Watchtower LAIBULALI YAPA INTANETI
Watchtower
LAIBULALI YAPA INTANETI
Cilenje
  • BAIBO
  • MABUKU
  • MABUNGANO
  • mwbr20 May mape. 1-8
  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito

Taakuwo vidyo itondesha nshemwasala.

Cabica, vidyo yaala kutalika.

  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
  • Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Alimwi Anciito—2020
  • Tumitwi Tuniini
  • MAY 4-10
  • MAY 11-17
  • MAY 18-24
  • Kubelenga Baibo: (Matalikilo 40:1-23)
  • MAY 25-31
Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Alimwi Anciito—2020
mwbr20 May mape. 1-8

Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito

MAY 4-10

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 36-37

“Josefu Bakamufwita Munyono”

(Matalikilo 37:3, 4) Isilaeli wakalinga kusuni Josefu abuumbi kwiinda bana bakwe bamwi ceebo wakamushalila kubucembele. Wakamutungila cakufwala ca peculu cibotu cilaamfu maansa. 4 Mpeeke bamakwabo ndibakabona kwaamba ayi ishiwabo ulisunishi Josefu kwiinda mbabo, bakamupata cakwaamba ayi tebakalinga kusuni akwaambaakwe mukabotu.

w14-CW 8/1 12-13

“Amunyumfwe Ciloto Ncendalota”

Baibo ilaamba ayi: “Mpeeke bamakwabo ndibakabona kwaamba ayi ishiwabo ulisunishi Josefu kwiinda mbabo, bakamupata cakwaamba ayi tebakalinga kusuniiwo akwaambaakwe mukabotu.” (Matalikilo 37:4) Ncakwiila bamakwabo Josefu inga banyumfwa munyono, sombi tabakalinga kweelete kusuminisha munyono kubalengesha kucita shintu shibiibi. (Tushimpi 14:30; 27:4) Sa amwebo mwakanyumfwawo kale munyono ceebo cakwaamba ayi muntu umwi ulisunikwi abuumbi na mpashi ceebo cakupekwa mukuli ngomwakalinga kusuni? Na mboboobo mulyeelete kwiibaluka bamakwabo Josefu. Ceebo ca munyono, bakacita shintu isho shakapa kwaamba ayi mukuya kwaciindi batalike kuyeeya ayi nakwiinga tabakwe kushicita. Cakubonenaako cabo cileebalusha Beneklistu boonse kwaamba ayi ncibotu ‘kusangalala abaabo basangalete.’—Bene Loma 12:15.

Josefu alyeelete wakalinga kucishi ayi bamakwabo bakalinga kumufwita munyono. Ano sa ici cakalengesha ayi Josefu anoosisa cakufwala cakwe na bamakwabo kabaliiwo? Mpashi cimwi ciindi wakalinga kuyeeya shakucisisa kwaamba ayi bamakwabo batacibooni. Sombi Jakobo wakamutungila cakufwala ici ceebo cakumusuna alimwi akumushoma. Liinji Josefu wakalinga kufwala cakufwala ici kwaamba ayi atondeshe kushomeka kuli baishi. Ici ncakubonenaako cibotu kuli ndiswe. Ncakwiila Ishiwesu wakwiculu taasalululi. Sombi cimwi ciindi ulasala basebenshi bakwe bamwi bashomeka akubapa shoolwe. Alimwi alisuni kwaamba ayi basebenshi bakwe kabacita shintu mubupusano abantu bamucishi ici cibiibi. Cakufwala cilibetele cakwe Josefu, cakalinga kumulengesha kubona shintu munshila ipuseneeko abamakwabo. Abalo Beneklistu balipusene abantu bamwi ceebo ca bukaalo bwabo bubotu. Cimwi ciindi ishi shilalengesha ayi bantu bamwi batalike kubapata na mpashi kubafwita munyono. (1 Pita 4:4) Ano sa ncibotu mwineklistu kunoolisisa kwaamba ayi batamushiibi ayi ngumusebenshi wakwe Lesa? Sobwe. Alyeelete kukonkela cakubonenaako cakwe Josefu.—Luka 11:33.

(Matalikilo 37:5-9) Bushiku bumwi Josefu wakalota. Ano ingayi alwiite bamakwabo, bakeendaawo kumupata. 6 Wakabalwiita ayi: “Amukutike mbondalota. 7 Soonse twalinga mumuunda katwaanga mile ya witi, mule wangu ndiwaliimika cakutengashila. Mpeke yaanu yashinguluka waangu akuukotamina.” 8 Mpomunyaawo bamakwabo bakeepusha ayi: “Sa utoyeeya ayi ulaakuba mwaami akulela ndiswe?” Aboobo bakeendaawo kumupata ceebo ca shiloto shakwe anshaakalinga kwaamba pali mbabo. 9 Lyalo Josefu wakalota alimwi. Mpeeke wakaambila bamakwabo ayi: “Ndaloota alimwi akubona lisuba, mweenshi anyenyeenshi likumi ayomwi shankotamina.”

(Matalikilo 37:11) Bamakwabo Josefu bakafwa munyono, sombi baishi, cikani ici bakalinga kuciyeeya lyoonse.

w14-CW 8/1 13 mapa. 2-4

“Amunyumfwe Ciloto Ncendalota”

Shiloto nshaakalota shakaswa kuli Yehova. Shiloto nshaakalota shakalinga kwaamba pa bushinshimi alimwi Lesa wakalinga kusuni ayi Josefu alwiite bamakwabo bushinshimi ubu. Josefu wakalinga kusuni kucita kweelana a bashinshimi nshebakalinga kucita kalekale ndyebakalinga kwaambilisha maswi akwe Lesa kubantu batakalinga kumunyumfwila.

Cabulemu, Josefu wakalwiita bamakwabo ayi: “Amukutike mbondalota.” Bamakwabo bakashiba busansulushi bwa ciloto, sombi tabakwe kusangalala nabi paniini. Aboobo bakamwiipusha ayi: “Sa utoyeeya ayi ulaakuba mwaami akulela ndiswe?” Baibo ilatolelela akwaamba ayi: “Aboobo bakeendaawo kumupata ceebo ca shiloto shakwe alimwi anshaakalinga kwaamba pali mbabo.” Josefu ndyaakalwiita baishi alimwi abamakwabo shiloto shobilo, shintu shakabicilaako. Baibo ilaamba ayi: “Baishi bakamukalalila akwaamba ayi anu nciloto buyani acalo ico? Sa utoyeeya kwaamba ayi banyoko, bamakwanu anebo tulaakwisa mukukukotamina?” Nacibi boobo, Jakobo wakatolelela kuyeeyawo pamakani aya. Alimwi wakalinga kuliipusha na Yehova ngowakalengesha ayi Josefu alote shiloto ishi. —Matalikilo 37:6, 8, 10, 11.

Josefu taakalinga musebenshi wakwe Yehova wakutaanguna na wakweelaako kulwiitikwa a Yehova kwaamba ayi aambilishe makani abushinshimi kubantu, aayo eenga alengesha ayi apenshekwe. Yesu alakwe paciindi cimwi wakaambilisha makani akakalasha bantu. Alimwi wakalwiita bashikwiiya bakwe ayi: “Na nebo bakampensha amwebo balaakumupensha.” (Joni 15:20) Beneklistu boonse, baana nabibo banene, inga beeya shiinji kuswa kulushomo alimwi akuliyumya kwakwe Josefu.

(Matalikilo 37:23, 24) Josefu ndyaakashika pabamakwabo, bakamufuula cakufwala cakwe capeculu cilaamfu maansa.24 Lyalo bakamubwesa akumuwaala mumukalo wakalinga kuyuminite.

(Matalikilo 37:28) Lyalo beshimakwebo bamwi bene Midyani ndibakashika pafwaafwi, bamakwabo bakamukwelaamo mumukalo akumuulisha maali asilifa ali makumi obilo kubene Ishimaeli abo bakamutola ku Ijipiti.

Kulangoola Buboni Bwakumushimu

(Matalikilo 36:1) Aba mbobamulunyungu lwakwe Esau uyo wiitwa ayi Edomu.

it-1-E 678

Edomu

(Eʹdom) [Kusalala], Bene Edomu (Eʹdom·ites).

Edomu lyakalinga liina limwi lyakwe Esau, mukwabo Jakobo. (Mata. 36:1) Wakapekwa liina ili ceebo cakuulisha bunenebantu bwakwe ceebo ca suupu usalala. (Mata. 25:30-34) Cakutayeyela, Esau ndyaakashalwa alakwe wakalinga musalala (Mata. 25:25), alimwi mushobo uyu wakalinga kucanika mumbasu shiinji sha musena nkwaakaya mukukala a bamulunyungu lwakwe.

(Matalikilo 37:29-32) Lubeni ndyaakaboola pamukalo uyo akucana Josefu taamo, wakakwamoona shakufwala shakwe mubuumba. Wakaboolela kubamakwabo akubaambila ayi, “Mwanike taamo! Anu ntoocita buyani? 30 Mpeeke bakacaya mpongo akukulubinganya cakufwala cakwe ca peculu mubulowa bwa njiyo. 32 Lyalo bakabwesa cakufwala ico akucitola kuli baishiwabo akubaambila ayi: Twakacana ceeci. Sa ncamwanaanu?”

it-1-E 561-562

Kulama

Na mweembeshi waamba ayi atoolama na kushitilisha shifubwa sha muntu umwi, cakalinga ncitondesho cakwaamba ayi wasumina kusunga shifubwa ishi. Kucita boobo kwakalinga nkushomesha mwine shifubwa ayi ananooshembela, kushishitilisha kubeepi akwaamba ayi na sheepwa alaakulipila. Nacibi boobo, kweelana amulawo, mweembeshi taakalinga kucite mukuli wakushitilisha shifubwa kushintu shoonse sheenga shacitika cakuteengashila, mbuli kulikwa kushinyama shikali shamuluundu. Ano kwaamba ayi atabi amulandu, wakalinga kweelete kupa bumboni butondesha ayi taacitewo mulandu, kucakubonenaako wakalinga kweelete kuleta cipansha canyama yakalikwa. Ano pesule lyakwaamba ayi mwine nyama iyo walangalanga pabumboni, wakalinga kumulekelela.

Ishi nsheshakalinga kucitika na muntu wapekwa mukuli wakulama shintu shimwi, kwiilikaawo amumukwashi. Kucakubonenaako, mwaana musankwa wakwiiya ngowakalinga kucite mukuli wakulama banike bakwe basankwa abanakashi. Aboobo, inga twanyumfwisha cakalengesha Lubeni kulisukama abuumbi abuumi bwakwe Josefu kweelana ashilembetwe pa Matalikilo 37:18-30, ciindi bamakwabo ndyebakaamba sha kucaya Josefu. Lubeni “wakaamba ayi: ‘Tutamucaayi.’ . . . ‘Mutatiili bulowa. . . . mutamuciisi sobwe.’ Wakaamba boobo mukwiinga wakalinga kusuni kumupulusha kuli mbabo akumuboosha kuli baishi.” Ano Lubeni ndyaakacana ayi Josefu taamo mumukalo, wakalisukama abuumbi cakwaamba ayi “wakakwamoona shakufwala shakwe” akwaamba ayi: “Mwanike taamo! Anu ntoocita buyani?” Wakalinga kucishi ayi inga wapekwa mulandu ceebo cakusoweka kwakwe Josefu. Ano kwaamba ayi batapekwi mulandu, cabucenjeshi bamakwabo bakabeca kwiinda mukutola bumboni bwakatondesha ayi Josefu wakalikwa kumunyama wamuluundu. Bakacita boobu kwiinda mukukulubinganya cakufwala cakwe Josefu mubulowa bwa mpongo. Kuswawaawo bakatola cakufwala ico kuli Jakobo ishiwabo uyo wakalinga mutwi alimwi moomboloshi wamukwashi. Kwiinda mukuleta cakufwala cakwe Josefu cakalinga kucite bulowa bwa mpongo, Jakobo wakalekelela Lubeni mukwiinga wakayeeya ayi Josefu walikwa kumunyama wamuluundu.—Mata. 37:31-33.

Kubelenga Baibo: (Matalikilo 36:1-19)

MAY 11-17

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 38-39

“Yehova Taakwe Kumushiyaawo Josefu”

(Matalikilo 39:1) Ono bene Ishimaeli bakatola Josefu ku Ijipiti akumuulisha kuli Potifa womwi pabacinenenene ba mwaami, munene wa beshikulindilila kuŋanda ya mwaami Falawo.

w14-CW 11/1 12 pala. 4-5

“Ano Nebo Inga Ndacita Buyani Cintu Cibiibi ca Mushobo uyu?”

Baibo ilaamba ayi “Ono bene Ishimaeli bakatola Josefu ku Ijipiti akumuulisha kuli Potifa womwi pabacinenenene ba mwaami, munene wa beshikulindilila kuŋanda ya mwaami Falawo.” (Matalikilo 39:1) Lilembo ili lilatucafwa kushiba Josefu mbwaakalinga kulinyumfwa mumoyo wakwe mukwiinga lilaamba ayi bakamuulisha alimwi. Wakalinga kulibona anga ngumuntu utacite mpindu uyo bantu ngweenga boolisha ciindi cilicoonse ncobasuni. Amuyeyebo mbwaakalinga kulinyumfwa ciindi Potifa ndyaakalinga kuyaakwe kuŋanda yakwe akwiinda munshila umo mwakalinga kucanika bantu baanji alimwi amasitolo aanji.

Ndyebakashika kuŋanda yakwe Potifa, shintu Josefu nshaakabona shakalinga shaceensu. Taakwe kubonawo kale ŋanda yamushobo uyu kuswabo mbwaakashalilwa. Kuswabo kubwanike, wakalinga kukala mumatente alimwi liinji bakalinga kukala buumi bwakulonga pomwi ambelele shabo. Mukwiinga Potifa wakalinga mubile, wakalinga kucite ŋanda inene abuumbi alimwi ibotu. Beshi kulangoola makani akalekale bamwi bakaamba ayi, bantu ba ku Ijipiti bakalinga kucite myuunda ya maluba abotu abuumbi. Mweela mwa myuunda iyi, bakalinga kushangaamo shisamu alimwi mukati kamyuunda bakalinga kukabamo tushiba uto ntobakalinga kushangaamo shintu shimwi shimena mumaanshi. Maanda amwi akalinga kuyakitwe pakati ka myuunda iyi, aboobo pakalinga kwiinda muuwo ubotu. Maanda aya akalinga kucite mawindo alaamfu, shipinda shiinji, alimwi acipinda cakulitaamo cinene. Bakalinga kuyaka amaanda abasebenshi.

(Matalikilo 39:12-14) Lyalo muka Potifa wakacata Josefu kucakufwala ca peculu akwaamba ayi: “Kwesa tukumane!” Sombi wakapusumuka akucicila pansengwe, kushiya cakufala mulyaansa lyakwe. 13 Ono muka Potifa ndyaakabona ayi washiya cakufwala cakwe ca peculu, alimwi wacicila pansengwe, 14 wakoolobesha kubasebenshi bamuŋanda akwaamba ayi: “Amubone ici! Uyu mwine Ebulu beebaangu ngobakaleta paŋanda ino utootulamba malwesa. Wanjilila mucipinda cangu ayi ancaate nkumanaakwe, sombi ndooloma mboonkonsha.

(Matalikilo 39:20) Aboobo mwaami wakwe Josefu wakamubwesa akumubikisha muntolongo mwakalinga kubikwa bakaili ba mwaami Falawo. Umo wakekala.

w14-CW 11/1 14-15

“Ano Nebo Inga Ndacita Buyani Cintu Cibiibi ca Mushobo uyu?”

Teshi makani aanji ngotushi aamba pa ntolongo sha bene Ijipiti mboshakalinga paciindi cilya. Beshi kulangoola makani akalekale, bakacana misena ikoshenye ayeeyi. Citoboneka anga majeele aya akalinga kushitilishitwe abuumbi alimwi mushipinda shimwi mwakalinga mushiya abuumbi. Josefu wakasansulula ayi jeele njobakamubikaamo yakalinga anga ‘ncilindi,’ kutondesha ayi mwakalinga mushiya alimwi taakalinga kulangilawo ayi inga waswa. (Matalikilo 40:15) Libuku lya Kulumbaisha lilatondesha ayi Josefu wakalinga kupenga abuumbi mujeele. Libuku ili lilaamba ayi: “Bakamwaanga ncetani kumyeendo amwalo munshingo yakwe bakaangamo nshimbi.” (Kulumbaisha 105:17, 18) Bene Ijipiti ndyebakalinga kwaanga basha, bakalinga kubabika maansa kwisule akwaanga pomwi, bamwi bakalinga kubaanga nshimbi munshingo. Josefu alyeelete wakapenga abuumbi ceebo ca kupenshekwa kwakubula mulandu.

Alimwi Josefu taana kukala mujeele kwa ciindi ciniinibo. Baibo ilatulwiita ayi “wakatolelela kukala muntolongo.” Wakekalaamo myaaka iinji mujeele alimwi taakalinga kuciyeyelaawo ayi inga wakushikwa. Ano ino nciinshi cakamucafwa kutolelela kuba abulindilishi?

Baibo ilatulwiita ayi: “Sombi Yehova wakalinga a Josefu alimwi wakatolelela kumutondesha lusuno lutamaani.” (Matalikilo 39:21) Taakuwo minkulwa, nshimbi, nabi ntolongo sha panshi shicite munshinshe sheenga shatupansanya alusuno lwakwe Lesa ulo ndwatondesha basebenshi bakwe. (Bene Loma 8:38, 39) Ncakutatoonsha kwaamba ayi Josefu ndyaakalinga muntolongo, wakalinga kupaila kuli Ishi wakwiculu Yehova akumulwiita shintu shakalinga kumusukamika. Ici cakapa kwaamba ayi abe a luumuno lwa mumiyeeyo ulo ‘Lesa shiluumbulusho loonse’ ndwaatupa. (2 Bene Kolinto 1:3, 4; Bene Filipi 4:6, 7) Ino nshiinshi shimwi Yehova nshaakacitila Josefu? Baibo ilaamba ayi Yehova wakalengesha ‘munene wantolongo kukondwa abuumi bwakwe Josefu.’

(Matalikilo 39:21-23) Sombi Yehova wakalinga aJosefu alimwi wakamupa coolwe, cakwaamba ayi shintolongo wakakondwa buumi bwakwe. 22 Shintolongo uyo wakabika bakailinyina mumaansaakwe pantu pomwi ashintu shoonse shakalinga kucitika muntolongo. 23 Ncakwiila shintolongo uyo taakalinga kubikaako amaano kushintu isho shakalinga kweendeleshekwa aJosefu mukwiinga Lesa wakalingaakwe. Ncakwiila wakalinga kumulengesha ayi abe ashoolwe mushintu shoonse nshaakalinga kucita.

w14-CW 11/1 15 pala. 2

“Ano Nebo Inga Ndacita Buyani Cintu Cibiibi ca Mushobo uyu?”

Baibo ilaamba ayi: “Yehova wakalinga aJosefu alimwi wakamupa coolwe.” (Matalikilo 39:21) Taakuwo minkulwa, nshimbi, nabi ntolongo sha panshi shicite munshinshe sheenga shatupansanya ku lusuno lwakwe Lesa ulo ndwatondesha basebenshi bakwe. (Bene Loma 8:38, 39) Ncakutatoonsha kwaamba ayi Josefu ndyaakalinga muntolongo, wakalinga kupaila kuli Ishi wakwiculu Yehova akumulwiita shintu shakalinga kumusukamika. Ici cakapa kwaamba ayi abe a luumuno lwa mumiyeeyo ulo ‘Lesa shiluumbulusho loonse’ ndwaatupa. (2 Bene Kolinto 1:3, 4; Bene Filipi 4:6, 7) Ino nshiinshi shimwi Yehova nshaakacita kwaamba ayi acafwe Josefu? Baibo ilaamba ayi Yehova wakalengesha ‘munene wantolongo kukondwa abuumi bwakwe Josefu.’

Kulangoola Buboni Bwakumushimu

(Matalikilo 38:9, 10) Nacibi boobo Onani wakalinga kwishi ayi baana teshi bakabe baakwe. Aboobo lyoonse na wakumana amwanakashi uyo, wakalinga kuwaalila panshi kwaamba ayi kubule baana ba mukwabo mulobe. 10 Ncaakacita tacikwe kukondelesha Yehova, aboobo alakwe wakamucaya.

it-2-E 555

Onani

(Oʹnani) [kuswa kuliswi lyakwaamba ayi “ucite nkusu shiinji”].

Wakalinga mwaana musankwa wabili Juda ngwaakashalila mumwanakashi mwine Kenani uyo wakalinga mwanaakwe Shuwa. (Mata. 38:2-4; 1 Maka. 2:3) Pesule lyakwaamba ayi Mukwabo Onani waliina lya Ele uyo watakalinga kushala wacaikwa a Yehova ceebo ca shibiibi nshaakacita, Juda wakalwiita Onani ayi eebe Tama uyo wakacaala mbuli mukalubinje. Nakwiinga bakashala mwaana musankwa, nakwiinga buboni boonse bwakapekwa kumwaana uyu mbuli shikupyana buboni bwakwe Ele, mukwiinga mwaana uyu taakalinga kubonwa kuba mwaana wakutaanguna wamumukwashi wakwe Onani; ano nakwiinga taakwe kushalilaamo mwaana muli Tama, nakwiinga buboni boonse bwakaba bwakwe Onani. Aboobo lyoonse na wakumana a Tama, ‘wakalinga kushinisha ayi teshi abeewo alifumo’. Shakacita Onani inga tatwaambi ayi wakalinga kulisekanyabo kubusankwa sobwe, mukwiinga makani aya alatolelela akwaamba ayi “aboobo lyoonse na wakumana amwanakashi uyo,” wakalinga kushinisha ayi teshi abeewo alifumo. Citoboneka anga Onani wakalinga kucitilabo kashanga kwaamba ayi Tama atabi alifumo. Yehova wakacaya Onani, ceebo cakutanyumfwila baishi, kusunishisha kupyana buboni, alimwi aceebo cakutalemeka bubaambo bwa cikwati.—Mata. 38:6-10; 46:12; Shakube. 26:19.

(Matalikilo 38:15-18) Juda ndyaakamubona, wakayeeya ayi ngumufuule, ceebo wakalinga walifweka pameenso. 16 Lyalo wakaya mpwaakalinga kulubasu lwa nshila akwiipusha ayi: “Ulalipilisha shongaye?” Ncakwiila taakalinga kwishi ayi wakalinga mulokashi wakwe. Wakakumbula ayi: “Ino mutoompanshi?”17 Juda wakaamba ayi: “Ndaakukutumina mpongo yaana kuswa mulitanga lyangu.” Ono Tama wakeepusha ayi: “Anu mutoonshomeshanshi kaitana kwisa mpongo?” 18 Mpeeke Juda wakeepusha ayi, “Ulisuni ayi nkushomeshenshi?” Lyalo Tama wakakumbula ayi: “Kalamatila wa keshibilo wanu amweelo wa nguwo pantu pomwi ankooli yanu.” Mpomunyaawo Juda wakamupa shintu isho akukumanaakwe. Lyalo Tama wakamita.

w04 1/15 30 pala. 4-5

Miipusho Kuswa Kubeshikubelenga

Juda wakabisha mukwiinga taakwe kubwesa Tama akumupa kumwanaakwe musankwa waliina lya Shela, kweelana ambwaakashomesha. Alimwi wakoona amwanakashi ngwakayeeyela ayi ngumufuule wapa Tempele. Ishi tashikwe kweendelana aluyaando lwakwe Lesa lwakwaamba ayi beebene beenkabo mbobeelete koonana. (Matalikilo 2:24) Cancine ncakwaamba ayi, Juda taakwe koona a mwanakashi mufuule. Sombi cakuteshiba, Juda wakapyana musena wakwe Shela mwanaakwe, wakweebana pacimulamu. Alimwi wakaba abaana bakasuminishikwa kweelana amulawo.

Inga twaamba ayi, Tama taakwe kucita bufuule. Mukwiinga baana bampundu mbwaakashala tabakalinga kubonwa kuba anga mbaana bakashalwa ceebo cabulale. Bowasi waku Betileemu ndyaakeeba mwanakashi mwine Moabu waliina lya Lute, bacinenenene ba kubetileemu bakaamba shiinji shibotu pa mwanaakwe Tama waliina lya Pelisi, ndyebakaamba ayi: “Baana abo Yehova mbweshi akakupe mumwanakashi uyu cikula bwangu, abalengeshe bamuŋanda yako kuba anga mbakwe Pelisi mwaana musankwa uyo Tama ngwaakashalila Juda.” (Lute 4:12) Pelisi ulacanika apa mulongo wa meena abashali bakwe Yesu Klistu.—Mateyo 1:1-3; Luka 3:23-33.

Kubelenga Baibo: (Matalikilo 38:1-19)

MAY 18-24

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 40-41

“Yehova Wapulusha Josefu”

(Matalikilo 41:9-13) Mpeeke shikulama waini wa mwaami wakaamba a Falawo ayi: “Ndyeelete kulyaambilila sunu ayi ndalubisha. 10 Mwakalinga mwakalala pali ndime amunene wa beshikupanga shinkwa, alimwi mwakatubika muntolongo muŋanda ya munene wa beshikulindilila kuntolongo. 11 Mpeeke bumwi bushiku soonse sobilo twakalota alimwi shiloto isho shakalinga kucite bupandulushi bupusene. 12 Muntolongo umo mwakalinga acikulabwangu muEbulu, musha wa munene wa beshikulindilila uyo ngotwakalingaakwe. Twakamulwiita shiloto shesu, mpeeke wakatupandulwita. 13 Shintu shakesa shaba bweenka mbwaakaamba. Nebo mwakamboosha mpondakalinga, sombi munene wa beshikupanga shinkwa mwakamutimbula mutwi.”

w15-CW 2/1 14 mapa. 4-5

“Sa Lesa Teshi Ngosansulula Shiloto?”

Nabi kwaamba ayi shikulama waini wa mwaami wakamulubaako Josefu, sombi Yehova taakwe kumuluba. Bushiku bumwi Yehova wakalengesha Falawo kulota shiloto shobilo. Muciloto cakutaanguna, mwaami wakalota ŋombe 7 shiinite alimwi shibotu kashiswa mumulonga wa Nailo, kuswawaawo wakabona ŋombe shimwi 7 shibiibi alimwi shinyangite. Ŋombe shinyangite shakatalika kulya ŋombe shiinite. Muciloto cabili Falawo wakalota Masanse a maila acatite alimwi akomete, akalinga kusapukite kucishiko comwi. Sombi kwakaswa aamwi ali 7 akalinga aniini alimwi anyanite kumuuwo wa muluyanga, aboobo atakomete akamina akomete. Ndibwakaca, Falawo wakalisukama abuumbi, aboobo wakeeta beshimasalamushi abasongo bakwe boonse kwaamba ayi bamupandulwite shiloto isho. Sombi bakaalilwa boonse. (Matalikilo 41:1-8) Tatucishiwo na shiloto Falawo nshaakalota shakabakankamika na mpashi bakasansulula shipuseneeko. Sombi ncotushi ncakwaamba ayi, Falawo taakwe kusangalala ndyebakaalilwa kusansulula shiloto, mukwiinga wakalinga kusunishishi kushiba busansulushi bwa shiloto isho.

Paciindi ici, shikulama waini wa mwaami wakeebaluka Josefu. Ano ndyaakeebaluka ayi taakwe kucita Josefu nshaakamusenga, njeelacaamba yakamupensha. Aboobo wakalwiita Falawo ayi, myaaka yobilo yainda, ciindi ndyaakalinga muntolongo, kwakalinga cikulabwaangu umwi wakacikonsha kusansulula ciloto cakwe aca shikupanga shinkwa. Ndyaakanyumfwabo makani aya, Falawo wakatuma bantu kuya mukwiita Josefu muntolongo.—Matalikilo 41:9-13.

(Matalikilo 41:16) Josefu wakakumbula mwaami ayi, “Anebo nshikoonshi nobaami. Sombi Lesa utoopa bupandulushi buyandika.”

(Matalikilo 41:29-32) “Kulaakuba myaaka yosanwe ayobilo ya shakulya shiinji mucishi ca Ijipiti. 30 Kuswawaawo kulaakuba myaaka yosanwe ayobilo ya nsala, alimwi amyaaka yoonse ibotu ilaakulubwa mukwiinga nsala ilaakunyonyoola cishi. 31 Ciindi cakuba ashakulya shiinji cilaakulubilwabolimwi mukwiinga kulaakuba nsala iyoosha abuumbi 32 Ciloto ncecaboolelaawo nkwaamba ayi Lesa wabamba kale cikani ici alimwi ulaakulengesha ayi cicitike coonoonobo.

w15-CW 2/1 14-15

“Sa Lesa Teshi Ngosansulula Shiloto?”

Yehova alisuni bantu baliceesha alimwi bashomeka. Ncocakalengesha ayi acafwe Josefu kushiba busansulushi bwa shiloto shakwe Falawo. Sombi taakwe kucafwa bantu babusongo a beshimasalamushi. Josefu wakasansulula ayi shiloto Falawo nshaakalota shakalinga kucitebo busansulushi bomwi alimwi kulota mankanda obilo, cakalinga kutondesha ayi ncakwiila shiloto ishi shilaakukumanishikwa. Ŋombe shiinite shili 7 alimwi amaila aboneka kabotu shakalinga kwiimikaninaako myaaka 7 iyo muIjipiti ndyemwakesa mukuba shakulya shiinji. Ano ŋombe shinyangite alimwi shibiibi alimwi amasanse a maila ataboneki kabotu akalinga kwiimikaninaako myaaka 7 yansala yakatalika pesule lya myaaka 7 ya shakulya shiinji mucishi ca Ijipiti.—Matalikilo 41:25-32.

(Matalikilo 41:38-40) Mpeeke Falawo wakabaambila ayi, “Teshi tukacaneewo musankwa uli mbuli Josefu, uyo ucite Mushimu wakwe Lesa muli nguwe.” 39 Mpomunyaawo wakaambila Josefu ayi, “Lesa wakutondesha shoonse ishi, aboobo teshi acakutoonsha kwaamba ayi webo ulicite busongo alushibo kwiinda bantu bamwi boonse. 40 Ntookupa bweendeleshi bwa cishi cangu alimwi bantu boonse bananoonyumfwila nsheenga waamba, nebo ndanookwiindaawobo ceebo ca cuuna ca bwaami nceendiiwo.”

w15-CW 2/1 15 pala. 3

“Sa Lesa Teshi Ngosansulula Shiloto?”

Falawo nshakaamba, nsheshintu nshaakacitila Josefu. Wakamufwalika cakufwala capeculu cibotu, ncetani ya golodi, ninga yakalinga kucite keshibilo ka bwaami, a cikoci cabwaami kwaamba ayi anokweendelaamo kulikoonse ndyaatosebensa ncito yakwe. (Matalikilo 41:42-44) Cakutengashila shintu shakaaluka mubuumi bwakwe Josefu. Pabushiku ubu, Josefu wakabuka kaali musha, sombi wakaya mukoona kaali wabili kuswa pa mwaami Falawo. Cakutatoonsha Lesa wakapa coolwe Josefu ceebo cakwaamba ayi wakalinga kushomeka. Yehova wakalinga kushibona shibiibi shoonse shakacitikila Josefu, alimwi wakamana mapensho aaya paciindi ceelete alimwi munshila yeelete. Yehova taakwe kukushawobo mapensho akalinga kwiindaamo Josefu, sombi wakapulusha abene Isilaeli. Mumutwi weshi ukaswe kunembo tulaakubandika shakacitika pesule.

Kulangoola Buboni Bwakumushimu

(Matalikilo 41:14) Falawo wakatumaako bantu ayi balete Josefu, mpomunyaawo bakamuleta kuswa kuJeele. Ndyaakamana kukulula ndesu akufwala shakufwala shimwi, wakaya mukubonekela kunembo lya mwaami.

w15-CW 11/1 9 mapa. 1-3

Sa Mulishi?

Ino Nceebonshi Josefu Wakacesa Kaatana Kuya Mukubonana a Falawo?

Libuku lya Matalikilo lilaamba ayi Falawo wakatuma bantu kuya mukwiita Josefu. Wakalinga kusuni ayi apandulule shiloto nshaakalota. Paciindi ici Josefu kaali wekala myaaka iinji mujeele. Nabi kwaamba ayi Falawo wakalinga kusuni Josefu cakufwambaana, Josefu wakataanguna kuya mukucesa. (Matalikilo 39:20-23; 41:1, 14) Mukwiinga shikulemba libuku ili wakaalemba makani aya, nshaakalemba shilatondesha ayi Josefu wakalinga kubushi kabotu bukaalo bwa bene Ijipiti.

Mishobo iinji kwiilikaawo amushobo wabene Ebulu, bakalinga kusuni abuumbi kusunga ndesu. Sombi mubupusano, libuku lya McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature lilaamba ayi, “mbantu baku Ijipiti beenkabo batakalinga kusuni kusunga ndesu.”

Sa bene Ijipiti bakalinga kucesabo ndesu? Magazini ya Biblical Archaeology Review ilaamba ayi kweelana amilawo imwi yabene Ijipiti, na muntu atooya mukubonana a Falawo wakalinga kweelete kulibamba anga ngumuntu utooya kutempele. Anu Josefu wakalinga kweelete kucesa misusu yoonse alimwi andesu.

(Matalikilo 41:33) “Ono mulyeelete kusala muntu musongo alimwi ucite lushibo kwaamba ayi abe wacinenenene wiindaawo mucishi cino ca Ijipiti.

w09-CW 11/15 28 pala. 14

Basebenshi Bakwe Lesa Balyeelete Kuba Amibo Ibotu

Muciindi cakalekale bashali baloonda Lesa bakalinga kubikila maano kwiisha bana babo kuba abulemu. Amubone Abulaamu mbwaakabandika cabulemu a Isaki mwanaakwe palilembo lya Matalikilo 22:7. Josefu alakwe wakatondesha ayi wakeeshikwa kabotu abashali bakwe. Ndyaakalinga mujeele, wakalinga kutondesha bulemu ku bakailinyina. (Mata. 40:8, 14) Maswi akaamba Josefu kuli Falawo, akatondesha ayi wakeeshikwa mbweenga waamba kumuntu weelete kupekwa bulemu.—Mata. 41:16, 33, 34.

Kubelenga Baibo: (Matalikilo 40:1-23)

MAY 25-31

BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | MATALIKILO 42-43

“Josefu Wakeelesha Kulikasha”

(Matalikilo 42:5-7) Bana bakwe Jakobo bakalitiba pamulongo wa bantubo bamwi bakalinga kuya mukuula shakulya mukwiinga nsala yakalingabo mucishi ca Kenani coonse. 6 Josefu, uyo wakalinga ngomweendeleshi wa cishi ca Ijipiti, ngowakalinga kuulisha shakulya kubantu bakalinga kuswa kushishi shimwi shoonse. Aboobo bamakwabo bakesa bafukama kuli nguwe cakushisha shiwa panshi. 7 Josefu ndyaakabona bamakwabo wakabeshiba, sombi wakalinga kucitabo anga taakalinga kubeshi. Wakabeepusha cabukali ayi: “Mulaswa kuli?” Bakakumbula ayi, “Twaswa ku Kenani kusa mukuula shakulya.”

w15-CW 5/1 13 pala. 5

“Sa Inga Ndaba Mumusena Wakwe Lesa?”

Sa Josefu wakabashiba bamakwabo? Ndyakabona kabafukama kuli nguwe, wakeebaluka ciloto ncaakalota kaacili mwanike. Baibo ilaamba ayi “Mpeeke wakeebaluka shiloto nshaakalota” isho Yehova nshaakamulotesha. Shiloto ishi shakalinga kwaamba pa ciindi bamakwabo ndyeshi bakamufukamine, alimwi ishi nsheshakacitika. (Matalikilo 37:2, 5-9; 42:7, 9) Ano ino Josefu wakacita buyani? Sa wakabacicila akubakumbata na mpashi wakayeeya shakubabooshesha cibiibi pashintu nshebakamucita?

w15-CW 5/1 14 pala. 1

“Sa Inga Ndaba Mumusena Wakwe Lesa?”

Mpashi inga tamwiindi mumapenshi eelene aayo akeendaamo Josefu. Sombi munshiku shino mumikwashi iinji bantu tabanyumfwaniwo alimwi balanyumfwilana munyono. Na ishi shacitika baanji balayeeya sha kuboshesha cibiibi pa cibiibi. Sombi ncibotu kukonkela cakubonenaako cakwe Josefu. Alimwi ncibotu kuyeeya nsheenga twaciita kwaamba ayi tusangalashe Yehova na shintu shamushobo uyu shacitika. (Tushimpi 14:12) Mutaluubi kwaamba ayi kuba muluumuno abeshikamukowa besu alimwi aYehova kulayandika abuumbi.—Mateyo 10:37.

(Matalikilo 42:14-17) Mpeeke Josefu wakakumbula ayi, bweenka mbondaambaawo kale, mwebo muli basenseshi. 15 Ono mbweshi nshinishe mbulya. Ndalumbila paliina lyakwe Falawo ayi teshi mukayeewo citobo shikeela wanu akese kuno. 16 Womwi pakati kanu ulyeelete kuya mukumuleta. Nobamwi mutoolamwa kuno abeshikulindilila kushikila nkeshibe lushinisho lwa makani ngomutokwaamba. Kwabula kuba bobo, bweenka mbocili lushinisho ayi mwaami ngumuumi, ncakwiila muli basenseshi.” 17 Kuswawaawo wakababika mujeele kwanshiku shotatwe.

w15-CW 5/1 14 pala. 2

“Sa Inga Ndaba Mumusena Wakwe Lesa?”

Josefu wakeelesha bamakwabo munshila shipusene pusene kwaamba ayi abone na ncancine bakaaluka. Wakataanguna kubaambosha cabukali mumushobo wabene Ijipiti. Wakalwiita bamakwabo ayi mbasenseshi alimwi ayi besa mukusensa cishi ca Ijipiti. Sombi balo bakamulwiita ayi teshi basenseshi alimwi ayi bakalinga kucite mwanike wabo uyo wakalinga wacaala kuŋanda. Josefu ndyaakanyumfwa ayi mwanike wakwe acili muumi, wakasangalala abuumbi. Sombi taakwe kulitondesha ayi wasangalala amakani ngakanyumfwa kwaamba ayi batamushiibi. Kuswawaawo wakabaambila ayi: “Ono mbweshi nshinishe mbulya,” wakabalwiita ayi alisuni kubona mwanike wabo wakacaala kuŋanda. Kuswawaawo wakabasuminisha ayi inga baboolela kuŋanda kuya mukuleta mwanike wabo, na womwi pakati kabo asumine kucaala mujeele.—Matalikilo 42:9-20.

(Matalikilo 42:21, 22) Alimwi bakalifuyafuya ayi, “Ee, tutoopenshekwa ceebo caceeco ncetwakacita kumukwabesu Josefu. Twakabona mbwaakalinga mumapensho ndyaakalinga kulila lucafwo, sombi twakayumya myoyo. Mboobulya ono sunu caboola pali ndiswe.” 22 Lyalo Lubeni wakaamba ayi, “Ndakamulwiita ayi mutaciti cimwi cintu cibiibi pamwanike, ono tamukwe kunyumfwila. Mwaboona ono tutoopengelaamo mulufu lwakwe.”

it-2-E 108 pala. 4

Josefu

Kweelana amakani aya, bamakwabo Josefu bakatalika kuyeeya ayi Lesa utoobanisha ceebo cakuulisha mwanike wabo mubusha. Panembo lyakwe Josefu uyo ngobatana kushiba, bakatalika kwaamba pashibiibi nshebakamucitila. Ano Josefu ndyaakanyumfwa maswi akatondesha ayi bakaana, wakabashiya akuya mukulila. Ndyakaboolaako, wakasalaawo Simyoni akumwaanga kushikila ciindi ndyebakalinga kweelete kusa amwanike wabo.—Mata. 42:21-24.

Kulangoola Buboni Bwakumushimu

(Matalikilo 42:22) Lyalo Lubeni wakaamba ayi, “Ndakamulwiita ayi mutaciti cimwi cintu cibiibi pamwanike, ono tamukwe kunyumfwila. Mwaboona ono tutoopengelaamo mulufu lwakwe.”

(Matalikilo 42:37) Lubeni wakaambila baishi ayi: “Na nkabule kumuboosha Benjameni inga mwacaya bana bangu basankwa bobilo. Amumubikebo mumaansaangu, ndaakumuleta alimwi.”

it-2-E 795

Lubeni

Mibo ibotu yakwe Lubeni yakabonekela ciindi ndyaakalwiita bamakwabo bali 9 ayi bawaale Josefu mumukalo muciindi cakumucaya, Lubeni wakalinga kusuni ayi ese cabushishi kwaamba ayi akushe Josefu mumukalo. (Mata. 37:18-30) Ano ndipakeenda myaaka iindilila 20, Lubeni wakeebalusha bamakwabo ayi taakwe kwaabanamo lubasu mushintu shibiibi nshebakacita Josefu. Wakaamba sheeshi ciindi ndyebakatalika kuyeeya ayi batoobabekesha kuba beshi kusensa mpashi ceebo ca shibiibi nshebakacita Josefu. (Mata. 42:9-14, 21, 22) Alimwi, ciindi Jakobo ndyaakakaka kusuminisha Benjameni ayi bayaakwe palweendo lwabo lwabili lwakuya ku Ijipiti, Lubeni wakashomesha baishi kwiinda mukwaaba bana bakwe basankwa bobilo. Wakaamba ayi: “Na nkabule kumuboosha Benjameni inga mwacaya bana bangu basankwa bobilo.”—Mata. 42:37.

(Matalikilo 43:32) Josefu wakabikilwa shakulya patebulu yomwi abalo bamakwabo paimwi. Bene Ijipiti bakalinga kulya kooko abalo bakabikilwa beenka ceebo bakalinga kuciyeeyela kutapa bulemu kulya abaEbulu.

w04-CW 1/15 29 pala. 1

Shiteente Shinene Shitocanika Mulibuku lya Matalikilo—Lubasu II

43:32—Ino nceebonshi kulya pomwi abene Ebulu cakalinga cintu cilensha bunya kubene Ijipiti? Mulandu unene wakalinga nceebo cakutasuna bupailishi bwa bene Isilaeli alimwi bakalinga kubona anga mushobo wabo wakalinga wiinditewo pa mushobo wabene Isilaeli. Alimwi bene Ijipiti bakalinga kupatite beembeshi. (Matalikilo 46:34) Ino nceebonshi? Mpashi nceebo cakwaamba ayi beembeshi bakalinga bantu batasumpukite mu Ijipiti. Na mpashi nceebo cakwaamba ayi musena wakulimaawo wakalinga uniini aboobo bene Ijipiti bakalinga kusuulite bantu boonse bakalinga kusuni mweemfu washifubwa shabo.

Kubelenga Baibo: (Matalikilo 42:1-20)

    Mabuku amu Cilenje (2011-2026)
    Amusweemo
    Amunjile
    • Cilenje
    • Share
    • Kusala shimwi nshemusuni
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbweenga Mwasebensesha
    • Makani Amulawo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Amunjile
    Share