Mwa Kuteakenya Mashikulu a Kunena ku Meso a Kipwilo
MPANGIKO ya Masomo a Mwingilo wa Kiteokratike iteakanibwanga mwanda wa kipwilo kyonso kituntulu kimwene’mo. Myanda mikwabo ya mvubu inenwanga ne ku kupwila kukwabo kwa pa kipwilo, ku kubungakana ne ku bitango. Shi abakupe kipindi kya kupityija ku mpangiko imo pa ino, yuka’mba abakutwika kiselwa kilēma. Mutumibwa Polo wāsoñenye Temote, mutadi mwine Kidishitu, amba ate kyaba kyonso mutyima ku bufundiji bwandi. (1 Tem. 4:16) Boba bāyanga kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu betūdilanga’ko kitatyi kilēme—bamo beelela’ko bya binebine—pa kutanwa’ko mwanda wa kwiya kulonda bufundiji bwa myanda ikwatañene na kipwano kyobapwene na Leza. Bine, kupāna buno bufundiji i madyese makatampe bya binebine! Ino i muswelo’ka okokeja kukwatakanya biyampe ano madyese?
Myanda Mikatampe ya mu Butangi bwa Bible
Kino kipindi kya ku masomo i kimanine pa butangi bwa Bible butūdilwe’ko mu mwine yenga’wa. Muneni ufwaninwe kwimanina bininge pa kulombola muswelo witutala ino myanda dyalelo. Nehemia 8:8 witulombola amba Ezela ne bapwani nandi bātangile Kinenwa kya Leza pa kitango kya bantu, bēkishintulula, ‘bāleta buluji bwakyo,’ ne kwivwanija’kyo bantu. Kupityija myanda mikatampe ya mu Bible kukupanga nobe mukenga wa kulonga mobālongele abo.
Ino i muswelo’ka ofwaninwe kuteakanya kino kipindi? Shi bibwanika, tanga bidi kipindi kya Bible kyobakupele yenga umo nansha mayenga mavule kumeso. Kupwa ela milafwe ku kipwilo kyenu ne ku bisakibwa byakyo. Tūla’byo mu milombelo. Le i madingi’ka, i bimfwa’ka, ne i misoñanya’ka idi mu kino kipindi kya Kinenwa kya Leza ikwatañene na bine bisakibwa’bi?
I kipite buya kulonga’po bukimbi. Lelo dishike ditelwa bu Watchtower Library, nansha Index des publications de la Société Watch Tower mu ludimi loivwana? Shi bidi’mo, ingidija’byo biyampe. Kukimba milangwe ilupwilwe kala mu mabuku isambila pa mavese otongele kwimanina’po, kukakutanija milangwe mikwabo itōkeja mwanda, nshintulwilo ya kufikidila kwa bupolofeto, bubandaudi bwa bisonekwa bimobimo bisambila padi Yehova, nansha bushintuludi bwa misoñanya. Kokolwa kukimba kunena myanda mivulevule. Imanina pa mavese abala-anga otongele. I kipite buya kwisambila pa mavese matyetye ao’ko mashintululwe biyampe shē.
Uno obe mwisambo ukokeja ne kukulomba kwipangula bemvwaniki balombole muswelo obamwena kamweno mu butangi bwa Bible bwa ku yenga. Le i myanda’ka yobatene’mo ikebakwasha mu kifundwa kya kasuku ne kya kisaka, mu mwingilo ne mu būmi bwabo bwa bukile bukya? I ngikadilo’ka ya Yehova yāmwekele patōka mu kipwano kyandi na bantu ne na mizo kampanda? I myanda’ka yefundile bemvwaniki yakomeje lwitabijo lwabo ne kwibapa mutyima wa kufwija’ko Yehova? Kokeja bininge pa bintu bidyambakane. Ino nena ukoma buluji ne mvubu ya myanda yotongele.
Dishikulu dya Bufundiji
Dino dishikulu dimaninanga pa myanda ilupwilwe kala, kimfwa kishinte kya mu Kiteba kya Mulami nansha kya mu Amkeni! nansha kipindi kampanda kya mu dibuku. Pavule pene myanda iletwa, mivule ikalanga ikoma kupityija mu kitatyi kyobaletele. Penepo ufwaninwe kupityija namani kino kipindi? I pamo bwa mufundiji, ke pamopo bwa muntu usekununa myanda bitupu. Mwanda mutadi unenwe kwikala “muyūke kufundija.”—1 Tem. 3:2.
Shilula kwiteakanya kobe na kwifunda bidi myanda ikupelwe. Tala bisonekwa. Languluka’po. Wielele’ko kulonga bino byonso senene kumeso kwa difuku dya kunena dishikulu dyobe. Yuka amba banabetu nabo bakankamikwanga kutanga kumeso kwa kitatyi myanda ikemanina’po dishikulu. Nanshi mwingilo obe ke kupituluka’po nansha kwipipija myanda bitupu, mhm, ino i kulombola mwa kwingidijija’yo. Ingidija bipindi bifwaninwe bya myanda’ya mwanda wa kipwilo kimwene’mo bya binebine.
Mwana ne mwana udi na bumuntu bwandi, ne bipwilo nabyo mo monka, kimo ne kimo kidi na tukenda twakyo bwa pala. Mbutwile uyukile kufundija biyampe kapangapo’nka mwana madingi a mwa kwikadila na bantu kete, mhm. Ino ulangulukanga nandi. Uta mutyima ku bumuntu bwandi ne ku myanda yawikonda nayo. Ne bafundiji ba mu kipwilo nabo monka na monka, baloñanga buninge bwa kutenga ku bisakibwa bya kisumpi kya bantu bobasapwila. Inoko mufundiji uyukile kusansanya ukepuka kuleta bimfwa bikokeja kutapa ku mutyima wa muntu kampanda mu bemvwaniki. Ino ukatela byabuyabuya bimwenwa’mo kala bu bipa bilupuka mu kunangila mu dishinda dya Yehova ne ukalupwila patōka madingi a mu Bisonekwa akwasha kipwilo kiyuke kunekenya senene makambakano akyo.
Bufundiji buyampe buteñanga mityima ya bemvwaniki. Kino kekilombepo enka kunena myanda bitupu, ino i ne kutamija mutyima wa kukwata’yo na mutyika. Kilomba ne kulangila bya binebine bene bafundijibwa. Bakumbi ba ku mushipiditu bafwaninwe kuyuka luombe. Shi bine bayukile biyampe makambakano ekonda nao bantu beshileshile, nabya bakanena mu muswelo ukankamika, na kwibevwana, kwibakwatyilwa lusa, ne kwitūla pa kyaba kyabo.
Dishikulu dinenwe kwikala na kitungo kishilakane, mo muyukile baneni balumbuluke. Milangwe ifwaninwe kunenwa mu muswelo ulupwila myanda mikatampe patōka mwa kwiivulukila. Bemvwaniki bafwaninwe kuboya’mo milangwe ya kamweno yobakengidija mu būmi bwabo.
Kupwila kwa Mingilo
Shi upityija dishikulu dimanine pa kishinte kya mu Mwingilo Wetu wa Bulopwe i nabya’ko bidi. Mu dino dishikulu bakakulomba divule kunena myanda yonso ku meso a bemvwaniki pa kyaba kya kutonga’nka myanda mifwaninwe mpata kete. Kwasha bemvwaniki balanguluke pa bisonekwa bimanine’po madingi ne madingi obaletele. (Tet. 1:9) Kitatyi i kitungwe kala, kadi divule kekudipo muswelo wa kubweja’mo myanda mikwabo.
Pakwabo, bakokeja kukunena kupityija myanda keidi na kishinte nansha kimo mu Mwingilo Wetu wa Bulopwe. Bakokeja kukutuma ku kishinte kya mu Kiteba kya Mulami nansha kukupa myanda milembwe kala mu kīpi. Ino byodi mufundiji, i abe wa kutala bisakibwa bya kipwilo bikwatañene na myanda ikupelwe. Kekubulwe padi ukaleta kyelekejo kīpi akyo’ko kitenga pa mwanda nansha kusekununa mwanda mushikate walongekele. Yuka amba kiselwa kyobe ke’nkapo kwisambila pa mwanda’wa, mhm, ino i ne kwiunena mu muswelo ukwasha kipwilo kingile mwingilo witupelwe mu Kinenwa kya Leza kadi kikale ne na nsangaji ya kwingila’o.—Bil. 20:20, 21.
Kitatyi kyoteakanya kipindi kyobe, langa ngikadilo idi’mo bantu babundile kipwilo kyenu. Wibafwije’ko pangala pa bintu biyampe byobalonga kala. Lelo kulonda kobakalonda madingi aletelwe mu kishinte kukatamija namani bwino bwabo ne kuvudija nsangaji yabo mu mwingilo?
Lelo mwisambo obe ulomba kya kumwena’ko nansha bwipangudi? Shi bikekala’ko, nankyo bifwaninwe kuteakanibwa kitatyi kilampe kumeso. Eyo, i kipēla mpata kunena mwanetu kampanda akateakanye’kyo, ino uno mulongelo ke ponsopo poulupulanga bipa biyampe. O mwanda shi bibwanika, pitulukai mu kya kumwena’ko nansha mu bwipangudi kumeso kwa difuku dya kupwila. Jingulula biyampe amba kino kipindi kya mu mwisambo obe nakyo kikanenwa mu muswelo ukoma bya binebine bulombodi buletelwe.
Kubungakana ne Bitango
Batutu batamija ngikadilo milumbuluke ya ku mushipiditu kadi bekala baneni ne bafundiji bafundija na bwino ku meso a bantu, bakokeja mwenda mafuku kupityija bipindi ku kubungakana ne ku bitango. Na bubine, ino i mikenga ya pa bula ipānwa’mo bufundiji bwa kiteokratike. Kino kipindi kikokeja kwiya bu dishikulu dya kutanga, bu mwadijo, bu misoñanya ya mwa kupityijija drame imanine pa Bible pamo ne ñeni ya kuboila’ko dyalelo, pakwabo i musango’tu umo wa bulombodi. Shi nobe abakupe madyese a kulunga kuboko ku ino mpangiko, wifunde bya binebine myanda yobakupele. Pituluka’mo divule kufika enka ne byokajingulula mvubu yayo.
Boba bapebwanga mashikulu a kutanga batañanga’o onso kishima ne kishima. Kebashintanga’mopo bishima nansha kusendulula myanda yobebapele. Ino befundanga’o mwa kujingulwila myanda mikatampe idi’mo ne muswelo oikele kuvungululwa. Beibidijanga kutanga’mo na diwi ditunduke enka ne byobabwanya kunena dishikulu na kukoma buluji senene, na buzanzamuke, na kyanga, na kulupula malango, na kusumininwa, na kikulupiji, pamo ne mukungwilo wa diwi ne bukomo bodivwanikwa biyampe na bantu bavule.
Batutu bapebwa mashikulu a myadijo badi na kiselwa kya kuvungulula myanda yabo na kulonda bininge myadijo ibapelwe. Muneni kakatangepo binenwa bidi pa mwadijo nansha kuteakanya’o bu dishikulu dya kutanga, ino ufwaninwe kunena myanda itamba ku mutyima. I kipite buya kulonda kitatyi kitungilwe pa mwadijo mwa kulombwela patōka myanda mikatampe idi’po. Muneni ufwaninwe kwingidija biyampe milangwe ne bisonekwa bitūdilwe munshi mwa myanda mikatampe. Kafwaninwepo kubweja’mo myanda ya aye mwine ne kufundula myanda iletelwe kala pa mwadijo. Inoko Kinenwa kya Leza kyo kitako kine pemanine bufundiji bonso. Kiselwa kya bakulumpe bene Kidishitu i ‘kusapula kinenwa.’ (2 Tem. 4:1, 2) Nanshi muneni ufwaninwe kuta mutyima mpata ku bisonekwa bidi pa mwadijo—kulanguluka’po ne kulombola mvubu yabyo.
Kokatundulula
Lelo udi mu kipwilo mobakupanga mikenga mivule ya kunena bipindi? Lelo ukokeja kwibipityija biyampe namani abyo byonso? Kokateakanya bipindi byobe bya nzovu wimene kolamba bulembe.
Mashikulu amwena’mo kipwilo bya binebine alombanga kulanga’po mobifwaninwe kumeso kwa kitatyi. Nanshi i biyampe wikale na kibidiji kya kutanga myanda kinondanonda na pobakupa kipindi’pa. Kino kikakupa muswelo wa kulanguluka’po ponso poenda ku mingilo mikwabo. Mafuku, pakwabo mayenga, kumeso kwa kukanena dishikulu dyobe, ukokeja kwivwana banena bintu bya kukukwasha uyuke muswelo mulumbuluke wa kwingidija myanda yobe. Kukokeja’nka ne kumweka bintu kampanda bilombola amba myanda’ya ikidi na mvubu. Eyo, kutanga ne kulanguluka pa kipindi kyobe kinondanonda na potambula’kyo kuselanga kitatyi, ino kino ke kitatyipo kijimina bitupu. Ku mfulo shi ubashikata kovungulula myanda idi pa mwadijo, bine ukangula bipa biyampe bitamba ku kulanguluka kowalangulukile biyampe kumeso kwa kitatyi. Kuteakanya bipindi uno muswelo kukakutūkija mutyima oselanga kūlu kadi kukakukwasha upityije myanda mu muswelo mufwaninwe, utenga ku mityima ya bantu badi mu kipwilo.
Wivwane ukwate na mutyika kyabuntu kyobakupele mu mpangiko ya Yehova ya kufundija bantu bandi, nankyo ubamulēmeka kadi ukekala dyese dikatampe ku bonso bamuswele.—Is. 54:13; Loma 12:6-8.