Makani Akusebensesha amu Kabuku Kamabungano Abuumi Anciito
JULY 6-12
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 6-7
“Ono Utoobona Nceshi Ncite Kumwaami Falawo”
(Kulonga 6:1) Aboobo Yehova wakaambila Mose ayi: “Ono utoobona nceshi ncite kumwaami Falawo. Ntoomukakatisha ayi aleke bantu bangu banooya. Ntoomukakatisha ayi abatande mucishi cakwe.”
(Kulonga 6:6, 7) “Paceebo ceeci lwiita bene Isilaeli ayi: ‘Nebo ndime Yehova, alimwi ndaakumufuna akumwaangulula mubusha mbomubeteemo kubene Ijipiti. Ndaakutambika lyaansa lyangu lyankusu pali mbabo mukubapa mulandu unene abuumbi. Mwebo ndaakumupulusha. 7 Mpeeke mulaakuba bantu bangu, anebo ndaakuba Lesa wanu. Lyalo mulaakwishiba ayi ndime Yehova Lesa wanu, na nkamwaangulule mubusha ubo mbomubeteemo mucishi ca Ijipiti.
it-2-E 436 pala. 3
Mose
Shintu shakaaluka abuumbi aku basankwa bene Isilaeli. Pakutaanguna bakashoma mushintu Mose nshaakabalwiita. Ano pesule lyakwaamba ayi Falawo waamba ayi banosebensa cankusu, bene Isilaeli bakatongookela Mose cakwaamba ayi alakwe Mose wakalefuka akulilila kuli Yehova. (Kulo. 4:29-31; 5:19-23) Paciindi cilya, Yehova wakayuminisha Mose kwiinda mukumulwiita ayi alaakucita sheesho nshaakashomesha kuli Abulaamu, Isaki alimwi aJakobo, nkokwaamba ayi kuyubulula liina lyakwaamba ayi Yehova ncolisansulula, ciindi ndyeshi akapulushe bene Isilaeli akubalengesha kuba mushobo unene abuumbi mucishi ico ncaakabashomesha. (Kulo. 6:1-8) Nacibi boobo basankwa bene Isilaeli tabakwe kunyumfwila Mose. Ano pesule lyakwaamba ayi mwaalu wa namba 9 wacitika, basankwa aba bakaba kulubasu lwakwe Mose, kwaamba ayi na mwaalu walikumi ukacitikebo, Mose akababunganye akubatanjilila anga ‘ndikoto lyabashilumamba.’—Kulo. 13:18.
(Kulonga 7:4, 5) Ano Falawo teshi akamunyumfwileewo. Lyalo ndaakuleta mapensho anene abuumbi mucishi ca Ijipiti, akutanjilila shipani sha mikowa ya bantu bangu kuswa mucishi ico. 5 Lyalo bene Ijipiti balaakwishiba ayi nebo ndime Yehova, ndaakutandabika lyaansa lyangu lyankusu pali mbabo alimwi akukusha bene Isilaeli mucishi cabo.”
it-2-E 436 mapa. 1-2
Mose
Mose aliimfwi kunembo lyakwe Falawo waku Ijipiti. Ano Mose a Aloni bakaba bashibikitwe ‘mukulwana balesa.’ Kwiinda mu beshimasalamushi na abo mpashi bakalinga kwiitwa ayi Janesi aJambulesi (2 Timo. 3:8), Falawo wakasebensesha nkusu sha balesa boonse bamu Ijipiti kulwana nkusu shakwe Yehova. Nabi kwaamba ayi Falawo wakatolelela kuba shicimpamya, caankamiko cakutaanguna ico Aloni ncaakacita panembo lyakwe Falawo kwiinda mukutanjililwa a Mose, cakatondesha ayi Yehova alinditeewo pa balesa bamu Ijipiti. (Kulo. 7:8-13) Pesule lyakwaamba ayi mwaalu watatu wacitika, beshimasalamushi bakasuminisha ayi, “NguLesa wacita sheeshi!” Alimwi mwaalu wa shuute wakabakuma abuumbi cakwaamba ayi bakaalilwa akubonekela pameenso akwe Falawo kwaamba ayi bapikishe Mose mwaalu uyu ndyewakalinga kucitika.—Kulo. 8:16-19; 9:10-12.
