TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w96 1/7 dib. 3-4
  • Nzambi udi witaba mushindu wonso wa ntendelelu anyi?

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Nzambi udi witaba mushindu wonso wa ntendelelu anyi?
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • Ntendelelu mubi mu bikondo bia kale
  • Ntendelelu mukezuke udi utundubijibua
  • Ntendelelu wa Bâla: Mvita ya difuilakena mitshima ya bena Isalele
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1999
  • Wakaluila ntendelelu mulelela mvita
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2008
  • Mpindieu ke tshikondo tshia kuangata dipangadika
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—2005
  • Wakaluila ntendelelu mulelela
    Nuidikije ditabuja diabu
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1996
w96 1/7 dib. 3-4

Nzambi udi witaba mushindu wonso wa ntendelelu anyi?

NZAMBI wakafuka muntu ne dijinga dia mu nyuma​—dijinga dia kutendelela. Ki ntshintu tshiakadimenena nansha. Tshivua tshitupa tshia muntu kumbukila ku ntuadijilu.

Kadi, bia dibungama, bukua-bantu mbulubuluje mishindu kabukabu ya ntendelelu, ne mu bualabale bunene, ntendelelu eyi ki mmipatule dîku dia bantu dikale ne buobumue, ne disanka to. Bishilangane, bantu batshidi benda baluangana mvita ya dipumuna mashi mu dîna dia bitendelelu. Ebi bidi bijula lukonko lua mushinga elu: Mushindu udi muntu utendelela Nzambi udi ne mushinga anyi?

Ntendelelu mubi mu bikondo bia kale

Matunga a kale àvuà mase mu Moyen-Orient adi atupetesha tshilejilu tshia kale tshidi tshituambuluisha bua kuandamuna lukonko alu. Mavule avua atendelela nzambi kampanda uvua ubikidibua ne: Baala. Avua kabidi atendelela banyana bakaji ba Baala, bu mudi Ashera. Ntendelelu wa Ashera uvua ukonga ditumika ne dikunji dia tshijila divuabu bitabuja ne: divua tshimfuanyi tshia bitupa bia lulelu. Bena malu a dilonga bintu bia kale mu tshitupa atshi mbapatule mu buloba bimfuanyi bia bungi bia bakaji badi butaka. Bimfuanyi ebi, ke mudi tshibungu tshia The Encyclopedia of Religion tshiamba, “bidi bileja nzambi kampanda mukaji ne bitupa bia lulelu bizangika, mukuate mabele ende,” ne “pamu’apa bidi bileja . . . Ashera.” Tshidi tshilelela ntshia se: ntendelelu wa Baala uvua pa tshibidilu wa tshiendenda tshia dikema.

Nunku, kabiena bikemesha muvua ntendelelu wa Baala ukonga dienda masandi dikuate muêngù. (Nomba 25:1-3) Shekeme, muena Kanana, wakanyanga nsongakaji kamama Dina. Nansha nanku, uvua anu wangatshibua bu muntu mutambe kuakanyina kanemu mu dîku diende. (Genese 34:1, 2, 19) Tshibindi, diangatangana dia balume ne balume ne dia bakaji ne bakaji, ne diangatangana ne nyama bivua bitangalake kuonso. (Lewitiki 18:6, 22-24, 27) Muaku “sodomie,” tshienzedi tshia diangatangana dia balume anyi dia bakaji, udi ufumina ku dîna dia tshimenga kampanda tshivuaku kale mu tshitupa atshi tshia buloba. (Genese 19:4, 5, 28) Ntendelelu wa Baala uvua kabidi ukonga dipumuna mashi. Ee, batendeledi ba Baala bavua bimansha bana babu batshikale ne muoyo mu ndimi ya kapia bu mulambu kudi nzambi yabu! (Yelemiya 19:5) Bienzedi bionso ebi bivua bisuikakaja ku malongesha a malu a ntendelelu. Mu mushindu kayi?

“Kanyawu, tshiendenda ne didifila ku malu a mianu ya kale a bena Kanana,” ke mudi Profesere Merrill Unger umvuija mu mukanda wende wa Archaeology and the Old Testament, “mbibiabibi kupita muaba kayi wonso mu Proche-Orient tshikondo atshi. Ne ngikadilu mukuate muêngù wa ba-nzambi bakaji bena Kanana, wa se: kabavua nansha kakese ne nsombelu wa tshitembu, udi ne bua kuikala mulubuluje ngikadilu mitambe bubi kudi babatendeledi ne kubueja bienzedi bia bungi bikena bia nsombelu wa tshitembu bia tshikondo etshi, bu mudi bundumba bua tshijila, [ne] dilambula dia bana.”

Nzambi wakitaba ntendelelu wa bena Kanana anyi? Nansha kakese. Wakalongesha bena Izalele mushindu wa kumutendelela mu mushindu mukezuke. Pa bidi bitangila bienzedi bitela kuulu eku, wakadimuija ne: “Kanudinyangi ne malu aa to, bualu ke malu avuabo badinyange nawo kudi bisamba bindi muipate ku mesu kuenu. Ditunga kunyanguka, meme kudinyoka, kubengadio bantu badio.”​—Bena Levi 18:24, 25, MMM.

Ntendelelu mukezuke udi utundubijibua

Bena Izalele ba bungi kabakitaba mmuenenu wa Nzambi wa ntendelelu mukezuke. Bishilangane, bakalekela ntendelelu wa Baala utungunuka mu ditunga diabu. Mu katupa kîpi, bena Izalele bakalobeshibua ku diteta bua kusambakaja ntendelelu wa Yehowa ne wa Baala. Nzambi wakitaba ntendelelu musambakaja wa mushindu au anyi? Anjibi kutangila tshiakenzeka mu bule bua bukokeshi bua Mukalenge Manase. Wakibakila Baala bilambuilu, kuosha muanende wa balume mu kapia bu mulambu, ne kuenza majimbu. “Pashishe, wakateka tshimfuanyi tshisonga tshia dikunji dia tshijila [ʼashe·rahʹ mu tshiena-Ebelu] tshiakenzaye mu nzubu uvua Yehowa muambe bualu buende ne: . . . ‘Mu nzubu eu . . . nenteke dîna dianyi bua bikondo bikena bijadika.’”​—2 Bakelenge 21:3-7, NW.

Bakokedi ba Manase bakalonda tshilejilu tshia mukalenge wabu. Bushuwa, ‘wakabenzeja malu mabi akapita a bisamba biakabutula Yehowa ku mêsu kua bena Izalele bubi.’ (2 Bakelenge 21:9) Pamutu pa kulonda madimuija mambulula kudi baprofete ba Nzambi, Manase wakapia bumanji, e kufika too ne ku diuuja Yeruzaleme ne mashi akena bualu. Nansha muakashintulula Manase malu kunyima, muanende wa balume ne mumupinganyi, Mukalenge Amona, wakapingajilula ntendelelu wa Baala.​—2 Bakelenge 21:16, 19, 20.

Kunyima, bandumba balume bakatuadija kuenza malu a buenzavi mu ntempelo. Mmunyi muakamona Nzambi ngenzelu eu wa ntendelelu wa Baala? Ku butuangaji bua Mozese, ukavua mudimuije ne: “Kuena ne bua kutuala difutu dia ndumba anyi mushinga wa mbua [pamu’apa mulume údí wangatangana ne bana batekete ba balume] mu nzubu wa Yehowa Nzambi webe bua mutshipu kayi wonso, bualu mbakuate muêngù ku mêsu kua Yehowa Nzambi wenu, bubidi buabu mene.”​—Note kuinshi kua Dutelonome 23:17, 18, NW.

Muikulu wa Manase, Mukalenge Yoshiya, wakakezula ntempelo ku ntendelelu wa tshiendenda wa Baala. (2 Bakelenge 23:6, 7) Kadi malu akavua matambe kuya kule. Katupa kîpi kunyima kua lufu lua Mukalenge Yoshiya, ntendelelu wa mpingu wakapinganuna mu ntempelo wa Yehowa. (Yehezekele 8:3, 5-17) Nunku Yehowa wakenzeja mukalenge wa Babilone bua kubutulaye Yeruzaleme ne ntempelo wende. Bualu buenzeke ebu bua dibungama bua mu muyuki wa bantu ntshijadiki tshia se: imue mishindu ya ntendelelu kayena mitaba kudi Nzambi. Bidi munyi mu matuku etu aa?

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu