Tukimbei Busengi Kudi Yehova

1. Lombola ngikadilo yādi’mo Bayuda bamisungi.

TOMPA kufwatakanya mwēivwanine Bayuda bamisungi mu Babiloni. Bāmwene yabo ntanda yonakanibwa. Bāselelwe mu yabo ntanda ne kutumwa mu ntanda-bene pa mwanda wa bubi bwabo ne bwa bakulutuba babo. (2 Bi. 36:​15, 16, 20, 21) Shako, bamisungi mu Babiloni bādi’ko na bwanapabo kampanda bwa kwingila mingilo yabo ya difuku ne difuku. (Yel. 29:​4-7) Inoko būmi kebwādipo bupēla, kadi ke būmipo bobātongele kwikala nabo. Le bēivwene namani pa ngikadilo yobādi’mo? Tala byānenene Muyuda umo musungi wa kikōkeji, amba: “Twashikete dya ku minonga ya Babiloni. Twadi ketudila potwavulukile Ziona.” (Ñim. 137:1) Bano bamisungi batyumukwe mityima bādi basakilwa busengi. Ino le i kwepi kobādi babwanya kwibutana?

2-3. (a) Le Yehova wālongēle Bayuda bamisungi bika? (b) Le i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

² Yehova i “Leza wa kusenga konso.” (2 Ko. 1:3) Byadi Leza wa buswe, usangelanga kusenga boba bonso bamufwena. Yehova wāyukile amba misungi imo iketabija bulemununi bwandi ne kujokela kwadi. (Isa. 59:20) O mwanda myaka 100 ne kupita kumeso kwa Bayuda kuselwa bu misungi, Yehova wāpele mupolofeto Isaya bukomo bwa mushipiditu mwanda wa kulemba mukanda uselele dijina dyandi. Le mukanda wa Isaya wādi wa kwibakwasha namani? Isaya unena’mba: “‘Sengai, sengai bantu bami,’ i Leza wenu unena.” (Isa. 40:1) Bine, Yehova wāsengele Bayuda bamisungi kupityila ku mukanda wa Isaya.

³ Netu tusakilwanga busengi kitatyi ne kitatyi pamo’nka bwa bano Bayuda bamisungi. Mu kino kishinte, tusa kwisambila’mo pa miswelo isatu yāsengele’mo Yehova bamisungi: (1) Wālaile kulekela boba besāsa, (2) wāpele bantu bandi lukulupilo, ne (3) wēbakweshe batalule moyo. Potwisambila pa ino myanda, tutalei mwitusengelanga Yehova mu muswelo umo onka ne dyalelo.

YEHOVA WITULEKELANGA NA LUSA

4. Le Yehova wēlombwele namani amba i Leza wa lusa? (Isaya 55:7)

⁴ Yehova i “Tata wa lusa lukatampe.” (2 Ko. 1:3) Wālombwele ino ngikadila kitatyi kyaālaile kulekela misungi isāsa. (Tanga Isaya 55:7.) Wānenene amba: “Nkakwivwanina lusa na buswe bwa ndamatyidile bwa nyeke.” (Isa. 54:8) Le Yehova wādi wa kulombola namani lusa lwandi? Nansha Bayuda mu kikonge byobādi ba kususuka na makambakano alupuka ku bilongwa byabo, Yehova wālaile amba kebakashalapo nyeke mu Babiloni. Bādi ba kulonga mu bumisungi kitatyi’tu kampanda kitungwe. (Isa. 40:2) Bine, bino binenwa byāsengele ne kukulupija misungi yēsāshile!

5. Mwanda waka tudi na bubinga buvule bwa kufwijija’ko Yehova pa lusa lwandi kutabuka Bayuda bamisungi?

⁵ Le kino kitufundija bika? Kitufundija’mba Yehova usakanga kulekela bengidi bandi bya binebine. Dyalelo tudi na bubinga buvule bwa kufwijija’ko Yehova pa lulekelo lwandi kutabuka Bayuda bamisungi. Mwanda waka? Mwanda tuyukile byobya bilongele Yehova pa kwitulekela bubi bwetu. Myaka tutwa na tutwa pa kupita’po na pānenene Isaya bupolofeto, Yehova wātumine wandi Mwana muswedibwe pano pa ntanda mwanda wa kupāna būmi bwandi pa mwanda wa banonga-bibi bonso besāsa. Kino kitapwa i kilengeje bubi bwetu “bujimankanibwe”—butalulwe lonso. (Bil. 3:19; Isa. 1:18; Ef. 1:7) Bine, twingidilanga Leza wa lusa!

6. Le i muswelo’ka otubwanya kumwena mu kulangulukila pa lusa lwa Yehova? (Tala ne kifwatulo.)

⁶ Binenwa bya Yehova bya ku bukomo bwa mushipiditu bidi mu Isaya 55:​7, bibwanya kwitusenga shi twikondanga na milangwe ya kwitopeka. Bamo motudi babwanya kwendelela kwitopeka pa bilubo byobalongele mafuku kunyuma, nansha shi pano ke besāse. Tubwanya kwikonda na ino milangwe nakampata shi tukisusukanga na bipa bibi bilupukile ku bilubo byetu. Inoko, shi ketudi besāse bubi bwetu ne kulemununa mwiendelejo wetu, tukulupilei amba Yehova ke mwitulekele. Kadi shi Yehova wetulekela, ukwatanga butyibi bwa kuleka kuvuluka monka bubi bwetu. (Dingakanya na Yelemia 31:34.) Nanshi, shi Yehova kavulukangapo bubi botwalongele mafuku kunyuma, netu ketufwaninwepo kwendelela kwibuvuluka. Kya mvubu kudi Yehova i byotulonga pano, ke bilubopo byotwalongele mafuku kunyuma. (Ezk. 33:​14-16) Kadi panopano ponka, Tata wetu wa lusa lukatampe usa kwitunyongolola ku makambakano alupukile ku bilubo byetu.

7. Le i bika bibwanya kwitulengeja tukimbe bukwashi shi tufile bubi?

⁷ Le i bika byotufwaninwe kulonga shi mutyima wa mundamunda witutopekanga pa mwanda wa bubi bukatampe botufile? Bible witukankamika tukimbe bukwashi ku bakulumpe. (Yak. 5:​14, 15) Inoko bibwanya kwikala bikomo kwitabija kilubo kyetu. Nansha nankyo, tukakimba bukwashi ku bano bana-balume ba kikōkeji shi tudi na mutyima wa kwisāsa, ne kuvuluka’mba Yehova pamo ne bano bana-balume batongele mwanda wa kwitukwasha baketwivwanina lusa ne kwitukwasha na buswe. Tala lusa lwa Yehova molwasengēle tutu umo witwa bu Arthur,a mwine wadi utopekwa bininge na mutyima wandi wa mundamunda. Arthur unena’mba: “Natadile porno mu bula bwa mwaka mutuntulu. Ino pa kupwa kwivwana mwisambo wadi wisambila pa mutyima wa mundamunda, nasabile bubi bwami kudi wami mukaji ne ku bakulumpe. Pa kupwa’tu kulonga namino, natūkijibwe mutyima. Inoko naendelele kwitopeka pa byonalongele. Bakulumpe bamvulwije amba Yehova kangelelepo. Aye witulemununanga mwanda witusenswe. Binenwa byabo bya kanye byantengele bininge ku mutyima ne kunkwasha ngivwanije amba Yehova i mundekele.” Pesambwa pano, Arthur i pania kadi mwingidi wa mingilo. Bine, bisenga’po mutyima kashā kuyuka’mba Yehova witufwilanga lusa shi tubesāsa!

YEHOVA WITUPANGA LUKULUPILO

8. (a) Le Yehova wāpele misungi lukulupilo’ka? (b) Le kukwatañana na Isaya 40:​29-31, luno lukulupilo lwādi lwa kukwasha namani bano Bayuda bēsāshile?

⁸ Mungya mumweno wa bu muntu, Bayuda bamisungi kebādipo babwanya kujokela nansha dimo mu yabo ntanda. Umbikalo wa Ntanda wa Babiloni kewādipo ulekelela bantu bobādi bakwata bu misungi. (Isa. 14:17) Inoko Yehova wāpele bantu bandi lukulupilo. Wālaile kunyongolola bantu bandi, kadi kekwādipo kintu nansha kimo kyādi kibwanya kumukankaja. (Isa. 44:26; 55:12) Ku meso a Yehova, Babiloni wādi pamo’nka bwa luvumbi. (Isa. 40:15) Shi ubapūja pa luvumbi, lujimankananga. Le luno lukulupilo lwādi lwa kukwasha namani misungi? Lwādi lwa kwibasenga. Inoko kelwādipo lwa kwimanina’nka papo. Isaya wālembele amba: “Boba bakulupile mudi Yehova bakamona monka bukomo.” (Tanga Isaya 40:​29-31.) Bine, luno lukulupilo lwādi lwa kwibatūkija mutyima; bādi ba kulelemba “na mapapa pamo bwa mikebo.”

9. Le Bayuda bādi na bubinga’ka bwa kukulupidila milao ya Yehova?

⁹ Kadi Yehova wāpele misungi bubinga bwa kukulupidila milao yandi. Namani? Langulukila pa bupolofeto bwādi ke bufikidile kala. Bāyukile amba Ashidia wānekenye bulopwe bwa kungala bwa Isalela ne kuselela bantu mu bu misungi. (Isa. 8:4) Bāmwene bene Babiloni bonakanya Yelusalema ne kusela bekadi bandi bu misungi. (Isa. 39:​5-7) Bāmwene pāsabilwe Mulopwe Zedekia meso ne kuselelwa ku Babiloni. (Yel. 39:7; Ezk. 12:​12, 13) Byonso byālaile Yehova byāfikidile. (Isa. 42:9; 46:10) Bine, bino byonso byāningije lwitabijo lwabo lwa amba mulao wa Yehova wa kunyongololwa kwabo nao usa kufikidila!

10. Le i bika bibwanya kwitukwasha twikale nyeke na lukulupilo lukomo mu ano mafuku a mfulo?

¹⁰ Le kino kitufundija bika? Kitufundija’mba kitatyi kyotutyumukwa mutyima, lukulupilo lubwanya kwitusenga ne kwitukwasha tumone monka bukomo. Tudi mu bitatyi bya makambakano kadi balwana bamo bakomo balwanga netu. Inoko, ketufwaninwepo kutyumukwa mutyima. Yehova i mwitupe lukulupilo lwa kutendelwa lwa būmi bwa nyeke mu ndoe ne mutyima-ntenke. Tufwaninwe kulama nyeke luno lukulupilo mu ñeni ne mu mutyima wetu. Shi bitupu, lukulupilo lwetu lubwanya kwikala pamo bwa mu ntanda mulumbuluke kemumwekapo biyampe pa mwanda wa dikalashi dya pa dididisha didi na butyafu dyotutadila’po. Le i muswelo’ka otubwanya “kukundula dikalashi dya pa dididisha,” ko kunena’mba kulama nyeke lukulupilo lwetu lukomo mu ñeni yetu? I na kwitūdila’ko kyaba ne kyaba kitatyi kya kulangulukila pa motukekadila na būmi bulumbuluke mu ntanda mipya. Tubwanya kutanga bishinte, kutala mavideo, ne kuteja ñimbo īsambila pa lukulupilo lwetu. Kadi tubwanya kusapwila Yehova mu milombelo bintu byonso byotutengēle na kipyupyu kwimwena bifikidila mu Paladisa.

11. Le i bika bikwashanga kaka umo wikonda na misongo keipu amone monka bukomo?

¹¹ Tala lukulupilo molukwashishanga ne kukomeja kaka umo witwa bu Joy, mwine wikonda na misongo keipu. Unena’mba: “Kitatyi kyontyumukwa mutyima, nsapwilanga Yehova moneivwanina na kukulupila’mba ungivwananga. Yehova nandi unondololanga na kumpa ‘bukomo butabukile bwikalanga na bantu.’” (2 Ko. 4:7) Kadi Joy ulangulukilanga pa mwakekadila mu ntanda mipya, mwine kemukekalapo mwikadi nansha umo “ukanena’mba: ‘Nabela.’” (Isa. 33:24) Shi netu tusapwile Yehova motwiivwanina ne kulangulukila pa lukulupilo lwetu, tukamona monka bukomo.

12. Le i bubinga’ka botudi nabo bwa kukulupidila milao ya Yehova? (Tala ne kifwatulo.)

¹² Monka mwālongedile’byo Yehova na misungi, netu i mwitupe bubinga buvule bwa kukulupidila milao yandi. Langulukila pa bupolofeto botumona bufikidila. Kimfwa, tumonanga Umbikalo wa Ntanda wa Angeletele-Amerika mwine udi na “kipindi kimo kikomo, kipindi kikwabo nakyo kyampikwa bukomo.” (Dan. 2:​42, 43) Kadi twivwananga myanda ya “kutenkana kwa ntanda byadi koku kebidi koku,” ne kadi tusapulanga myanda miyampe “ku mizo yonso.” (Mat. 24:​7, 14) Buno bupolofeto pamo ne bukwabo buvule, bukomejanga lwitabijo lwetu lwa amba milao yonso isenga itulaile Yehova isa kufikidila.

YEHOVA WITUKWASHANGA TUTALULE MOYO

13. (a) Le i bikoleja’ka byādi bibwanya kwikonda na Bayuda mu kitatyi kya kunyongololwa kwabo? (b) Le mungya Isaya 41:​10-13, Yehova wāsengele namani Bayuda bamisungi?

¹³ Nansha Yehova byaāsengele misungi na lukulupilo lwa kutendelwa, wāyukile amba babwanya kwikonda na bikoleja mu kitatyi kya kunyongololwa kwabo. Yehova wālaile amba dya ku mfulo kwa bu misungi bwa Bayuda, mulopwe mukomo ukatamba bulwi mizo ijokolokele Babiloni ne kwiinekenya, kupwa katambe Babiloni bulwi. (Isa. 41:​2-5) Lelo Bayuda bādi banenwe kukwatwa moyo? Aa. Yehova wāsengele bantu bandi kumeso kwa kitatyi na kunena’mba: “Kokakwatwa moyo, mwanda ngidi nobe. Kokazumbija mutyima, mwanda ami ne Leza obe.” (Tanga Isaya 41:​10-13.) Le wādi usaka kunena bika paānene amba “ami ne Leza obe”? Kādipo uvuluja Bayuda bamutōte mwanda bādi bamutōta kala. Ino wādi wibavuluja’mba ukidi nyeke ku wabo mutamba.—Ñim. 118:6.

14. Le i bika bikwabo byālongele Yehova mwanda wa kukwasha misungi italule moyo?

¹⁴ Kadi Yehova wākweshe misungi italule moyo na kwiivuluja’mba udi na bukomo ne buyuki bwampikwa mfulo. Wānenene Bayuda bamisungi batale mūlu mudi ñenyenye. Wēbalombwele amba aye ye wāpangile ñenyenye, ne amba uyukile dijina dya luñenyenye ne luñenyenye. (Isa. 40:​25-28) Bine, shi Yehova uyukile dijina dya luñenyenye ne luñenyenye, nanshi uyukile dijina dya mwingidi wandi yense! Kadi shi Yehova udi na bukomo bwa kupanga ñenyenye, nanshi udi ne na bukomo bwa kukwasha bengidi bandi. Bine, Bayuda bamisungi kebādipo na bubinga bwa kwikadila na malangalanga nansha kukwatwa moyo.

15. Le Yehova wāteakenye namani Bayuda bamisungi ku bintu byādi bibatengēle?

¹⁵ Kadi Yehova wāteakenye bantu bandi ku bintu byādi bibatengēle. Leza wāsapwidile bantu bandi ku ngalwilo kwa mukanda wa Isaya amba: “Katwelei mu byumba byenu bya munda, kadi shitai bibelo byenu. Fyamai kitatyi kityetye kufika ne bipita bukalabale.” (Isa. 26:20) Bimweka bu kino kisonekwa kyāfikidile dibajinji kitatyi kyobānekenye Babiloni kudi Mulopwe Kilusa. Mwifundi umo wa mānga wa pa kala Mungidiki unena’mba pātwelele Kilusa mu Babiloni, “wāsoñenye [basola bandi] kwipaya muntu yense obatana panja pa bibelo.” Langa’po mwādi mubwanya kutūyukila bekadi ba mu Babiloni! Inoko Bayuda bamisungi ye bano bāpandile mwanda bākōkele bulombodi bwa Yehova.

16. Mwanda waka ketufwaninwepo kuzumbija mutyima bininge pa bitutengēle kumeso? (Tala ne kifwatulo.)

¹⁶ Le kino kitufundija bika? Panopano ponka tusa kutanwa na kyamalwa kikatampe kekyatene kashā muzo wa muntu. Pokisa kushilula, bantu mu kikonge basa kuvutakanibwa ñeni ne kukwatwa moyo. Inoko bantu ba Yehova kebakazakalapo. Tuyukile amba Yehova i Leza wetu. Tukemana na kikulupiji kyonso koku tuyukile amba “kunyongololwa [kwetu] kubafwena pabwipi.” (Luka 21:28) Nansha ke kitatyi kiketutamba mizo mīkutyile mu bumo, batwe tukemanija nshinkidingi. Yehova uketukinga kupityila ku bamwikeulu bandi ne ku bulombodi bwa kwitupandija bwakaleta. Le buno bulombodi buketupebwa namani? Tutengelei kīya na mbwa ku kanwa. Inoko tubwanya kukatambula buno bulombodi kupityila ku bipwilo byetu. Mu muswelo kampanda, bipwilo byetu bibwanya kukekala bu ‘byumba byetu bya munda,’ mwine motukakingwa. Le i muswelo’ka otubwanya kwiteakanya ku bitutengēle kumeso? Tufwaninwe kupwana na batutu ne bakaka, kukōkela na mutyima umo bulombodi botupebwa na bulongolodi bwa Yehova, ne kukulupila’mba Yehova uludikanga bulongolodi bwetu.—Bah. 10:​24, 25; 13:17.

17. Le i muswelo’ka obwanya kukimba busengi kudi Yehova?

¹⁷ Nansha būmi byokebwādipo bupēla mu Babiloni, Yehova wāpele Bayuda bamisungi busengi bobādi basakilwa. Bino byo byaketulongela ne batwe. Nanshi, nansha shi ubatanwa na makambakano’ka mu mafuku āya kumeso, endelela kukimba busengi kudi Yehova. Kulupila mu lusa lwandi lukatampe. Ikala nyeke na lukulupilo lukomo. Kadi vuluka’mba Yehova byadi Leza obe, kekudipo kyokwatyilwa moyo.