Myaalu yakalengesha bamwi kusuna Yehova alimwi bamwi kumupikisha. Mose a Aloni mbobakalinga kwaambilisha myaalu ili likumi. Myaalu yakalinga kucitika kweelana a Mose mbwakalinga kwaambilisha, kutondesha ayi wakalinga shikwiimikaninaako Yehova. Liina lyakwe Yehova lyakashibikwa alimwi ngomakani akalinga kubandikwaawo mu Ijipiti. Aboobo ici cakalengesha bene Isilaeli alimwi abene Ijipiti bamwi kusuna Yehova. Alimwi akulengesha Falawo, beshikumupandaako maano abaabo bakalinga kumukonkela kupikisha Yehova abuumbi. (Kulo. 9:16; 11:10; 12:29-39) Muciindi cakushoma ayi bakakalasha balesa babo, bene Ijipiti bakeshiba ayi Yehova ngowakalinga koombolosha balesa babo. Pesule lyakwaamba ayi myaalu 9 yacitika, ‘bacinenenene ba mwaami Falawo alimwi abantubo bamwi boonse bakatalika kubona ayi Mose ngumuntu munene alimwi ulemekwa.’—Kulo. 11:3.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 6:3) Ndakaboneka kuli Abulaamu, Isaki, alimwi aJakobo ayi ndime Lesa Shinkusu shoonse. Sombi nshikwe kuliyubulula kuli mbabo ayi banshiibe liina lyakwaamba ayi Yehova.
it-1-E 78 mapa. 3-4
Shinkusu shoonse
Yehova wakasebensesha liina lyabulemu lyakwaamba ayi “Lesa Shinkusu shoonse” (ʼEl Shad·daiʹ) ciindi ndyaakashomesha Abulaamu kulansha kumakani akushalwa kwakwe Isaki. Abulaamu wakalinga kweelete kutondesha lushomo luyumu abuumbi mu nkusu shakwe Lesa shakukumanisha cishomesho ici. Pesule, liswi ili lyakasebenseshekwa kwaamba pali Lesa mbuli weshi akape coolwe Isaki aJakobo abo bakesa mukupyana cipangano cakwe Abulaamu.—Mata. 17:1; 28:3; 35:11; 48:3.
Pesule lya sheeshi, Yehova wakalwiita Mose ayi: “Ndakaboneka kuli Abulaamu, Isaki, alimwi aJakobo ayi ndime Lesa Shinkusu shoonse [beʼElʹ Shad·daiʹ]. Sombi nshikwe kuliyubulula kuli mbabo ayi banshiibe liina lyakwaamba ayi Yehova.” (Kulo. 6:3) Sombi ici tacaambi ayi basankwa aba bakalekale tabakalinga kulishiiwo liina lyakwaamba ayi Yehova, mukwiinga liinji bakalinga kulisebensesha kwiilikaawo abamashali babo bakulukulu. (Mata. 4:1, 26; 14:22; 27:27; 28:16) Ncakwiila kwaamba ayi, mulibuku lya Matalikilo motucana makani aamba pa bantu aba bakalekale. Alimwi liswi lyakwaamba ayi “Shinkusu shoonse” ilacanikabo mankanda 6, sombi liina lyakwaamba ayi Yehova lyakalembwa mankanda ali 172 mumalembo aciEbulu. Nabi kwaamba ayi basankwa aba bakeshiba ayi Lesa uleelela kwiitwa liina lyabulemu lyakwaamba ayi “Shinkusu shoonse,” sombi tabakalinga kucite coolwe cakushiba busansulushi bwa liina lyakwe, lyakwaamba ayi Yehova.
(Kulonga 7:1) Yehova wakaambila Mose ayi: “Ntoolengesha ayi ube anga nguLesa kumwaami Falawo, alakwe Aloni mukwanu ananokwaamba kuli nguwe anga ngumulaluki wako.
it-2-E 435 pala. 5
Mose
Mose taakwe kubonwa ayi taeeleli ceebo cakuloonda. Pakutaanguna Mose wakatondesha kuloonda alimwi wakaamba ayi taakalinga kucishiwo kwaamba kabotu. Ano paciindi ici Mose wakaaluka, mubupusano ambwakalinga myaaka 40 yaiinda ndyakeelesha kupulusha bene Isilaeli kwiinda munkusu shakwe mwiine. Wakatolelela kupikishanya a Yehova akukombelela Yehova ayi atume muntu umwi. Nabi kwaamba ayi ishi shakakalasha Lesa, Lesa taakwe kubona Mose ayi taeeleli, sombi wakamupa Aloni kwaamba ayi abe shikumwaambililaako. Aboobo Mose wakaba shikwiimikaninaako Lesa, alimwi paciindi comwi wakaba anga ngu “Lesa” kuli Aloni uyo wakalinga kumwaambililaako. Shakacitika pesule lyakubonana abasankwa bacinenenene bamu Isilaeli alimwi a Falawo, shilatondesha ayi Lesa wakapa Mose milawo alimwi ashakucita. Lyalo Mose wakalinga kulwiita Aloni, alakwe Aloni ngowakalinga kubandika a Falawo (uyu ngu Falawo wakapyana Falawo, uyo Mose ngwakacica myaaka 40 yaiinda). (Kulo. 2:23; 4:10-17) Pesule, Yehova wakaamba pali Aloni ayi ‘mulaluki’ wakwe Mose, nkokwaamba ayi mbuli Mose mbwaakalinga mushinshimi wakwe Lesa kwiinda mukutanjililwa aLesa, alakwe Aloni wakalinga kutanjililwa a Mose. Alimwi Mose wakalwiitikwa kuba anga “nguLesa kumwaami Falawo,” nkokwaamba ayi wakapekwa nkusu kuswa kuli Lesa shakweendelesha Falawo. Aboobo taakalinga kweelete kuloonda mwaami waku Ijipiti.—Kulo. 7:1, 2.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 6:1-15)
JULY 13-19
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 8-9
“Falawo Wacita Kuyanda Kwakwe Lesa Cakuteshiba”
(Kulonga 8:15) Ono mwaami Falawo ndyaakabona ayi babombwe bafwa, wakaba shicimpamya alimwi. Kweelana ambwakaamba Yehova, mwaami Falawo wakakaka kunyumfwila Mose aAloni.
it-2-E 1040-1041
Bushicimpamya
Yehova ndyatoocita shintu abantu, alasuminisha bamwi kutolelela kuba abuumi nabi kwaamba ayi baleelela kufwa. (Mata. 15:16; 2 Pita 3:9) Ncakwiila kwaamba ayi bamwi bacitaawo comwi kwaamba ayi Lesa abatondeshe nkumbu (Joshu. 2:8-14; 6:22, 23; 9:3-15), sombi bamwi balatolelela kuyumya myoyo yabo pali Yehova alimwi abantu bakwe. (Duto. 2:30-33; Joshu. 11:19, 20) Mukwiinga Yehova talengeshi bantu kuba beshicimpamya, aboobo ulaambwa ayi ‘alabasuminisha kuba beshicimpamya’ na ‘kuyumya myoyo yabo.’ Ano ciindi ndyaaleta boomboloshi pabantu beshicimpamya, alatondesha nkusu shakwe akulengesha ayi liina lyakwe lilumbaishikwe.—amweelanishe a Kulo. 4:21; Joni 12:40; Loma. 9:14-18.
(Kulonga 8:18, 19) Beshimampelampela bakeelesha kusebensesha nkusu shabo kwaamba ayi balete mpobe, sombi bakaalilwa. Nakubi boobo mpobe shakakumanabo poonse poonse. 19 Pesule beshimampelampela bakaambila mwaami Falawo ayi: “NguLesa wacita sheeshi!” Sombi mwaami Falawo wakacita cimpamya akukaka kunyumfwila Mose aAloni kweelana abwakaamba Yehova.
(Kulonga 9:15-17) Nindakamupa mulandu kwiinda mukuleta mwaalu wa bulwashi pali ndiwe alimwi abantu bako bamucishi, naakwiinga noonse mwakanyonyoolwabo kalekale. 16 Sombi kwaamba ayi muboneshe nkusu shangu alimwi ayi liina lyangu linyumfwike mucishi coonse ca panshi, ndamuleka ayi munoocili boomi. 17 Nacibi boobo webo ucicitebo cimpamya alimwi ucikaka kuleka bantu bangu ayi baye.
it-2-E 1181 mapa. 3-5
Bubiibi
Kwiilikaawo, Yehova ulasebensesha bukaalo mbobubete kwaamba ayi bantu babiibi bacite kuyanda kwakwe cakuteshiba. Nabi kwaamba ayi balamupikisha, Lesa inga wabakasha kwaamba ayi ashitilishe basebenshi bakwe bashomeka, akulengesha nshebacita kukumanisha kuyanda kwakwe. (Loma. 3:3-5, 23-26; 8:35-39; Kulu. 76:10) Aya ngomaswi ngotucana pa Tushimpi 16:4: “Yehova wakabamba meelelesho a shintu shoonse. Meelelesho a bamucita shibi nkunyonyoolwa.”
Cakubonenaako pamakani aya ngu Falawo. Yehova kwiinda muli Mose a Aloni wakaambila Falawo ayi aangulule bene Isilaeli kuswa mubusha. Lesa taakwe kulengesha mweendeleshi uyu wabene Ijipiti kuba mubiibi, sombi wakamusuminisha kutolelela kuba abuumi, alimwi ici cakalengesha Falawo kulitondesha ayi ngumubiibi alimwi weelela kufwa. Kulonga 9:16 ilatulwiita mulandu Yehova ncaakacitila bobulya, ilaamba ayi: “Sombi kwaamba ayi muboneshe nkusu shangu alimwi ayi liina lyangu linyumfwike mucishi coonse ca panshi, ndamuleka ayi munoocili boomi.”
Myaalu likumi yakacitikila bene Ijipiti, yakashika kumeelelesho ciindi Yehova ndyaakatondesha nkusu shakwe kwiinda mukunyonyoola Falawo abashilumamba bakwe pa Lweenge Lusalala. (Kulo. 7:14–12:30; Kulu. 78:43-51; 136:15) Kwamyaaka iinji yakakonkelawo, mishobo iinji yakalinga kwaambawo pamakani aya, alimwi liina lyakwe Lesa lyakashibikwa pacishi coonse capanshi. (Joshu. 2:10, 11; 1 Samwe. 4:8) Naakwiinga Yehova wakacaya Falawo cakufwaambana, nakwiinga nkusu shakwe Lesa shikankamika tashikwe kuboneka alimwi kupulushikwa kwa bantu bakwe nakwiinga takukwe kucitika.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 8:25-27) Lyalo mwaami Falawo wakeeta Mose aAloni akubaambila ayi: “Kamuya mukabenge milambu kuli Lesa wanu mucishi ceenka cino.” 26 Mose wakakumbula ayi: “Inga tacibotiiwo kucita boobo mukwiinga inga bene Ijipiti twabakalasha kwiinda mumilambu ya banyama njetubenga kuli Yehova, Lesa wesu. Ono na tukalashe bene Ijipiti kwiinda mukubenga milambu ya banyama abo kabatubwene, batootuuma mabwe kushikila tufwe 27 Swebo tulyeelete kweenda nshiku shotatwe muluyanga kwaamba ayi tukabenge milambu kuli Yehova, Lesa wesu, kweelana ambuli mbwaakatulwiita.”
w04-CW 3/15 25 pala. 9
Shiteente Shinene Shitocanika Mulibuku lya Kulonga
8:26, 27—Ino nceebonshi Mose ncaakaambila ayi milambu ya bene Isilaeli inga ‘yakalasha bene Ijipiti’? Shinyama shiinji alimwi shipusenepusene shakalinga kulambilwa mu Ijipiti. Aboobo kwaamba pa milambu, kwakalengesha Falawo kubona Mose ncaakayuminina ayi bene Isilaeli basuminishikwe kuswa mu Ijipiti akuya mukubenga milambu kuli Yehova.
(Kulonga 9:13, 14) Kuswawaawo Yehova wakaambila Mose ayi, “Ciilo macuunsacuunsa, ukaye ukakumane aMwaami Falawo akumwaambila ayi Yehova, Lesa wa bene Ebulu waamba ayi, ‘Leka bantu bangu baye kwaamba ayi bakanambile. 14 Ono na ukake, ntootuma myaalu yangu yoonse iindaawo pali ndiwe, bacinenenene bako alimwi abantu bamucishi cako. Ntoocita boobo kwaamba ayi wishibe ayi taaku aumwi uli mbuli ndime mucishi ca panshi coonse.
Yehova Inga Watulengesha Kuba Mbwaasuni Ayi Tube
5 Yehova wakalengesha Mose kuba shikulubula wabene Isilaeli. Ano ino ndilili Yehova ndyaakamupa ncito iyi? Sa cakalinga ciindi Mose ndyaakalinga kulinyumfwa ayi inga weelela pesule lyakwiishikwa ‘mubusongo boonse bwa bene Ijipiti’? (Milimo 7:22-25) Sobwe, Yehova wakapa Mose ncito iyi pesule lyakumucafwa kuba uliceesha alimwi utakalali bwaangu. (Milimo 7:30,34, 36) Yehova wakapa Mose nkusu shakutaloonda kwiimikana kunembo lya mwaami wabene Ijipiti wakalinga kucite nkusu abuumbi. (Kulo. 9:13-19) Ino ishi shoonse shitootwiisha nshi? Yehova alapa ncito bantu beelesha kutondesha mibo yakwe alimwi abo bacinka manungo muli nguwe kwaamba ayi abape nkusu.—Fili.4:13.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 8:1-19)
JULY 20-26
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 10-11
“Mose a Aloni Batondesha Kutaloonda Kwancinencine”
(Kulonga 10:3-6) Aboobo Mose aAloni bakaya kumwaami Falawo mukumulwiita ayi, “Yehova, Lesa wa bene Ebulu waamba ayi, ‘Nciindi cilaamfu buyani nceshi ukake kunyumfwila ndime? Leka bantu bangu baye bakanambile. 4 Na utolelele kukaka, ndaakuleta nsoshi mucishi cako ciilo. 5 Kulaakuba shiinji abuumbi cakwaamba ayi shilaakukumana panshi poonse. Shilaakulya shoonse isho shitakwe kunyonyoolwa kumfula ya mabwe, kubikaawo ashisamu shoonse shakacaala. 6 Nsoshi isho shilaakukumanabo maandaako a bwaami oonse, maanda a bacinenenene bako boonse alimwi amaanda a bantu boonse bamucishi cako. Shilaakukankamika citana kubonaawo abamashali banu bakulukulu.’” Kuswawaawo Mose aAloni bakapiluluka akuswaako kuli Falawo.
w09-CW 7/15 20 pala. 6
Amukonkele Kutaloonda Kwakwe Yesu Ndyemutoshimikila
6 Amuyeeyebo Mose mbwakatondesha kutaloonda ndyaakalinga kwaamba a Falawo, uyo bantu baanji ngobakalinga kwaamba ayi takalinga kwiimikaninabo balesa, sombi alakwe wakalinga lesa, mwaana musankwa wakwe Ra, lesa wa lisuba. Alimwi bweenka mbocakalinga ku bamaami boonse bakalinga kwiitwa ayi Falawo, alakwe wakalinga kucite cibumbwabumbwa. Cilicoonse Falawo ncaakalinga kwaamba, cakalinga kuba ngomulawo. Alimwi mukwiinga ngowakalinga mweendeleshi, wakalinga kulisumpula alimwi ushicimpamya, aboobo takalinga kusuniwo bamwi kumulwiita shakucita. Aboobo, uyu ngomuntu Mose, mweembeshi ulibombya, ngwaakalinga kweelete kuyaako mankanda aanji nabi kwaamba ayi taakwe kwiitwa alimwi taakalinga kutambulwa kabotu. Ino nciinshi Mose ncaakaambilisha kuli Falawo? Wakaambilisha ayi kulaakusa myaalu. Ino wakaambila Falawo ayi acite buyani? Wakamwaambila ayi asuminishe basha bakwe abo bakalinga baanji abuumbi kuswa mucishi cakwe! Sa Mose wakalinga kuyandika kutaloonda? Ee!—Shaku. 12:3; Ebulu. 11:27.
(Kulonga 10:24-26) Mpomunyaawo mwaami Falawo wakeeta Mose akumwaambila ayi, “Ono kamuya mukalambile Yehova, muye abanakashi alimwi abana banu. Sombi mbelele, mpongo, alimwi aŋombe shanu shilyeelete kucaala.” 25 Sombi Mose wakakumbula ayi, “Nkokwaamba ayi mulyeelete kutupa banyama bakuya mukubenga milambu amilambu yakutenta kuli Yehova, Lesa wesu. 26 Sobwe, swebo tulaakutola abanyama mbotufubite boonse, taaku mbweshi tukashiyeewo. Mukwiinga ndiswe sobeene sotweelete kusala banyama beelete kupa Yehova, Lesa wesu mukumulambila. Ncakwiila, katutana kushika kooko, inga tatwishibi banyama bayandika kubenga milambu kuli nguwe.”
(Kulonga 10:28) Kuswawaawo mwaami Falawo wakaambila Mose ayi, “Swa waawa! Nshisuni kukubona lyobilo! Bushiku bwakukubona, bulaakuba ndolufu lwako!”
(Kulonga 11:4-8) Mpeeke Mose wakaambila mwaami Falawo ayi, “Yehova waamba ayi, ‘Pakati ka mashiku, ntokweendaana mucishi ca Ijipiti, 5 Baana boonse basankwa bakwiiya ba mucishi ca Ijipiti batoofwa, kutalikila kumwanaamwaami Falawo, uyo weshi akapyane cuuna ca bwaami, kushikila akumwaana mwanakashi musha uyo upela maila. Aboombe boonse bakwiiya batoofwa. 6 Mucishi ca Ijipiti coonse mulaakuba kulila kunene abuumbi, uko kutana kubonekaawo kuswabo kalekale, alimwi teshi kukabonekeewo. 7 Sombi balo bene Isilaeli alimwi ashifubwa shabo teshi shikakuwikweewo kabwa nabi womwi. Lyalo mulaakwishiba ayi nebo neYehova ndakabika bupusano pakati ka bene Ijipiti alimwi abene Isilaeli.’ 8 Mose wakalwiita mwaami Falawo maswi akweelaako ayi, “Bacinenenene bako boonse balaakwisa kuli ndime akumfukamina alimwi akunkombelela ayi nkushe bantu bangu mucishi ca Ijipiti. Kuswawaawo anebo ndaakuya.” Ndyaakamana kwaamba boobo Mose wakaswa kumwaami Falawo kaashimbite kubukali.
it-2-E 436 pala. 4
Mose
Kwaamba ayi abonane a Falawo wakalinga kweelete kutaloonda akuba alushomo. Nkusu shakwe Yehova alimwi amushimu wakwe nshoshakalengesha ayi Mose a Aloni bacikoonshe kusebensa ncito njobakapekwa. Amuyeeyebo nkuta yakwe Falawo mboyakalinga, uyo wakalinga mweendeleshi wankusu pacishi coonse paciindi cilya. Bweendeleshi bwakwe bwakalinga bwiinditeewo, alimwi Falawo wakalinga kulisumpula akulibona ayi ngulesa. Alimwi wakalinga kucite beshikumupandako maano, bamatanjilili ba bashilumamba, beshikulindilila alimwi abasha. Kwiilikaawo, kwakalinga beshibupailishi abeshimasalamushi abo bakalinga kupikisha Mose. Basankwa aba abalo, bakalinga kucite nkusu mubuleelo ubu. Ishi shoonse shakabambilwa kucafwa Falawo kwaamba ayi acafwe balesa bamu Ijipiti. Mose a Aloni bakesa kuli Falawo mankanda aanji. Nacibi boobo, Falawo wakatolelela kucita shimpamya alimwi wakalinga kushinishite kutaangulula bene Ebulu abo bakalinga basha mubulelo bwakwe. Pesule yakwaambilisha mwaalu wa namba 8, Falawo wakatanda Mose a Aloni, lyalo pesule lya mwaalu wa namba 9 bakaambilwa ayi tabeelete kubonana a Falawo, alimwi ayi na bakacite boobo balaakucaikwa.—Kulo. 10:11, 28.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 10:1, 2) Lyalo Yehova wakaambila Mose ayi, “Koya kumwaami Falawo. Ndalengesha lakwe alimwi abacinenenene bakwe kuba beshicimpamya ayi ncite shaankamiko pakati kabo, 2 Alimwi ndabalengesha kuba beshicimpamya kwaamba ayi mukalwiite kabotu bana banu alimwi abamashikulu banu mbuli bene Ijipiti mbobakaboneka buluya kwiinda mushaankamiko shendakacita. Mpeeke mwebo noonse mulaakwishiba ayi ndime Yehova.”
w95-CW 9/1 11 pala. 11
Bakamboni Bapikisha ba Lesa Bakubeca
11 Bene Isilaeli ndyebakalinga mu Ijipiti, Yehova wakatuma Mose kuli Falawo ayi: “Koya kumwaami Falawo. Ndalengesha lakwe alimwi abacinenenene bakwe kuba beshicimpamya ayi ncite shaankamiko pakati kabo. Alimwi ndabalengesha kuba beshicimpamya kwaamba ayi mukalwiite kabotu bana banu alimwi abamashikulu banu mbuli bene Ijipiti mbobakaboneka buluya kwiinda mushaankamiko shendakacita. Mpeeke mwebo noonse mulaakwishiba ayi ndime Yehova.” (Kulonga 10:1, 2) Bene Isilaeli banyumfwila bakalinga kweelete kulwiita baana babo ncito shakwe Yehova shankusu. Alimwi baana abo bakalinga kweelete kulwiita bana babo, aboobo bakalinga kweelete kunoocita boobo ku mashalane abo oonse. Kwiinda mukucita boobo bakalinga kwiibaluka ncito shakwe Yehova shankusu. Amunshiku shino, bashali balicite mukuli wakucita bukamboni kubana babo.—Dutolonomi 6:4-7; Tushimpi 22:6.
(Kulonga 11:7) Sombi balo bene Isilaeli alimwi ashifubwa shabo teshi shikakuwikweewo kabwa nabi womwi. Lyalo mulaakwishiba ayi nebo neYehova ndakabika bupusano pakati ka bene Ijipiti alimwi abene Isilaeli.’
it-1-E 783 pala. 5
Kulonga
Aboobo kwiinda munkusu shakwe shikankamika, Yehova wakalengesha liina lyakwe kushibikwa akupulusha bene Isilaeli. Ndyebakashika kwicwe kwa Lweenge Lusalala akubona ayi bapulushikwa, Mose wakatanjilila bene Isilaeli mulwiimbo. Alimwi Milyamu mulaluki mwanakashi, nankashi wakwe Mose, wakabwesa musebe akutanjilila banakashi boonse bakalinga kucite masebe mukwiimba akushana mukukumbula ku lwiimbo lwakalinga kwiimba basankwa. (Kulo. 15:1, 20, 21) Aboobo kwakaba kupansaana cakumaninina pakati kabene Isilaeli abalwani babo. Ndyebakaswa mu Ijipiti tabakalinga kweelete kupenga kuswa kubantu nabi shinyama; alimwi taaku kabwa nabi womwi wakabakuwaawo. (Kulo. 11:7) Nabi kwaamba ayi makani ngotucana mulibuku lya Kulonga taambiwo ayi Falawo pomwi amakoto abashilumamba bakwe bakenjila mulweenge akunyonyoolwa, palilembo lya Kulumbaisha 136:15 palaamba ayi Yehova “wakalobya Falawo alimwi abashilumamba bakwe mu Lweenge Lusalala.”
Kubelenga Baibo: (Kulonga 10:1-15)
JULY 27–AUGUST 2
BUBONI BUCANIKA MUMASWI AKWE LESA | KULONGA 12
“Pasika Ilayandika ku Beneklistu”
(Kulonga 12:5-7) Mulakonsha kusala mwanaambelele nabi mwanaampongo, sombi ulyeelete kuba mucende wa mwaaka womwi alimwi utacite kampenda. 6 Ono pabushiku bwalikumi ashone mumweenshi ngomunya uno macolesha, bene Isilaeli boonse balyeelete kucaya banyama abo. 7 Balyeelete kubwesa bulowa bumwi akunanika kushisamu shobilo sha kumilyango alimwi apeculu lya milyango ya mumaanda umo mweshi bakanoolita nyama.
w07-CW 1/1 20 pala. 4
“Mulaakusangalala Abuumbi”
4 Yesu wakafwa pa Nisani 14, 33 C.E. Mu Isilaeli bushiku bwa Nisani 14 bwakalinga bushiku bwakusekelela Pasika. Mwaaka amwaaka pabushiku ubu, mikwashi yakalinga kulita pomwi cakulya alimwi pa cakulya ico pakalinga kuba mwanaambele utacite kampenda. Kucita boobo kwakabacafwa kwiibaluka bulowa bwa mwanaambelele mbobwakapulusha bana babo bakwiiya ciindi munjelo ndyaakalinga kucaya baana bakwiiya kushalwa babene Ijipiti pabushiku bwa Nisani 14, 1513 B.C.E. (Kulonga 12:1-14) Mwanaambelele wa Pasika wakalinga kwiimikaninaako Yesu, uyo mutumwi Paulo ngwakaamba ayi: “Klistu mwanaambelele wesu wa Pasika.” (1 Bene Kolinto 5:7) Bweenka mbuli bulowa bwa mwanaambelele wa Pasika, bulowa bwakwe Yesu bwakatilwa kupulusha bantu baanji.—Joni 3:16, 36.
(Kulonga 12:12, 13) Pabushiku ubo mbomunya mashiku, ndaakwiinda mucishi coonse ca Ijipiti kuya cicaya baana basankwa boonse bakwiiya ba bantu alimwi aba shifubwa. Ndaakupa mulandu balesa boonse ba bene Ijipiti. Nebo ndime Yehova. 13 Bulowa ubo mbweshi bukananikwe kushisamu sha kumilyango ya maandaanu, bulaakuba ncecitondesho ayi ngamaandaanu. Na ndaboona bulowa ubo, ndaakumusotokela, nkokwaamba ayi mwebo teshi nkamuletelewo mwaalu unyonyoola pakunoopa mulandu bene Ijipiti.
it-2-E 583 pala. 6
Pasika
Mbasu shimwi sha Pasika shakakumanishikwa kwiinda muli Yesu. Kukumanishikwa komwi nkwakwaamba ayi bulowa bwakananikwa pamaanda mu Ijipiti, bwakapulusha baana bakwiiya kwaamba ayi batanyonyoolwi ku munjelo. Paulo wakaamba pa Beneklistu bananikitwe mbuli libungano lya baana bakwiiya (Ebulu. 12:23), alimwi Klistu mbuli shikubapulusha kwiinda mubulowa bwakwe. (1 Tesa. 1:10; Efe. 1:7) Alimwi taaku cifuwa nabi comwi ca mwanaambelele wa Pasika cakalinga kweelete kutyolwa. Bushinshimi bwakaamba ayi taaku cifuwa nabi comwi cakwe Yesu cakalinga kweelete kutyolwa, bwakakumanishikwa ndyaakalinga kufwa. (Kulu. 34:20; Joni 19:36) Aboobo Pasika njobakalinga kusekelela ba Juda kwamyaaka iinji, yakalinga cintu comwi pashintu isho Mulawo nshowakeeta ayi cimfule ca shintu shitoosa, alimwi wakalinga kwaamba pali Yesu Klistu “Mwanaambelele wakwe Lesa.”—Ebulu. 10:1; Joni 1:29.
(Kulonga 12:24-27) “Mwebo abamulunyungu lwanu mulyeelete kukonkela milawo iyi lyoonsebo. 25 Na mukashike mucishi ico Yehova ncaakamushomesha kumupa, mulyeelete kunoosekelela kweelana ambondamulwiita. 26 Ono na bana banu bamwiipusha ayi, ‘Ino kusekelela uku nkwanshi?’ 27 Mwebo mukabakumbule ayi, ‘Njimilambu ya pabushiku bwa Pasika bwakwiibaluka kusotokela mukulemeka Yehova, ceebo mbobushiku mbwaakasotokela maandeesu mucishi ca Ijipiti. Wakacaya bene Ijipiti, sombi swebo sobwe.’”Mpeeke bene Isilaeli bakafukama, balambila.
w13-CW 12/15 20 mapa. 13-14
‘Mulyeelete Kunoosekelela Bushiku ubu’
13 Baana ndyebakalinga kukula, bashali bakalinga kwiisha bana babo njiisho shiyandika shaamba pa Pasika. Njiisho yomwi pa njiisho ishi njakwaamba ayi Yehova alashitilisha bantu bakwe. Alimwi bakalinga kwiisha bana babo ayi Yehova ngu Lesa muumi, wancine alimwi ubikila maano akucafwa bantu bakwe. Yehova wakacita boobo kwiinda mukushitilisha baana basankwa bakwiiya ba bene Isilaeli ciindi “ndyakacaya bene Ijipiti.”
