TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w95 1/11 dib. 25-29
  • Disambibua bua aba badi ne “mutshima wa kanyinganyinga”

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Disambibua bua aba badi ne “mutshima wa kanyinganyinga”
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • “Bivulukidi bibutshika”
  • Bivua bienzeke bushuwa anyi?
  • Dipetesha tshisokomenu
  • Shalayi bakole mu nyuma
  • Netuambe tshinyi bua muangatshianganyi ku bukole mutshinka?
  • Bakulu badi mua kuenza tshinyi?
  • Tantamenayi Diabolo
  • Dinanga ne buakane padiku malu mabi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2019
  • Mua kusamba bantu badibu benzele bibi
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa (Tshia kulonga)—2019
  • Diambuluisha bua badibu bakengesha mu dibaka
    Biena-bualu bikuabu
  • Yehowa udi usungila muntu udi ukenga
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2006
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1995
w95 1/11 dib. 25-29

Disambibua bua aba badi ne “mutshima wa kanyinganyinga”

LELU’EU, bulongolodi bua Satana mbufike ku dikala ‘kabuyi kabidi mua kufua bundu.’ (Efeso 4:19; 1 Yone 5:19) Màkùpi ne masandi mbitangalake kuonso. Mu matunga mavule tshia-bibidi tshia lukama anyi kupita apa tshia mabaka adi ashipibua. Masandi a balume ne balume mmanyishibue bikole. Masandi a ku tshinyangu​—diangatangana ku bukole—​tshidi misangu mivule mu ngumu. Bindidimbi bia bantu butaka bitu bipatula miliyare ya dolare.​—Lomo 1:26, 27.

Munkatshi mua bienzenza bitamba kubipa mudi diangata ku bukole dia bana badi kabayi bamanye bualu. Bia muomumue ne meji a bulongolodi bua Satana, diangata ku bukole dia muana didi “dia bu-nyama, dia bu-demon.” (Yakobo 3:15, NW) Mu Etats-Unis nkayamu, tshikandakanda tshia Time tshidi tshiamba ne: “luapolo mipite pa 400 000 ya dibundangana bua kusangila dìdì mua kujadikibua itu ifundibua mu mikanda ya bamfumu tshidimu tshionso kudi balongeshi ne ba-doktere.” Padi bàvuà bakengeshibue ku diangatshibua ku bukole balua bakulumpe, bavule badi anu batuale mputa ya kanyinganyinga, ne mputa ayi mmilelela! Bible udi wamba ne: ‘Muoyo [tshinyikilu tshia lungenyi, nyanji ya munda ne ngenyi] wa muntu neumukoleshe mu butekete buende, kadi udi mua kujula mutshima wa kanyinganyinga [mutapike, munyongapale] kulu nganyi?’​—Nsumuinu 18:14.

Lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ludi lulenga mioyo ya bantu ba mishindu yonso, kukongoloja ne “badi muoyo musunsuke” ne aba badi ne “mutshima mushikile.” (Yeshaya 61:1-4, NW) Kabiyi bikemesha, bavule badi babungame mu mpampakenu badi bandamuna ku dibikila edi: ‘Udi ne nyota, alue biende; udi musue, angata mâyi a muoyo tshianana.’ (Buakabuluibua 22:17) Tshisumbu tshia bena nkristo tshidi mua kuikala muaba wa disambibua buabo. Badi basanka pa kumanya ne: dikenga nedikale mu tshitupa tshîpi emu bualu bua kale. (Yeshaya 65:17) Tshidibi bua mpindieu, badi mua kuikala bakengela ‘kusambibua’ ne ‘kusuikibua’ kua mputa yabu. Paulo wakabela mu mushindu muakanyine bena nkristo: ‘Nukoleshe badi ne mitshima yamba kupanga, nukuatshishe badi batekete, nuikale ne lutulu kudi bantu bonso.’​—1 Tesalonike 5:14.

“Bivulukidi bibutshika”

Mu bidimu bidi panshi ebi bamue bavua ne “muoyo musunsuke” bua tubingila tudi bakuabu bamone tukole mua kutumvua. Kudi bakulumpe badi, bashindamena pa tshidi tshiumvuijibue bu “bivulukidi bibutshika,” bamba ne: bavua bangatshibue ku bukole pavuabo bana.a Bamue kabena ne lungenyi lua se: bavua banyanga too ne padi ngenyi ya malu a kale ibavuila mu tshimpitshimpi ne “bivulukidi” bia mukulumpe kampanda (anyi bakulumpe) uvua mubangate ku bukole patshivuabu bana. Kudiku kampanda mu tshisumbu tshia bena nkristo udi ne ngenyi misumpakaji ya mushindu’eu anyi? Mu matunga makese, bushuwa, ne baditshipe aba badi mua kuikala ne dibungama diondoke, tshiji, didipiisha, bundu, anyi bunkaya. Bu Davidi badi mua kudiumvua banyampibue kule ne Nzambi ne kuela lubila ne: “Yehowa, wewe udi wimana kule kuakua bua tshinyi? Udi usokoma mu bikondo bia makenga bua tshinyi?”​—Musambu wa 10:1.

Manungu mavule a “bivulukidi” ebi kaena majingulula bimpe kudi buondapi ba tshieledi tshia lungenyi. Nansha nanku, “bivulukidi” bia mushindu’eu bidi mua kuikala ne buenzeji pa makanda a mu nyuma a bena nkristo baditshipe. Nunku tudi tutangila ne dieyemena ku Dîyi dia Nzambi bua kupeta buludiki bua mua kupita nabi. Bible udi ufila “dijingulula mu malu onso.” (2 Timote 2:7; 3:16) Udi kabidi wambuluisha buonso badi baditatshisha bua kuitabuja Yehowa, “Tatu wa luse ne Nzambi wa busambi buonso, . . . utu watusamba mu makenga etu onso.”​—2 Kolinto 1:3, 4.

Bivua bienzeke bushuwa anyi?

Mu bulongolodi ebu, kudi dikokangana divule pa bidi bitangila tshidi “bivulukidi” ebi bikale ne mu bualabale kayi mudibi bikale bileja malu akenzeka bushuwa. Bantemu ba Yehowa “kabena ba mu bulonglodi ebu” ne kabena babuelakana mu dikokangana edi. (Yone 17:16, NW) Bilondeshile milubu mipatula, “bivulukidi” bitu imue misangu bijalame. Tshilejilu, kunyima kua mukonkononyi wa malu a tshieya Frank Fitzpatrick mumane “kuvuluka” muvuaye munyangibue kudi nsaserdose kampanda, bantu bakuabu batue ku lukama bakalua kumanyisha se: buobo pabu bavua bangatshibue ku bukole kudi nsaserdose umue umue au. Nsaserdose eu wakitaba ne: uvua muangatangane ku bukole bilondeshile muyuki.

Nansha nanku, bidi bia mushinga bua se: bantu bungi kampanda kabavua mua kushindika “bivulukidi” biabu. Bamue bavua banyongapale mushindu’eu bakapeta mavuluka makole a muntu kampanda ubangata ku bukole anyi a diangatangana dikale dienzela muaba kansanga musunguluke. Kadi, kunyima tshijadiki tshianyishibue tshishilangane tshiakaleja patoke se: malu aa “mavuluka” kaavua malelela.

Dipetesha tshisokomenu

Nansha nanku, mmunyi mudi disambibua mua kufidibua kudi aba badi ne “mutshima wa kanyinganyinga” bualu bua “bivulukidi” bia mushindu’eu? Vulukayi mufuanu wa muena Samariya munangi wa muntu nende. Muntu kampanda uvua mubunda kudi bapaudi, mututa, ne munyenga bintu biende. Pakafika muena Samariya, wakumvuila muntu eu mutapike luse. Tshiakenzaye ntshinyi? Wakafiatutuka bua kumvuaye mu bule ne butshiame muakenjibue ditutshibua edi anyi? Peshi muena Samariya wakapeta diumvuija dia muvua bapaudi ne diakamue kubipatshilaye anyi? Tòo. Muntu eu uvua mutapike! Nunku muena Samariya wakasuika bimpe mputa yende ne kumuambula ne dinanga ku muaba wa bukubi ku nzubu wa tshilala benyi wa pabuipi kuvuaye mua kupeta disulakana.​—Luka 10:30-37.

Bushuwa, kudi dishilangana pankatshi pa mputa ya ku mubidi ne “mutshima wa kanyinganyinga” kakebesha kudi diangatshibua ku bukole dia ku buana dia bushuwa. Kadi bionso bibidi bitu bikebesha lutatu lunene. Nunku, tshiakenza muena Samariya bua muena Yuda mutapike tshidi tshileja tshidi mua kuenjibua bua kuambuluisha muena nkristo netu udi mu tshinyongopelu. Bualu bua mushinga bua nzanzanza mbua kufila disambibua ne kumuambuluisha bua umvue bimpe.

Diabolo wakakengesha muena lulamatu Yobo, bimueneke patoke ne: uvua ne dieyemena dia se: bisama bia ku mubidi ne mu mpampakenu nebinyanga muoyo mutoke wende. (Yobo 1:11; 2:5) Nunku katshia tshikondo atshi, Satana mmutete misangu mivule bua kutumika ne dikengeshibua​—muikale anyi kayi muikale udikebesha buludiludi—​bua kutekesha ditabuja dia basadidi ba Nzambi. (Fuanyikija ne 2 Kolinto 12:7-9.) Tudi mua kuela mpata bua se: Diabolo udi mpindieu utumika ne diangatshibua ku bukole dia bana ne “mutshima mushikile” bua bakulumpe bavule bavua bakamangane ne bualu ebu (anyi badi balubakaja kudi “bivulukidi” bia diakamangana ne bualu ebu) bua kuteta mua kutekesha ditabuja dia bena nkristo anyi? Bia muomumue ne Yezu pavuaye mubundibue kudi Satana, muena nkristo udi upetangana ne lutatu kadi udi ubenga ne muoyo mujima bua kulekela muoyo mutoke wende udi wamba ne: “Umuka Satana!”​—Matayo 4:10.

Shalayi bakole mu nyuma

“Mupika wa lulamatu ne wa budimu” mmupatule mamanyisha bua kuambuluisha bua kupita ne mputa wa mu nyuma ne wa mu mpampakenu bikebesha kudi diangatshibua ku bukole dia bana. (Matayo 24:45-47, NW) Dimonamona malu didi dileja ne: mukengi udi wambuluishibua bikalaye mua kueyemena pa ‘bukole bua Mukalenge ne ngulu ya dikanda diende,’ kuluata ‘bintu bionso bia mvita bia Nzambi.’ (Efeso 6:10-17) Bia mvita ebi bidi bikongoloja “bulelela” bua mu Bible, budi busokolola Satana bu muluishi mutambe bunene ne bumbusha mîdima mudiye yeye ne bamusanyiki bende bakuatshila mudimu. (Yone 3:19) Kudi kabidi ‘tshibuikilu tshia pa tshiadi tshia buakane.’ Badi mu tshinyongopelu badi ne bua kudikolesha bua kulamata ku mêyi-makulu makane. Tshilejilu, bamue badi ne disakibua dikole dia kudienzela bibi anyi kupona mu tshiendenda. Musangu wonso udibu batantamena disakibua edi, badi bapeta ditshimuna!

Bia mvita bia mu nyuma bidi kabidi bikongoloja “lumu luimpe lua ditalala.” Kuambila bakuabu malongolola a Yehowa kudi kukolesha eu udi wakula ne yonso udi uteleja. (1 Timote 4:16) Biwikala ne “mutshima wa kanyinganyinga,” ne bikukolele bua kuakula pa bidi bitangila lumu luimpe, teta mua kufila muena nkristo mukuabu mulume anyi mukaji padiye wenza mudimu eu wa mushinga mukole. Ne kuvulaminyi ‘ngabu wa ditabuja.’ Ikala ne ditabuja dia ne: Yehowa mmukunange ne se: neapingaje bionso biudi mujimije. Itabija kuyi ne mpata nansha kakese ne: Yezu kabidi mmukunange, ne wakaleja bualu ebu pa kufua buebe wewe. (Yone 3:16) Satana utu misangu yonso wamba bia dishima ne: Yehowa katu utabalela basadidi bende. Atshi tshidi anu dimue dia ku mashimi ende manene ne mabiamabi.​—Yone 8:44; fuanyikija ne Yobo 4:1, 15-18; 42:10-15.

Bikalabi bikole bua disámá dia muoyo bua kuitaba se: Yehowa udi uditatshisha buebe, nebikale diambuluisha bua kudisangisha ne bakuabu badi bitabija ne dishindika se: utu uditatshisha bualu buabu. (Musambu wa 119:107, 111; Nsumuinu 18:1; Ebelu 10:23-25) Ubenge bua kulekelela Satana ukuiba difutu dinene dia muoyo. Uvuluke se: “tshifulu tshia lu[p]andu” ntshitupa tshia ku bia mvita; ke mudibi bua “muele wa nyuma.” Bible mmufundisha ku spiritu munsantu, udi Satana kayi mua kutshimuna. (2 Timote 3:16; Ebelu 4:12) Mêyi ende muondapi adi mua kupolesha bisama bia mu mpampakenu.​—Fuanyikija ne Musambu wa 107:20; 2 Kolinto 10:4, 5.

Ndekelu wa bionso, sambila misangu yonso bua kupeta bukole bua kukandamena. (Lomo 12:12; Efeso 6:18) Disambila dienza ne muoyo mujima diakakankamija Yezu mu tshinyantu tshikole tshia mu mpampakenu, ne didi mua kukuambuluisha pebe. (Luka 22:41-43) Mbikukolele bua kusambila anyi? Lomba bakuabu bua kusambila nebe ne buebe. (Kolosai 1:3; Yakobo 5:14) Spiritu munsantu neasanyike masambila ebe. (Fuanyikija ne Lomo 8:26, 27.) Anu bu aba badi ne disama dia ku mubidi dia lutatu, bamue bàdì ne mputa ya mu mpampakenu miondoke kabena mua kuondapibua menemene mu ndongoluelu eu wa malu. Kadi ne diambuluisha dia Yehowa badi mua kutantamena, ne ditantamena didi ditshimuna, bu muvuabi bua Yezu. (Yone 16:33) ‘Nuenu bantu, nueyemene [Yehowa] misangu yonso, nu[p]umune milombu ya mu mitshima yenu ku mpala kuende; Nzambi udi tshieyemenu tshietu.’​—Musambu wa 62:8.

Netuambe tshinyi bua muangatshianganyi ku bukole mutshinka?

Muntu udi bushuwa muangata muana ku bukole udi muangatshianganyi ku bukole ne udi ne bua kuangatshibua bu nunku. Yonso uvua mukengeshibua mu mushindu’eu udi ne bukenji bua kufunda mumuangatshi ku bukole. Nansha nanku, difunda kadiena ne bua kuenjibua lukasa lukasa padidi dishindamene pa “bivulukidi bibutshika” bia diangatshibua nkayabi. Mu bualu ebu tshidi ne mushinga menemene bua mukengi nkupetulula dishindama ndambu dia mpampakenu. Kunyima kua tshikondo kampanda tshimane kupita, udi mua kuikala mu nsombelu mutambe buimpe bua kutua mushinga wa “bivulukidi” ne kupangadija tshidiye musue kuenza buabi, pikalaye mupangadije bualu kampanda.

Tuangate tshilejilu tshia Donna. Uvua ne disalukangana dia ndilu bilondeshile mulubu kampanda ne wakaya kudi mufidi wa mibelu​—muena dimanya divua patoke mua kuedibua mpata. Tshikondo tshîpi kunyima ukavua ùbanda tatuende bu muenza tshibindi ne kuyabu nende ku kabadi. Banzuji kabakapunga ku dîyi, nunku tatu eu kakedibua mu buloko, kadi uvua ne bua kufuta dolare 100 000 bua mudimu muenza kudi kabadi. Pashishe, kunyima kua bionso abi, Donna wakambila baledi bende ne: kavua kabidi witabija ne: dimuangata ku bukole adi diakenzeka!

Bia meji, Solomo wakamba ne: “Kuyi lukasa bua kufuilangana ne muntu mu tshilumbu.” (Nsumuinu 25:8) Bikalaku kabingila kampanda ka mushinga bua kutshinka se: muenji wa bualu mutshinka utshidi anu wangata bana ku bukole, didimuija didi mua kuikala ne bua kufidibua. Bakulu ba tshisumbu badi mua kuambuluisha mu bualu bua nunku. Pikalabi bishilangane, kuikadi ne lukasa lukasa. Ndekelu wa bionso, udi mua kuela bualu ebu nyima. Kadi, biwikale musue kutuishangana ne muenji wa bualu mutshinka (kunyima kua wewe mumane kukonkonona diambedi muumvua bua mandamuna wonso adiye mua kufila), udi ne bukenji bua wewe kuenza nenku.

Mu tshikondo tshidi muntu udi ne “bivulukidi” wenda umvua bimpe, nsombelu mikodiakane idi mua kujuka. Tshilejilu, muntu kampanda mulume anyi mukaji udi mua kuikala ne bindidimbi bia mu lungenyi biena dîna, udimona muikale utatshishibua bua masandi kudi kansanga utuye umona dituku dionso. Kakuena mikandu ya kuela bua mua kupita ne bualu ebu. “Muntu ne muntu neadiambuile bujitu bu[e]nd[e].” (Galatia 6:5) Imue misangu kampanda udi mua kuela meji ne: mulela anyi muena mu dîku diende menemene ke udi mu bualu. Uvuluke ne: bimue “bivulukidi bibutshika” bitu bijudisha mpata pa bidi bitangila difunkuna eu udi mubandibue bu muenji wa bualu. Mu nsombelu wa mushindu’eu, padi bualu kabuyi bujadikibue menemene, ditungunuka ne dituilangana ne bena dîku​—padiku mushindu ku makumbula a mu mpukapuka, ku mikanda, peshi ku nshinga—​nedileje se: kampanda au udi ukeba bua kulonda ngenzelu mumvuangane ne Mifundu.​—Fuanyikija ne Efeso 6:1-3.

Bakulu badi mua kuenza tshinyi?

Bikala muena mu tshisumbu kampanda udi upeta ngenyi ya kale peshi “bivulukidi bibutshika” bia diangatshibua ku bukole ku buana mukuatshile bakulu, babidi ba kudibu batu pa tshibidilu bapeshibua mudimu wa kuambuluisha. Bakulu aba badi ne bua kukankamija ne bulenga eu udi mu tshinyongopelu bua atuma lungenyi luende bua tshikondo tshia mpindieu ku ditantamena kanyinganyinga ka mu mpampakenu. Mêna a bangatshianganyi ku bukole buonso “bavuluka” adi ne bua kushala masokoka bikole.

Mudimu wa kumpala wa bakulu ng’wa kutumika bu balami. (Yeshaya 32:1, 2; 1 Petelo 5:2, 3) Badi ne bua kuikala ne ntema ya pa buayi bua ‘kuvuala [buobo bine] dinanga dileji luse, ne buimpe, ne budipuekeshi bua mu tshieledi tshia lungenyi, ne bupole-malu ne muoyo-mule.’ (Kolosai 3:12, NW) Bateleje ne bulenga ne pashishe batumike ne mêyi muondapi a mu Mifundu. (Nsumuinu 12:18) Bamue badi banyingalaja kudi “bivulukidi” bitatshishi bakaleja dianyisha bua bakulu badi benza makumbula a pa tshibidilu anyi mene diela dia nshinga bua kuebeja bua kumanya mudibu balale. Dituilangana dia mushindu’eu kadiena dikengela diangate dîba dia bungi, kadi didi dileja ne: bulongolodi bua Yehowa budi butabalelangana. Padi eu udi mu tshinyongopelu umona ne: bana babu bena nkristo badi ne dinanga dia bushuwa buende, udi mua kuambuluishibua bua kupetulula nkatshinkatshi wa mu mpampakenu mu bualabale bunene.

Tshia kuenza ntshinyi bikala mukengi upangadija ne: mmusue kufunda?b Dîba adi bakulu babidi aba nebamubele ne: mu diumvuangana ne dîyi-diludiki didi mu Matayo 18:15, udi ne bua kuya yeye nkayende kudi mubandibue pa bualu ebu. Bikala mufundianganyi kêna ne dikanda dia mu mpampakenu dia kutuilangana mpala ne mpala, udi mua kuenza nunku ku nshinga peshi pamu’apa pa kufunda mukanda. Mu mushindu’eu mubandibue udi upeshibua tshikondo tshia kufila patoke diandamuna diende ku dimubanda kumpala kua Yehowa. Udi mua kufila pamu’apa mene tshijadiki tshia se: kavua muangatangane ku bukole. Peshi mubandibue neatonde, ne dilengejangana didi mua kuenzeka. Ndibenesha kayipu dikalabi! Padiku ditonda, bakulu aba babidi badi mua kutangila malu a pa mutu mu diumvuangana ne mêyi-maludiki a mu Mifundu.

Bikala dibanda dividibue, bakulu badi ne bua kumvuija mufundianganyi ne: kakuena bualu bukuabu bua kuenza pa bidi bitangila ndumbuluilu. Ne tshisumbu netshitungunuke ne kuangata mubandibue bu muntu udi kayi ne bualu. Bible udi wamba ne: kudi ne bua kuikala bantemu babidi anyi basatu kumpala kua ndumbuluilu kuenzekaye. (2 Kolinto 13:1; 1 Timote 5:19) Nansha bikala bantu bapite pa umue “bavuluka” dibangata ku bukole kudi muntu umue umue, ngikadilu wa mavuluka aa katu utamba kushindikibua bua kuashilapu mapangadika a ndumbuluilu padiku kakuyi tshijadiki tshikuabu tshisanyiki. Ebi kabiena biumvuija ne: “bivulukidi” bia mushindu’eu mbiangatshibue bu bia dishima (anyi se: mbiangatshibue bu bilelela). Kadi mêyi-maludiki a Bible adi ne bua kulondibua bua kujadika tshilumbu mu ndumbuluilu.

Kadi, bikala mubandibue​—nansha muikale uvila bubi ebu—​muikale bushuwa ne tshilema? Bidi mua kuambibua bua se: “wepuki dinyoka anyi”? Nansha kakese! Tshilumbu tshia bubi buende anyi dibenga kumanya bualu bidi mua kushiyibua mu bianza bia Yehowa ne dieyemena. “Mpekatu ya bamue bantu idi imueneka patoke, ifikisha buludiludi ku dilumbuluisha, kadi bua bakuabu bantu mpekatu yabu idi ilua payi kumueneka kunyima.” (1 Timote 5:24, NW; Lomo 12:19; 14:12) Mukanda wa Nsumuinu udi wamba ne: “Ditekemena dia bantu bakane nedi[j]ike ne disanka, kadi ditekemena dia bantu babi nedijimine.” ‘Pafua muntu mubi, ditekemena diende didi dijimina.’ (Nsumuinu 10:28; 11:7) Ndekelu wa bionso, Yehowa Nzambi ne Kristo Yezu nebenza dilumbuluisha dia tshiendelele mu buakane.​—1 Kolinto 4:5.

Tantamenayi Diabolo

Padi anyima miditshipe ikandamena lutatu lunene lua ku mubidi anyi lua mu mpampakenu, ntshijadiki kayipu tshidibi tshia bukole buabu bua munda ne dinanga bua Nzambi! Ne mbujadikipu kayi bua dibambuluisha dia bukole bua spiritu wa Yehowa!​—Fuanyikija ne 2 Kolinto 4:7.

Mêyi a Petelo aa adi atangila bantu ba mushindu’eu: “Numutantamene [Satana] bajalame mu ditabu[j]a dienu.” (1 Petelo 5:9) Kuenza nunku kudi mua kuikala kakuyi kutekete. Imue misangu, bidi mua kuikala mene bikole bua kuela meji bimpe anyi ne bululame. Kolesha muoyo! Mu tshitupa tshîpi emu, Diabolo ne bienzedi biende bia budimu kabiakuikalaku kabidi. Bushuwa, tudi bindila ne dizuka tshikondo atshi pikala ‘Nzambi muine . . . mukupule tshinsonji tshionso ku mesu kuabo; ne lufu kaluena luikalaku kabidi; madilu kêna ikalaku kabidi, nansha muadi, nansha kanyinganyinga kabidi. Malu a kumudilu akumuka.’​—Buakabuluibua 21:3, 4.

[Mêyi adi kuinshi]

a “Bivulukidi bibutshika” ne biambilu bikuabu bia muomumue mbiela mu tutèèdi bua kubitapulula ku bivulukidi bidi bitambe kuikala bia pa tshibidilu bitu buonso ba kutudi bapeta.

b Bidi kabidi mua kukengedibua bua tshiidia tshileja mu tshikoso etshi tshienjibue bikala bualu bumanyike bikole mu tshisumbu.

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu