TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w93 1/11 dib. 18-23
  • Ditshimuna dia ndekelu dia Mikaele, mfumu munene

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Ditshimuna dia ndekelu dia Mikaele, mfumu munene
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • “Mu tshikondo tshia ku nshikidilu”
  • ‘Ejipitu kakupanduka to’
  • Kampanye ka ndekelu ka mukalenge wa ku nord
  • Lumu ludi lufumina lua kudi dîba dibandila
  • Lumu ludi lufumina ku nord
  • Mukalenge muisatu
  • Bakalenge badi Baluishangana Mbatangile ku Ndekelu Kuabu
    Tutumayi ntema ku mulayi wa Danyele!
  • Nnganyi udi “mukalenge wa ku nord” patudi tuambangana apa?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2020
  • “Mukalenge wa ku nord” mu matuku a ku nshikidilu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2020
  • Mukalenge kampanda wanyangi muaba munsantu wa Yehowa
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
w93 1/11 dib. 18-23

Ditshimuna dia ndekelu dia Mikaele, mfumu munene

“Munkatshi mua tshikondo atshi, Mikaele neajuuke, mfumu munene udi uluila bana ba tshisamba tshiebe.”​—DANYELE 12:1.

1. Mmuenenu kayi uvua nende bamfumu bavule ba mu bulongolodi ebu pa bidi bitangila bumfumu bua Yehowa ku mutu kua bionso, ne bua tshinyi tudi mua kuamba ne: mukalenge wa ku nord kavua mushintuluke?

“YEHOWA nnganyi pende bua meme kutumikila ku dîyi diende bua kupatula Izalele?” (Ekesode 5:2) Aa ke mêyi a diyobola avua Faraone muambile Mozese. Pa kubenga bua kuanyisha bunzambi bupite bunene bua Yehowa, Faraone uvua mupangadike bua kulama Izalele ku bupika. Bakalenge bakuabu bakaleja pabo kapeja ka muomumue bua Yehowa, ne aba kabidi badibo batele mu milayi ya Danyele. (Yeshayi 36:13-20) Kadi, mukalenge wa ku nord wakenza yeye malu kunekesha. Muanjelu udi wamba ne: “Neaditumbishe ne neadivuije munene ku mutu kua nzambi kayi yonso; ne neambe Nzambi wa ba-nzambi bintu bibi bia dikema. . . . Ne kudi Nzambi wa ba-tatuende kakuikala ne kanemu; né nku dijinga dia bakaji né nkudi nzambi kayi mukuabu kakuikala ne kanemu, kadi ku mutu kua buonso neadivuije munene.”​—Danyele 11:36, 37.

2, 3. Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: mukalenge wa ku nord wakimansha “Nzambi wa ba-tatuende” ne wakatuadija kutendelela “nzambi” mukuabu?

2 Mu dikumbaja diende dia mêyi aa a buprofete, mukalenge wa ku nord wakimansha “Nzambi wa ba-tatuende” (peshi “ba-nzambi bavua ba-kakuende batendelela,” français courant), nansha bikale ba-nzambi ba bampangano ba ku Roma peshi Nzambi wa Busatu wa bukua-buena-nkristo. Hitler wakatumika ne bukua-buena-nkristo bua kusadila bipatshila biende; kadi, mbimueneke se: uvua ne tshipatshila tshia kupingaja Ekleziya mupiamupia wa bena Allemagne pa muaba wa bukua-buena-nkristo. Mumupinganyi wende mu nkuasa wakalongesha dibenga kuikalaku dia Nzambi dia kashendende. Ke muakadivuija mukalenge wa ku nord nzambi ne ‘kudivuija munene ku mutu kua buonso.’

3 Mulayi udi utungunuka ne: “Kudi nzambi wa ngumbu, mu muanzu wende neafile butumbi; ne kudi nzambi uvua ba-tatuende kabayi bamanye neafile butumbi ku diambuluisha dia or, dia argent, dia mabue a mushinga mukole ne ku diambuluisha dia bintu bilengele.” (Danyele 11:38) Ke mushindu uvua mukalenge wa ku nord muteke dieyemena diende mu mishindu mishidimuke ya kuela mvita, peshi “nzambi wa ngumbu.” Munkatshi mua tshikondo etshi tshionso tshia ku nshikidilu, mmukebele lupandu kudi “nzambi” eu, pa kulambula bubanji buvulavulayi pa tshilambuilu tshiende.

4. Ndilubuluka kayi divua mukalenge wa ku nord mupete?

4 “Neapatule bipeta mu kuluisha ngumbu mikole mitambe, pamue ne nzambi muenyi. Buonso bamumanya, neabavudijile butumbi, ne neabapeshe bua kukokesha ku mutu kua ba bungi; ne buloba, neabuabanye ku mushinga kampanda.” (Danyele 11:39) Ne dieyemena dionso kudi “nzambi wende muenyi,” wa biluilu, mukalenge wa ku nord wakapatula “bipeta” mu dienza diende dia malu: wakaleja patoke se: uvua bukokeshi bua biluilu kabuyi kuelekeja bua mu “matuku a ndekelu.” (2 Timote 3:1) Aba bakalonda mmuenenu wende bakapeta diabu difutu bu dituibua nyama ku mikolo mu mianda ya politike, ya mpetu ne pamu’apa mu mianda ya biluilu.

“Mu tshikondo tshia ku nshikidilu”

5, 6. Mmu ngumvuilu kayi muvua mukalenge wa ku sud ‘mubunde’ mukalenge wa ku nord, ne mmunyi muakenza mukalenge wa ku nord?

5 Tudi tubala mu Danyele 11:40a ne: “Mu tshikondo tshia ku nshikidilu, mukalenge wa ku sud neatuadije dimuluisha pa kumubunda.” Mbimueneke se: mvese eu ne idi ilonda, pa kutangidila tshikondo tshietu etshi, neyikumbane mu tshikondo tshitshilualua. Kadi, pikala “tshikondo tshia ku nshikidilu” tshidibo bamba apa ne diumvuija dia muomumue ne didi mu Danyele 12:4, 9, tudi ne bua kukeba dikumbana dia mêyi aa mu bule bua matuku aa a ndekelu. Mukalenge wa ku sud ukadiku ‘mubunde’ mukalenge wa ku nord mu tshikondo etshi? Eyowa, kabiyi mpata! Kunyima kua Mvita ya Kumpala ya buloba bujima, tshiovo tshia ku bukole tshia ditalala tshivua tshishikika pa makaya a aba bavuabo batshimune tshivua ‘dibundibua’ divua dibasaka bua kudisombuela. Kunyima kua ditshimuna mu Mvita Mibidi ya pa buloba bujima, mukalenge wa ku sud wakatangija bingoma bikuata buowa bia nikleere kudi mukalenge mufuidianganyi nende ne wakadia tshiovo ne biluilu bikuabu bua kuenza nsangilu mukole wa biluilu udibo babikila ne: OTAN. Mu kupita kua bidimu, mu ‘dibundangana’ diende mudi kabidi ditentekelangana peshi espionnage, pamue ne disu dikole mu mianda ya bu-mulopo, ne ya biluilu.

6 Mmunyi muakenza mukalenge wa ku nord? “Bua kumuluisha, mukalenge wa ku nord neamujukile bu tshipepele tshikole, ne matempu a mvita, ne bena tubalu, ne mazuwa mavule; kabidi neabuele bushuwa mu matunga, ne neuwuje ne neasabuke.” (Danyele 11:40b) Muyuki wa matuku a ndekelu mmuwule tente ne mianda idi yenda ivulangana ya politike wa mukalenge wa ku nord. Munkatshi mua Mvita Mibidi ya pa buloba bujima, “mukalenge” wa bena Nazi wakuwuja ne matshimuna ende matunga mena mutumba. Pakajika mvita, mumupinganyi wa mu nkuasa wa bukokeshi wakenza ampire mukole wakaalabala kupita ne pa mikalu yende. Munkatshi mua mvita ya mashika, mukalenge wa ku nord wakaluisha mufuidianganyi nende musokome kunyima kua matunga avua kaayi umvuangana mu Afrike, mu Azi ne mu Amerike latine. Wakakengesha bena nkristo balelela ne kukepeshisha mudimu wabu kadi kayi mukumbane mua kuulekesha kashidi. Milopo yende ne biluilu biende biakamupetesha bukokeshi pa matunga mavule. Ke tshivua muanjelu mumanyishe menemene mu mulayi: “Neabuele kabidi mu ditunga dia Bilengejilu [lubanza lua mu nyuma lua tshisamba tshia Nzambi], ne matunga mavule neapone.”​—Danyele 11:41a.

