TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 15/7 dib. 28-31
  • Bubanji budi mua kubueja ditabuja diebe mu diteta

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Bubanji budi mua kubueja ditabuja diebe mu diteta
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Mmuenenu wa njiwu wa Azafe
  • Diakaja ngelelu wa lungenyi
  • Lama mmuenenu webe
  • Tushale balamate mikenji ya Yehowa
  • Tshia kuenza padi malu makutekeshe mu mikolo
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Yehowa udi tshitupa tshianyi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2011
  • Ikalayi ne disanka bua munudi bena Kristo!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2005
  • Tuta diakalengele mu nsombelu webe!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 15/7 dib. 28-31

Bubanji budi mua kubueja ditabuja diebe mu diteta

BUBANJI budi mua kubueja ditabuja dia muntu kampanda muena bululame mu diteta. Eu udi wenza madikolela bua kulua mubanji wa bintu bia ku mubidi udi mua kujimija ditabuja. (1 Timote 6:9, 10) Kadi, bubanji budi mua kuteta ditabuja mu mushindu mukuabo. Biamona muntu kampanda mululame se: bantu bavule bapange bululame mbabu ne bubanji bua bintu bia ku mubidi, eku, yeye mu dikenga, pamu’apa, udi mua kutetshibua bua kulonda nsombelu udi kayi ulengelela Nzambi. Nansha bamue basadidi ba Yehowa bakafikishibua ku diela mushinga wa nsombelu mululame mpata!

Ke tshivua tshienzekele ka-ngimba Azafe, mu bukokeshi bua Davidi, mukalenge wa Izalele. Azafe wakenza misambu mivule yakatumikabo nayi pashishe bua ntendelelu. Wakafila kabidi milayi pamue ne Hemane ne Jeditine, kusamuna Yehowa ne kumuela tuasakidila pa kutumika ne mijiki. (1 Kulondolola 25:1; 2 Kulondolola 29:30) Musambu wa 73 udi uleja ne: nansha muvua Azafe ne masanka aa wonso, bubanji bua bantu babi buakabueja ditabuja diende mu diteta dikole.

Mmuenenu wa njiwu wa Azafe

“Eyowa, Nzambi udi muimpe bua Izalele, bua aba badi ne mutshima mukezuke. Buanyi meme, makasa anyi avua mambe kusesuka, avua pabuipi ne kuselemuka.” (Musambu wa 73:1, 2) Ku mêyi aa, Azafe wakajingulula ne: Yehowa uvua muimpe bua ditunga dia Izalele. Bivua nanku menemene bua aba bavua ne “mitshima mikezuke,” bualu bavua bajinga kulambula Yehowa lulamatu luinenke ne kuambuluisha mu ditumbisha dîna diende dinsantu. Bituikala ne mmuenenu wa mushindu’eu, netubeneshe Yehowa pa kuakula bua malu ende mimpe, nansha bituabungamijibua kudi bubanji bua bantu babi peshi nsombelu kayi mukuabo yonso.​—Musambu wa 145:1, 2.

Nansha muvua Azafe mumanye bimpe buimpe bua Yehowa, makasa ende akamba kusesuka mu njila muakane. Bivu’amu bu uvua usua kuselemuka mu dinyema lubilu pa buloba bufinunuke mu tshikondo tshia mvula. Bua tshinyi ditabuja diende divua ditekete mushindu’eu? Wakumvuija ne: “Bualu mvua njinga bena kuditemba, pamvua mmona ditalala dia bantu babi. Bualu buobo kabena bamona makenga pa kufua; mafu abu adi anyenya manyi. Kabena mene ne tunyinganyinga tudi tukuata muntu mufundila lufu, ne kabena batatshishibua bu bantu bakuabu nansha.”​—Musambu wa 73:3-5.

Azafe wakafika ku dijinga bubanji bua bantu bapange buakane. Eku bunguija bubanji mu diibila, bavua bamueneka bikale mu ditalala. (Fuanyikija ne Musambu wa 37:1.) Nansha muvua bienzedi biabu bibi, bavua bamueneka ku mêsu bu bavua mu dikubibua. Muoyo wabo uvua umueneka bu uvua ufika ku ndekelu kuawu, kakuyi dimona makenga makole pa kufua! Imue misangu bavua bafua mu ditalala ne bikale ne dishindika buobo bine, kabayi bamanye bidibo bakengela mu nyuma. (Matayi 5:3) Ku luseke lukuabu, bamue basadidi ba Nzambi badi batantamena masama makole ne bafua; kadi, Nzambi udi ubatua nyama mu mikolo, ne badi ne ditekemena dilenga dia dibiishibua ku lufu.​—Musambu wa 43:1-3; Yone 5:28, 29.

Bantu babi bavule kabena ne lutatu bua makanda makese a mubidi ludi mua kubabudisha masanka a kudia kuondoloka. “Mafu abo adi anyenya manyi,” bifu biabu mbipatakane. Kabidi, kabena “mene ne tunyinganyinga tudi tukuata muntu mufundila lufu,” bualu, bishilangane ne bantu bakuabo buonso, kabena batamba kuditatshisha bua kupeta bintu bidi bikengedibua bua muoyo to. Azafe udi ufila nkomenu ne: bantu babi “kabena batatshishibua bu bantu bakuabu nansha.” Batu badiopoka nangananga ku mateta adi bantu batshinyi ba Nzambi bapetangana nawu mu bulongolodi ebu bua Satana, bualu mbalamate ku mêyi-maludiki makane a Yehowa.​—1 Yone 5:19.

Bubanji bua bantu babi buakafikisha Azafe ku diamba ne: “Ke bua tshinyi mbavuale kapeja bu mabue a mu nshingu; tshikisu ntshibabuikile bu tshilamba. Mêsu abu mmazabalaja kudi mafuta; mbapete bintu bivule kupita pa bivua mutshima wabo mutekemene. Badi baseka ne bakula bua tshidi tshibi; ne lutambishi, badi bakula bua kukengeshangana. Mbateke mukana muabo mu diulu muine. Ne ludimi luabo, luolu, ludi luendakana pa buloba.”​—Musambu wa 73:6-9.

Bantu babi mbavuale lutambishi bu “mabue a mu nshingu,” ne bienzedi biabo bia tshikisu mbivulangane mu mushindu udibi ‘bibabuikila bu tshilamba.’ Bu mudibo bapangadije bua kulonda wabo njila, badi batatshisha bantu nabu. Mêsu a bantu babi ki mmabalue mapoko bua dipanga biakudia, kadi, adi ‘abazabalala ne mafuta,’ adi amba kupatuka bua divula dia mafuta mu mubidi bua budiavi. (Nsumuinu 23:20) Bu mudibu balubuluka mu diibila diabo, badi bapeta bintu ‘kupita ne pa bivua mutshima wabo mutekemene.’ “Ne lutambishi” luonso, badi bakula bua mushindu uvuabo bashime. “Mbateke mukana muabo mu diulu mene. Ne ludimi luabo ludi luendakana pa buloba.” Bu mudibu kabayi banemeka muntu nansha umue, mu diulu peshi pa buloba, badi bapenda Nzambi ne bashiminyina bantu malu.

Mbimueneke se: muanda eu kawuvua utonda amu Azafe nkayende to. Udi wamba ne: “Ke bua tshinyi [Nzambi] udi utuala tshisamba tshiende apa, ne buabu buobo, badi bamana mâyi a tshidi tshiuwule tente. Ne badi bamba ne: ‘Mmunyi muafiki Nzambi ku dimanya? Ne Muena-Kulu utu ne dimanya anyi?’” (Musambu wa 73:10, 11) Pamu’apa, mifundu ya tshiena-Ebelu idi isua kuamba ne: bua dilubuluka didi dimueneka ku mêsu dia muntu mubi, bamue ba ku basadidi ba Nzambi badi bangata mmuenenu mubi, ne badi bapona mu nsombelu wa muomumue ne wa bantu badi kabayi ne mikenji, bamba ne: ‘Nzambi ki mmumanya tshidi tshienzeka ne kakunyoka dipetula mukenji nansha.’ Ku luseke lukuabu, kumona bantu babi bapetula mukenji ku bukole kabayi banyokibua kudi bu kunua tshintu tshia lulengu; ke tshidi tshisaka muntu muakane bua kuela nkonko eyi: ‘Mmunyi mudi Nzambi mua kulengulula malu a mushindu’eu? Kêna umona tshidi tshienzeka anyi?’

Pa kufuanyikija nsombelu wende ne wa bantu babi, Azafe udi wamba ne: “Monayi! Ke mudi bantu babi nunku, badi basombe talalaa tshiendelele. Mbavudije amu kuvudija bintu biabo. Eyowa, mvua mukezule mutshima wanyi patupu ne ndi nguowa mâyi ku bianza bianyi patupu tshiyi mumanye bualu. Ne mvua nkumibua dituku dijima, ne dinyokibua dianyi mu dinda dionso.” (Musambu wa 73:12-14) Azafe uvua wela meji se: kabivua ne mushinga to bua kuikala ne nsombelu mululame. Bubanji bua bantu babi buvua buenda buvula, ‘pamu’apa bavua bavudija bintu biabo’ mu mushindu mupange bululame. Mbimueneke se: bavua benze bilema bitambe bukole, kadi, kabayi banyokibua, eku, Azafe unyokibua “dituku dijima”​—biangatshile ku dîba divuaye ujuka ku tulu too ne ku divuaye ulala, ku dilolo. Uvua wela meji ne: dinda dionso, Yehowa uvua umunyoka. Nsombelu eu uvua umueneka wa dipanga buakane, uvua ubueja ditabuja dia Azafe mu diteta.

Diakaja ngelelu wa lungenyi

Ndekelu wa bionso, Azafe wakajingulula ne: ngelelu wende wa lungenyi uvua mubi, ke kuambaye ne: “Bu meme muambe ne: ‘Nndonde muyuki wa mushindu’eu,’ mona, mvua mua kutungila bena mu tshipungu tshia bana bebe. Ne meme kueleelapu meji tshiyi ndekela bua kumanya muanda eu; bivua binkengesha bikole ku mêsu kuanyi, too mu tshikondo tshingabuedi mu Muaba munsantu mulengele wa Nzambi. Mvua musue kujingulula tshivua tshibindile mu matuku atshilualua. Eyowa, udi mubateke pa buloba bua busenu. Udi mubakulule mu kabutu. Oh! amu bua katupa kîpi, mona mudibo balue tshintu tshidi tshikemesha! Bu muafikibu ku ndekelu wabo, buowa budi bubabutula mu tshimpitshimpi! Amu bu tshilota kunyima kua dijuka ku tulu, Ô Yehowa, ke muwapepeja tshimfuanyi tshiabo mene, pawajuka.”​—Musambu wa 73:15-20.

Bivua bimpe bu muvua Azafe kayi mudiabile, bualu bu yeye muambe patoke ne: kusadila Yehowa kakuena ne mushinga, abi bivua mua kutekesha bena mu dîku diende mu maboko peshi kubutula ditabuja diabo, bu muvuabo batendeledi ba Nzambi. Mbimpe bitambe bua kushala mupuwe ne kuenza amu bu Azafe! Bua kujingulula bua tshinyi bantu babi bavua bu badi balubuluka nansha muvuabo ne bienzedi bibi, eku bantu bakane bikale mu dikenga, wakaya mu Muaba munsantu wa Nzambi. Muaba eu wakambuluisha Azafe bua kueleela meji ne lubatshi munkatshi mua bantedeledi ba Yehowa, ne wakakaja tshiakabidi ngelelu wende wa lungenyi. Nenku, bitualubakajibua bua bitudi tumona lelu’eu, tukebayi petu ne meji mandamuna ku malu atudi mua kuikala tudiebeja pa kutantshila tshisamba tshia Nzambi pamutu pa kudienza katadi wa pa buende.​—Nsumuinu 18:1.

Azafe wakafika ku dijingulula ne: Nzambi uvua muteke bantu babi “pa buloba bua busenu.” Nsombelu wabo mmuashila pa bintu bia ku mubidi, ne batu bapapuka ku shòò padibi bibajimina mu mushindu kawuyi mutekemena. Ku ndekelu wa bionso, lufu ndubindile pakulakajabo, ne biuma bidibo badiunguijile kabiakubambuluisha bua kushala ne muoyo mutantshi mule nansha. (Musambu wa 49:6-12) Bubanji buabo nebuikale amu bu tshilota tshidi tshipita ne lukasa luonso. Pamu’apa, dinemekejija mikenji didi mua kuenjibua diambedi kabayi banji kukulakaja, apu, nebapole tshivuabo bakune. (Galatia 6:7) Bu mudibo bele Kampanda umuepele udi mukumbane mua kubambuluisha nyima, mbalekelela kabayi ne ditekemena. Pabenzela Yehowa malu bua kubanyoka, neatangile “tshimfuanyi” tshiabu​—tshimuenekelu tshiabo ne mmuenenu wabo—​ne kapeja.

Lama mmuenenu webe

Bua kupanga kuenza malu biakane bilondeshile bivuaye mumone, Azafe udi utonda ne: “Bualu mutshima uvua unyanguka munda ne mvua ngumvua bisama bikole mu tuonyi tuanyi, ne mvua mubule lungenyi ne tshivua mumanye bualu nansha bumue; mvua mulu’amu bu nyama, bilondeshile mmuenenu webe. Kadi, ndi’amu nebe musangu wonso; wankuatshi ku tshianza tshianyi tshia balume. Neundudike ne mubelu webe, ne pashishe, neuntuale mu butumbi.”​—Musambu wa 73:21-24.

Bituimanyika meji etu pa bubanji bua muntu mubi ne pa makenga a muntu muakane, abi bidi mua kunyanga mutshima wetu peshi kutubungamija bikole. Nsombelu eu uvua ulubakaja Azafe bikole​—mu tuonyi tuende—​mu mushindu wa kumvua bisama bikole. Bilondeshile mmuenenu wa Yehowa, uvua bu nyama mubule lungenyi udi ubuluka kapayi bualu bua nsongo. Kadi, Azafe ‘uvua ne Nzambi musangu wonso, uvua umukuata ku tshianza tshiende tshia balume.’ Bituenza tshilema kampanda mu ngelelu wetu wa lungenyi, kadi, tukeba tshiakabidi mubelu wa kudi Yehowa, amu bu muenzele Azafe, Yehowa neatukuate ku tshianza bua kutuambuluisha ne kutulombola. (Fuanyikija ne Yelemiya 10:23.) Amu kutumikila mibelu yende ke kuatulombola ku diakalenga ditshilualua. Bituafuishibua bundu bua tshitupa tshîpi, Yehowa neakaje nsombelu, ‘neatutuale mu butumbi’ peshi atupe lumu.

Pakajingululaye dikengedibua dia kueyemena Yehowa, Azafe wakasakidila ne: “Nnganyipu undi nende mu diulu? Pa kumbusha wewe tshiena ne mukuabo udi undengelela pa buloba. Mubidi wanyi ne mutshima wanyi biapungidi. Nzambi udi dibue dia mutshima wanyi ne bumpianyi buanyi bua bikondo kabiyi bijadika. Bualu, mona, aba bine badi bashala kule nebe nebajimine. Bushuwa, neupuwishe aba buonso badi bakushiya mu mushindu wa dipanga bikadilu bilenga. Kadi buanyi meme, mbimpe bua meme kusemena kudi Nzambi. Ndi muteke tshisokomenu tshianyi mu Mukalenge Munene Yehowa, bua kumanyisha midimu yebe yonso.”​—Musambu wa 73:25-28.

Amu bu Azafe, katuena ne muntu mukuabo wa kueyemena bu Yehowa bua kupeta dikubibua dia bushuwa ne disambibua to. (2 Kolinto 1:3, 4) Ke bua tshinyi, pamutu pa kubaba aba badi ne mabanji pa buloba, tusadilayi Yehowa ne tudiunguijile biuma mu diulu. (Matayi 6:19, 20) Disanka dietu dinene didi ne bua kuikala dia kuanyishibua kudi Yehowa. Nansha biapungila mubidi wetu anyi mutshima wetu, Yehowa neatukankamije ne neakoleshe muoyo wetu bua katujimiji ditekemena anyi dikima dietu kumpala kua buluishi. Kuikala bulunda ne Yehowa mmuanda wa mushinga mukole kawuyi kuelekeja. Bituabulekela, abi nebitukebele kabutu kadituta pa aba badi bamulekela. Nanku, amu bu Azafe, tusemenayi kudi Nzambi ne tumupuile tunyinganyinga tuetu tuonso. (1 Petelo 5:6, 7) Abi nebitupeshe makanda mimpe mu nyuma ne nebitusake ku diakula bua midimu milenga ya Yehowa.

Tushale balamate mikenji ya Yehowa

Azafe wakalubakana bualu wakamona bantu babi bulubuluka mu Izalele, ditunga diende. Munkatshi mua basadidi ba Yehowa balamatshi ba mikenji, muvua “bantu babi” bavua baditemba, bapendangana, bena tshikisu, bena tuseku, bena kuibila ne bavua babenga bua kuitaba ne: Nzambi uvua umona bienzedi biabo. (Musambu wa 73:1-11) Ndidimuija kayipu! Bua kulengelela Yehowa Nzambi, katuena ne bua kuikala bena lutambishi, bena tshikisu, basekianganyi anyi bantu bapange bululame nansha. Amu bu Azafe, basadidi buonso ba Yehowa ‘badi balua ku muaba munsantu munene wa Nzambi’ pa kudisangisha pa tshibidilu pamue ne bamutendeledi Bende balamatshi ba mikenji. Eyowa, aba badi banange Yehowa ‘basemene kudi Nzambi,’ bamueyemene bua abakuatshishe mu makenga abo, kabayi baditatshisha bua bidi bakuabo bamba peshi benza.​—Musambu wa 73:12-28; 3 Yone 1-10.

Amu bu muvuabi bua Azafe, pamu’apa, bubanji bua muntu mubi budi mua kubueja ditabuja dietu mu diteta. Kadi, bituashindamija nsombelu wetu pa mudimu wa Yehowa, tudi mua kufika ku ditantamena diteta edi. Abi nebitupeteshe mabenesha mavule, bualu, ‘Nzambi kêna mupange buakane bua kupua mudimu wetu muoyo ne dinanga dituvua baleje bua dîna diende.’ (Ebelu 6:10) Mateta etu neikale a ‘tshitupa tshîpi ne mapepele’ pa kuafuanyikija ku difutu dietu. (2 Kolinto 4:17) Nansha bidimu 70 peshi 80 bia makenga bidi’amu bu kapepa kakese kadi kalopoka ku mishiku yetu mu dinunganyi, patudi tubifuanyikija ne muoyo wa kashidi mu diakalenga didi Yehowa mulaye bamusadidi bende balamatshi ba mikenji.​—Musambu wa 90:9, 10.

Katulekedi musangu nansha umue bua dishilangana didi pankatshi pa bubanji bua bantu babi ne makenga etu bua bululame bitupumbisha bua kuleja ditabuja, didi dimue dia ku mamuma a spiritu wa Nzambi. (Galatia 5:22, 23; 1 Petelo 3:13, 14) Satana udi ne disanka dia kutumona tuidikija bantu babi, badi bend’amu balubuluka bua dipanga diabo dia kunemeka mikenji. Pamutu pa nanku, tunemekayi dîna dia Yehowa pa kutantamena ditetshibua dia kulekela mêyi-maludiki ende makane. (Sefanya 2:3) Katulekedi dilubuluka dia bantu babi ditubungamija, bualu, tshionso tshidibo mua kupeta, tshidi’amu bintu bivule bia ku mubidi. Kadi bidi ne mushinga kayi? Musangu nansha umue, kabiena mua kufuanyikijibua ku disanka dia bubanji bua mu nyuma budi nabu aba badi ne ditabuja kudi Mukalenge Munene Yehowa.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu