Ngondo wa 11
Dinayi dia 1/11
Muananyi, wikale ne meji, usankishe mutshima wanyi, bua mmanye mua kuitaba kudi muntu udi umpenda.—Nsu. 27:11.
Bilondeshile Satana, bantu bonso badi benzela Yehowa mudimu anu bua kupeta bintu. (Yobo 2:4, 5) Satana mmushintulukaku katshia wamba mêyi aa anyi? Tòo. Pavuabu bipate Satana mu diulu, batshivua anu bamubikila ne: ‘mubandi wa bana betu, udi ubabanda munya ne butuku kumpala kua Nzambi wetu!’ (Buak. 12:10) Satana utshidi anu wamba ne: bantu badi batendelela Nzambi anu bua kupeta masanka. Udi usanka bua kutumona tubenga bukenji bua Nzambi bua kukokesha ne tulekela kumuenzela mudimu. Paudi mu lutatu ukenga, teta kufuanyikija bualu budi kabuyi bumueneka ebu mu lungenyi luebe. Satana ne bademon badi ku luabu luseke, batangile, bakufunkuna minu muudi uluangana, bamba ne: papitabi neutshioke. Ku lukuabu luseke kudi Yehowa, Mukalenge wetu Yezu Kristo, bela manyi bakadi babishibue, ne binunu bia banjelu. Badi pabu bamona muudi udienzeja, kadi badi bakuela mbila bua kukukolesha. Badi basanka bua kumona ne: udi mukumbane bua kunanukila ne kushala ne lulamatu kudi Yehowa. Pashishe udi umvua Yehowa ukuambila mêyi a mu mvese wa dituku dia lelu aa. w16.04 2:8, 9
Ditanu dia 2/11
Angata muntu umue anyi babidi.—Mat. 18:16.
Tshilumbu tshiotshi tshijike pankatshi pebe ne muanenu, udi “mumupingaje mu njila.” Kadi anu paudi uyukila nende misangu ya bungi ne kakuyi anu ditalala pankatshi penu, ke wewe kushisha kuambila bakulu tshilumbu etshi. Mu nsombelu ya bungi, kabitu anu bilomba kulonda bidia bionso bisatu bidi mu Matayi 18:15-17 to. Ebu mbualu budi bukolesha. Bua tshinyi tudi tuamba nanku? Bualu mu nsombelu ya bungi, muenji wa bubi utu witaba tshilema tshiende ne wakaja malu, nunku kabiena bilomba bua kuipatshibuaye mu tshisumbu to. Nunku, muntu uvuabu banyingalaje udi ne bua kufuila muanabu luse bua kuikala nende mu ditalala. Nunku bidi bimueneka patoke mu mubelu wa Yezu ne: kabiena bikengela kuya kudi bakulu ne lukasa to. Tudi ne bua kuambila bakulu anu tuetu bamane kulonda bidia bibidi bia kumpala ne koku tshijadiki tshidi tshileja ne: nkuenzeke bualu kampanda bubi. w16.05 1:15, 16
Disambombo dia 3/11
Kabena ba pa buloba.—Yone 17:16.
Tudi ne bua kubenga kubuelakana mu malu a pa buloba bua kutua Bukalenge bua Nzambi mpanda. Ke bualu kayi tudi ne kondo ka muoyo kimpe patudi tuyisha ne: anu Bukalenge bua Nzambi ke buajikija ntatu ya bantu. Bualu bukuabu, bishilangane ne bitendelelu bia dishima bitu bitapulula benamu padibi bilamata ku luseke kampanda mu malu a tshididi, ntendelelu mulelela udi utulama mu buobumue ne bana betu ba balume ne ba bakaji pa buloba bujima. (1 Pet. 2:17) Bu mutudi tuenda tusemena bikole ku nshikidilu wa bulongolodi bua Satana, netupete lutatu lukole lua kubenga kubuelakana mu malu a tshididi. Lelu, bantu mbadianjile kuikala “kabayi ne lungenyi lua kumvuangana” ne “bena mutu mukole,” ne nebatapuluke kabidi bikole menemene. (2 Tim. 3:3, 4) Kudi bamue bana betu bakadi bapete ntatu pavua malu a tshididi a mu matunga abu mashintuluke diakamue. Ke bualu kayi tudi ne bua kudilongolola ku mpindieu bua kubenga kubuelakana mu malu a pa buloba nansha nsombelu mikole mua kututulukila. w16.04 4:3, 4
Dia lumingu dia 4/11
Tshionso tshidi muntu ukuna, ke tshiapuolaye kabidi.—Gal. 6:7.
Bamue bantu badi bela meji ne: badi mua kuenza tshionso tshidibu basue. Bua tuetu kuangata mapangadika adi asankisha Yehowa, tudi ne bua kukonkonona mikenji ne mêyi manene bitudi tupeta mu Bible ne kubitumikila. Tshilejilu, Bible udi utuambila mushindu udi Nzambi udiumvua bua dienza mudimu ne mashi, nunku tudi tulonda tshidiye wamba. (Gen. 9:4; Bien. 15:28, 29) Tudi mua kulomba Yehowa bua atuambuluishe bua kuangata mapangadika adi amusankisha. Mapangadika etu adi ne buenzeji kutudi. Dipangadika dimpe didi mua kutuambuluisha bua kusemena pabuipi ne Yehowa. Dipangadika dibi didi mua kunyanga bulunda buetu nende. Mapangadika etu adi kabidi ne buenzeji kudi bantu bakuabu. Adi mua kubungamija bana betu anyi kutekesha ditabuja diabu. Adi kabidi mua kukebesha bilumbu munkatshi mua bana betu mu tshisumbu. Nunku, bidi ne mushinga bua tuetu kuangata mapangadika mimpe.—Lomo 14:19. w16.05 3:4, 5
Dimue dia 5/11
Meme ndi Yehowa Nzambi webe, udi ukuyisha bua wewe wikale ne diakalengele.t—Yesh. 48:17.
Yehowa udi usanka patudi “tukuata mudimu bimpe menemene ne dîba [dietu]” bua kuikala ne tshibidilu tshia kubala ne kudilongela Bible ne mikanda yetu. (Ef. 5:15, 16) Mu bulelela, katuena misangu yonso mua kutuma ntema ku biakudia bionso bia mu nyuma bidibu batupesha to. Kadi kudi njiwu idi ilomba bua tuikale ne budimu bua kuyepuka. Nnjiwu kayi ayi? Tuetu katuyi badimuke, tudi mua kuela meji ne: imue mikanda ya mu Bible anyi imue mikanda yetu kayena itutangila to. Tshilejilu, ntshinyi tshitudi mua kuenza tuetu bamone ne: mukanda kampanda wa mu Bible anyi mukanda wetu kampanda udibu bapatule kawena ututangila? Tudiku mua kubala malu adi mu mukanda au lukasa lukasa anyi mene kubenga kuabala anyi? Biobi nanku, tudi mua kudipangisha malu a mushinga adi mua kutuambuluisha. Tudi ne bua kuvuluka ne: malu onso atudi tupetamu adi afumina kudi Yehowa. w16.05 5:5, 6
Dibidi dia 6/11
Muntu yeye musesuke mu njila, kumpala kua yeye kujingulula bualu ebu, nuenu badi bashindame mu nyuma, nukebe bua kupingaja muntu wa nunku mu njila ne meji a bupole.—Gal. 6:1.
Yehowa udi kabidi wenza mudimu ne tshisumbu tshia bena Kristo ne bakulu bua kufumba yonso wa kutudi. Tshilejilu, padi bakulu bamona ne: tudi ne butekete kampanda, badi badienzeja bua kutuambuluisha. Kabatu bafila mibelu mimanyine pa ngenyi yabu to. Kadi, batu basambila Yehowa ne budipuekeshi bua abapeshe bujinguludi ne meji. Pashishe, badi benza makebulula mu Bible ne mu mikanda yetu bua kupeta malu adi mua kutuambuluisha. Tuetu bamanye mudi Yehowa utufumba, nebituambuluishe bua kuikala mu malanda mimpe ne bena Kristo netu. Netumone kabidi bantu ba mu teritware wetu ne balongi betu ba Bible mu mushindu muimpe. Nzambi Kena wenzeja bantu bua kushintuluka to, kadi udi ubaleja mikenji yende mikezuke. Pashishe badi ne bua kusungula nkayabu bua kushintuluka. w16.06 1:13, 14
Disatu dia 7/11
Wewe udi udikebela malu manene, anyi? Kudikebediwu nansha.—Yel. 45:5.
Mupostolo Yone wakadimuija ne: muntu yeye munange bintu bia pa buloba, mmumue ne: “majinga a mubidi, majinga a mêsu, ne didileja bua bintu bia mu nsombelu,” “dinanga dia Tatu kadiena munda muende” to. (1 Yone 2:15, 16) Nunku, tudi ne bua kudikonkonona misangu yonso bua kumona ni tudi banange bintu bia pa buloba. Tudi mua kumona ne: tudi batuadije kukokibua ku dijikija dia lutetuku anyi kudi bantu ne mishindu ya mvuadilu ne ya didilengeja bia mu bulongolodi ebu. Peshi tudi mua kuikala basue kuenza “malu manene” pa kukeba bua kulonga tulasa tutumbuke. Bulongolodi bupiabupia bukadi pabuipi menemene. Nunku, tudi ne bua kuvuluka mêyi a mushinga avua Mose muambe mu Dutelonome 6:4. Tuetu bumvue ne bitabuje ne muoyo mujima ne: ‘Yehowa, Nzambi wetu, udi biende Yehowa umue,’ netumulamate anu yeye nkayende ne netumuenzele mudimu mu mushindu udiye musue.—Eb. 12:28, 29. w16.06 3:14
Dinayi dia 8/11
Tungunukayi ne kukeba Bukalenge [bua Nzambi], nebanusakidile bintu ebi.—Luka 12:31.
Kudi anu bintu bikese patupu bitudi nabi dijinga, kadi bintu bitudi basue kabiena biobi ne ndekelu to. Bidi bimueneka ne: bantu ba bungi ki mbamanye dishilangana didi pankatshi pa bintu bitudi nabi dijinga ne bitudi basue. Dishilangana didi bishi? Bintu “bitudi nabi dijinga” ngebi bitudi ne bua kuikala nabi bua kuikala ne muoyo. Tshilejilu, tudi dijinga ne biakudia, bia kuvuala ne muaba wa kusomba. “Bintu bitudi basue” ngebi bidi bantu bakeba ne: bikale nabi, kadi kabiyi anu ne mushinga menemene bua muoyo to. Muntu udi mu ditunga dipele udi mua kuikala musue tshintu kampanda tshishilangane bikole menemene ne tshidi muntu udi mu ditunga didi ne bubanji musue. Mu amue matunga adi ne bupele, bantu batu basue kupeta telefone, dikalu anyi katupa ka buloba. Mu matunga adi ne bubanji, bantu mbasue kupeta bilamba bia bungi bia mushinga mukole, nzubu munene anyi mashinyi a mushinga mukole menemene. Nansha tuetu basombele muaba kayi anyi bikale ne makuta bungi kayi, tudi mua kutuadija kujinga bua kupeta bintu bia bungi bitudi katuyi nabi dijinga peshi bitudi katuyi mua kukokesha bua kusumba.—Eb. 13:5. w16.07 1:1-3
Ditanu dia 9/11
Kanuikadi nudianjila kulongolola malu bua majinga a mubidi.—Lomo 13:14.
Bantu ba bungi lelu mbadine ne kasuki mu malu a mu nsombelu, ne ki mbamanye majinga abu “a mu nyuma” to. (Mat. 5:3) Kadi badi bafila dîba diabu dia bungi ne makanda abu bua kupeta bintu bia bungi bia mu bulongolodi ebu bidi bikolesha “majinga a mubidi ne majinga a mêsu.” (1 Yone 2:16) Tudi basue bua nyuma wa Nzambi alombole ngelelu wetu wa meji, kadi ki nnyuma wa pa buloba to. Ku butuangaji bua nyuma wende, Yehowa udi utuambuluisha bua kumanya bimpe malu adi enzeka. (1 Kol. 2:12) Kadi tudi ne bua kuikala badimuke. Nansha malu a pa tshibidilu a mu nsombelu adi mua kutubueja mu ditanaji bua kuenzela Yehowa mudimu. (Luka 21:34, 35) Bantu bakuabu badi mua kutuamba ne: tudi batatakane bualu tudi tuitaba ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu wa ndongoluelu eu. (2 Pet. 3:3-7) Kadi katuena mua kubalekela batutekesha mu mikolo to. Tuetu basue bua nyuma wa Nzambi atulombole, tudi ne bua kudisangisha pa tshibidilu ne bena Kristo netu. w16.07 2:13, 14
Disambombo dia 10/11
Wewe udi umvua milombu, bukua bantu bonso nebufike kuudi. Wewe udi utubuikidila matomboka etu.—Mis. 65:2, 3.
Bantu ba bungi batu basambila bua kudiumvua bimpe, kadi kabatu bitaba ne: Nzambi udi uteleja masambila abu to. Badi dijinga ne kumanya ne: Yehowa ‘m‘Muteleji wa masambila.’ Yezu wakambila bayidi bende ne: “Nuenu balombe tshintu tshionso mu dîna dianyi nennuenzelatshi.” (Yone 14:14) Ebi bidi biumvuija ne: tudi mua kulomba mu disambila “tshintu tshionso” tshidi mu diumvuangana ne disua dia Yehowa. Mupostolo Yone wakafunda ne: “Dishindika ditudi nadi kudiye didi ne: tshintu tshionso tshitudi tulomba bilondeshile disua diende, udi utumvuila.” (1 Yone 5:14) Bidi bienza disanka bua kuambuluisha bantu bua kumvuabu ne: disambila ki ntshintu tshidi tshibambuluisha bua kudiumvua bimpe patupu to, kadi mmushindu wa kusemena pabuipi ne ‘nkuasa wa Yehowa wa bukalenge wa ngasa.’ (Eb. 4:16) Patudi tulongesha bantu mushindu muimpe wa kusambila, muntu udibu ne bua kusambila ne malu adibu ne bua kulomba mu disambila, tudi tubambuluisha bua balue balunda ba Yehowa ne bua kupetabu busambi padibu bakenga.—Mis. 4:1; 145:18. w16.07 4:11, 12
Dia lumingu dia 11/11
Bansantu bebe nebakuvudijile disanka. Nebambilangane bua butumbi bua bukalenge buebe, nebakulangane bua bukole buebe, bua kumanyishabu bana ba bantu butumbi bua bunene bua bukalenge buebe.—Mis. 145:10-12.
Bantu bonso badi banange Yehowa ne badi ne lulamatu kudiye badi ne dijinga dikole dia kuambila bakuabu malu ende. Wewe usama anyi mukulakaje, kuena mua kupitshisha dîba dia bungi muuvua mua kuikala musue bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu to. Kadi ntshinyi tshiudi mua kuenza mu nsombelu au? Vuluka misangu yonso ne: udi utumbisha Yehowa dîba dionso diudi wambila bantu badi ku luseke luebe malu ende, bu mudi bantu badi bakulama anyi baminganga. Bobu bakuele mu buloko bua ditabuja diebe, udi mua kuikala ne mushindu wa kuambila bakuabu malu a Yehowa, ne kuenza nanku kudi kusankisha muoyo wende. (Nsu. 27:11) Udi kabidi usanka bikole wewe umuenzela mudimu nansha padi bena mu dîku dienu kabayi bamuenzelawu. (1 Pet. 3:1-4) Nansha mu nsombelu mikole udi mua kutumbisha Yehowa, kutungunuka ne kusemena pabuipi nende ne kuya kumpala mu malu a mu nyuma. Yehowa neakubeneshe bushuwa bua muudi uyisha bantu badi dijinga ne ditekemena bulelela bua mushinga mukole bua Nzambi. w16.08 3:19, 20
Dimue dia 12/11
Bakaji bakokele babayabu bu mudibu bakokela Mukalenge, bualu mulume udi ku mutu kua mukajende anu bu mudi Kristo ku mutu kua tshisumbu.—Ef. 5:22, 23.
