TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w95 1/2 dib. 26-29
  • Tshilema ntshia nganyi?

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Tshilema ntshia nganyi?
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Ntatu ya mfranga
  • Mabika ne mala bia bana
  • Dipangila kulubuluka mu nyuma
  • Didibingisha dinene
  • Diakamangana ne nsombelu
  • Enza bua dîku diebe dikale dikole mu nyuma
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2001
  • Baledi ne bana: Tekayi Nzambi pa muaba wa kumpala!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
w95 1/2 dib. 26-29

Tshilema ntshia nganyi?

MUNTU wa kumpala, Adama, wakatuadijija dinyikibua edi. Kunyima kua kuenza mpekatu wakambila Nzambi ne: “Mukashi uwakumpa bua kuikala n’anyi wakumpa dimuma dia mutshi, nakudia.” Mu tshikoso, uvua wamba ne: “Ki ntshilema tshianyi to!” Mukaji wa kumpala, Eva, wakenza pende bia muomumue pakambaye ne: “Nyoka​—wakundinga, nakudia.”​—Genese 3:12, 13.

Nunku tshilejilu tshia kumpala tshiakatekibua mu budimi bua Edena bua bantu kubengabu kuitaba bujitu bua bienzedi biabu nkayabu. Ukadiku mumane kubunda tshibawu tshia mushindu’eu anyi? Patu ntatu ijuka, utu ne lukasa luonso udiula bakuabu anyi? Peshi utu ukonkonona nsombelu bua kujingulula menemene muena tshilema? Mu nsombelu wa ku dituku dionso, mbipepele bua kupona mu buteyi bua kudiula bakuabu bua bilema bietu nkayetu ne kuamba ne: “Ki ntshilema tshianyi to!” Tuanjibi kukonkonona nsombelu ya pa tshibidilu bua kumona tshilele tshidi natshi bamue bantu. Kupita bionso, fuanyikija tshiudi mua kuenza mu nsombelu ya muomumue.

Ntatu ya mfranga

“Ki ntshilema tshianyi to​—mmalu a bubanji, mbangenda-mushinga bîvi, ndibanda dia mushinga wa bintu,” ke mudi bakuabu mua kuamba padibu bapetangana ne ntatu mikole ya mfranga. Kadi malu aa ng’akudiula menemene anyi? Pamu’apa nsombelu ikena mijadika ke yakabafikisha ku bungenda-mushinga bujudiji bua biejeji anyi bua mu lungenyi patupu. Imue misangu lukuka lutu lupumbisha bua kumona malu mudiwu, ne bantu badi baditua mu bungenda bua mu tshintuluntulu bukêna bujingulula, budi bubavuija tshia-mupawu bua badingianganyi. Batu bapua muoyo mubelu wa se: “Bikala tshintu kampanda ntshitambe buimpe bua kutshienza, misangu ya bungi katshitu tshimpe bilondeshile muditshi tshimueneka to.” Badi bakeba mubelu udibu basua kumvua, kadi padi ntatu ya mfranga ijuka, badi bakeba bua kudiula muntu mukuabu. Diakabi, misangu mikuabu bitu bienzeka nansha mu tshisumbu tshia bena nkristo.

Bakuabu bakapona mu buteyi pa kuangata mapangadika a bu-ngenda akena a meji anyi akena nansha mua kupatula tshintu, bu mudi kusumba mbonga ya dishima, kukuatshisha ne mfranga programe ya televizion idi imueneka ne mêsu bu idi mua kulubuluka kadi ivua kayiyi minenge bua kudishinda tshibula, anyi kutua nyama ku mikolo midimu ya diibaka dia nzubu yakalua kutshiomba kunyima. Dijinga dinekesha bua bubanji ndibapuishe pamu’apa muoyo mubelu eu wa mu Bible: “Badi basue kuikala babanshi badi bahona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi . . . bakadisunsula mubidi wonso ne tunyinganyinga tua bungi.”​—1 Timote 6:9, 10.

Tshitulatula tshia mfranga tshidi mua kufikisha ku dibutuka dia bubanji. Bakuabu batu bumvua se: mmuenekelu wabu udi ne bua kuikala anu bu wa bantu badi baluata miodele itshipatuka mileja mu bikandakanda, kuya mu dikisha didi ditudisha mfranga ya bungi, kudia mu bidilu bia mpatshi, ne kusumba “bintu bia dinaya” bia bakulumpe bitshipatuka​—mashinyi a dijikija nawu lutetuku, maatu, biamu bia foto, bisanji. Eyowa, kunyima kua tshikondo kampanda bakuabu badi mua kupeta mushindu wa kuikala ne bintu ebi ku diambuluisha dia programe wa meji ne dilama dia mfranga. Kadi aba badi ne mutshima zukuzuku bua kubipeta badi mua kupia mabanza manene. Bienzabu nunku, tshilema ntshia nganyi? Kakuyi mpata mbapua muoyo mubelu muimpe wa Nsumuinu 13:18: “Buhele ne bundu bidi bilua kudi muntu udi ubenga diyisha.”

Mabika ne mala bia bana

“Tshilema ntshia bakulu padi bana banyi balekele bulelela,” ke mudi bamue baledi mua kuamba. “Kabavua batabalela bia bungi bana banyi to.”

Bakulu badi ne bujitu bua kudiisha ne kukuba tshisumbu tshia mikoko, kadi netuambe tshinyi bua baledi pabu? Badi bantu ba tshitembu mu dileja mamuma a spiritu wa Nzambi mu malu abu wonso anyi? Dilonga dia Bible dia mu dîku divua dilombodibua pa tshibidilu anyi? Baledi bavua baleja mitalu mu mudimu wa Yehowa ne bambuluishe bana babu bua kudiakaja bua mudimu eu anyi? Bavua ne dîsu dikole pa bidi bitangila balunda ba bana babu anyi?

Bia muomumue, mbipepele bua muledi kuamba pa bidi bitangila mudimu wa mu tshilongelu ne: “Muananyi mmupange mu kalasa anu bua tshilema tshia balongeshi. Ki mbanange muananyi to. Ne ndekelu wa bionso tshilongelu atshi katshitu nansha tshishidimuna bimpe to.” Kadi muledi uvua umvuangana bimpe ne tshilongelu anyi? Muledi uvua utabalela mikanda milonga ne malonga bia muana anyi? Midimu mimupa mu kalasa bua kuenza pambelu ivua mienzela programe, ne diambuluisha divua difidibua pavuadi dikengela anyi? Lutatu lunene pamu’apa ndukebesha kudi mmuenenu peshi lulengu bia muana peshi muledi anyi?

Pamutu pa baledi kudiula ndongoluelu wa tshilongelu, nebitambe kupatula bipeta bimpe bielabu tshidia bua kushindika bana babu né badi ne nsombelu muakane ne né badi bababidila bikondo bia kulonga bidibu babapetesha ku tshilongelu.

Dipangila kulubuluka mu nyuma

Imue misangu tukadi bumvue muntu wamba ne: “Mvua mua kuikala ne makanda mavule a mu nyuma, kadi tshilema ki ntshianyi to bu mundi tshiyi nawu. Bakulu kabena batamba kuntabalela to. Tshiena ne mulunda nansha umue. Spiritu wa Yehowa kêna mu tshisumbu etshi to.” Eku, bakuabu mu tshisumbu ne balunda, ne disanka, ne balubuluka bimpe mu nyuma; ne tshisumbu ntshibeneshibua ne didiunda ne dilubuluka dia mu nyuma. Nunku bua tshinyi bamue badi ne ntatu?

Anu bantu bakese ke batu basua kushemeja malanda ne aba badi baleja mmuenenu mubi ne wa didiabakena. Ludimi lutue, lukoshi ne midiabakenu ya munanunanu bitu bitekesha mu mikolo bikole. Bu mudibu kabayi basua kutekeshibua mu nyuma, bakuabu badi babenga kushemesha malanda ne bantu ba mushindu’eu. Pa kuangata nsombelu eu bu bunyengu bua tshisumbu, muntu udi mua kutuadija tshimuangi, uya diambedi mu tshisumbu kampanda, pashishe mu tshikuabu, ne mu tshinga. Anu bu bisumbu bia nyama bimuangadi bia mu mpata ya mu Afrike bidi dîba dionso bienda bikeba kudi mpata ya bisosa bivule, bena nkristo “bamuangadi” aba badi misangu yonso benda bakeba tshisumbu tshidi tshibakanyine. Bishilangane, mmushindu kayipu udibu mua kutamba kusanguluka biamonabu ngikadilu mimpe mu bantu bakuabu ne kuenza madikolela bua kuleja tshishiki mamuma a spiritu wa Nzambi mu nsombelu yabu nkayabu!​—Galatia 5:22, 23.

Bakuabu batu benza nunku pa kuenza madikolela a pa buawu bua kuyukila ne muntu mushilashilangane mu tshisangilu tshionso mu Nzubu wa Bukalenge ne kumuela kalumbandi ka mu muoyo pa bualu kampanda buimpe. Bidi mua kuikala bitangila bana bende bakolesha bimpe, dibuela pa tshibidilu mu bisangilu bia bena nkristo, mumvuija a Tshibumba tshia Nsentedi malongolola bimpe, ngikadilu wende wa diakidila benyi pa kuanyisha bua Dilonga dia Tshisumbu dia Mukanda, bisangilu bua mudimu wa budimi, ne bikuabu kabidi kuenzekelabi mu nzubu muende. Pa kudifundila tshipatshila tshia kukebulula muinshi mua tshilaabu tshia dipanga bupuangane, kakuyi mpata neusokolole ngikadilu milenga mu bana benu bena nkristo ba balume ne ba bakaji. Nunku nebakunange, ne neumone se: kuakupangila balunda bakulamatshi to.

Didibingisha dinene

“Ndisua dia Nzambi.” “Tshilema ntshia Diabolo.” Pamu’apa didibingisha dinene nkudiula nansha Nzambi nansha Diabolo bua mapangila etu nkayetu. Bidi bilelela se: Nzambi anyi Satana badi mua kuikala ne buenzeji pa amue malu mu nsombelu yetu. Kadi, bakuabu batu bitaba se: malu pabuipi ne wonso, mimpe anyi mabi, mu nsombelu wabu ntshipeta tshia dibuelakana dia Nzambi anyi dia Satana. Bidi anu bu se: tshintu nansha tshimue tshidi tshibenzekela ki ntshipeta tshia bienzedi biabu nkayabu to. “Biasua Nzambi bua mpeta mashinyi mapiamapia aa, neampeteshe mushindu wa kuapeta.”

Mu nsombelu wabu, bantu ba mushindu’eu kabatu pa tshibidilu bela meji ku bipeta to, batu bangata mapangadika mu malu a mfranga ne makuabu pa kufuanyikija ne: Nzambi neabambuluishe. Biakebesha bienzedi biabu bikena bia meji ntatu, ya mfranga anyi mikuabu, badi badiula Diabolo. Kuenza tshintu kampanda mu tshintuluntulu kakuyi diambedi ‘kubala mushinga’ ne pashishe kudiula Satana bua dipangila, anyi bipite bubi, kutekemena dikuatshisha dia Yehowa, ki ng’anu dikamakama to kadi bidi kabidi bibengangane ne Mifundu.​—Luka 14:28, 29.

Satana wakateta bua kufikisha Yezu ku diela meji mushindu awu ne kubenga kuambula bujitu bua bienzedi Biende. Pa bidi bitangila ditetshibua dibidi, Matayo 4:5-7 udi ulonda ne: “Hashishe diabolo wakaya n’andi mu musoko wa tshijila; wakamushikika ha musonga wa ntempelo, wakamuambila ne, ‘Biwikala Muana wa Nzambi, udiele hanshi, bualu bua bakafunda ne, “Yeye neakufile mu bianza bia banjelo bandi; Nebakutuale mu bianza biabo Bua wewe kukumi dikasa diebe ku dibue.”’” Yezu wakajingulula ne: kavua mua kutekemena dikuatshisha dia Yehowa bienzaye tshienzedi tshidi tshimueneka patoke tshia bupale, eyowa tshia didishipa. Nunku, wakandamuna ne: “Bakufunda kabidi ne, ‘Kuteyi Mukelenge Nzambi webe.’”

Aba badi ne dinyikibua dia ku tshilelelu dia kudiula Diabolo anyi Nzambi bua bienzedi biabu nkayabu bijudiji bia biejeji mbafuanangane bikole ne balondi ba bena lubuku lua mitoto, batu bapingaja mitoto pa muaba wa Nzambi anyi Diabolo. Bu mudibu batuishibue bikole se: tshintu pabuipi ne tshionso tshidi tshienzeka ntshibapite mutu, badi bapua muoyo dîyi-diludiki dipepele didi mu Galatia 6:7: “Tshintu tshionso tshidi muntu ukuna, ntshiotshio tshiahuoleye.”

Diakamangana ne nsombelu

Muntu nansha umue kêna mua kuela mpata ne: tudi mu bulongolodi bukena bupuangane. Malu makonkonona apa mmalu a mu nsombelu. Bantu nebababidile mfranga yetu. Bamue bamfumu ba midimu badi mua kuikala bashipi ba mikenji. Balunda badi mua kuikala ne buenzeji bubi pa bana betu. Balongeshi bakuabu ne binga bilongelu badi bakengela kulengejibua. Imue misangu bakulu badi bakengela kudima dinanga ne ditabalelangana bivule. Kadi tudi ne bua kuitaba buenzeji bua dipanga bupuangane ne se: bu mudi Bible uleja, “bena mu bulongolodi ebu buonso badi ku bukokeshi bua mubi.” Nunku kabiena bia meji bua kutekemena se: mu nsombelu, njila wetu neikale anu muimpe dîba dionso to.​—1 Yone 5:19, NW.

Kusakidila apu, tudi ne bua kuitaba mapanga bupuangane ne mikalu bietu nkayetu ne kumanya se: misangu ya bungi ntatu yetu mmikebesha kudi bupote buetu nkayetu. Paulo wakabela bena nkristo bavua ku Roma ne: “Mu dina dia bulengele bundi mupete ndi ngambila yonso wa kunudi ne: kanudiangatshi ne mushinga mupite pa unudi nawo.” (Lomo 12:3) Mubelu awu udi wenza mudimu ne bukole bua muomumue kutudi lelu’eu. Padi diakabi ditupulumukila mu nsombelu yetu, katulondi ne lukasa luonso dikasa dia ba-nkambua betu Adama ne Eva pa kuamba ne: “Tshilema ki ntshianyi to!” Bishilangane, tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Mbualu kayi bushilangane bumvua mua kuenza bua kuepuka diakabi edi? Mvua mutshinke biakane bualu ebu ne mukebe mubelu kudi mpokolo wa meji anyi? Ndi mbingisha bakuabu badi bualu ebu butangila, pa kubaleja bunême anyi?’

Bitualonda mêyi-maludiki a buena nkristo ne tutshinka malu bimpe, netupete balunda bavule ne ntatu mikese. Mivule ya ku ntatu yetu midikebela tshianana mu nsombelu yetu ya ku dituku dionso neyijike. Netupete musangelu mu malanda etu ne bakuabu ne katuakusuyibua kudi lukonko elu: “Tshilema ntshia nganyi?”

[Bimfuanyi mu dibeji 28]

Baledi badi mua kuenza bivule bua kuambuluisha bana babu bua kulubulukabu mu nyuma

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu