Mushindu wa kupeta nsapi wa disuangana dia buena-muntu
“Nusakidile ku . . . ditshina dienu dia Nzambi disuangana dia buena-muntu.”—2 PETELO 1:5-7.
1. Mbua kamue ka ku mabingila manene kayi budi bisangilu bia tshisamba tshia Yehowa bikale bikondo bia disanka bia mushindu’eu?
DITUKU kampanda, munganga kansanga uvua kayi umue wa ku Bantemu ba Yehowa wakabuela mu tshibilu tshia difila maplome a Galaad, Kalasa ka dilongesha Bible ka Société Watch Tower, muvua muanende wa bakaji mulongeshibue mudimu wa bu-misionere. Biakamukemesha bikole bitambe pa kumona musumba wa bantu bena disanka, biobi e kumufikisha too ne ku diela meji se: munkatshi mua bantu aba, mudi amu bakese badi ne masama. Bua muanda eu, ntshinyi tshidi tshipetesha disanka mu didisangisha dionso dia tshisamba tshia Yehowa, mu bisumbu, mu mpuilu ya tshijengu ne mu mpuilu ya distrike? Ki ndisuangana dia buena-muntu didi muntu yonso uleja kudi muinende anyi? Bushuwa, disuangana dia buena-muntu nkamue kabingila kadi kafikisha bantu ku diamba ne: kakuena tshikuabu tshisumbu tshia malu a Nzambi mudibu bapeta musangelu muvule, disanka ne disankishibua bu mudi Bantemu ba Yehowa nansha.
2, 3. Mmiaku kayi ibidi ya tshiena-Greke idi yakula bua mmuenenu itudi ne bua kuikala nayi bamue kudi bakuabu, ne ntshinyi tshidi tshiyisunguluja?
2 Tudi ne bua kutekemena bua kumona disuangana dia buena-muntu dia mushindu’eu mu mmuenenu muleja mu miaku ya mupostolo Petelo idi mu 1 Petelo 1:22 ne: “Mpindieu, bu munudi bakezule anyima yenu ku ditumikila dienu dia bulelela, bu tshipeta, nkupatuke disuangana dia buena-muntu didi kadiyi dia mpala ibidi, nunangangane bikole bamue ne bakuabu ne mutshima mujima.” Bumue bua ku malu a nshindamenu a muaku wa tshiena-Greke udibo bakudimune “disuangana dia buena-muntu” didi phi·liʹa (disuangana). Diumvuija diawu ndisuikakaja bikole ku diumvuija dia a·gaʹpe, muaku udibo bakudimuna pa tshibidilu ne: “dinanga.” (1 Yone 4:8) Nansha mudibo misangu mivule batumika ne “disuangana dia buena-muntu” ne dinanga mushindu wa muomumue, miaku eyi idi ne ngikadilu misunguluke. Katuena ne bua kuangata umue pa muaba wa mukuabu bu mudi bakudimunyi bavule ba Bible benza nansha. Mu tshiena-bualu etshi ne mu tshidi tshilonda, netukonkonone wonso wa ku miaku eyi.
3 Pa bidi bitangila dishilangana didi pankatshi pa miaku eyi ibidi ya tshiena-Greke, mushikuluji kampanda udi uleja ne: phi·liʹa mmuaku udi “ufunkuna mushindu musunguluke wa malanda a musangelu, a bulunda ne a disuangana.” Ku lukuabu luseke, a·gaʹpe udi utamba kutangila tshieledi tshia lungenyi. Nenku, padi eku batulomba bua kunanga (a·gaʹpe) baluishi betu, katuena tuleja disuangana kudibu to. Mbua tshinyi? Bualu, “malunda mabi adi anyanga bikadilu bimpe.” (1 Kolinto 15:33) Kabidi, tshikuabo tshimanyinu tshia se: kudi dishilangana, mmiaku ya mupostolo Petelo eyi: “Nusakidile ku . . . disuangana dienu dia buena-muntu dinanga.”—2 Petelo 1:5-7; fuanyikija ne Yone 21:15-17.a
Bilejilu bia disuangana dia buena-muntu dia pa buadi menemene
4. Bua tshinyi Yezu ne Yone bavua ne disuangana dia pa buadi umue kudi mukuabu?
4 Dîyi dia Nzambi didi ditupetesha bilejilu bilenga bitambe bia disuangana menemene dia buena-muntu dia pa buadi. Disuangana edi dia pa buadi kadiena difuma ku tshintu tshia lupitapita, apo, ndishimikila pa ditua mushinga dia bikadilu bia pa buabi bia bakuabu bantu. Bushuwa, tshilejilu tshidi tshitambe kumanyika ntshia disuangana dia Yezu kudi mupostolo Yone. Kakuyi mpata, Yezu uvua ne disuangana dia buena-muntu kudi bapostolo bende buonso bena lulamatu, ne bivua nanku bua kabingila kimpe. (Luka 22:28) Umue wa ku mishindu ilejileye disuangana edi, mpakabuowoshaye mâyi ku makasa, nenku, yeye e kubapesha dilongesha dia budipuekeshi. (Yone 13:3-16) Kadi, Yezu uvua ne disuangana dia pa buadi kudi Yone, ke tshidi mupostolo yeye muine uleja misangu mivule. (Yone 13:23; 19:26; 20:2) Nansha muvua Yezu ne kabingila ka kuleja disuangana kudi balongi bende ne kudi bapostolo bende, mbimueneka amu se: Yone uvua mufile kabingila kavua kasaka Yezu ku dimuleja disuangana dia pa buadi bua ditamba kutua mushinga divuaye utua Yezu. Tudi mua kubimona mu bivua Yone mufunde, mu Evanjeliyo anyi mu mikanda mifundisha ku spiritu wa Nzambi yakatumaye. Mmushindu kayipu mulenga udiye wakula misangu mivule bua dinanga mu mikanda yakafundaye! Ditua mushinga dia bikadilu bia Yezu bia mu nyuma ndimueneshibue mu biakafundaye mu Yone nshapita wa 1 ne wa 13 too ne wa 17, ne kabidi ku malu adiye utela misangu mivule pa bidi bitangila dikalaku dia Yezu kumpala kua kuluaye pa buloba bu muntu.—Yone 1:1-3; 3:13; 6:38, 42, 58; 17:5; 18:37.
5. Ntshinyi tshidi mua kuambibua pa bidi bitangila disuangana divua nadi Paulo ne Timote umue kudi mukuabu?
5 Bia muomumue, katuena basue bua kushiya ku luseke disuangana dia buena-muntu dia pa buadi divua mupostolo Paulo ne Timote muena nkristo muenzejanganyi nende wa mudimu balejangane umue kudi mukuabo, disuangana divua bushuwa dishimikila pa ditua mushinga dia bikadilu bia umue ne bia mukuabu. Bivua Paulo mufunde bidi ne mumvuija malenga pa bidi bitangila Timote bu mudi: “Tshiena ne mukuabu udi mudiakaje bimpe bu yeye, udi mua kuditatshisha menemene bua bidi binutangila. . . . Nudi bamanye se: wakenza muende muonso bu muana ne tatuende, pamue nanyi wakasadila bu mupika bua kubingisha lumu luimpe.” (Filipoi 2:20-22) Miaba mivule mu mikanda yende yakatuminaye Timote idi isokolola disuangana dia musangelu dia Paulo kudi Timote. Tshilejilu, tudi tubala mu 1 Timote 6:20 ne: “O Timote, ulame tshiakakupeshabu bua kukuba.” (Tangila kabidi 1 Timote 4:12-16; 5:23; 2 Timote 1:5; 3:14, 15.) Bituafuanyikija mikanda ivua Paulo mutumine Timote ne mukanda uvuaye mutumine Tito, tudi mua kujingulula disuangana dia pa buadi divuaye nadi bua nsongalume eu. Timote pende, wakumvua mushindu wa muomumue bua bidi bitangila bulunda buabu busheme, amu bu mudibi mua kumuenekela ku miaku ya Paulo idi mu 2 Timote 1:3, 4: “Ndi nkuvuluka ku musangu ne ku musangu mu misengelelu yanyi, . . . njinga bikole bua kukumona, mvuluka binsonji biebe, bua wewe kuwujibua tente ne disanka.”
6, 7. Mmushindu kayi uvua Davidi ne Jonathan badiumvua umue kudi mukuabu, ne mbua tshinyi?
6 Mifundu ya tshiena-Ebelu idi kabidi ifila bilejilu bilenga bu mudi tshia Davidi ne Jonathan. Tudi tubala se: kunyima kua Davidi mumane kushipa Goliate, “anyima wa Jonathan wakadisuika bikole bitambe ku anyima wa Davidi, ne Jonathan wakatuadija kumunanga bu anyima wende muine.” (1 Samuele 18:1) Jonathan uvua bushuwa mulengibue ku muoyo bua tshilejilu tshia mitalu bua dîna dia Yehowa tshivua Davidi mufile ne ku dikima diakalejaye pa kudifila ku budisuile bua kuluangana ne Goliate, muntu wa mpolondo. Bushuwa, abi biakasaka Jonathan ku dileja disuangana dia pa buadi kudi Davidi.
7 Disuangana dia mushindu’eu, divua nadi Jonathan bua Davidi diakamufikisha ku dibueja muoyo wende mu njiwu bua kusungila Davidi ku buluishi bua mukalenge Shaula. Musangu nansha umue, disungudibua dia Davidi kudi Yehowa bua kulua mukalenge wa Izalele mu matuku avua ne bua kulua kadiakanyingalaja Jonathan. (1 Samuele 23:17) Davidi uvua ne disuangana diondoke dia muomumue ne dia Jonathan, amu bu mutudi mua kubiumvua mu bivuaye muambe pakadilaye bua lufu lua Jonathan ne: “Ndi mu kanyinganyinga bualu buebe, muanetu Jonathan, uvua buanyi meme muwule tente ne bulenga. Dinanga diuvua nadi kundi ndipite dia kudi bakaji.” Bushuwa, dituangana mushinga dia mushindu’eu divua dileja malanda abu masheme.—2 Samuele 1:26.
8. Mbakaji kayi babidi bakaleja disuangana dia pa buadi umue kudi mukuabu, ne mbua tshinyi?
8 Tudi kabidi ne tshilejilu tshilenga mu Mifundu ya tshiena-Ebelu tshia disuangana dia pa buadi divua pankatshi pa bakaji babidi, Naomi ne mamuende-muenu mukamba, Luta. Uvuluke miaku ivua Luta muambile Naomi: “Kunsengeledi bua meme kukulekela, bua kualukila ne kupanga kukufila; bualu kuwaya nenye, ne kuwapitshisha butuku nempitshishe butuku. Tshisamba tshiebe netshikale tshisamba tshianyi, ne Nzambi webe Nzambi wanyi.” (Luta 1:16) Katuenaku mua kufila nkomenu wa se: nsombelu wa Naomi ne mushindu uvuaye wakula bua Yehowa, biakambuluisha Luta bua kuandamuna nunku anyi?—Fuanyikija ne Luka 6:40.
Tshilejilu tshia mupostolo Paulo
9. Ntshinyi tshidi tshileja se: Paulo uvua tshilejilu mu dileja disuangana dia buena-muntu?
9 Amu bu mutuabimonyi, mupostolo Paulo uvua muleje disuangana dia buena-muntu dia pa buadi kudi Timote. Kadi, wakashiya kabidi tshilejilu tshimpe tshitambe pa kuleja disuangana dia buena-muntu kudi bana babu buonso. Wakambila bakulu bakafuma ku Efeso ne: “munkatshi mua bidimu bisatu, butuku ne munya, tshiakapumbisha bua kudimuija yonso wa kunudi ne binsonji.” Atshi ki ntshijadiki tshia disuangana dia buena-muntu dia musangelu anyi? Eyowa! Ne ke muvuabi nanku bua bidi bitangila Paulo. Bushuwa, bakulu pakumvuabo ne: kabakumona kabidi Paulo, “munkatshi muabu, bakapuekesha binsonji bivule ne kudiela ku nshingu kua Paulo ne kumutua mishiku ne dinanga dionso.” (Bienzedi 20:31, 37) Ndisuangana dia buena-muntu diashila pa ditua bakuabu mushinga anyi? Eyowa! Disuangana diende dia buena-muntu didi kabidi dimueneka mu miaku yende idi mu 2 Kolinto 6:11-13: “Mukana muetu mmubuulula kunudi nuenu, bena Kolinto, mutshima wetu walabadi. Kanuena bafimpakajibue munda muetu nansha. Kadi nudi bafimpakajibue mu disuangana dienu nuenu bine. Nenku, bu difutu kunudi—ndi nnuambila bu bana batekete—nuenu penu, alabalayi.”
10. Ndibula kayi dia disuangana dia buena-muntu diakasaka Paulo bua kuakula bua mateta ende mu 2 Kolinto, nshapita wa 11?
10 Mbimueneke patoke se: bena Kolinto bavule bavua ne lulengu mu dileja dianyisha bua disuangana dia buena-muntu divua Paulo nadi kudibu. Nenku, bamue ba kudibu bakadiabakena ne: “Mikanda yende idi ne bujitu ne bukole, kadi dikalaku diende yeye muine nditekete ne dîyi diende didi tshianana.” (2 Kolinto 10:10) Abi bidi biumvuika bua tshinyi Paulo wakakula bua “bapostolo babu batambe bakuabo” ne biakamusaka bua kuakula bua mateta avuaye mutantamene, amu bu mudibi bifundibue mu 2 Kolinto 11:5, 22-33.
11. Nshinyi tshidi tshijadika disuangana divua Paulo nadi kudi bena nkristo ba ku Tesalonike?
11 Disuangana dia musangelu divua nadi Paulo kudi aba bavuaye ukuatshila mudimu didi nangananga dilejibua patoke mu miaku yende idi mu 1 Tesalonike 2:8: “Nunku, bua dinusua dikole dituvua nadi kunudi, tuvua ne disanka dia kunumanyisha, ki ng’amu lumu luimpe lua Nzambi, kadi ne anyima yetu popamue, bualu nuakalua banangibue kutudi.” Bushuwa, uvua ne disuangana dia mushindu’eu kudi bana babu bapiabapia aba, kakuyi kabidi mushindu wa kuindilaye mutantshi mule kayi umvua lumu luabo pa bidi bitangila makanda abo a mubidi—nenku, uvua ne dijinga dikole dia kumanya mushindu uvuabo bananukila dikengeshibua—wakatuma Timote, eu wakamutuadila luapolo luimpe luakakankamija Paulo bikole bitambe. (1 Tesalonike 3:1, 2, 6, 7) Ke bua tshinyi tudi mua kubala mu Auxilliaire pour une meilleure intelligence de la Bible ne: “Malanda mashindame akasuikibua pankatshi pa Paulo ne aba bavuaye ukuatshila mudimu.”
Kuangata bakuabu ne mushinga—ke nsapiwa disuangana dia buena-muntu
12. Mmabingila kayi atudi nawu bua kuleja disuangana dia musangelu kudi bana betu?
12 Kakuyi mpata, kuangata bakuabu ne mushinga ke nsapi wa disuangana dia buena-muntu. Basadidi ba Yehowa kabenapu ne bikadilu bidi bitusaka bua kubangata ne mushinga anyi? Tuetu buonso tudi diambedi tukeba Bukalenge bua Nzambi ne buakane Buende. Buonso tudi tuluangana mvita mikole ne baluishi betu basatu: Satana ne ba-demon bende, bulongolodi ebu bubi budi ku bukokeshi bua Satana ne majinga etu a budinangi a ku tshilelelu a mubidi wetu wa butekete. Katuena anu ne bua kuikalaku bajadike se: bana betu badi benza pa tshibidilu muabu muonso bilondeshile nsombelu idiku anyi? Muaba wonso udibo pa buloba, bantu buonso badi ku luseke lua Yehowa anyi ku luseke lua Satana. Bana betu ba balume ne ba bakaji badilambule badi ku luseke lua Yehowa, eyowa, ku luseke luetu, nenku, mbakumbanyine disuangana dietu dia buena-muntu.
13. Bua tshinyi tudi ne bua kuleja disuangana dia musangelu kudi bakulu?
13 Ntshinyi tshitudi mua kuamba pa bidi bitangila kuangata batangidi betu ne mushinga? Kabenaku ne bua kuikala pa muaba wa mushinga mukole mu mutshima wetu bua bionso bidibu benza bua kukumbaja bidi tshisumbu tshikengela anyi? Anu bu yonso wa kutudi, badi bakengela pabo bua kukumbaja bidibo buobo bine pamue ne bena mêku abu bakengela. Badi kabidi ne midimu ya kukumbaja amu bu yonso wa kutudi pa bidi bitangila didilongela dia muntu pa nkayende, kubuela mu bisangilu bia tshisumbu ne kudifila mu mudimu wa budimi. Kupita apu, badi kabidi ne bua kulongolola miyuki ya kuenza mu bisangilu, kuenza miyuki ya patoke ne kujikija bilumbu bidi bijuka mu tshisumbu, bidi pamu’apa bikengela kuteleja munkatshi mua mêba mavule bine bilumbu abi bua kubijikija. Bushuwa, tudi basue “kutungunuka ne kunanga bantu ba mushindu’eu.”—Filipoi 2:29.
Tulejayi disuangana dia buena-muntu
14. Mvese kayi ya mu Mifundu idi itulomba bua kuleja disuangana dia buena-muntu?
14 Bua kulengelela Yehowa, tudi ne bua kuleja mmuenenu wa musangelu wa disuangana dia buena-muntu kudi bena kuitabuja netu. Ke tshivua Yezu Kristo ne Paulo benze. Tudi tubala ne: “Pa bidi bitangila [disuangana dia buena-muntu], nuikale ne disuangana dikole bamue kudi bakuabo.” (Lomo 12:10, Traduction interlinéaire du Royaume) “Bua bidi bitangila [disuangana dia buena-muntu], kabiena bikengela bua tuetu kunufundila, bualu nuenu bine nudi balongeshibue kudi Nzambi bua kunangangana bamue ne bakuabo.” (1 Tesalonike 4:9, Int) “Lekelayi [Disuangana dienu dia buena-muntu] ditungunuke.” (Ebelu 13:1, Int) Bushuwa, bidi bilengelela Tatu wetu wa mu diulu patudi tuleja disuangana dia buena-muntu kudi bana bende ba pa buloba!
15. Ng’imue mishindu kayi ya kuleja disuangana dia buena-muntu?
15 Mu tshikondo tshia bapostolo, bena nkristo bavua ne tshibidilu tshia kuelangana muoyo ku “dituangana dinsantu dia mishiku” anyi ku “dituangana mishiku dia dinanga.” (Lomo 16:16; 1 Petelo 5:14) Ndileja kayipu dia disuangana dia buena-muntu! Lelu’eu, mu matunga mavule pa buloba, pa tshibidilu, bantu badi balejangana disuangana pa kufukisha mimuemue ya bulunda ne kuelangana muoyo wa ku tshianza. Mu matunga a bantu badi bakula miakulu mifumine ku muakulu wa Latin, tshilejilu ku Mexique, bantu batu bafika too ne ku diela mulunda mu tshitupa, bu tshimanyinu menemene tshia disuangana. Disuangana dia musangelu dia mushindu’eu pa bidi bitangila bana betu aba, ke didi mua kuikala tshiledi tshinene tshia didiunda didi dienzeka mu matunga abu.
16. Mmishindu kayi itudi nayi bua kuleja disuangana dia buena-muntu ku Nzubu wa Bukalenge?
16 Patudi tubuela mu Nzubu wa Bukalenge, tudiku tuenza madikolela bua kuleja disuangana dia buena-muntu anyi? Kuenza nunku nekutusake bua kuikala ne miaku ya kuakula idi ikankamija, nangananga kudi aba badi bamueneka bu badi mu tunyinganyinga. Mbatuambile bua “kuikala ne miaku idi ikolesha ku muoyo bua aba badi ne anyima idi mu tunyinganyinga.” (1 Tesalonike 5:14) Eu mmushindu menemene utudi mua kumanyisha disuangana dia buena-muntu dia musangelu. Mushindu mukuabo muimpe ng’wa kuleja dianyisha bua miyuki ya patoke milenga, bua programme muenza bimpe, bua madikolela menza kudi mulongi a bungamba-malu mu Kalasa ka mudimu wa Nzambi ne bua bikuabo.
17. Mmunyi muakafika mukulu kampanda ku dipeta disuangana dia kudi bena mu tshisumbu?
17 Bua tshinyi kubengaku kubikila ku nzubu yetu bana betu bashilangane bua kudia biakudia kunyima kua bisangilu pikala dîba kadiyi dipita? Katuenaku ne bua kulombodibua kudi mubelu wa kudi Yezu udi mu Luka 14:12-14 anyi? Dituku kampanda, muanetu kansanga uvua ku kale misionere, bakamuteka pa mudimu bu mutangidi-muludiki wa tshisumbu tshivua benamu buonso bikale bena dikoba dishilangane ne diende. Bu muvuaku kakuyi disuangana dia buena-muntu dikumbane mu tshisumbu etshi, wakateta bua kuakaja nsombelu awu. Ntshinyi tshiakenzaye? Mu mbingu milondangane, wakabikila bena mêku mashilangane bua kudia pamue nabu biakudia. Ku ndekelu kua tshidimu tshijima, buonso bakamuleja disuangana dia buena-muntu dia musangelu.
18. Mmunyi mutudi mua kuleja disuangana dia buena-muntu kudi bana betu ba balume ne ba bakaji badi basama?
18 Padi bana betu ba bakaji anyi ba balume basama ku nzubu yabu anyi mu lupitadi, disuangana dia buena-muntu neditusake bua kubaleja bua se: tutshidi amu tubakengela. Netuenze tshinyi bua aba badi mu nzubu idibu balamine bakulakaje anyi bana ba nshiya? Bua tshinyi kubengaku kubakumbula anyi kubela nshinga bua kubamanyisha disuangana ditudi nadi kudibu?
19, 20. Mmunyi mutudi mua kuleja se: disuangana dietu dia buena-muntu dialabadi?
19 Patudi tuleja disuangana dia buena-muntu dia mushindu’eu, tudi mua kudiela lukonko elu: ‘Malu a mushindu’eu bu mudi diikala dia dikoba, dimanya dia mukanda ne nkoleshilu anyi bungi bua bintu bia ku mubidi bidi ne buenzeji pa mushindu wanyi undi ndeja disuangana dia buena-muntu anyi? Bidiku bikengela bua meme kualabala mu dileja dianyi dia disuangana dia buena-muntu anu bu muakalomba Paulo kudi bena nkristo ba ku Kolinto bua kuenza anyi?’ Disuangana dia buena-muntu nedituambuluishe bua kuikala ne mmuenenu muimpe pa bidi bitangila bana betu, tubanyisha bua bimpe biabu bionso bidibo benza. Disuangana dia buena-muntu nedituambuluishe kabidi bua kusanka bua didiunda dia mu nyuma dia bana betu pamutu pa kuikala ne mutshiawudi.
20 Disuangana dia buena-muntu didi kabidi ne bua kututabuluja bua kuambuluisha bana betu mu mudimu wa buambi. Bidi ne bua kuikala anu bu mudibi mu umue wa ku misambu yetu (Nimero 92):
“Utuadile eu yonso udi mutekete dikuatshisha dimpe,
Nenku, ne tshisumi udi pende mua kuakula.
Katulenguludi eu utshidi ne bidimu bipuekele,
Kumuambuluisha bua kuluaye mukole ne kayi ujingakana.”
21. Ntshipeta kayi tshitudi mua kutekemena patudi tuleja disuangana dia buena-muntu?
21 Nenku, katupu muoyo bua se: mu dileja disuangana dia buena-muntu, tudi kabidi ne bua kutumikila dîyi-diludiki divua Yezu mufile mu Diyuki diende dia pa mukuna: “Ikalayi nupangana, ne nebanupe penu. Nebanuelele mu tshibombi tshipiminu tshilenga, tshishindika, tshisekenkeja ne tshiuwuja. Bualu, mushindu unudi nupiminangana, ke muanupiminabo penu.” (Luka 6:38) Patudi tuleja disuangana dia buena-muntu ne tuangata ne mushinga binetu badi bu tuetu petu basadidi ba Yehowa, tudi tudienzela tuetu bine bimpe. Bushuwa, disanka didi kudi aba badi baleja disuangana dia buena-muntu!
[Mêyi adi kuinshi]
a Tangila mu tshiena-bualu tshidi tshilonda: “Dinanga (dia Agape)—Tshididio kadiyi ne tshididio.”
Mmunyi muwandamuna?
◻ Mmiaku kayi ya tshiena-Greke idi yakula bua mpampakenu yetu, ne nku tshinyi kudiyi ishilangana?
◻ Ntshinyi tshidi nsapi wa disuangana dia buena-muntu?
◻ Mbilejilu kayi bia mu Mifundu bitudi nabi bia disuangana dia buena-muntu dia pa buadi?
◻ Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne disuangana dia musangelu bua bana betu ne bua bakulu?
[Tshimfuanyi mu dibeji 15]
Mupostolo Petelo wakalomba bana babu bua kusakidila disuangana dia buena-muntu ku ditabuja diabu ne ku bikadilu biabu bikuabu bia buena nkristo