Ebi kabiena biumvuija ne: mulume udi ne mushinga wa bungi kupita mukajende to. Yehowa wakakula bua mudimu wa mushinga udi nawu mukaji pakambaye ne: ‘Ki mbimpe bua mulume ashale nkayende nansha; nemmufukile mukuatshishi bu mudiye.’ (Gen. 2:18) Mulume udi ne bua kuidikija tshilejilu tshia dinanga tshia Yezu udi “ku mutu kua tshisumbu.” Padi mulume wenza nunku, mukajende neadiumvue mu bukubi ne nebikale bipepele bua yeye kumunemeka, kumukokela ne kutua mapangadika ende nyama ku mikolo. Bena Kristo lelu badi ne bua kuidikija tshilejilu tshia Yezu pa kunangangana anu muvua Yezu munange bayidi bende. (Yone 13:34, 35; 15:12, 13; Ef. 5:25) Dinanga didi bena Kristo badi mu dibaka balejangana didi ne bua kuikala dikole menemene, disaka too ne muena dibaka bua kuitaba bua kufua bua muena dibaka nende biobi bikengela. w16.08 2:3, 4
Dibidi dia 13/11
Monayi mudi dîyi diamba mu tshikondo tshiakane mudidi diakane!—Nsu. 15:23.
Mêyi ebe mimpe adi mua kukolesha bakuabu ne kubambuluisha bua kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu. Vuluka misangu yonso ne: mandamuna mimpe audi ufila mu bisangilu adi akolesha bena Kristo nebe. Yehowa wakambuluisha Nehemiya ne bena Yuda bua kukoleshabu bianza biabu. Bakajikija kuibaka bimanu bia Yelushalema anu mu matuku 52 patupu! (Neh. 2:18; 6:15, 16) Nehemiya kavua anu mutangile muvua bakuabu benza mudimu to. Wakambuluisha pende mu mudimu wa kuibakulula bimanu bia Yelushalema. (Neh. 5:16) Bia muomumue, bakulu ba bungi badi bidikija Nehemiya padibu bambuluisha mu midimu ya luibaku anyi ya disukula ne dilama Nzubu wa Bukalenge ne mankenda. Bana betu ba balume badi ne dinanga aba badi kabidi bakolesha bana betu ba balume ne ba bakaji badi “ne mitshima ikuma lubilu lubilu” mmumue ne: badi ne tunyinganyinga, padibu babakumbula ne padibu bayisha nabu.—Yesh. 35:3, 4. w16.09 1:15, 16
Disatu dia 14/11
Dinanga kadiena dienza malu a bundu, kadiena didikebela anu masanka adi.—1 Kol. 13:4, 5.
Bantu ba Nzambi badi badienzeja bikole bua kutumikila mubelu eu: “Nufuishe bitupa bienu bia mubidi bidi pa buloba bua pa bidi bitangila masandi, malu a bukoya, lukuka lua masandi.” (Kolos. 3:2, 5) Katuena basue kuenza bua bikolele bena Kristo netu bua kutumikila mubelu eu to. Bamue bana betu ba balume ne ba bakaji mbalekele malu a masandi, kadi badi mua kuikala batshidi baluangana ne majinga mabi aa. (1 Kol. 6:9, 10) Katuena basue kuenza bua mvita idibu baluangana bua kutshimuna majinga mabi ibakolele to, ki mmuomu anyi? Patudi tutuilangana ne bana betu ba balume ne ba bakaji, mvuadilu wetu udi ne bua kuenza bua tshisumbu tshikale muaba wa bantu ba bikadilu bimpe. Nansha mutudi ne budikadidi bua kudisunguila tshitudi ne bua kuvuala, tudi kabidi ne bujitu bua kuvuala bilamba bidi biambuluisha bakuabu bua kulamabu meji abu, mêyi abu ne bikadilu biabu bikezuke ku mêsu kua Nzambi.—1 Pet. 1:15, 16. w16.09 3:9, 10
Dinayi dia 15/11
Bansongalume ne bansongakaji batumbishe dîna dia Yehowa.—Mis. 148:12, 13.
Mamu ne tatu kampanda ba mu France bakamba ne: “Tudi ne ditabuja kudi Yehowa, kadi abi kabiena biumvuija ne: bana betu nebikale pabu ne ditabuja edi. Ditabuja ki ntshintu tshidi muntu mua kupiana to. Bana betu nebadipete ku kakese ku kakese.” Muanetu wa balume kampanda wa mu Australie wakafunda ne: “Kuambuluisha muana bua kukolesha ditabuja mu muoyo wende ndutatu lukole luwikale anu ne bua kutuilangana nalu. Udi mua kumona ne: udi muandamune bimpe lukonko lua muanebe. Pashishe ulua kumona muana ujula lukonko lumue lumue alu kabidi! Mandamuna adi asankisha muanebe lelu kaakumusankisha malaba to. Bidi mua kukulomba bua kupinganununa pa biena-bualu bimue bimue abi njila ne njila.” Wewe muikale muledi, utuku imue misangu udiebeja biwikale bushuwa mukumbane bua kulongesha bana bebe bua kunangabu Yehowa ne kutungunuka ne kumuenzela mudimu nansha pakolabu anyi? Muntu nansha umue wa kutudi kena mua kuenza bualu ebu ku bukole buende nkayende to. (Yel. 10:23) Ke bua tshinyi tudi ne bua kueyemena Yehowa bua atuambuluishe. w16.09 5:1, 2
Ditanu dia 16/11
Kubengi bua kufila tshintu tshimpe kudi bantu baudi ne bua kutshipesha—Nsu. 3:27, NWT.
Bantu badi bafume mu ditunga dikuabu badi batuilangana ne lutatu lua kuibidilangana ne bibidilu bia mu ditunga didibu. Luta udi tshilejilu tshimpe mu bualu ebu. Tshia kumpala, wakaleja muvuaye unemeka bibidilu bia mu ditunga divuaye muye pakalombaye dianyisha bua kupumbulula bia pa madimi. (Luta 2:7) Kavua mupepeje bukenji buvuaye nabu ebu anyi muele meji ne: bantu bavua ne dibanza dia kumuenzela malu kampanda to. Tshibidi, uvua uleja bakuabu ne lukasa muvuaye ne dianyisha bua malu mimpe avuabu bamuenzele. (Luta 2:13) Padi bantu badi bafume mu ditunga dikuabu baleja dianyisha dia muomumue, bana betu ba balume ne ba bakaji ne bantu bakuabu ba muaba udibu nebabanemeka bikole. Tudi ne disanka dia bungi bua mudi Yehowa mutuleje ngasa wende ne muanyishile bantu bonso bua kuteleja lumu luimpe. Mu matunga abu, bamue bavua pamuapa kabayi mua kulonga Bible anyi kudisangisha ne bantu ba Yehowa. Kadi mpindieu udibu ne diakalenga dia kudisangisha netu, tubambuluishayi bua kabadimonyi bu benyi munkatshi muetu. w16.10 1:17-19
Disambombo dia 17/11
Bua disanka divua dimutekela kumpala, wakatantamena mutshi wa makenga.—Eb. 12:2.
Batendeledi ba Nzambi miliyo ya bungi badi balonda tshilejilu tshia Yezu. Badi bela meji bua milayi ya Nzambi ne bashala ne lulamatu kudiye mu ntatu. Tuangate tshilejilu tshia Rudolf Graichen uvua muledibue mu 1925 mu Allemagne. Udi uvuluka bimfuanyi bivua ne malu a mu Bible bivua baledi bende balamike mu nzubu muabu. Wakamba ne: “Kuvua tshimfuanyi tshivua tshileja tshimungu ne muana wa mukoko, muana wa mbuji ne nkashama, muana wa ngombe ne nyama wa ntambue, buonso buabi mu ditalala, babilombola kudi muana mutekete. . . . Bimfuanyi abi biakashala mu lungenyi luanyi.” (Yesh. 11:6-9) Nansha muvuabu bakengeshe Rudolf ne tshikisu bidimu bia bungi kudi tshisumbu tshia basalayi tshia Gestapo tshia bena Nazi ne pashishe kudi tshisumbu tshia bakoministe tshia Stasi tshia Allemagne wa ku Est, wakashala ne ditabuja dikole mutekemene mparadizu pa buloba. Rudolf wakatantamena ntatu mikuabu mikole menemene. Mamuende wakafua bua disama dia typhus mu kamponya ka dienzejangana midimu mikole ka Ravensbrück. Wakamona muvua tatuende mutekeshe ditabuja diende, mufike too ne kuditua tshiala pa mukanda bua kuleja ne: kavua kabidi Ntemu wa Yehowa to. w16.10 3:12-14
Dia lumingu dia 18/11
Panuvua bapete dîyi dia Nzambi, nuvua baditabe, anu bu mudidi dîyi dia Nzambi bulelela.—1 Tes. 2:13.
Batendeledi ba Yehowa batu bangata Bible ne mushinga wa bungi bualu tudi bamanye ne: mMukanda wa Nzambi. Bible udi ne mibelu idi mua kutuambuluisha bua kuepuka bilumbu, ne udi mua kutubela patudi tuenza bilema. Nunku, ntshinyi tshitudi tuenza padibu batupesha mibelu ya mu Bible? Ela meji bua bana betu ba bakaji babidi bela manyi ba mu bidimu lukama bia kumpala aba: Evodi ne Sentishe. Bible udi wamba ne: bakakokangana. Bualu ebu buvua mua kuikala butonde bamue bantu mu tshisumbu. Bible udi uleja ne: Paulo wakabela bana betu ba bakaji babidi aba ne kubakankamija bua kukeba ditalala. Bavua mua kuikala bamuteleje ne batungunuke ne kuenzela Yehowa mudimu ne disanka. (Filip. 4:2) Mu bisumbu bietu lelu, tudi mua kuikala imue misangu tshilumbu ne muanetu wa balume anyi wa bakaji. Kadi tuetu balonde mibelu ya mu Bible, tudi mua kujikija bilumbu ebi. Tudi mene mua kubiepuka. Patudi tutumikila tshidi Bible wamba, tudi tuleja ne: tudi bulelela tuangata Mukanda wa Yehowa ne mushinga.—Mis. 27:11. w16.11 3:1-3
Dimue dia 19/11
Biwateketa palua dituku dia dikenga, bukole buebe budi bukepa.—Nsu. 24:10.
Tuetu bonso tudi dijinga ne dikankamija. Kudi bualu bua pa buabu budi ne bua kusaka baledi bua kukankamija bana babu. Mulongeshi kampanda diende Timothy Evans udi umvuija ne: “bana batu dijinga ne dikankamija anu bu mutu bikunyibua dijinga ne mâyi.” Udi wamba kabidi ne: “Padibu bakankamija muana, udi udiumvua ne mushinga ne umona ne: badi bamuanyisha.” Kadi bu mutudi mu matuku a ku nshikidilu, bantu ba bungi mbadinangi ne ki ‘mbanangangane’ bu bana ba muntu (2 Tim. 3:1-5). Satana mmumanye ne: yeye mututekeshe mu mikolo, udi mua kunyanga malanda etu ne Yehowa. Uvua mudienzeje bua kutekesha Yobo mu mikolo pavuaye mumukengeshe bikole. Kadi mayele ende a tshikisu au akaya mu mâyi. Yobo wakashala ne lulamatu kudi Yehowa. (Yobo 2:3; 22:3; 27:5) Tudi petu mua kuluangana ne Satana ne kuenza bua apangile. Tuetu batungunuke ne kukankamija bena mu dîku dietu ne bena Kristo netu, tudi mua kuambuluishangana bua kuikala ne disanka ne kushala pabuipi ne Yehowa. w16.11 1:4, 6
Dibidi dia 20/11
[Nzambi] uvua munubikile bua kupatuka mu mîdima kubuela mu butoke buende bua dikema.—1 Pet. 2:9.
Pabuipi ne tshidimu tshia 1500, bantu bakese bavua ne dikima bakatuadija kukudimuna Dîyi dia Nzambi mu miakulu ivua bantu bakuabu bakula. Pavua bantu bapeta Bible, bavua bamubala. Pavuabu bamubala, bavua batuadija kuela nkonko bu mudi: ‘Dilongesha dia mpurgatoriyo didi muaba kayi mu Bible? Mmuaba kayi udi Bible wamba ne: muntu udi ne bua kupesha nsaserdose makuta bua kumuenzela misa ya bafue? Mmuaba kayi udi Bible wakula bua bapape ne bakardinale?’ Bua bamfumu ba bitendelelu, kuela nkonko ya nunku kuvua bu tshipendu ne bavua bafiika munda pavua bantu babela nkonko eyi. Bantu bavua babenga malongesha abu bavua babakosela tshibawu tshia lufu. Tshitendelelu tshivua tshifundila muntu tshibawu tshia lufu; kadi Mbulamatadi ke uvua umushipa. Bavua ne tshipatshila tshia kutekesha bantu mu mikolo bua kabikadi babala Bible ne bela nkonko to, pabi ke tshivua tshienzeka misangu ya bungi. Nansha nanku, bantu bakese bavua ne dikima bakabenga bua kuikala ku bukokeshi bua Babilona Munene. Bavua bapete bulelela bua mu Dîyi dia Nzambi, ne bavua basue kumanya malu a bungi. w16.11 4:13
Disatu dia 21/11
Mumonyi udi mua kueyemenyibua kena udinga nansha.—Nsu. 14:5.
Bua tuetu kuikala bena Kristo ba bushuwa, tudi ne bua kuikala bena bululame. (Ef. 4:25.) Katuena basue kuikala bu Satana udi “tatu wa dishima” to. Tudi bamanye ne: Ananiya ne mukajende bakafua bualu bavua bashime. Ke bualu kayi katuena ne bua kushima to. (Yone 8:44; Bien. 5:1-11.) Kadi kuikala muena bululame kakuena kumvuija anu kubenga kushima to. Tuetu bushuwa ne dianyisha bua ngasa wa Nzambi, netuikale kabidi bena bululame mu malu makuabu. Kushima nkuamba malu adi kaayi malelela. Yehowa mmusue bua bantu bende kabimanyinyi anu pa kubenga kushima to. Tshilejilu, wakambila bena Isalele ne: ‘Kanuibi, kanudingianganyi, kanushimianganyi.’ Bua tshinyi kabavua ne bua kuenza malu aa? Yehowa wakamba ne: “Nuikale bantu ba tshijila bualu bua meme Yehowa, Nzambi wenu, ndi wa tshijila.” (Lew. 19:2, 11.) Nansha mutudi katuyi mua kushima, tuetu bafikishe bakuabu ku ditaba bualu budi kabuyi bulelela, katuakuikala bena bululame to. w16.12 1:17, 18
Dinayi dia 22/11
Ditalala dia Nzambi didi dipite dijingulula dionso dia malu nedilame mioyo yenu ne lungenyi luenu ku butuangaji bua Kristo Yezu.—Filip. 4:7.
Tudi tubala mu Dîyi dia Nzambi mushindu uvua Yezu uyukila ne bantu. Mêyi ende ne malongesha ende bivua bikolesha bantu bavua bamuteleja. Misumba ya bantu ivua ilua kudiye bualu mêyi ende avua akolesha bantu ne abakankamija, nangananga aba bavua batekete anyi bavua babungame. (Mat. 11:28-30) Yezu uvua uditatshisha bikole bua majinga a mu nyuma ne a ku mubidi a bakuabu ne bua muvuabu badiumvua. (Mâko 6:30-32) Anu muvua Yezu mulaye bua kuambuluisha bapostolo bavuaye wenza nabu ngendu, neatuambuluishe petu lelu. Katuena dijinga ne kuikala ne Yezu ku buntu bua kupeta diambuluisha edi to. Bu mudi Yezu Mukalenge mu diulu, udi utungunuka ne kutuleja dinanga. Nunku, paudi ne tunyinganyinga, manya ne: neikale pabuipi nebe ne ‘neakuambuluishe’ ne luse “pa dîba dikumbane.” Eyowa, Yezu udi utupesha ditekemena ne dikima biatuambuluisha bua kutantamena tunyinganyinga tuetu.—Eb. 2:17, 18; 4:16. w16.12 3:4, 6
Ditanu dia 23/11
Kunshikidilu kua bantu bonso kuakufika kumpala kuanyi.—Gen. 6:13.
Buloba buvua Noa musombele buvua ‘buwule ne tshinyangu’ ne buenzavi. (Gen. 6:4, 9-12) Noa wakayisha mukenji wa Yehowa wa didimuija ne lulamatu luonso, kadi kavua mua kuenzeja bantu bua kuwitaba to. Kavua mua kuenza bua Mvula wa kabutu aloke lukasa lukasa to. Noa uvua ne bua kumanya ne: Yehowa uvua ne bua kukumbaja mulayi wende wa kujikija malu mabi, mutuishibue ne: Nzambi neenze nanku mu tshikondo tshiakane. (Gen. 6:17) Tuetu petu tudi mu buloba budi buwule ne malu mabi butudi bamanye ne: Yehowa mmulaye bua kububutula. (1 Yone 2:17) Mu dindila tshikondo atshi, katuena mua kuenzeja bantu bua kuitaba “lumu luimpe lua Bukalenge” to. Katuena ne tshitudi mua kuenza bua “dikenga dinene” kutuadijadi anu mpindieu to. (Mat. 24:14, 21) Anu bu Noa, tudi ne bua kuikala ne ditabuja dikole, batuishibue ne: Nzambi neajikije malu mabi onso mu katupa kîpi emu. (Mis. 37:10, 11) Tudi batuishibue ne: Yehowa kakulekela bua bulongolodi bubi ebu bushale kabidi nansha bua dituku dimue bilondeshile mudiye mulongolole to.—Hab. 2:3. w17.01 1:5-7
Disambombo dia 24/11
Meme ndi Yehowa, udi ukuyisha bua wewe wikale ne diakalengele, udi ukulombola mu njila uudi ne bualu bua kuendelamu.—Yesh. 48:17.
Lelu, bantu ba bungi badi benza mudimu bibi ne budikadidi buabu ne bangata mapangadika mabi anyi banyingalaja bakuabu. Bible wakamba ne: mu “matuku a ku nshikidilu,” bantu bavua ne bua kuikala “kabayi ne dianyisha.” (2 Tim. 3:1, 2) Nunku mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi ne dianyisha bua dipa dia mushinga mukole dia kudi Yehowa edi? Mmunyi mutudi mua kuepuka bua kuenza nadi mudimu bibi? Tuetu bonso tudi ne budikadidi bua kusungula balunda, bia kuvuala, mushindu wa kudilengeja ne mua kujikija lutetuku. Kadi budikadidi buetu nebulue bu “tshibuikilu bua kuenza malu mabi” tuetu tusungula bua kulua bapika ba majinga etu a mubidi anyi bua kulonda lungenyi ne bikadilu bia bena panu. (1 Pet. 2:16) Pamutu pa kuenza mudimu ne budikadidi buetu ‘bu mpunga wa kubuelela bua kulonda majinga a mubidi,’ tudi ne bua kudisuika bua kuangata mapangadika atuambuluisha bua kutumikila mubelu eu: “Nuenze malu onso bua butumbi bua Nzambi.”—1 Kol. 10:31; Gal. 5:13. w17.01 2:12-14
Dia lumingu dia 25/11
Pangakumvua mêyi aa, ngakajila bia kudia, ngakatendelela kumpala kua Nzambi wa mu diulu—Neh. 1:4.
Tshilejilu tshia Nehemiya tshidi tshituleja mudi bupuekele butuambuluisha bua kubenga kudieyemena bobu batupeshe majitu makuabu anyi bashintulule mudimu wetu. Mukulu yeye udieyemena bua mudiye ne dimonamona dia malu, udi mua kutuadija kuenza malu kampanda a mu tshisumbu kayi muanji kusambila. Muanetu wa balume anyi wa bakaji udi mua kuangata dipangadika kampanda kadi pashishe ulua kulomba Yehowa bua abeneshe dipangadika diende adi. Kadi muena bupuekele kena udieyemena to, nansha padiye wenza bualu bukadiye muenze misangu ya bungi. Udi misangu yonso uvuluka ne: mamanya ende kaena mumue ne a Yehowa to. Nangananga patudi ne nsombelu mukole mu dîku dietu, tudi ne bua kuikala badimuke bua kubenga kudieyemena. (Nsu. 3:5, 6) Bu mutudi ba mu nzubu wa Nzambi, tudi tulonga mua kuela meji mu mushindu wa kukumbaja majitu atudi nawu mu dîku anyi mu tshisumbu pamutu pa kuipatshila mianzu anyi nsombelu kampanda.—1 Tim. 3:15. w17.01 4:7, 8
Dimue dia 26/11
Buloba mmubupeshe bana ba bantu.—Mis. 115:16.
Yehowa uvua mulongolole bua bantu basombe kashidi pa buloba. (Gen. 1:28; Mis. 37:29) Utu ne muoyo wa kupa, wakapesha Adama ne Eva bintu bia mushinga bishilashilangane bivua bimbambuluisha bua kuikala ne disanka. (Yak. 1:17) Yehowa wakabapesha budikadidi bua kudisunguila malu ne tshipedi tshia kuela meji, kunanga ne kuikala ne balunda. Mufuki wetu wakakula ne Adama, kumulongeshaye mua kuenza tshidi tshimpe. Adama pende wakalonga mua kutabalela majinga ende ne mua kutabalela nyama ne buloba. (Gen. 2:15-17, 19, 20) Yehowa wakapesha Adama ne Eva mushindu wa kulabula, kulenga, kumona, kumvua ne kununkila bintu bimpe bivuaye mubenzele. Bintu ebi bivua mua kubambuluisha bua kuanyishabu muoyo uvuabu nawu mu Mparadizu, muaba mulenga uvuabu babateke. Adama ne Eva bavua ne mudimu muimpe wa kuenza. Bavua ne bua kutungunuka ne kulonga bua kumanya malu mapiamapia bua kashidi. Yehowa wakapesha Adama ne Eva bukole bua kulela bana papuangane. Wakapesha bantu buloba ne bintu bionso bimpe bidipu. Buloba buvua ne bua kuikala wabu muaba wa kusombela bua kashidi. w17.02 1:6, 7
Dibidi dia 27/11
Yeye neadifundile mukanda wa mikenji idi mifunda mu mukanda au ne kutumikila mêyi onso ne mikenji yonso bidi bifundamu.—Dut. 17:18, 19.
Mmunyi muvua Dîyi dia Nzambi diludike bantu bavua balombola? Tuangate tshileji tshia mukalenge Yoshiya. Yeye mumane kupeta Mikenji ya Mose, mufundi wende wakatuadija kumubadilayi. Dîyi dia Nzambi diakasaka Yoshiya bua kubutula mpingu yonso ya mu buloba, kulongololaye difesto dinene dia Pasaka mu mushindu uvuadi kadiyi dianji kuenzeka. (2 Bak. 22:11; 23:1-23) Bu muvua Yoshiya ne balombodi bakuabu ba lulamatu batumikila Dîyi dia Nzambi, bavua bitaba bua kushintulula mushindu uvuabu balombola bantu ba Nzambi. Malu avuabu bashintulule au akambuluisha bantu ba Nzambi bua kumutumikila. Kadi ki mbakalenge bonso bavua balombola bantu ba Nzambi bavua batumikile malu avua Nzambi ubalomba bua kuenza to. Bamue Yehowa wakabanyoka, kupingajaye bakuabu pa miaba yabu. (1 Sam. 13:13, 14) Panyima pa matuku, Yehowa wakasungula muntu uvua ne bua kuikala mulombodi mupite bantu bakuabu bonso bakavuaye mukuate nabu mudimu kule ne kule. w17.02 3:11, 12, 14
Disatu dia 28/11
Wakuvuija [muntu] ku nyima kua Nzambi anu kakese, wakamuasa tshifulu tshia butumbi ne bunême.—Mis. 8:5.
Bantu mbafukibue ‘mu tshimfuanyi tshia Nzambi.’ (Gen. 1:27) Mbuena kuamba ne: bantu ba bungi badi ne mushindu wa kuleja ngikadilu ya buena ya Nzambi. Tshilejilu, bantu badi mua kuleja dinanga, bulenga ne luse. Bantu bavua bafukibue kabidi ne kondo ka muoyo, mmumue ne: dimanya dia tshidi tshimpe ne tshidi tshibi, tshidi tshijalame ne tshidi katshiyi tshijalame, tshidi tshiakanyine ne tshidi katshiyi tshiakanyine. (Lomo 2:14, 15) Bantu ba bungi batu basue bintu bia mankenda ne bilenga, ne batu basue kusomba mu ditalala ne bakuabu. Kabiena bitukemesha to, bualu Yehowa n’Nzambi wa bulongame ne wa ditalala. Bulelela, bantu mbafukibue ne bukole bua kuidikija Yehowa mu mushindu kampanda anyi kasanga. Bua bualu ebu, mbakumbane bua tuetu kubanemeka ne kubapesha bunême. Kadi bidi bikengela kuikala ne nkatshinkatshi bua kumanya bunême butudi mua kubapesha ne mua kubapeshabu. w17.03 1:5, 6
Dinayi dia 29/11
Nzambi wakakudimuna mutshima wende bua muanda mukole wakambaye diambedi ne: Nembenzele; yeye kakawenza nansha.—Yona 3:10.
Yehowa mmushilangane ne bantu ba bungi, bualu katu wangata mapangadika kayi muele meji to, nansha yeye ne tshiji. Pakamona Yehowa ne: bena Niniwe bavua bashintuluke ne balekele kuenza malu mabi, wakashintulula dipangadika diende. Bidi bileja ne: kavua muena malu makole to, uvua ne budipuekeshi ne luse. Bia muomumue, kudi mua kufika bikondo bitudi mua kumona ne: mbimpe kutangilula mapangadika etu, bu mudi padi nsombelu ushintuluka. Vuluka ne: kuvua bikondo bivua Yehowa mushintulule mapangadika ende. (1 Bak. 21:20, 21, 27-29; 2 Bak. 20:1-5) Tudi kabidi mua kushintulula dipangadika dietu, padibu batumanyisha ngumu kampanda. Tuangate tshilejilu tshia mukalenge Davidi. Bua lumu lubi luvuabu bambile Davidi bua Mefiboshete muikulu wa Shaula, David wakangata dipangadika kampanda. Pashishe, pakapeta Davidi lumu lulelela, wakashintulula dipangadika diende.—2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29. w17.03 2:14, 15
Ditanu dia 30/11
Enzayi bua bantu bonso bamanye ne: kanuena bena malu makole.—Filip. 4:5.
Padi lutatu lumueneka, kumpala kua kuangata dipangadika, tudi ne bua kuanji kuela meji bua mudi mêyi manene a mu Bible mua kutuambuluisha ne mutudi mua kuatumikila. Tshilejilu, muanetu wa bakaji kampanda mmumanye ne: udi ne mudimu wa kuyisha lumu luimpe. (Bien. 4:20) Muanetu eu udi ulongolola bua kuya mu buambi dituku kampanda, kadi bayende udi kayi muena kuitabuja udi ujinga bua ashale ku nzubu. Udi umuambila ne: matuku aa ki mbapitshishe dîba pamue to, ne mmusue bua baye muaba kampanda. Mpindieu muanetu wa bakaji udi ukonkonona mvese idi mua kumuambuluisha bua kuangata dipangadika dia meji. Mmumanye ne: udi ne bua kutumikila Nzambi ne dîyi dituma dia Yezu dia kuvuija bantu bayidi. (Mat. 28:19, 20; Bien. 5:29) Kadi mmumanye kabidi ne: mukaji udi ne bua kukokela bayende, ne batendeledi ba Nzambi badi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi. (Ef. 5:22-24) Dijinga dia bayende ndia kumukandika mudimu wa kuyisha anyi? Peshi udi ujinga anu ne: bapitshishe nende dîba patupu dituku adi? Tudi ne bua kuikala ne nkatshinkatshi patudi tukeba bua kuenza disua dia Nzambi ne kudienzeja bua kuikala ne kondo ka muoyo kimpe. w17.03 4:17