7. Mmikalu kayi ivua nayi dilubuluka dia mukalenge wa ku nord?

7 Kadi,​—bilondeshile mmuenenu wa mukalenge wa ku sud—​mukalenge wa ku nord wakamueneka bu mufuidianganyi wa bukole, nansha mutuye kayi mukokeshe buloba bujima. “Aba nebapanduke ku tshianza tshiende: Edoma ne Moabe ne tshitupa tshinene tshia bana ba Amona.” (Danyele 11:41b) Ku kale, misoko ya Edoma, Moabe ne Amona ivua miasa pankatshi pa Ejipitu ne Syrie. Tudi mua kuamba ne: ntshimfuanyi tshia matunga ne malongolodi adiku mpindieu avua mukalenge wa ku nord ukeba kuangata e kupangilaye, ki mmufike ku diakokesha to.

‘Ejipitu kakupanduka to’

8, 9. Mmunyi mudi buenzeji bua mukalenge wa ku nord bumvuike, nansha kudi mufuidianganyi nende munene?

8 Muanjelu udi utungunuka pa kuamba ne: “Neatungunuke ne kusemeja tshianza tshiende kudi matunga; ne bua pa bidi bitangila ditunga dia Ejipitu, kabiyi mpata, kadiakupanduka to. Ne neakokeshe bushuwa biuma bisokoka bia or, bia argent ne bintu bionso bilengele bia Ejipitu. Ne bena Libye ne bena Ethiopi nebalonde dikasa diende.” (Danyele 11:42, 43) Nansha mukalenge wa ku sud, “Ejipitu,” kakapanduka ku buenzeji bua mianda idi yenda ivulangana ya politike wa mukalenge wa ku nord. Tshilejilu, mu ditunga dia Viêt Nam, mukalenge wa ku sud wakatua binu bibidi panshi kuela maboko muulu. Netuambe tshinyi bua “bena Libye” ne bena “Ethiopie”? Matunga aa mena mutumba ne Ejipitu wa kale adi mua kuikala tshimfuanyi tshia matunga mena mutumba ne “Ejipitu” udiku lelu’eu, avua pamu’apa ‘malonde dikasa’ dia mukalenge wa ku nord.

9 Mukalenge wa ku nord ‘mmukokesheku biuma bisokoka bia Ejipitu’ anyi? Kabiyi mpata, ki mmutshimune mukalenge wa ku sud ne, mu 1993, nsombelu wa pa buloba bujima ùdi bu udi uleja ne: pamu’apa, kabiakuenzeka to. Kadi, mukalenge wa ku nord udi ne buenzeji bukole pa mushindu udi mukalenge wa ku sud utula lupetu luende. Bua ditshina diende dia mufuidianganyi nende wa ku nord, mukalenge wa ku sud udi utula makuta bungi kabuyi kubala bua kulongolola biluilu bikole bia mvita ya panshi, ya mu mbuu ne ya muulu. Mu ngumvuilu eu ke mutudi mua kuamba ne: mukalenge wa ku nord ‘mmukokeshe’ ntudilu wa lupetu wa mukalenge wa ku sud.

Kampanye ka ndekelu ka mukalenge wa ku nord

10. Mmunyi mudi muanjelu muleje nshikidilu wa difuilakana pankatshi pa bakalenge aba babidi?

10 Difuilakana pankatshi pa bakalenge aba babidi neditungunuke tshiendelele anyi? Tòo. Muanjelu wakambila Danyele ne: “Nekuikale ngumu yamulubakaja [mukalenge wa ku nord], idi ifumina lua kudi dîba dibandila ne ku nord, ne, kabiyi mpata, neapatuke ne tshiji tshikole bua kujimija ne kubutula ba bungi. Ne nease ntenta yende mifuane nzubu ya bakalenge pankatshi pa mbuu munene ne mukuna munsantu wa Bilengejilu; ne nealue too ne ku nshikidilu wende, ne kakuikala ne wa kumuambuluisha.”​—Danyele 11:44, 45.

11, 12. Mmianda kayi ya politike ya matuka adi panshi aa idi mu diumvuangana ne difuilakana pankatshi pa mukalenge wa ku nord ne mukalenge wa ku sud, ne ntshinyi tshikuabu tshitudi mua kulonga?

11 Mianda eyi itshidi kabidi bua matuku atshilualua; nenku, kabena mua kumvuija bualu bumue ku bumue pa mushindu udi mulayi eu ne bua kukumbana nansha. Matuku adi panshi aa, mianda ya politike ya bakalenge aba babidi yashintuluki. Difuilakana dikole divua pankatshi pa Etats-Unis ne matunga a ku Mputu wa ku est diataladi. Kabidi, mu 1991, ditunga dia Union soviétique diakakosoloka: kaditshienaku kabidi nansha.​—Tangila La Tour de Garde wa mu dia 1 Mars 1992, dibeji 4 ne 5.

12 Nanku, nnganyi udi lelu’eu mukalenge wa ku nord? Ndimue dia ku matunga avua madisangishe mu ditunga dia kale dia Union soviétique anyi? Peshi washintuluki menemene bu muenzeleye misangu mivule? Katuena mua kubiamba to. Nnganyi wikala mukalenge wa ku nord pikala Danyele 11:44, 45 ne bua kukumbana? Difuilakana pankatshi pa bakalenge aba babidi nedituadije tshiakabidi anyi? Kadi ntshinyi tshienzekela mishiki ne mishiki ya bingoma bia nikleere bitshidi matunga mavule malame? Mu matuku atshilualua ke muapeteka mandamuna ku nkonko eyi!

13, 14. Ntshinyi tshitudi bamanye pa bidi bitangila matuku atshivuavua bua bakalenge aba babidi?

13 Kudi’amu bualu bumue butudi bamanye. Mu tshitupa tshîpi emu, mukalenge wa ku nord neatuadije dibundangana dinene dijula kudi ‘ngumu idi ifumina lua kudi dîba dibandila ne yamulubakaja.’ Dibundangana edi nedienzeke diakamue kunyima kua “nshikidilu” wende. Tudi mua kulonga malu mavule pa “ngumu” eyi pa kukonkonona milayi mikuabu ya mu Bible.

14 Diambedi, tumanye se: bienzedi bia mukalenge wa ku nord kabiena bitangija kudi mukalenge wa ku sud nansha. Kêna ufika too ne ku nshikidilu wende ku bianza bia mufuidianganyi nende munene to. Bia muomumue, mukalenge wa ku sud kêna mubutudibue kudi mukalenge wa ku nord nansha. Mukalenge wa ku sud (muleja mpala kudi lusengu lua ndekelu ludi lumueneka ku mutu wa nyama wa luonji mu mikuabu milayi), udi ushipibua “kabiyi ku tshianza [tshia muntu],” kadi, nkudi Bukalenge bua Nzambi. (Danyele 7:26; 8:25) Bulelela, bakalenge buonso ba pa buloba ke babutudibua kudi Bukalenge bua Nzambi ku mvita ya Harmaguédon; kabiyi mpata, ke tshienzekela kabidi mukalenge wa ku nord. (Danyele 2:44; 12:1; Buakabuluibua 16:14, 16) Danyele 11:44, 45 udi uleja mianda yafikisha ku mvita eyi mikole. Pafika mukalenge wa ku nord ku nshikidilu wende, kabiena bikemesha bua se: kakuakuikala ne “wa kumuambuluisha”!

15. Nnkonko kayi minene itutshidi ne bua kukonkonona?

15 Nenku, mmilayi kayi mikuabu idi itokesha “ngumu” idi isaka mukalenge wa ku nord bua “kubutula ba bungi”? Mbanganyi abu badi “ba bungi” badiye musue kubutula?

Lumu ludi lufumina lua kudi dîba dibandila

16. (a) Mmuanda kayi wa pa buawu udi ne bua kuenzeka kumpala kua Harmaguédon? (b) “Bakalenge badi bafumina lua kudi dîba dibandila” mbanganyi?

16 Kumpala kua mvita ya ndekelu, ya Harmaguédon, muluishi munene wa ntendelelu mulelela udi ne bua kuanji kubutudibua​—Babilone Munene, nsangilu wa pa buloba bujima wa bitendelelu bia dishima mufuanyikija ne mukaji wa ndumba. (Buakabuluibua 18:3-8) Dibutudibua diende divua dilejibue mu tshimfuanyi ku diitshikijibua dia tshibalu tshisambombo tshia tshiji tshia Nzambi mu musulu wa Efrate wa mu tshimfuanyi. Musulu udi wuuma “bua kulongolola njila bua bakalenge badi bafumina lua kudi dîba dibandila.” (Buakabuluibua 16:12) Bakalenge aba mbanganyi? Ki mbantu bakuabu to, n’Yehowa Nzambi ne Yezu Kristo!a

17. (a) Bible udi utuambila tshinyi pa dibutudibua dia Babilone Munene? (b) Lumu “ludi lufumina lua kudi dîba dibandila” ludi mua kuikala tshinyi?

17 Dibutudibua dia Babilone Munene ndilejibue mu mushindu mukuata buowa mu mukanda wa Buakabuluibua: “Nsengu dikumi iwamonyi [‘bakalenge’ badi bakokesha mu tshikondo tshia ku nshikidilu], ne nyama wa luonji [nyama wa luonji wa mubidi mukunze-kunzuu udi uleja bulongolodi bua Matunga masanga], bine aba nebakine mukaji wa ndumba ne nebamupawule ne bamushiye butaka, ne nebadie mubidi wende ne nebamuoshe mu kapia ne neabutuke butubutu.” (Buakabuluibua 17:16) Kabiyi mpata, matunga ‘adi abutula mibidi mivule’! (Danyele 7:5) Kadi, bua tshinyi bamfumu ba matunga, pa kusangisha ne mukalenge wa ku nord, nebabutule Babilone Munene? Bualu, ‘Nzambi mmubuteke mu mitshima yabo bua kukumbajabo lungenyi luende.’ (Buakabuluibua 17:17) Lumu “ludi lufumina lua kudi dîba dibandila” ludi mua kuikala tshienzedi etshi tshia Yehowa, tshia kutumika ne mushindu wikalaye musungule bua kuteka mu mutshima wa bantu badi bamfumu lungenyi lua kujimija mukaji wa ndumba munene muena malu a ntendelelu.​—Danyele 11:44.

Lumu ludi lufumina ku nord

18. Nnganyi mukuabu udi mukalenge wa ku nord ne bua kuluisha, ne mmuaba kayi udiye mua kusanganyibua padiye usemena ku nshikidilu wende?

18 Kadi, tshiji tshia mukalenge wa ku nord ntshitangija mukuabu muaba. Muanjelu udi wamba ne: “neakune ntenta yende mifuanangane ne nzubu ya bakalenge pankatshi pa mbuu munene ne mukuna munsantu wa Bilengejilu.” (Danyele 11:45) Mu tshikondo tshia Danyele, mbuu munene uvua mbuu wa Méditerranée, ne mukuna munsantu uvua Siyona, kuvuabo baase ntempelo wa Nzambi ku kale. Nanku, mu dikumbana dia mulayi eu, tshisamba tshia Nzambi ke tshidi mukalenge wa ku nord wenzela kampanye, muikale ne luonji lukole! Lelu’eu, mu ngumvuilu wa mu nyuma, miaku “pankatshi pa mbuu munene ne mukuna munsantu” idi ileja ne: mukalenge wa ku nord mu nyuma udi mu tshitupa tshia buloba tshia basadidi ba Nzambi bela manyi, badi bapatuke mu “mbuu” (udi tshimfuanyi tshia bantu badi kule ne Nzambi) ne badi ne ditekemena dia kukokesha pamue ne Yezu Kristo ku mukuna wa Siyona wa mu diulu.​—Yeshayi 57:20; Ebelu 12:22; Buakabuluibua 14:1.

19. Bilondeshile mulayi wa Yehezekele, mmunyi mutudi mua kumanya lumu ludi lusaka Gog ku dijula mvita? (Tangila note kuinshi kua dibeji.)

19 Yehezekele, uvua muena mu tshikondo tshimue ne Danyele, wakafila pende milayi idi ileja diluisha tshisamba tshia Nzambi divua ne bua kuenzeka “mu tshikondo tshia ndekelu tshia matuku.” Wakamba ne: Gog wa Magog, udi muikale Satana Diabolo, ke wajudija buluishi ebu. (Yehezekele 38:16) Gog neafumine kunyi mu ngumvuilu wa tshimfuanyi? Yehowa udi wamba ku butuangaji bua Yehezekele ne: “Kabiyi mpata, neufume ku muaba webe, ku bitupa bia kulekule bia ku nord.” (Yehezekele 38:15) Nenku, mbimueneke se: lumu ‘ludi lufumina ku nord’ nngumu kampanda ya kampanye ka Satana kenza ne tshipatshila tshia kusaka mukalenge wa ku nord ne bakalenge bakuabu buonso bua kuluisha tshisamba tshia Yehowa.b​—Fuanyikija ne Buakabuluibua 16:13, 14; 17:14.

20, 21. (a) Bua tshinyi Gog neasake matunga, pamue ne mukalenge wa ku nord, bua kuluisha tshisamba tshia Nzambi? (b) Nealubuluke mu kuluisha kuende anyi?

20 Gog mmulongolole buluishi ebu bua kashendende amu bua dilubuluka dia “Izalele wa Nzambi” pamue ne musumba munene wa mikoko mikuabu, badi kabatshiyi ba mu bulongolodi ebu. (Galatia 6:16; Yone 10:16; 17:15, 16; 1 Yone 5:19) Gog udi utangila ne dîsu dibi “tshisamba tshidibo basangishe munkatshi mua matunga, tshisamba tshidi tshiunguije bubanji ne bintu [bia mu nyuma].” (Yehezekele 38:12; Buakabuluibua 5:9; 7:9) Mu dikumbana dia mêyi aa, tshisamba tshia Yehowa tshidi tshilubuluka lelu’eu kupita kumpala. Mu matunga mavule a ku Mputu, a mu Afrike ne a mu Azi muvua ntendelelu wende mukandika mu tshikondo kampanda, bituadije ku mpindieu, tshidi mua kutendelela mu budikadidi. Pankatshi pa 1987 ne 1992, “bintu bia kujinga” bipite pa muliyo mujima biakapatuka mu matunga mavule bua kuya ku nzubu wa Yehowa, kudibo benza ntendelelu mulelela. Mu nyuma, badi ne bubanji ne badi ne ditalala.​—Hagai 2:7; Yeshayi 2:2-4; 2 Kolinto 8:9.

21 Pa kuangata tshitupa tshia mu nyuma tshia bena nkristo bu “ditunga kampanda didi ne zone mipiamipia ya ku misoko,” miakane bua kukokeshibua, Gog udi wenza madikolela a bungi bua kumbusha tshipumbishi etshi bua kukokesha kuende kua bantu buonso. (Yehezekele 38:11) Kadi, mmupangile. Padi bakalenge ba pa buloba baluisha tshisamba tshia Yehowa, ‘nebafike too ne ku nshikidilu wabu.’ Mmunyi nanku?

Mukalenge muisatu

22, 23. Patuadija Gog kuluisha, nnganyi wajuuka bua kuluila tshisamba tshia Nzambi, ne nekupatuke tshipeta kayi?

22 Yehezekele udi wamba ne: buluishi bua Gog nebuikale tshimanyinu bua se: Yehowa Nzambi ajuke bua kuluila tshisamba tshiende ne abutule makole a Gog “pa mikuna ya Izalele.” (Yehezekele 38:18; 39:4) Abi bidi bituvuluija tshivua muanjelu muambile Danyele ne: “Munkatshi mua tshikondo atshi, Mikaele neajuuke, mfumu munene udi uluila bana ba tshisamba tshiebe. Ne, bushuwa, nekulue tshikondo tshia dikenga ditu kadiyi dianji kuenzeka katshia ditunga diatuadija kuikalaku too ne ku tshikondo atshi. Ne munkatshi mua tshikondo atshi, tshisamba tshiebe netshipanduke, muntu yonso wasanganyibua mufunda mu mukanda.”​—Danyele 12:1.

23 Mu 1914, Yezu​—Mikaele muluanganyi wa mvita wa mu diulu—​wakalua Mfumu wa Bukalenge bua Nzambi bua mu diulu. (Buakabuluibua 11:15; 12:7-9) Bituadije mu tshikondo etshi, wakajuka ‘bua bana ba tshisamba tshia Danyele.’ Kadi, mu katupa kîpi emu, ‘neajuuke’ mu dîna dia Yehowa, bu Mukalenge-Muluanganyi wa mvita ukena-kutshimunyibua, ne neavuije “disombuela pa aba badi kabayi bamanye Nzambi ne pa aba badi kabayi batumikila lumu luimpe ludi lutangila Mfumu wetu Yezu.” (2 Tesalonike 1:8) Matunga wonso a pa buloba, pamue ne bakalenge ba mu mulayi wa Danyele, “nebaditute pa tshiadi ne kuabakana.” (Matayi 24:30) Ne meji mabi mu mutshima wawu pa bidi bitangila ‘tshisamba tshia Danyele,’ matunga aa neabutudibue tshiendelele ku mututu wa ‘Mikaele, mfumu munene.’​—Buakabuluibua 19:11-21.

24. Dilonga edi dia mulayi wa Danyele didi ne bua kuikala ne buenzeji kayi kutudi?

24 Katuenapu tujinga bikole bua kumona ditshimuna dinenanenayi dia Mikaele ne dia Nzambi wende, Yehowa anyi? Kabiyi mpata, ditshimuna edi nedipeteshe bena nkristo balelela mushindu wa “kudiopoka,” wa kupanduka. (Fuanyikija ne Malaki 4:1-3.) Nenku, mu kutekemena kuetu kua matuku atshilualua ne muoyo kulukulu, katuena tupua muoyo mubelu eu wa mupostolo Paulo: “Longesha dîyi, enza nenku ne disuminyina mu tshikondo tshiakane ne mu tshikondo tshikole.” (2 Timote 4:2) Tulamatayi ne kasuki ku Dîyi dia muoyo ne tukebekebe muetu muonso mikoko ya Yehowa patshidi tshikondo tshiakane tshikalaku. Mu dinyema dietu dia lubilu bua muoyo, tukadi bafike ku mulongo wa ndekelu. Difutu ndiadi pabuipi. Buonso buetu, tuikalayi ne dishindika dia kunanukila too ne ku nshikidilu, nenku, netuikale munkatshi mua aba bapandishibua.​—Matayi 24:13; Ebelu 12:1.

[Mêyi adi kuinshi]

a Tangila mukanda wa Buakabuluibua​—Nkomenu wabu munene ukadi pabuipi!, dibeji dia 229 ne dia 230, mufunda kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

b Ku lukuabu luseke, lumu ‘ludi lufumina ku nord’ ludi mua kufumina kudi Yehowa, bualu, wakambila Gog ne: “Bushuwa, . . . nenteke ndobo mu binyanganyanga biebe, ne nenkupatule.” “Nenkubandishe ku bitupa bia kulekule bia ku nord, ne nenkubueje ku mikuna ya Izalele.”​—Yehezekele 38:4; 39:2; fuanyikija ne Musambu wa 48:2.

Wajinguludi anyi?

◻ Mmu ngumvuilu kayi mudi mukalenge wa ku sud mubunde mukalenge wa ku nord mu tshikondo tshijima tshia ku nshikidilu?

◻ Ntshinyi tshidi tshitushadile bua kulonga pa mushindu washikila difuilakana pankatshi pa bakalenge aba babidi?

◻ Kumpala kua Harmaguédon, mmianda kayi ibidi ikala mukalenge wa ku nord ne bua kukumbaja?

◻ Mmunyi muakubibua tshisamba tshia Nzambi kudi “Mikaele, mfumu munene”?

◻ Dilonga dietu dia mulayi wa Danyele didi ne bua kupatuisha mmuenenu kayi munda muetu?

[Bimfuanyi mu dibeji 19]

Mukalenge wa ku nord mmutendelele nzambi mushilangane ne wa aba bavua kumpala kuende

[Mêyi a dianyisha]

Kuulu ku dia bakaji ne pankatshi: UPI/​Bettmann; kuinshi ku dia bakaji: Reuters/​Bettmann; kuinshi ku dia balume: Jasmin/​Gamma Liaison

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu