Mushindu wa kulongolola tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi
SHEREZADE, muana mutekete wa bakaji muena lungenyi lutue muena Espagne, uvua ne bidimu binayi pakambila mulongeshi wende bena kalasa ne: bavua ne bua kulaba mêkala pa bimfuanyi bia “Père Noël.” Diakamue, Sherezade wakalomba bua kenji to. Wakumvuija ne: kuondo kende ka muoyo kakavua mua kumupesha njila bua kuenza nanku to.
Upapuka bua diandamuna edi, mulongeshi e kumuambila ne: bivua patupu anu bu kulaba mêkala pa tshimfuanyi tshia popi ne kakuvua bualu bubi nansha bumue. Sherezade wakandamuna ne: “Bikalabi mpopi patupu, ndi mua kuanyisha bua kuzola popi meme nkayanyi biwasua.”
Mukuabo musangu, bakalomba bena kalasa bua kulababo mêkala pa dibendele dia ditunga. Bua musangu awu kabidi Sherezade wakalomba né kavua mua kuenza tshintu tshikuabo. Mu diumvuija diende, wakalondela mulongeshi muyuki wa Shadrake, Meshake, ne Abednego.—Danyele 3:1-28.
Katupa kîpi kunyima mulongeshi wakela mamuende wa Sherezade nshinga bua kumuleja muvuabi bimukemesha. “Muanebe wa bakaji mmungambile misangu ya bungi bualu budi butangila kuondo kende ka muoyo,” ke muakambaye. “Udi mua kubifuanyikija anyi? Muana wa bakaji wa bidimu biende ebi ungumvuija mudi kuondo kende ka muoyo kamutatshisha! Bidi binkemesha be, tshiena ngitaba biudi umulongesha to, kadi ndi nkujadikila ne: wewe udi wenda ulubuluka. Ne ndi musue bua umanye ne: ndi nganyisha ne nnemeka muanebe wa bakaji.”
Mmunyi mudi muana wa bakaji wa bidimu binayi mua kupeta kuondo ka muoyo kalongesha kudi Bible? Mamuende, Marina, udi umvuija ne: Sherezade udi ne tshilaminu tshiende nkayende tshia mikanda ya teokrasi mu tshibambalu tshiende tshia kulala. Tshilaminu etshi tshidi ne bibejibeji biende nkayende bia Tshibumba tshia Nsentedi, bidiye muela milongo kuinshi [kua mandamuna], mikanda yende bua buambi, ne mikanda mikuabo yonso ya Société Watchtower mipatuka katshia waledibua. Tshintu tshidiye utamba kunanga mu tshilaminu tshiende tshia mikanda nkasete ka kuteleja ka mukanda wa Miyuki ya mu Mukanda wa Nzambi, katuye uteleja butuku buonso eku ulonda mu mukanda wende. Miyuki ya mu Bible eyi ke yakamufikisha ku diangata mapangadika matêla kuulu eku.
Tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi tshilongolola bimpe tshidi mua kukuambuluisha wewe ne bana bebe anyi? Bua tshinyi tshilaminu tshia mikanda tshia mu nzubu tshidi ne mushinga?
“Tshilaminu tshia mikanda ki ntshintu tshia pa mutu to”
“Tshilaminu tshia mikanda ki ntshintu tshia pa mutu to, kadi ntshimue tshia ku bintu bidi bikengedibua mu nsombelu,” ke muakatonda Henry Ward Beecher. Kakuyi mpata, pabuipi ne yonso wa kutudi udi ne “bidi bikengedibua bua nsombelu,” nansha kayi mubimanye. Mmushindu kayi udibi nunku? Bualu nansha bituikala anu ne Bible patupu kakuyi tshikuabo tshintu, tudi ne tshilaminu tshia mikanda mu ngumvuilu kampanda.
Bible udi bushuwa tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi tshia mpatshi. Mu siekele muinayi, Jérome wakenza tshiambilu tshia mu Latin Bibliotheca Divina (Tshilaminu tshia Mikanda ya Nzambi) bua kumvuija disangisha dijima dia mikanda mifundisha ku spiritu ditudi tubikila Bible. Yehowa wakatupetesha tshilaminu etshi tshia tshijila bua tupete diambuluisha, dishidimuna, ne buludiki bikuatshishi. Ntshintu tshitudi katuyi mua kuangata musangu nansha umue bu tshia patupu. Kuikala patupu ne Bible mujima kudi kumvuija ne: tudi ne tshilaminu tshialabale kupita tshivua natshi basadidi bavule ba Nzambi ba kale.
Pavua maniskri ya mushinga mukole mifunda ku bianza mikale bu tshionso tshivua mua kupetshibua, nzubu ya bantu mikese, pamu’apa nansha umue, kayivua mua kudisua bua dikala ne Bible mujima to. Paulo, pakajingaye bua kulonga Mifundu mu dikuatshibua diende dia ndekelu mu buloko ku Roma, uvua ne bua kulomba Timote bua kumutuadila imue mivungu ufumina nayi ku Azi Minere—pamu’apa ivua bitupa bia Mifundu ya tshiena-Ebelu. (2 Timote 4:13) Kadi, mu nsunangoga muvua muaba wa kulamina mulongolongo wa mivungu, ne Yezu ne Paulo bakakuata mudimu ne bilaminu bia mikanda ebi mu mudimu wabo wa buambi. (Luka 4:15-17; Bienzedi 17:1-3) Bia disanka, lelu’eu mbipepele bua kupeta Mifundu kupita muvuabi mu siekele wa kumpala.
Ku diambuluisha dia dijandudibua dia biamu bia dipatula nabi mikanda, lelu’eu basadidi ba Nzambi pabuipi ne buonso—nansha bikale bakula muakulu kayi—badi mua kupeta Bible mujima ku mushinga muakane. Tudi kabidi ne diakalenga dia pa buadi dia kukumbaja “tshilaminu tshia mikanda” etshi tshia tshijila. Mu kupita kua siekele bu umue, “mupika wa lulamatu ne wa budimu” mmuditue mu mudimu wa kupetesha biakudia bia mu nyuma tshikondo tshiakanyine.—Matayi 24:45-47, NW.
Kadi pamu’apa katuakubabidila menemene mamanyisha aa a mushinga mukole bituabenga kulongolola tshilaminu tshietu nkayetu tshia mikanda ya teokrasi. Mmunyi mudibi mua kuenjibua? Eyowa, tshiidia tshia diambedi nkupeta mikanda idi tshilaminu tshia mikanda tshia mushindu’eu tshikengela. Bidi biakanyine madikolela, bualu nebituambuluishe bua kupeta diakamue mamanyisha masunguluke atudi tukengela bua kujikija ntatu ne kuandamuna nkonko ya mu Bible.
Mmikanda kayi indi nkengela?
Ukadiku mumane kudiebeja mushindu uudi mua kujikija lutatu lua diumvuangana mu dibaka diebe peshi mushindu wa kuambuluisha bana bebe bua kuamba to ku bintu bia lulengu anyi? Mmunyi muudi mua kuambuluisha mulunda webe udi ne disama dia mu tshieledi tshia lungenyi? Udiku mua kumvuija mu butoke buonso tshijadiki tshitudi natshi tshia se: Nzambi udiku ne bua tshinyi mmulekelele bubi anyi? Nyama wa mubidi mukunze wa mu Buakabuluibua nshapita wa 17 udi ufunkuna tshinyi?
Nkonko eyi ne mikuabo mivule idi mua kuandamunyibua biwikala ne tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi tshiakane. Société Watchtower mmupatule mikanda, broshire, ne biena-bualu bia bibejibeji bidi bikonkonona mulongolongo mujima wa malu a mu Mifundu. Kupita apu, mikanda eyi idi: ikonkonona malu a dîku, iibaka ditabuja dietu kudi Nzambi ne Bible, itupetesha mushindu wa kuvudija nzanzu yetu mu buambi, ne ituambuluisha bua kujingulula milayi ya mu Bible.
Mivule ya ku mikanda mipatula kudi Société bidimu 20 bishale itshidi anu mua kupetshibua. Biwikala mulue mu bulelela matuku adi panshi aa, bidi mua kuikala bia mushinga bua wewe kupeta mikanda yonso ya mushindu’eu idi mua kupetshibua mu muakulu wenu. Bidi mua kuikala se: Volumes reliés ya Tshibumba tshia Nsentedi idi mua kupetshibua mu muakulu wenu. Mikanda mifunkunyi ya pa buayi, bu mudi Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible ne Concordance Compréhensive, mimana kupatula mu miakulu kabukabu. Kadi, kupeta mikanda eyi, kudi anu tshiidia tshia kumpala.
Longolola tshilaminu tshiebe tshia mikanda!
Kumanya se: udi ne mukanda muaba kampanda mbualu bumue, kadi kupeta uudi nawu dijinga mbukuabo. Bituikala ne bua kujimija dîba dia bungi bua kukeba mukanda mufunkuna utudi nawu dijinga, pamu’apa netujimije ditabalela bualu ebu. Ku lukuabo luseke, bituikala ne mikanda yetu milongolola bimpe, mu muaba muakanyine, netutambe kuinyikibua ku dienza makebulula a pa nkayetu.
Bikalaku mushindu, bidi ne dikuatshisha bua kuteka mivule ya ku mikanda yetu ya teokrasi muaba umue. Bitekelu bia mikanda bidi mua kuenjibua, ne misangu ya bungi kabiyi bitudisha mfranga ya bungi, bituikala katuyi ne mushindu wa kubisumba bimana kuenza, ne kabiena bikengela muaba wa bungi to. Difika kakuyi lutatu ku tshilaminu tshia mikanda didi kabidi ne mushinga. Mikanda milama pa tshisasa tshia nzubu itu pa tshibidilu ne dikuatshisha dikese ne itu ikuatshika lupuishi.
Tshiidia tshidi tshilonda nkulongolola mikanda. Dîba dikese dipitshisha bua kulongolola mikanda mu dilondangana didi dituala mafutu.
Netuambe tshinyi bikala bena dîku dienu ba bungi kabayi Bantemu ba Yehowa? Nansha muudi pamu’apa kuyi mua kulongolola tshilaminu tshia mikanda bu muudi musue, mu tshibambalu tshiebe nkayebe udi mua kuikala ne tshitekelu tshidi ne imue mikanda miumvuiji ya Mifundu.
Tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi tshidi mua kuambuluisha bua kuiibaka makanda a mu nyuma
Diakamue patudi tujikija kulongolola mikanda yetu, tudi tukengela ndongoluelu kampanda bua kutuambuluisha bua kumanya muaba udi mamanyisha. Bivulukidi bietu bidi mua kutupakana, ne pamu’apa katuena bibidilangane ne bidi mu mukanda kayi wonso udi mu tshilaminu tshietu tshia mikanda ya teokrasi to. Kadi, mamanyisha wonso adi mu tshilaminu tshia mikanda mbipepele bua kuapeta ne lukasa. Bikalaye mua kupetshibua mu muakulu wetu, Index des publications de la Société Watch Tower udi mua kutuambuluisha bua kupeta mamanyisha masunguluke pa tshiena-bualu pabuipi ne tshionso mu katupa kîpi.
Julián, udi musadile bidimu bia bungi bu mpanda-njila wa pa buende ne bu mukulu, udi umvuija ne: Index kêna mua kufuanyikijibua mushinga mu dilongesha bana bende batekete ba balume bua kuenza dilonga dia pa nkayabo. Dinga dituku, “Jairo, udi ne bidimu muanda-mutekete, wakalua ku mbelu ufumina mu kalasa e kungebeja ne: ‘Tatu, ntshinyi tshidi Société muambe pa bidi bitangila nyama ya dinozore?’ Tuakaya buludiludi mu Index ne tuakakeba muaku ‘dinozore.’ Kabiakanenga to bua tuetu kusangana mulongolongo wa biena-bualu pa dinozore mu Réveillez-vous! [wa mu dia 8 Luishi 1990] Bituadijile dine dituku adi, Jairo wakatuadija kubala Réveillez-vous! awu. Mmumane kumanya ne: tshilaminu tshietu tshia mikanda ya teokrasi tshidi ne mamanyisha mimpe pa tshiena-bualu pabuipi ne tshionso. Buanyi meme, ndi mutuishibue ne: padi bana betu balonga mua kukuata mudimu bimpe ne tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi, bidi bibambuluisha bua kudiunda mu nyuma. Badi balonga mua kueleela meji, ne kupita apu, badi bajingulula ne: dilonga dia muntu pa nkayende didi mua kuikala disankisha.”
Fausto, tatuende wa Sherezade mutêla ku ntuadijilu, mmutuishibue ne: udi mua kutuadija mene kulongesha bana mushindu wa kukuata mudimu bimpe ne tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi kumpala kua dîba. “Tudi tuenda tuleja Sherezade, udi mpindieu ne bidimu bisambombo, mushindu wa kutumika ne Index,” ke mudiye umvuija. “Bu mudiye mulengibue bikole ku muoyo kudi ditekemena dia Mparadizu wa pa buloba, tuakatuadija kumuleja muaku ‘mparadizu’ mu Index ne pashishe tukeba biena-bualu bia Tshibumba tshia Nsentedi bitêla. Pa tshibidilu tudi mua kumuleja anu bimfuanyi. Kadi, ku ntumikilu eu mmulonge ne: Index udi nsapi bua kupeta mamanyisha mu tshilaminu tshietu tshia mikanda tshia ku mbelu. Tuakajingulula ne: wakumvua bualu ebu pakalukilaye dimue edi ku mbelu ufumina mu kalasa ne lukonko ludi lutangila bibilu bia Pasaka. ‘Bua tshinyi katuenaku tukeba ndambu wa mamanyisha ne Index?’ ke muakebejaye mamuende.”
Nansha bidimu bietu bikale bungi munyi, Bible udi utukankamija ne: “nukonkonone malu wonso; nulamate bikole ku adi mapite buimpe.” (1 Tesalonika 5:21, NW) Ebi bidi bilomba bua tuetu kukonkonona tshidi Mifundu yamba. (Bienzedi 17:11) Bituikala ne tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi tshilongolola bimpe, makebulula a mushindu’eu adi mua kuikala disanka. Musangu wonso utudi tukuata mudimu bimpe ne tshilaminu tshietu tshia mikanda bua kulongolola muyuki, bua kupeta mubelu udi ne dikuatshisha pa mushindu wa kupita ne lutatu kampanda, peshi bua kukeba mamanyisha adi ajula ntema, nebibueje mu meji etu mushinga muimpe udi nawu tshilaminu tshietu tshia mikanda.
Baledi ba Sherezade badi bamba mu butoke buonso ne: “Kakuyi mpata, mu nzubu wa bena nkristo, tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi ki ntshintu tshia pa mutu nansha!”
[Kazubu mu dibeji 30]
MMUNYI MUUDI MUA KULONGOLOLA MIKANDA YEBE?
Kakuena mikenji ya tshishiki pa mushindu uudi mua kulongolola mikanda yebe nansha. Kadi, ditapulula didi dilondangana edi didi dileja umue mushindu uudi mua kulongolola mikanda yebe bilondeshile malu adimu.
1. Mikanda idi ne dikonkonona dia mvese umue ku umue ya bimue bitupa bia Bible
(Tshilejilu: Le plus grand homme de tous les temps, La Révélation—le grand dénouement est proche!, “Les nations sauront que je suis Jéhovah—Comment?, “Que ta volonté soit faite sur le terre”)
2. Mikanda misuikakaja ku nsombelu wa dîku
(Tshilejilu: Mushindu wa kuikala ne nsombelu wa disanka mu dîku, Les jeunes s’interrogent—Réponses pratiques, Miyuki ya mu Mukanda wa Nzambi)
3. Bible ne mikanda mifunkunyi
(Tshilejilu: Les Saintes Ecritures Traduction du monde nouveau—Avec références, Bible mikuabo, Index des publications de la Société Watch Tower, Concordance Compréhensive, Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible, Nkudimuinu wa Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures, nkonga-miaku muimpe)
4. Mikanda idibo batumika nayi mpindieu bua dilonga dia mukanda dia tshisumbu ne bua Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi
5. Tusete tua kuteleja ne tua video
6. Volumes reliés ya Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous!
7. Mikanda ya malu a kale a Bantemu ba Yehowa
(Tshilejilu: Annuaire des Témoins de Jéhovah, Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu)
8. Mikanda ne broshire bitutu tutumika nabi pa tshibidilu mu mudimu wetu [wa buambi]
(Tshilejilu: Udi mua kuikala ne muoyo wa kashidi pa buloba bukudimuna mparadizu, Comment raisonner à partir des Ecritures, La vie—Comment est-elle apparue? Évolution ou création?, L’humanité à la recherche de Dieu, Bobumue mu tshitendelelu tshia Nzambi umue mulelela)
[Tshimfuanyi mu dibeji 31]
Sherezade mmumane kulua mulongi muimpe wa Bible
[Tshimfuanyi mu dibeji 31]
Nansha mutshidiye muana mutekete, nsongalume eu udi utumika ne tshilaminu tshia mikanda ya teokrasi