TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w95 1/11 dib. 10-15
  • Bapandishibue ku “tshipungu tshibi”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Bapandishibue ku “tshipungu tshibi”
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • “Nshikidilu”​—Tshikondo kayi?
  • “Tshipungu etshi”​—Ntshipungu kayi?
  • “Tshipungu etshi tshibi”
  • “Tshipungu etshi” tshidi tshisungulujibua
  • Nkonko ya babadi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Tshikondo tshia kushala batabale
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Nkonko ya babadi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1997
  • Kuikalapu kua Kristo kudi kumvuija tshinyi buebe wewe?
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
w95 1/11 dib. 10-15

Bapandishibue ku “tshipungu tshibi”

“O tshipungu tshikena lulamatu ne tshikonyangale, mmusangu bule kayi ungatungunuka ne kuikala nenu ne unganuangata ne lutulu?”​—LUKA 9:41, NW.

1. (a) Ntshinyi tshidi bikondo bietu ebi bia bipupu bileja? (b) Ntshinyi tshidi Mifundu yamba pa bidi bitangila bapanduki?

TUDI mu bikondo bia bipupu. Bikumina, disapalala dia mâyi, nzala, masama, dipetudibua dia mikenji, dikumibua dia bombe, mvita mikuate buôwa​—bipupu ebi ne bikuabu kabidi bidi bisubisha bukua-bantu mu siekele wetu eu wa 20. Kadi, tshipupu tshitambe bionso bunene tshidi tshikana bua kudituta mu matuku makese atshilualua. Ntshinyi atshi? ‘Ndikenga dinene, ditu kadiyi dianji kuenzeka katshia ku ntuadijilu wa bukua-bantu too ne mpindieu, tòo, kakuakuenzeka dia mushindu’au pashishe nansha.’ (Matayo 24:21, NW) Kadi, bavule ba kutudi badi mua kutekemena matuku atshilualua a disanka! Mbua tshinyi? Bualu Dîyi dia Nzambi dine didi dileja ne: “musumba munene uvua muntu nansha umue kayi mua kubala, wa mu matunga wonso ne bisa bionso ne bisamba bionso ne miakulu yonso . . . ‘Ng’aba badi bafumina ku dikenga dinene . . . Kabakuikala kabidi ne nzala ne kabakuikala kabidi ne nyota . . . Ne Nzambi neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabo.’”​—Buakabuluibua 7:1, 9, 14-17, NW.

2. Mmunyi muakakumbana bua musangu wa kumpala mvese ya mbuelelu ya Matayo 24, Mâko 13, ne Luka 21?

2 Muyuki mufunda ku spiritu mu Matayo 24:3-22, Mâko 13:3-20, ne Luka 21:7-24 mmbuelelu wa dileja dia Yezu dia buprofete dia “nkomenu wa ndongoluelu eu wa malu.”a Dikumbana dia kumpala dia mulayi eu diakenzeka pa ndongoluelu munyanguke wa bena Yuda wa mu siekele wa kumpala wa Bikondo Bietu, katongobela kaadi kavua “dikenga dinene” dia katshia ne katshia pa bena Yuda. Ndongoluelu mujima wa malu a Nzambi ne a tshididi wa bena Yuda, uvua mushindamene ku ntempelo wa Yeruzaleme, wakakupudibua, kayi mua kuasuludibua bua kashidi.

3. Bua tshinyi bidi bikengela bua tutumikile kakuyi dijingakana mulayi wa Yezu lelu’eu?

3 Tuanjibi mpindieu kukonkonona malu akafikisha ku dikumbana dia kumpala dia mulayi wa Yezu. Ebi nebituambuluishe bua kumvua biakane dikumbana dia muomumue lelu’eu. Nebituleje mushindu udibi bikengela kuangata dipangadika dimpe mpindieu kakuyi dijingakana bua kupanduka ku dikenga ditambe wonso bunene didi diamba kudituta pa bukua-bantu buonso.​—Lomo 10:9-13; 15:4; 1 Kolinto 10:11; 15:58.

“Nshikidilu”​—Tshikondo kayi?

4, 5. (a) Bua tshinyi bena Yuda batshinyi ba Nzambi ba mu siekele wa kumpala B.B. bakatabalela mulayi wa Danyele 9:24-27? (b) Mmunyi muakakumbana mulayi eu?

4 Pabuipi ne tshidimu tshia 539 K.B.B., muprofete wa Nzambi Danyele wakapeshibua tshikena-kumona kampanda tshia malu avua ne bua kuenzeka munkatshi mua “lumingu” lua ndekelu lua tshikondo tshia “mbingu makumi muanda-mutekete” ya bidimu. (Danyele 9:24-27) “Mbingu” eyi yakatuadija mu 455 K.B.B. pakatuma Mukalenge Artaxerxès wa Perse dîyi bua dibakuludibua dia tshimenga tshia Yeruzaleme. “Lumingu” lua ndekelu luakatuadija ne dimueneka dia Masiya, Yezu Kristo, ku batismo wende ne diedibua manyi mu 29 B.B.b Bena Yuda batshinyi ba Nzambi ba mu siekele wa kumpala B.B. bavua bamanye bimpe tshikondo etshi tshisunguluke tshia mulayi wa Danyele. Tshilejilu, pa bidi bitangila misumba yakadiunguija bua kumvua buambi bua Yowanese Mubatiji mu 29 B.B., Lukase 3:15 (MMM) udi wamba ne: “Bantu bonso bavua batekemene, badikonka munda bua Yowanese ne: Yeye mene ke Kristo anyi?”

5 “Lumingu” lua 70 luvua ne bua kuikala bidimu muanda-mutekete bia dianyishibua dia pa buadi dileja bena Yuda. Bu muakatuadijalu mu 29 B.B., luakakonga batismo ne mudimu bia Yezu, lufu luende bu mulambu “pankatshi pa lumingu” mu 33 B.B., ne ‘tshia bibidi tshia lumingu’ tshikuabu too ne ku 36 B.B. Munkatshi mua “lumingu” elu, bakapetesha amu bena Yuda batshinyi ba Nzambi ne balamatshi ba bena Yuda mushindu wa kulua bayidi bela manyi ba Yezu. Pashishe mu 70 B.B., matuku akena madianjila kumanyibua, bisumbu bia masalayi bia Roma bilombola kudi Titus biakabutula ndongoluelu wa bena Yuda mutontolodi.​—Danyele 9:26, 27, MMM.

6. (a) Mmushindu kayi uvua “dikenga” diakatuadija mu 66 B.B. dikale dibutudi? (b) Mbanganyi bakapanduka, ne mbua diangata dipangadika kayi kakuyi dijingakana?

6 Nunku buakuidi bua bena Yuda, buàkanyangà ntempelo wa Yeruzaleme ne buàkelà tshitungu bua kushipa Muana muine wa Nzambi, buakabutudibua. Kusakidila apu, mikanda ya malu a kale a ditunga ne bisa yakabutudibua payi. Nunku, muena Yuda nansha umue kavua ne bukenji bua kulumba bumpianyi bua buakuidi anyi bukalenge. Bia disanka, nansha nanku, bena Yuda ba mu nyuma bela manyi bakatekibua ku luseke bu buakuidi bua bukalenge bua “kumanyisha ngikadilu milenga” ya Yehowa Nzambi. (1 Petelo 2:9, NW) Pakanyungulula tshiluilu tshia Roma Yeruzaleme bua musangu wa kumpala ne kunyanga mene muaba wa ntempelo mu 66 B.B., bena nkristo bakasunguluja tshiluilu atshi tshia basalayi bu “tshintu tshikuate muengu tshidi tshikebesha kabutu, tshiakula bualu buatshi kudi muprofete Danyele, tshimane mu muaba munsantu.” Bua kutumikila dîyi-dituma dia buprofete dia Yezu, bena nkristo mu Yeruzaleme ne Yudeya bakanyemena ku miaba ya mikuna bua dikubibua.​—Matayo 24:15, 16; Luka 21:20, 21, NW.

7, 8. “Ntshimanyinu” kayi tshiakamona bena nkristo, kadi ntshinyi tshivuabu kabayi bamanye?

7 Bena nkristo aba bena Yuda bena lulamatu bakamona dikumbana dia mulayi wa Danyele ne bavua tumonyi tua mvita mikuate buôwa, nzala, bipupu, bikumina, ne dipetula dia mikenji bivua Yezu mudianjile kumanyisha bu tshitupa tshia “tshimanyinu . . . tshia nkomenu wa ndongoluelu eu wa malu.” (Matayo 24:3, NW) Kadi Yezu wakabambila mene tshikondo tshivua Yehowa ne bua kukumbaja dilumbuluisha pa ndongoluelu au munyanguke anyi? Tòo. Tshiakamanyishaye mu mulayi pa bidi bitangila nkomenu wa dikalaku diende ditshilualua bu Mukalenge tshiakakumbana kabidi kakuyi mpata ku “dikenga dinene” dia mu siekele wa kumpala: ‘Bua dituku adi ne pa dîba adi kakuena muntu udi mumanye, banjelo mene mene ba mu mawulu kabena bamanye, Muana kêna mumanye, anu Tatu udi mumanye.’​—Matayo 24:36.

8 Ku diambuluisha dia mulayi wa Danyele, bena Yuda bavua mua kuenza makumi bua kumanya tshikondo tshia dimueneka dia Yezu bu Masiya. (Danyele 9:25) Kadi kabavua babapeshe matuku bua “dikenga dinene” diakabutula ndongoluelu wa malu wa bena Yuda mutontolodi ndekelu wa bionso. Anu panyima pa dibutudibua dia Yeruzaleme ne ntempelo wende ke pakajingululabu se: tshikondo etshi tshivua 70 B.B. Kadi, bavua bamanye mêyi a buprofete a Yezu aa: “Tshipungu etshi katshiakupita malu aa kaayi menzeke.” (Mateus 24:34, Evanjeliyo) Mbimueneke patoke se: ditumika ne muaku “tshipungu” apa ndishilangane ne edi didi mu Muambi 1:4, udi wakula bua bipungu bilondangane bidi bilua ne bipita mu bule bua tshikondo.

“Tshipungu etshi”​—Ntshipungu kayi?

9. Mmunyi mudi nkonga-miaku yumvuija muaku wa tshiena-Greke ge·ne·aʹ?

9 Pakasomba bapostolo banayi ne Yezu pa Mukuna wa Olive ne kumvua mulayi wende udi utangila “nkomenu wa ndongoluelu eu wa malu,” mmunyi muakumvuabu mbikidilu “tshipungu etshi”? Mu Evanjeliyo muaku “tshipungu” mmukudimuna kumbukila ku muaku wa tshiena-Greke ge·ne·aʹ, udi nkonga-miaku ya buena-lelu yumvuija mu mêyi aa: “[Mu ngakuilu wa] ku dîna aba badi bapatukila kudi nkambua umue.” (Greek-English Lexicon of the New Testament wa Walter Bauer.) “Tshidi tshiledibue, dîku dimue; . . . bena ndelelu mulondangane . . . anyi tshisa tshia bantu . . . peshi musumba mujima wa bantu badi ne muoyo tshikondo tshimue, Mat. 24:34; Mâko 13:30; Luka 1:48; 21:32; Filip. 2:15, ne nangananga bena tshisa tshia bena Yuda badi ne muoyo tshikondo tshimue.” (Nkonga-miaku wa Expository Dictionary of New Testament Words wa W. E. Vine) “Tshidi tshiledibue, bena nkambua umue, dîku dimue; . . . musumba mujima wa bantu badi ne muoyo tshikondo tshimue: Mt. xxiv. 34; Mk. xiii 30; Lk i. 48 . . . badi batumika ne mbikidilu eu nangananga bua tshisa tshia bena Yuda tshivua ne muoyo tshikondo tshimue tshimue.”​—Nkonga-miaku wa Greek-English Lexicon of the New Testament wa J. H. Thayer.

10. (a) Ndiumvuija kayi difuanangane didi bamanyi bapiluke babidi bafila pa kutela Matayo 24:34? (b) Mmunyi mudi nkonga-miaku kampanda wa teoloji ne imue nkudimuinu ya Bible yumvuangana ne diumvuija edi?

10 Nunku Vine ne Thayer badi buonso batela Matayo 24:34 pa kumvuija “tshipungu etshi” (he ge·ne·aʹ hauʹte) bu “musumba mujima wa bantu badi ne muoyo tshikondo tshimue.” Nkonga-miaku wa Theological Dictionary of the New Testament (1964) udi mu diumvuangana ne diumvuija edi, pa kuamba ne: “Ditumika ne ‘tshipungu’ kudi Yezu didi dileja tshisumbu kampanda tshialabale: udi ufunkuna tshisamba tshijima ne mmumanye dikuatshishangana diabu mu mpekatu.” Bushuwa “dikuatshishangana mu mpekatu” divua dimueneka patoke mu ditunga dia bena Yuda patshivua Yezu pa buloba, anu bu mudidi disunguluja ndongoluelu wa bulongolodi ebu matuku adi panshi aa.c

11. (a) Mmumanyi mupiluke kayi udi ne bua kuikala wa kumpala mu ditulombola mu disunguluja mushindu wa kutumika ne he ge·ne·aʹ hauʹte? (b) Mmunyi muakatumika mumanyi mupiluke eu ne muaku’eu?

11 Bushuwa, bena nkristo bàdì balonga bualu ebu badi diambedi baludika ngelelu wabu wa meji ku diambuluisha dia mushindu wakatumika bafundi ba Evanjeliyo benzeja kudi spiritu ne mbikidilu wa tshiena-Greke he ge·ne·aʹ hauʹte, anyi “tshipungu etshi,” pa kutela mêyi a Yezu. Bakatumika misangu mivule ne tshiambilu etshi mu ngumvuilu watshi mubi. Ke bua tshinyi, Yezu wakabikila bamfumu bena malu a Nzambi bena Yuda bu “nyoka, ndelu ya nyoka” ne kutungunuka ne kuamba ne: dilumbuluishibua bua Ngena divua ne bua kukumbajibua pa “tshipungu etshi.” (Mateus 23:33, 36, Evanjeliyo) Kadi, dilumbuluisha edi divua dishikiile anu pa bamfumu bena malu a Nzambi bena lubombo anyi? Nansha kakese. Misangu bungi kampanda, bayidi ba Yezu bakamumvua wakula bua “tshipungu etshi,” pa kutumika ne muaku eu mumuemumue mu ngumvuilu mutambe bualabale. Bivua ngumvuilu kayi au?

“Tshipungu etshi tshibi”

12. Pavua bayidi bende bateleja, mmunyi muakasuikakaja Yezu “misumba” ne “tshipungu etshi”?

12 Mu 31 B.B., munkatshi mua mudimu munene wa Yezu mu Ngalileya ne katupa kîpi kunyima kua Pasaka, bayidi bende bakamumvua wambila “misumba” ne: “Nemfuanyikije bena tshipungu etshi ne banganyi? Badi bu bana batekete badi basombe mu miaba ya bisalu bela bena manaya nabo dîyi ne: ‘Tudi banuelele nshiba, kadi kanuena baje maja; tuetu kusàmbana, kadi nuenu nansha kudituta bua kuleja kanyinganyinga kenu.’ Yone e kuluaye kayi nansha udia anyi unua, kadi bantu badi bamba ne: ‘Udi ne demon’; Muana wa muntu e kulua udia ne unua, pabi bantu badi bamba ne: ‘Tangilayi! Mudiavi ne munu wa maluvu, mulunda wa balambuishi ba bitadi ne bena mpekatu.’” Kakuvua tshintu tshivua tshisankisha “misumba” ayi ikena milombola kudi nsombelu wa tshitembu!​—Matayo 11:7, 16-19, NW.

13. Kumpala kua bayidi bende, mbanganyi bavua Yezu mubikile ne mupiishe bu “tshipungu etshi tshibi”?

13 Panyima mu 31 B.B., pakatuadija Yezu ne bayidi bende luendu luabu luibidi lua buambi mu Ngalileya, “bamue baskribe ne Bafarizeyi” bakalomba Yezu tshimanyinu. Wakabambila pamue ne “misumba” ivuaku se: “Tshipungu etshi tshibi, tshibule bulamate, tshidi tshikeba tshimanyinu, kadi tshimanyinu tshia kuleja tshidi anu tshia muprofeta Yonase. Bu muvua Yonase munda mua mushipa munene wa mbu matuku a munya asatu ne a butuku asatu, nanku ke mualala Muana a muntu munda mua buloba matuku a munya asatu ne a butuku asatu. . . . Nanku ke muikala bena tshipungu etshi tshibi.” (Mateus 12:38-46, Evanjeliyo) Kakuyi mpata, “tshipungu etshi tshibi” tshivua tshikonga bamfumu bena malu a Nzambi ne “misumba” bavua nansha musangu umue kabayi bumvue tshimanyinu tshiakakumbana mu lufu ne dibiishibua ku lufu bia Yezu.d

14. Bayidi ba Yezu bakamumvua wamba dipiishibua kayi dia Basaduseyi ne Bafarizeyi?

14 Panyima pa Pasaka wa mu 32 B.B., pakalua Yezu ne bayidi bende mu rejon wa Magadane mu Ngalileya, Basaduseyi ne Bafarizeyi bakalomba tshiakabidi Yezu bua musangu eu tshimanyinu. Wakabambuluila ne: “Tshipungu tshibi, tshibule bulamate, tshidi tshikeba tshimanyinu; kadi tshimanyinu tshia kuleja tshidi anu tshia muprofeta Yonase.” (Mateus 16:1-4, Evanjeliyo) Bena malu a Nzambi aba bena lubombo bavua bushuwa batambe bubi bualu bavua ba-ntunga-mulongo munkatshi mua “misumba” mibule lulamatu bivua Yezu mupiishe bu “tshipungu etshi tshibi.”

15. Katupa kîpi kumpala ne pashishe kunyima kua diandamuna mpala, Yezu ne bayidi bende bavua ne didisangisha kayi ne ‘tshipungu etshi’?

15 Pabuipi ne ndekelu wa mudimu wende mu Ngalileya, Yezu wakunguija musumba wa bantu ne bayidi bende muaba uvuaye ne kuamba ne: “Udi ufua bundu bualu buanyi ne bua miaku yanyi munkatshi mua [tshipungu etshi tshia, NW] bibakabaka ne bubi, Muana a muntu neafue pende bundu bualu buende.” (Markus 8:34, 38, Evanjeliyo) Nunku misumba ya bena Yuda bakena banyingaladi ba tshikondo atshi bavua benza “[tshipungu etshi, NW] tshia bibakabaka ne bubi.” Matuku makese pashishe, panyima pa diandamuna mpala dia Yezu, Yezu ne bayidi bende ‘E kufikabu muaba uvua musumba wa bantu,’ ne muntu kampanda kumulomba bua kuondapaye muanende. Yezu wakandamuna ne: “O Tshipungu tshikena lulamatu ne tshikonyangale, mmusangu bule kayi ungatungunuka ne kuikala nenu ne unganuangata ne lutulu?”​—Matayo 17:14-17; Luka 9:37-41, NW.

16. (a) Ndipiishibua kayi dia “bantu bisumbu ne bisumbu” diakambulula Yezu mu Yudeya? (b) Mmunyi muakafika “tshipungu etshi” ku dibunda tshibawu tshipite bionso bubi?

16 Bivua pamu’apa mu Yudeya, kunyima kua Difesto dia Mitanda mu 32 B.B., ‘pakunguila bantu bisumbu ne bisumbu’ kudi Yezu, muakambululaye dibapiisha diende edi, pa kuamba ne: “Tshine tshipungu etshi ntshipungu tshibi; tshidi tshikeba tshimanyinu, kadi tshimanyinu tshia kubapa tshidi amu tshia muprofeta Yonase.” (Lukas 11:29, Evanjeliyo) Ndekelu wa bionso, pakayabu ne Yezu ku kabadi kudi bamfumu bena malu a Nzambi, Pilato wakalomba bua kumulekelela. Muyuki udi wamba ne: “Bakuidi banene ne bakulu ba ditunga kusakabo bantu bua balombe Barabase, bashipe Yezu. . . . Pilato kubakonka ne: ‘Kadi ngenze tshinyi ne muntu ewu udibo babikila Kristo?’ Bonso kuandamuna ne: ‘Bamupopele pa mutshi wa tshibawu.’ Pilato kubakonka kabidi ne: ‘Mbualu bubi kayi budiye muenze?’ Buobo kuela anu mbila mikole ne: ‘Bamupopele pa mutshi.’” “Tshipungu tshibi” atshi tshivua tshilomba mashi a Yezu!​—Matewuse 27:20-25, MMM.

17. Mmunyi muakandamuna bamue ba ku bena ‘tshipungu etshi tshibi tshia bantu bapambuke’ ku buambi bua Petelo mu Pentekoste?

17 “Tshipungu tshikena lulamatu ne tshikonyangale,” tshisongakaja kudi bamfumu batshi bena malu a Nzambi, tshiakakumbaja nunku tshitupa tshinene mu dikebesha lufu lua Mukalenge Yezu Kristo. Matuku makumi atanu panyima, mu Pentekoste mu 33 B.B., bayidi bakapeta spiritu munsantu ne kutuadija kuakula mu miakulu kabukabu. Pakumvuawu tshiona etshi, “musumba munene wakunguila,” ne mupostolo Petelo wakabambila ne: “Nuenu bena Yudeya ne nuenu bonso badi basomba mu Yeruzaleme,” kuambaye ne: ‘Muntu eu [Yezu] . . . unuvua bapopele pa mutshi wa tshibawu, bashipeshe ku bianza bia bantu babi.’ Mmunyi muakandamuna bamue ba ku bateleji aba? “Mioyo yabo kusunsuka.” Petelo wakabasengelela bua kunyingalalabo. “Uvua ubasaka, ubabela ne miaku mikuabo mivule ne: ‘Lamukayi ku [tshipungu, NW] etshi tshia bantu bapambuke.’” Bu diandamuna, pabuipi ne bantu binunu bisatu “kuitaba miaku yende, [kutambushibuabo, NW].”​—Malu Menza 2:6, 14, 23, 37, 40, 41, MMM.

“Tshipungu etshi” tshidi tshisungulujibua

18. Ditumika dia Yezu ne mbikidilu “tshipungu etshi” didi misangu mivule difunkuna tshinyi?

18 Kadi, “tshipungu” tshidi Yezu utela misangu bungi nunku kumpala kua bayidi bende ntshinyi? Ntshinyi tshiakumvuabo ku miaku yende ya ne: “Tshipungu etshi katshiakupita, malu aa kaayi menzeke”? Bushuwa, Yezu kavua ushintulula ditumika diende dijadika ne mbikidilu “tshipungu etshi,” wakatumikaye nende mumuemumue bua misumba ya bantu ba mu tshikondo tshiende ne ‘balombodi bafofo’ babu bavua buonso benza ditunga dia bena Yuda. (Matayo 15:14) “Tshipungu etshi” tshiakapetangana ne makenga wonso akadianjila Yezu kumanyisha ne pashishe tshiakafua mu “dikenga dinene” dikena kufuanyikija pa Yeruzaleme.​—Mateus 24:21, 34, Evanjeliyo.

19. Ntshikondo kayi ne mmushindu kayi wakajimina “diulu ne buloba” bia ndongoluelu wa bena Yuda?

19 Mu siekele wa kumpala, Yehowa uvua ulumbuluisha tshisamba tshia bena Yuda. Banyingaladi, bakafika ku dienza midimu ya ditabuja mu ndongoluelu wa luse wa Yehowa ku butuangaji bua Kristo, bakapandishibua ku “dikenga dinene” adi. Mu diumvuangana ne mêyi a Yezu, malu wonso akadianjilaye kumanyisha akenzeka, ne pashishe “diulu ne buloba” bia ndongoluelu wa malu wa bena Yuda​—ditunga dijima, pamue ne bamfumu badi bena malu a Nzambi ne nsangilu wa bantu mubi—​biakajimina. Yehowa wakakumbaja dilumbuluisha!​—Matayo 24:35; fuanyikija ne 2 Petelo 3:7.

20. Mmubelu kayi muakanyine udi utangila bena nkristo buonso udi ukengela kutumikila kakuyi dijingakana?

20 Bena Yuda bàkatàbalelà mêyi a buprofete a Yezu bakasunguluja ne: lupandu luabu luvua lusuikakaja, ki nku dienza madikolela bua kuenza makumi bua kumanya bule bua “tshipungu” kampanda anyi bua “bikondo ne bitshia” bifunkuna, kadi ku didilama batapuluke ne tshipungu tshibi tshia matuku abu ne kuenza ne mitalu yonso disua dia Nzambi. Nansha mudi mêyi a ndekelu a mulayi wa Yezu atangila dikumbana dinene dia mu matuku etu aa, bena nkristo bena Yuda ba mu siekele wa kumpala bavua pabu ne bua kutumikila mubelu udi ulonda eu: “Nushale batabale ne nusengelele mu tshikondo tshionso, ke bua nuenu kupanduka ku malu aa wonso adi ne bua kulua, ne kuimana kumpala kua Muana wa muntu.”​—Luka 21:32-36; Bienzedi 1:6-8, NW.

21. Mbualu kayi bua mu tshintuluntulu butudi mua kutekemena mu matuku makese atshilualua?

21 Lelu’eu, ‘dituku dinene dia Yehowa . . . dikadi pabuipi ne didi didiendesha lukasa.’ (Sefanya 1:14-18; Yeshaya 13:9, 13) Mu tshintuluntulu, pa “dituku ne diba” bidianjila kujadika bia Yehowa nkayende, tshiji tshiende tshikole netshilekeledibue pa ndongoluelu wa bitendelelu, wa tshididi, ne wa bungenda, pamue ne bantu bapambuke badi benza “tshipungu etshi tshibule bulamate ne tshibi.” (Mateus 12:39; 24:36, Evanjeliyo; Buakabuluibua 7:1-3, 9, 14) Mmunyi mûdi mua kufika ku dipandishibua ku “dikenga dinene” edi? Tshiena-bualu tshietu tshidi tshilonda netshifile diandamuna ne netshikuambile malu adi atangila ditekemena dia mpatshi bua matuku atshilualua.

[Mêyi adi kuinshi]

a Bua dikonkonona dialabale dia mulayi eu, suaku utangile kazubu kadi mu mabeji 14, 15 a Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Luîshi 1994.

b Bua mamanyisha a pa mutu pa bidi bitangila “mbingu” ya bidimu, tangila mabeji 130-132 a mukanda wa La Bible: Parole de Dieu ou des hommes?, mupatula kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

c Imue Bible idi ikudimuna he ge·ne·aʹ hauʹte mu Matayo 24:34 mushindu udi ulonda eu: “bantu aba” (The Holy Bible in the Language of Today [1976], kudi W. F. Beck); “ditunga edi” (The New Testament​—An Expanded Translation [1961], kudi K. S. Wuest); “tshisamba etshi” (Jewish New Testament [1979], kudi D. H. Stern).

d “Misumba” eyi mibule lulamatu kayena ne bua kufuanyikijibua ne ba-ʽam-ha·ʼaʹrets, anyi “bantu ba panshi,” bàvuà bamfumu bena malu a Nzambi baditambishi babenga bua kudisangisha nabu, kadi bàvuà Yezu ‘mumvuile luse.’​—Matayo 9:36; Yone 7:49.

Mmunyi muwandamuna?

◻ Ntshinyi tshitudi tulongela ku dikumbana dia Danyele 9:24-27?

◻ Mmunyi mudi nkonga-miaku ya buena-lelu yumvuija mbikidilu “tshipungu etshi” bu mudibu batumike nende mu Bible?

◻ Mmunyi muvua Yezu utumika ne mbikidilu “tshipungu” mumuemumue?

◻ Mmunyi muakakumbana Matayo 24:34, 35 mu siekele wa kumpala?

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Yezu wakafuanyikija “tshipungu etshi” ne misumba ya bana bakena butekeshi

[Tshimfuanyi mu dibeji 15]

Anu Yehowa ke uvua mudianjile kumanya dîba dia dikumbajibua dia dilumbuluisha pa ndongoluelu mubi wa bena Yuda

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu