“Kanutshinyi to, kasumbu kakese”

“Kanutshinyi to, kasumbu kakese, bualu Tatu’enu wanyishile bua kunupa bukalenge.”​—LUKA 12:32, NW.

1. Ntshinyi tshivua nshindamenu wa mêyi a Yezu aa: “Kanutshinyi to, kasumbu kakese”?

“TUNGUNUKAYI ne kukeba bukalenge [bua Nzambi].” (Luka 12:31, NW) Yezu pakambilaye balongi bende mêyi aa, wakafila dîyi-diludiki didi diludika ngelelu wa meji wa bena nkristo bituadijile ku matuku awu too ne ku lelu’eu. Bukalenge bua Nzambi budi ne bua kuangata muaba wa kumpala mu nsombelu yetu. (Matayi 6:33, NW) Kadi, mu muyuki mulonda kudi Luka, Yezu wakatungunuka ne kuamba mêyi a dinanga ne dikankamija kudi kasumbu kasunguluke ka bena nkristo. Wakamba ne: “Kanutshinyi to, kasumbu kakese, bualu Tatu’enu wanyishile bua kunupesha bukalenge.” (Luka 12:32, NW) Bu Mulami Mulenga wa mikoko, Yezu uvua mumanye se: nekuikale bikondo bia ntatu mikole kumpala bialuila balongi bende ba pa muoyo. Kadi kakuvua kabingila bua kutshinabu to bu buobo ne bua kutungunuka ne kukeba Bukalenge bua Nzambi. Nenku dikankamija dia kudi Yezu kadivua dîyi-dituma dikole nansha. Pa mutu pa nanku, divua dilaya dia dinanga divua diambuluisha bua kufila dieyemena ne dikima.

2. Mbanganyi badi benza kasumbu kakese, ne bua tshinyi badi ne diakalenga dia pa buadi?

² Yezu uvua wakula ne balongi bende, ne wakababikila “kasumbu kakese.” Uvua kabidi wakula ne aba ‘bapeshibua bukalenge’ kudi Yehowa. Pa kubafuanyikija ne misumba mialabale ivua ne bua kuitaba Yezu mu bikondo bia ku shòò, bushuwa, bungi bua bena mu kasumbu aka mbukese. Bavua kabidi bangatshibue ne mushinga mukole bualu bakasungudibua bua malu manene atshilualua, bua kutumikabo nabo mu mudimu wa Bukalenge. Tatu wabo, Mulami Munene, Yehowa, udi ubikila kasumbu kakese bua bapete bumpianyi bua mu diulu mu diumvuangana ne Bukalenge bua Masiya bua Kristo.

Kasumbu kakese

3. Ntshikena-kumona kayi tshia mpatshi tshia kasumbu kakese tshiakamona Yone?

³ Nenku, mbanganyi badi mu kasumbu aka kakese ka mikoko kadi ne disanka bunene nenku? Mbalondi ba Yezu Kristo bakedibua manyi a spiritu munsantu. (Bienzedi 2:1-4) Pa kubamona bu bimbi ba mu diulu ne nzenze mu bianza biabu, mupostolo Yone wakafunda ne: “Meme kutangila, e kumona Muan’a Mukoko muimane pa Mukuna wa Siyona, uvua ne bantu binunu lukama makumi anayi ne binayi bikale ne dîna diende ne dîna dia Tatuende mafunda pa mpala yabu. Ng’aba badi kabayi badinyange ne bakaji; bushuwa, badi tumama; ng’aba badi batungunuka ne kulonda Muan’a Mukoko kuonso kudiye uya. Buobo aba bakasumbibua munkatshi mua bukua-bantu bu mamuma a diambedi bua Nzambi ne bua Muan’a Mukoko, ne dishima kadiakasanganyibua mukana muabu; kabena ne kalema.”​—Buakabuluibua 14:1, 4, 5, NW.

4. Mmuaba kayi udi nawu kasumbu kakese pa buloba lelu’eu?

⁴ Kutuadija ku Pantekoste wa 33 B.B., bela manyi balela ku spiritu aba mbenze mudimu bu milopo ya Kristo pa buloba. (2 Kolinto 5:20) Lelu’eu, anu bashadile ba kudibu ke badi bakuata mudimu mu buobumue bu kasumbu ka mupika wa lulamatu ne wa budimu. (Matayi 24:45, NW; Buakabuluibua 12:17) Kubangila nangananga mu tshidimu tshia 1935, “mikoko mikuabu,” bena nkristo badi ne ditekemena dia kuikala ne muoyo pa buloba, badi mpindieu bungi bufike ku miliyo ne miliyo, mmidisangishe kudibu. Buobo aba badi bambuluisha mu buambi bua lumu luimpe pa buloba bujima.​—Yone 10:16, NW.

5. Mmuenenu kayi udi nende bashadile ba mu kasumbu kakese, ne bua tshinyi kabena ne bua kutshina?

⁵ Mmuenenu kayi udi nende bashadile aba ba mu kasumbu kakese batshidi pa buloba? Bu mudibu bamanye se: nebapete ‘Bukalenge budi kabuyi mua kunyungishibua,’ badi benza mudimu wa tshijila ne ditshina dia Nzambi ne dikakala. (Ebelu 12:28) Mbajingulule ne budipuekeshi buonso se: diakalenga diabu ndia mushinga mupite bukole didi dipetesha disanka kadiyi nshikidilu. Mbapete “dibue dia mushinga mutambe bukole” diakatela Yezu pakakulaye malu adi atangila Bukalenge. (Matayo 13:46) Bu mudi dikenga dinene dienda disemena pabuipi, bela manyi ba Nzambi mbimane kabayi batshina. Nansha mudi malu manene pabuipi ne kuenzeka pa bulongolodi ebu bua bukua-bantu mu “dituku dinene ne dia butumbi dia Yehowa,” bashadile bela manyi kabena ne buôwa bua malu atshivuavua to. (Bienzedi 2:19-21, NW) Nebatshinyine tshinyi?

Bungi budi buenda bukepela

6, 7. (a) Bua tshinyi bungi bua bena mu kasumbu kakese batshidi pa buloba budi buenda bukepela? (b) Mmunyi mudi muntu yonso pa nkayende ne bua kuangata ditekemena didiye nadi?

⁶ Mu bidimu bidi panshi ebi, bungi bua bena mu kasumbu kakese batshidi pa buloba budi buenda bukepela menemene. Ebi biakajadikibua mu luapolo lua Tshivulukilu mu 1994. Mu bisumbu bitue ku 75 000 bia bena tshisamba tshia Yehowa, anu bantu 8 617 ke bakadia ne kunua bimanyinu bua kuleja patoke mudibo bena mu bashadile. (Matayo 26:26-30) Bishilangane, bungi busangisha bua bavua babuele mu Tshivulukilu buvua 12 288 917. Bena nkristo bela manyi mbamanye se: malu aa avua matekemenyibue. Yehowa mmushindike bungi bujadika bua bantu 144 000, badi benza kasumbu kakese, ne mmutuadije kubasangisha bituadijile ku Pantekoste wa 33 B.B. Bua kuamba bimpe, disungula dia bena mu kasumbu kakese divua ne bua kufika ku nkomenu pavua bungi buabo bukumbana, ne tshijadiki ntshia se: disangishibua dijima dia babeneshibue aba ba pa buabu diakajika mu 1935. Kadi, mikoko mikuabo mu tshikondo tshia ku nshikidilu ivua, bilondeshile mulayi, ne bua kuvula bua kulua “musumba munene udi muntu nansha umue kayi mua kubala, ufumina mu matunga wonso ne bisa bionso ne bisamba bionso ne miakulu yonso.” Bituadijile mu 1935, disangisha dijima dienza kudi Yehowa divua dia bena mu musumba munene, badi ne ditekemena dia kuikala ne muoyo wa kashidi mu mparadizu pa buloba.​—Buakabuluibua 7:9, NW; 14:15, 16; Musambu wa 37:29.

⁷ Bavule ba mu kasumbu kakese aba batshidi pa buloba badi mpindieu ne bidimu 70, 80, ne 90 ne bia mu njila. Bakese bakadi bapitshishe bidimu 100 bia muoyo. Buonso aba, nansha bikale ne bidimu bungi munyi, mbamanye se: ku dibiishibua ku lufu dia kuya mu diulu, nebadisangishe pamue ne Yezu Kristo ne nebakokeshe nende mu Bukalenge buende bua butumbi. Bena mu musumba munene nebikale bakokedi ba pa buloba ba Kristo Mukalenge. Muntu yonso asanke bua bidi Yehowa mulamine aba badi bamunanga. Katuena ne bukokeshi bua kudisunguila ditekemena dia kuikala nadi nansha. Yehowa ke udi ne bukokeshi bua kusungula. Nenku, bena bisumbu bionso bibidi badi mua kutshionkomoka bua ditekemena diabu bua matuku a disanka atshilualua, nansha diodi dikale dia kuikala mu Bukalenge bua mu diulu anyi mu mparadizu pa buloba muinshi mua Bukalenge abu.​—Yone 6:44, 65; Efeso 1:17, 18.

8. Mudimu wa ditua bantu 144 000 tshitampi wafiki penyi, ne ntshinyi tshienzeka pajikawu?

⁸ Bena mu kasumbu kakese 144 000 badi benza “Izalele wa Nzambi,” udi mupingane pa muaba wa Izalele wa ku mubidi mu malongolola a Nzambi. (Galatia 6:16, NW) Nenku, bashadile mbakuabo bena tshisamba etshi tshia mu nyuma batshidi pa buloba. Bashadile aba badi benda batuibua tshitampi bua dianyishibua dia ndekelu dia Yehowa. Mu tshikena-kumona, mupostolo Yone wakamona malu aa enda enzeka ne wakamanyisha se: “Ne meme kumona muanjelu mukuabo ubandila kudi dîba dipatukila, muikale ne tshitampi tshia Nzambi udi ne muoyo; ne uvua wela lubila ne dîyi dikole kudi banjelu banayi bavuabo bapeshe bukenji bua kuvuija dikenga pa buloba ne pa mbuu, wamba ne: ‘Kanuvuiji dikenga pa buloba, peshi pa mbuu, anyi kudi mitshi, too ne patuikala batue bapika ba Nzambi tshitampi pa mpala.’ Ne meme kumvua bungi bua bavua batuibue tshitampi: binunu lukama makumi anayi ne binayi, batua tshitampi ba tshisa tshionso tshia bana ba Izalele [wa mu nyuma].” (Buakabuluibua 7:2-4, NW) Bu mudi mu butoke buonso mudimu wa ditua Izalele wa mu nyuma tshitampi pabuipi ne nkomenu wawu, mianda ya dikema ikadi pa kuenzeka mmilejibue. Ke bua tshinyi, “dikenga dinene,” didi ne bua kuikala pabuipi menemene palekeledibua mpepele inayi ya kabutu pa buloba.​—Buakabuluibua 7:14, NW.

9. Mmunyi mudi bena kasumbu kakese bamona divula dia musumba munene?

⁹ Bena mu musumba munene bakadi bamane kusangishibua badi bungi butue ku miliyo mivule. Mmunyipu mudi bine ebi bisankisha mitshima ya bashadile! Nansha mudi bungi bua bena mu kasumbu kakese batshidi pa buloba buenda bukepela, mbalongeshe ne mbalongolole bantu bakumbane tshishiki ba mu musumba munene bua kuambula majitu adi atangila dialabaja dia bulongolodi bua Nzambi pa buloba bujima. (Yeshaya 61:5) Anu bu muvua Yezu muleje, nekuikale bapanduki ba mu dikenga dinene.​—Matayo 24:22.

“Kanutshinyi to”

10. (a) Ndibunda kayi diatangijibua kudi tshisamba tshia Nzambi, ne nedilombole ku tshinyi? (b) Nnkonko kayi idi miela yonso wa kutudi?

¹⁰ Satana, ne ba-demon bende mbapuekeshibue milongo too ne pa kuimanshibua ku mutumba wa buloba. Yeye ne tshiluilu tshiende mbadilongolola bua kubunda muabu muonso tshisamba tshia Yehowa. Dibunda edi didianjila kumanyisha mu Bible ndilejibua bu dibunda dia Gog wa Magog. Diabolo mmuludikila dibunda diende nangananga pa banganyi? Ki mpa bashadile ba ndekelu ba mu kasumbu kakese, bena Izalele wa mu nyuma wa Nzambi, badi bashikame mu ditalala “munkatshi mua buloba” anyi? (Yehezekele 38:1-12) Eyowa, kadi bashadile ba mu kasumbu ka bela manyi ba lulamatu, pamue ne benzejanganyi nabo ba mudimu balamatshi ba ku mikenji, mikoko mikuabo, nebamone muajudija diyobola dia Satan diandamuna dikuata buôwa diafila Yehowa Nzambi. Neadibueje mu mianda eyi bua kusungila tshisamba tshiende, ne mianda eyi neyivue kuupisha ndende wa dituadija dia “dituku dinene ne dikuate buôwa dia Yehowa.” (Yoele 2:31, NW) Lelu’eu, mupika wa lulamatu ne wa budimu udi ukumbaja mudimu wa mushinga mukole, mudimu mupandishi wa muoyo, udimuija bua didibueja mu mianda edi dia Yehowa dialua. (Malaki 4:5; 1 Timote 4:16) Utuku ukuatshisha ne tshisumi tshionso mudimu eu, pa kudifila mu dimanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Yehowa anyi? Neutungunuke ne kuenza nunku bu mumanyishi wa Bukalenge wa dikima anyi?

11. Bua tshinyi mmuenenu wa dikima udi ne mushinga mukole lelu’eu?

¹¹ Pa kutangila nsombelu udi pa buloba matuku aa, mmunyipu mudibi biakanyine bua kasumbu kakese kuteyaku ntema ku mêyi a Yezu avuaye mubambile ne: “Kanutshinyi to, kasumbu kakese”! Mmuenenu wa dikima wa mushindu’eu mmuimpe pa kutangila bionso bidi bienda bikumbana mpindieu mu diumvuangana ne dilongolola dia Yehowa. Muntu pa nkayende, yonso wa mu bena kasumbu kakese mmujingulule dikengedibua dia kunanukila bituadijile mpindieu too ne ku ndekelu. (Luka 21:19, NW) Bu muvua Yezu Kristo, Mukalenge ne Mfumu wa kasumbu kakese, munanukile ne mudileje muena lulamatu too ne ku ndekelu kua muoyo wende pa buloba, nenku yonso wa ku bashadile udi ne bua kunanukila ne kudileja muena lulamatu.​—Ebelu 12:1, 2.

12. Mmunyi muvua Paulo, anu bu Yezu, mukankamije bena nkristo bela manyi bua kabatshinyi?

¹² Bela manyi buonso badi ne bua kuikala ne mmuenenu wa muomumue ne wa mupostolo Paulo. Bambisha mushindu udi mêyi ende bu muela manyi mumanyishi wa patoke wa dibiishibua ku lufu mu diumvuangana ne dikankamija dia Yezu dia kubenga kutshina. Paulo wakafunda ne: “Vuluka ne: Yezu Kristo wakabiishibua ku bafue ne uvua kankanunuina ka Davidi, bilondeshile lumu luimpe lundi mmanyisha; mu diumvuangana nalu ke mundi nkenga pa kukuatshibua mu buloko bu muenji wa malu mabi. Kadi, dîyi dia Nzambi kadiena mua kusuikibua to. Pa bualu ebu, ndi mutungunuke ne kunanukila mu malu wonso bua diakalenga dia basungula, bua bobo pabo kupetabo lupandu ludi mu buobumue ne Kristo Yezu mu diumvuangana ne butumbi bua kashidi. Dîyi edi ndia lulamatu: Bushuwa, patudi bafue nende, netuikale nende ne muoyo; patuikala bananukila nende, netukokeshe petu nende bu bakalenge; bu tuetu bamuvile, yeye pende neatuvile; patudi katuyi bena lulamatu, yeye udi ushala muena lulamatu, bualu kêna mua kudivila yeye muine.”​—2 Timote 2:8-13, NW.

13. Mmitabuja kayi muondoke adi nawu bena mu kasumbu kakese, ne adi abasaka ku dienza tshinyi?

¹³ Anu bu mupostolo Paulo, bashadile bena mu kasumbu kakese ka bela manyi mbanyishe bua kunanukila makenga mu dimanyisha diabu dia mukenji wa bukole mufunda mu Dîyi dia Nzambi. Mitabuja abu adi ne miji padibu batungunuka ne kueyemena malaya a Nzambi a lupandu ne a dipeshibua diabu dia “tshifulu tshia butumbi tshia muoyo” bu buobo mua kuleja lulamatu too ne ku lufu. (Buakabuluibua 2:10, NW) Pa kupeta dibiishibua ku lufu ne dishintuluka bia mu mupodi wa dîsu, nebikale mu buobumue ne Kristo bua kukokesha pamue nende bu bakalenge. Nditshimuna kayipu mu luendu luabu lua dilama dia muoyo mutoke bu batshimunyi ba bulongolodi ebu!​—1 Yone 5:3, 4.

Ditekemena dia pa buadi

14, 15. Mmunyi mudi ditekemena dia dibiishibua ku lufu dia kasumbu kakese dikale dia pa buadi?

¹⁴ Ditekemena dia dibiishibua ku lufu didi nadi bena mu kasumbu kakese didi dia pa buadi. Mmu mishindu kayi? Tshia kumpala, didi dienzeka kumpala kua dibiishibua ku lufu dia tshibungi dia “bakane ne bakena bakane.” (Bienzedi 24:15, NW) Bushuwa, dibiishibua dia bela manyi didi dilondangana mu mushindu kampanda bu mudibi bilejibue patoke mu mêyi aa adi mu 1 Kolinto 15:20, 23: “Kadi katataka [Kristo, NW] wakumana kubishibua ku bafue, bu mamuma a kukuama diambedi a bantu bakulala tulu mu lufu. Kadi muntu ne muntu neabike mu mulongo wandi: [Kristo, NW], mamuma a kukuama diambedi; ne hashishe, bantu ba [Kristo, NW], nebabike [mu dikalaku diende, NW].” Pa kuikala ne dinanukila ne ditabuja bia buena bia Yezu, bena mu kasumbu kakese mbamanye tshidibo babalamine pajikijabu luendu luabu pa buloba, nangananga katshia Mukalenge mulelela walua mu ntempelo wende bua dilumbuluisha mu 1918.​—Malaki 3:1.

¹⁵ Paulo udi utupetesha kakuabu kabingila ka kuangata dibiishibua edi bu dia pa buadi. Anu bu mudibi biamba mu 1 Kolinto 15:51-53 (NW), wakafunda ne: “Monayi! Ndi nnumanyisha bualu bua tshijila busokoka: Buonso buetu katuakulala mu lufu, kadi netukudimunyibue buonso buetu, mu katupa kakese, mu mupodi wa dîsu, pedibua mpungi wa ndekelu. . . . Pa nanku, [mubidi] eu udi unyanguka udi ne bua kuvuala ukena unyanguka, ne eu udi ufua udi ne bua kuvuala ukena ufua.” Mêyi aa mmatangile bena kasumbu kakese badi bafua mu tshikondo tshia dikalaku dia Kristo. Kakuyi dilala mu lufu mutantshi mule wa tshikondo kampanda, badi bavuadikibua dibenga kufua, “mu katupa kakese, mu mupodi wa dîsu.”

16, 17. Pa kutangila ditekemena diabu dia dibiishibua ku lufu, mmunyi mudi bena nkristo bela manyi lelu’eu babeneshibue mu mushindu wa pa buawu?

¹⁶ Bilondeshile bujinguludi ebu, tudi mua kujandula diumvuija dia mêyi a mupostolo Yone mafunda mu Buakabuluibua 14:12, 13 (NW). Wakafunda ne: “‘Eu ke muaba udibi biumvuija dinanukila bua bansantu, aba badi batumikila mêyi-matuma a Nzambi ne ditabuja dia Yezu.’ Ne ngakumvua dîyi difumina mu diulu diamba ne: ‘Funda ne: Ba diakalenga mbafue badi bafua mu buobumue ne Mukalenge bituadije ku mpindieu. Eyowa, ke mudi spiritu wamba, biikishe bua midimu yabu, bualu, malu avuabu benze adi abalonda.’”

¹⁷ Ndifutu kayipu dia pa buadi didi dilamina bashadile ba mu kasumbu kakese! Dibiishibua diabu ku lufu nedilue ne lukasa luonso diakamue, kunyima kua dilala diabu mu lufu. Ndishintuluka kayipu dia dikema diamonabu papeshibuabo midimu yabu mu miaba ya mu diulu! Ne ditumbishibua dia mushindu’eu dia kasumbu kakese didi dienda didiunda ne kabidi dikumbana dia milayi minene ya mu Bible ikadi pa kutua ku tshibungubungu, bashadile ba ku ndekelu bena mu kasumbu kakese kabena ne bua “kutshina to.” Ne dikima diabu didi diambuluisha bua kukankamija bena mu musumba munene, badi ne bua kudima mmuenenu wa muomumu’eu wa dikima bu mudibo batekemena disungidibua mu tshikondo tshipite bunene tshia ndululu idi buloba kabuyi buanji kumona.

18, 19. (a) Bua tshinyi tshikondo tshitudi ntshia kuluijakana? (b) Bua tshinyi bela manyi pamue ne mikoko mikuabo kabena ne bua kutshina?

¹⁸ Dilondolola midimu ya kasumbu kakese didi dibambuluisha ne diambuluisha musumba munene pawu bua kutungunuka ne kutshina Nzambi mulelela. Dîba dia dilumbuluisha diende dikadi difike, ne tshikondo tshîpi tshidi tshishale ntshia mushinga mukole. Bushuwa, tshikondo tshialu tshîpi, nanku mbimpe bua bakuabu bapangadije. Buetu tuetu, katuena tutshina se: dilongolola dia Nzambi nedipangile. Kabiyi mpata, nedikumbane!

¹⁹ Mbila mikole ya mu diulu ikadi miumvuika yamba ne: “Bukalenge bua pa buloba bualu bukalenge bua Mukalenge wetu ne bua Kristo wende, ne neakokeshe kashidi ne tshiendelele.” (Buakabuluibua 11:15, NW) Kabiyi mpata, Mulami Munene, Yehowa, udi ulombola mikoko yende yonso mu “tujila tua buakane bua bualu bua dîna diende.” (Musambu wa 23:3, NW) Kasumbu kakese kadi kalombodibua bimpe mu njila wa difutu diaku dia mu diulu. Ne mikoko mikuabo neyisungidibue ne muoyo mu dikenga dinene bua kupetayo muoyo wa kashidi pa buloba bulombola kudi Bukalenge bua Nzambi bua butumbi ku bukokeshi bua Kristo Yezu. Eyowa, nansha mudi mêyi a Yezu atangila kasumbu kakese, basadidi buonso ba Nzambi pa buloba badi ne kabingila ka kuteya ntema ku mêyi aa: “Kanutshinyi to.”

Udi mua kumvuija anyi?

◻ Bua tshinyi tudi ne bua kutekemena bua bungi bua bena mu kasumbu kakese kuendabu bukepela?

◻ Nnsombelu kayi udi nende bashadile bela manyi lelu’eu?

◻ Bua tshinyi bena nkristo kabena ne bua kutshina, nansha mudi dibunda dia Gog wa Magog dienda disemena?

◻ Bua tshinyi ditekemena dia dibiishibua ku lufu dia bantu 144 000 didi dia pa buadi nangananga lelu’eu?