mpe beto ke na bambeni ya ngolo. Kasi ya zola lembisa ve beto mingi. Yehova me pesa beto kivuvu ya kitoko: luzingu ya ntangu nyonso na kati ya kizunu mpe lukengolo. Beto me fwana kusala nyonso samu kivuvu yayi vanda kaka ngolo na bantima mpe na makanisi ya beto. Kana beto sala ve yawu, beto ke tala ve mbote-mbote kivuvu ya beto, mutindu muntu yina ke na kati ya yinzo kasi ke na lendaka ve kutala kisika ya kitoko na ngaanda samu ti vitre ya yinzo ya yandi ke mvindu. Wa’ faso beto lenda “sukula vitre,” to kusala ti kivuvu ya beto vanda kaka ngolo? Bambala mingi beto lenda baka ntangu ya kukanisa faso luzingu ya beto ke vanda kitoko na yinza ya malu-malu. Beto lenda tanga masolo, kutala bavideo, mpe kuwa banzimbu yina ke zonzilaka kivuvu ya beto. Mpe beto lenda zonzila Yehova na lusambu bansilulu yina beto ke na nsatu ti ya lungana na mbangu.

11. Yinki ke sadisaka mpangi mosi ya kento yina ke na maladi ya ngolo na kuzwa dyaka ngolo?

¹¹ Tala faso kivuvu kindisaka Joy, yina ke na maladi mosi ya ngolo. Yandi me zonza: “Ntangu mu ke vandaka ya kulemba, mu ke zonzilaka Yehova bamambu yina ke na munu na ntima, samu mu zaba ti yandi zaba yawu mbote-mbote. Mpe Yehova ke pesaka mvutu na balusambu ya munu na kupesaka munu ‘ngolo yina me lutila ngolo yina beto lenda bakula ve.’” (2 Kor. 4:7) Joy ke kanisaka mpe na mutindu yandi ke vanda na yinza ya malu-malu, kisika “ata muntu mosi ve ke zonza: ‘Mu ke na kubela.’” (Iza. 33:24) Kana beto mpe fungula ntima na Yehova mpe beto tula makanisi na kivuvu ya beto, beto lenda kuzwa dyaka ngolo.

12. Wapi bamambu ke na nataka beto na kutula ntima na bansilulu ya Yehova? (Tala mpe kizizi.)

¹² Kaka mutindu yandi salaka yawu na Bazwife, Yehova me pesa mpe beto bamambu mingi yina ke nataka beto na kutula ntima na bansilulu ya yandi. Beto kanisa na bambikudulu yina ke na lunganaka na meso ya beto bubu yayi. Na kifwani, beto ke na talaka kimfumu ya ngolo yina Biblia zonzaka ti ya ke vanda “na lweka mosi ya ngolo mpe lweka ya nkaka ya kulemba.” (Dan. 2:42, 43) Beto ke na kuwaka bansangu ti “ntoto ke [na ninganaka] na bisika ya mutindu na mutindu,” mpe beto ke na samunaka na “makanda nyonso.” (Mat. 24:7, 14) Kulungana ya bambikudulu yayi mpe ya nkaka ke na kumisaka ngolo kiminu ya beto ti Yehova ke lungisa bansilulu yina beto ke na vingilaka.

YEHOVA KE KATULAKA BETO BOMA

13. a) Wapi bamambu ya mpasi zola kumina Bazwife ntangu ba zola vuukisa bawu? b) Mutindu Izayi 41:10-13 ke zonzaka yawu, wa’ faso Yehova kindisaka Bazwife?

¹³ Ata ti Yehova kindisaka Bazwife na kupesaka bawu kivuvu, yandi zabaka ti ba zola bwabana na bamambu ya mpasi ntangu ba zola vuukisa bawu. Yehova bikulaka ti pene-pene na ntangu yina Bazwife zola kuzwa kimpwanza, mfumu mosi zola nwanisa babwala yina vandaka pene-pene na Babiloni mpe zola baka Babiloni. (Iza. 41:2-5) Bazwife zola vanda kwandi na boma? Tekila ya salama, Yehova kindisaka dikanda ya yandi na kuzonzaka na bawu: “Kuvwanda na boma ve, samu ti mu kele na nge, kuvwanda na ntalulu ya muntu yina ke na kutekita, samu ti mu kele Nzambi ya nge.” Izayi 41 verse 10 tii na 13 ke zonzaka: “Kuvwanda na boma ve, samu ti mu kele na nge, kuvwanda na ntalulu ya muntu yina ke na kutekita, samu ti mu kele Nzambi ya nge, mu ke syamisa nge, mu ke kwiza sadisa nge, ya tsyelika, mu ke simba nge na diboko ya munu ya lubakala yina ke nungisaka. Bawu ke tala nsoni mpe bawu ke safuka, bayina nyonso me dasukilaka nge, bawu ke kuma bantu ya mpamba, bawu ke zimbana, bawu yina ke sosilaka nge mindondo. Nge ke sosa bawu, nge ke tala dyaka bawu ve bayina vwandaka swanisa nge. Bawu ke manisa na kufwa, mpe ke kituka bantu ya mpamba, bayina vwandaka nwanisa nge. Samu ti ni munu, [Yehova], kele Nzambi ya nge, mu me simba diboko ya nge ya lubakala, mu me tuba na nge: ‘Kuvwanda ve na boma, mu kele awa samu na kusadisa nge.’” Ntangu Yehova zonzaka “Mu kele Nzambi ya nge,” yinki yandi vanda sosa kuzonza? Yandi vanda bambula ve bawu ti ba me fwana kusambila kaka yandi, samu ba zabaka ti ni yina ba me fwana kusala. Kasi yandi vanda bambula bawu ti yandi ke vanda kaka na bawu.—Nku. 118:6.

14. Yinki dyaka Yehova salaka samu na kukatula Bazwife boma?

¹⁴ Yehova katulaka mpe boma ya Bazwife ntangu yandi zonzaka na bawu ti yandi ke na ngolo nyonso mpe yandi zaba mambu nyonso. Yandi lombaka na Bazwife na kutala bambwetete. Yandi zonzaka na bawu ti yandi yidikaka ve kaka yawu, kasi yandi zaba mpe mosi na mosi ya yawu na nkumbu ya yawu. (Iza. 40:25-28) Kana Yehova zaba bankumbu ya mosi na mosi ya bambwetete, ntembe ve yandi zaba bankumbu ya mosi na mosi ya bisadi ya yandi. Mpe kana Yehova vandaka na ngolo ya kuyidika bambwetete, ntembe ve yandi ke na ngolo ya kusadisa bisadi ya yandi. Ya tsyeleka, Bazwife vandaka ve na mambu ya kuvanda na boma.

15. Wa’ faso Yehova sadisaka Bazwife na kubongama na mambu yina zola salama na mantwala?

¹⁵ Yehova sadisaka mpe dikanda ya yandi na kubongama samu na bamambu yina zola salama na mantwala. Na kitini ya nkaka ya buku ya Izayi, yandi zonzaka na bawu: “Beno bantu ya munu, beno kwenda na bayinzo ya beno mpe beno kanga myelo, beno bumbama mwa ntangu tii ntangu nkele ya [Yehova] ke manisa.” (Iza. 26:20) Ntangu ya nkaka, verse yayi lunganaka mbala ya ntete ntangu Mfumu Sirusi bakaka bwala ya Babiloni. Muntu mosi ya mayela ya Greke ya ntangu ya ntama zonzaka ti ntangu Sirusi kotaka na Babiloni, yandi “zonzaka na basoda ya yandi na kufwa ba yina nyonso ba zola tala na ngaanda.” Ntembe kele ve ti mambu yango pesaka boma na ba yina vanda na Babiloni. Kasi ntangu ya nkaka, Bazwife vuukaka samu ba tumamaka na mambu yina Yehova zonzaka.

16. Samu na yinki beto me bonga ve kuvanda na boma ya bamambu yina ke salama na mantwala? (Tala mpe kizizi.)

¹⁶ Yinki ya ke na longaka beto? Na mwa ntangu fioti, yinza ke kutana na mpasi mosi ya nene yina nabunu ya salama. Ntangu ya ke banda, mayela ke manisa bantu mpe ba ke vanda na boma. Kasi beto bisadi ya Yehova, beto ke vanda ve na boma. Beto zaba ti Yehova ke Nzambi ya beto. Beto ke telama, samu beto ke zaba ti “ntangu yina [beto] ke vuuka me kuma pene-pene.” (Luke 21:28) Ata mpe ntangu kuvukana ya makanda ke nwanisa beto, beto ke telama ngwi. Yehova ke pesa beto misiku samu beto vuuka mpe bambazi ya yandi ke bumba beto. Wapi mutindu beto ke kuzwa misiku yango? Beto vingila kaka. Ntangu ya nkaka beto ke kuzwa yawu na bimvuka ya beto. Ya ke vanda mutindu bimvuka yango me kuma ‘bisika ya kubumbama ya yinzo,’ kisika yina beto ke vanda na lukengolo. Wa’ faso beto lenda bongama samu na bamambu yina ke salama na mantwala? Beto me bonga kuvanda pene-pene na bampangi ya beto ya kimvuka, kutumama na nzila yina dibuundu ya Yehova ke lakisaka beto, mpe kuvanda na kundima ti Yehova ke na twadisaka dibuundu ya beto.—Ebr. 10:24, 25; 13:17.

17. Wapi mutindu nge lenda vanda na kundima ti Yehova ke kindisa nge?

¹⁷ Ata ti Bazwife zola kutana na bamambu ya mpasi, Yehova pesaka bawu ngolo yina ba vandaka na yawu nsatu. Yandi ke sala mpe mutindu mosi na beto. Na yawu, ata mambu ni mambu yina lenda kumina nge mbasi, vanda kaka na kundima ti Yehova ke kindisa nge. Ee, tula ntima na ntima ya yandi ya mawa. Bumba ngolo kivuvu ya nge. Kuzimbana ve ti, na Yehova Nzambi ya nge na lweka ya nge, nge ke ve na nsatu ya kuvanda na boma.