14 Munshiku shino, bashali Beneklistu tabalwiiti bana babo makani aamba pa Pasika mwaaka amwaaka. Nobashali sa mulaiisha bana banu njiisho yakwaamba ayi Lesa alashitilisha bantu bakwe? Ciindi ndyemutoobaiisha, sa balabona kwaamba ayi mulashoma ayi Yehova acishitilisha bantu bakwe? (Kulu. 27:11; Isa. 12:2) Alimwi sa mulaiisha baana banu munshila isangalasha kuteshi cabukali? Mukwashi wanu ulaakutolelela kuya panembo lwa kumushimu na kamubaiisha munshila ibashika pamoyo.
Kulangoola Buboni Bwakumushimu
(Kulonga 12:12) Pabushiku ubo mbomunya mashiku, ndaakwiinda mucishi coonse ca Ijipiti kuya cicaya baana basankwa boonse bakwiiya ba bantu alimwi aba shifubwa. Ndaakupa mulandu balesa boonse ba bene Ijipiti. Nebo ndime Yehova.
it-2-E 582 pala. 2
Pasika
Myaalu likumi yakacitikila bene Ijipiti yakatondesha ayi balesa ba bene Ijipiti tabacitewo nkusu, bunene bunene mwaalu walikumi, uyo wakacaya baana bakwiiya. (Kulo. 12:12) Mwanaambele wakalinga kusalalite kuli lesa wakalinga kwiitwa ayi Ra. Aboobo kunanika bulowa bwa mwanaambelele wa Pasika pamaanda, wakalinga ngumucobwe unene abuumbi kubene Ijipiti. Alakwe mucende wakalinga kusalalite, alimwi kucaikwa kwa baana bataanshi baboombe kwakatondesha ayi lesa wakalinga kwiitwa ayi Osiris taakalinga kucitewo nkusu. Falawo wakalinga kubonwa ayi ngumwanaakwe Ra, alimwi mwanaakwe wakwiiya ndyaakafwa cakatondeshabo patuba ayi Ra alimwi a Falawo tabakalinga kucitewo nkusu.
(Kulonga 12:14-16) “‘Mulyeelete kunoosekelela bushiku ubu kwaamba ayi mwiibaluke ncendacita nebo neYehova. Mukanoosekelela amyaaka yoonse ili kunembo. 15 Yehova wakaamba ayi, “Munshiku shili shosanwe ashobilo, tamweelete kulya shinkwa, sombibo cimaande. Pabushiku butaanshi munshiku ishi, mulyeelete kukusha cimena coonse mumaandaanu mukwiinga uyo woonse weshi akalye shinkwa munshiku shosanwe ashobilo ishi, ulaakukushikwa mubantu bangu bene Isilaeli. 16 Pabushiku butaanshi alimwi apabushiku bwasanu ashobilo, mulyeelete kubungana ayi munambile. Taaku weelete kusebensa panshiku ishi, sombi calo cakulya inga mwabamba.
it-1-E 504 pala. 1
Mabungano
Cintu cilibetele cakalinga kucitika ‘pamabungano asalalite’ aya ncakwaamba ayi bantu tabakalinga kusebensa ncito iyumu. Kucakubonenaako, inshiku shitaanshi alimwi ashiinku sha namba 7 sha Kusekelela kwa Kulya Cimaande shakalinga nshiku sha ‘mabungano asalalite.’ Kulansha kunshinku ishi Yehova wakaamba ayi: “Taaku weelete kusebensa panshiku ishi, sombi calo cakulya inga mwabamba.” (Kulo. 12:15, 16) Nacibi boobo, na cashika ciindi ca ‘mabungano asalalite,’ bapailishi bakalinga kubenga milambu kuli Yehova. (Lefi 23:37, 38) Cakutatoonsha taaku mulawo ngobakalinga kupwaya kwiinda mukusebensa ncito sha bushiku abushiku. Ici tacakalinga ciindi cakukalabo, sombi cakalinga ciindi cakubikila maano kushintu shakumushimu. Nsondo iliyoonse pabushiku bwakookesha, bantu bakalinga kubungana pomwi kwaamba ayi balambile akwiishikwa. Maswi akwe Lesa akalinga kubelengwa akusansululwa, bweenka mbocakesa mukuba muma sunagogi. (Mili. 15:21) Nabi kwaamba ayi bantu tabakalinga kusebensa ncito shiyumu pabushiku bwakookesha na panshiku sha ‘mabungano asalalite,’ bakalinga kulyaaba kukupaila akukutumana kuyeeya pa Mulengi wabo alimwi akuyanda kwakwe.—Amubone mutwi waamba ayi ASSEMBLY mu Insight.
Kubelenga Baibo: (Kulonga 12:1-20)