Ntshinyi tshidi tshikulu mu nsombelu webe?
‘Ummanyishe njila undi ne bua kuendela.’—MUSAMBU WA 143:8.
1. Ntshinyi tshiakakomesha Mukalenge Solomo pa bipatshila ne malu makumbaja kudi bantu?
PAMU’APA udi mumanye bimpe bu bantu bonso ne: nsombelu mmûle ne midimu ne maditatshisha. Paudi wela meji pa bualu ebu, udi mua kusunguluja bimue bia kudibi bu bia mushinga. Mikuabu midimu ne maditatshisha mbia mushinga mukese anyi mene bia patupu. Bu muudi ujingulula bualu ebu, bidi biumvuija ne: udi mu diumvuangana ne umue wa ku bantu ba meji wa katshia ne katshia, Mukalenge Solomo. Mumane kukonkonona midimu yonso ya mu nsombelu mu tunungu tuonso, wakakomesha ne: ‘Utshine Nzambi, utumikile mikenji yende; ebu mbualu buonso budi muntu ne bua kuenza.’ (Muambi 2:4-9, 11; 12:13) Miaku eyi idi ne diumvuija kayi buetu tuetu lelu’eu?
2. Ndukonko kayi lua nshindamenu ludi batshinyi ba Nzambi ne bua kudikonka, ne ludi lufikisha ku nkonko kayi mikuabu?
2 Biwikala musue ‘kutshina Nzambi ne kutumikila mikenji yende,’ udiele wewe nkayebe lukonko elu ludi luelesha meji: ‘Ntshinyi tshidi tshikulu mu nsombelu wanyi?’ Bulelela, bumue kutu udiela lukonko alu matuku onso, kadi bua tshinyi kubenga kulukonkonona mpindieu? Bushuwa, ludi luvuija mu lungenyi imue nkonko mifuanangane nalu, bu mudi eyi: ‘Ndiku mua kuikala nzangika mu mushindu ukena muakanyine kaji peshi mudimu wanyi, anyi bintu bia ku mubidi anyi? Mmushinga kayi udi nawu nzubu wanyi, dîku dianyi, ne banangibue banyi kundi?’ Nsonga udi mua kudiebeja ne: ‘Mmu bualabale kayi mudi malonga akoka ntema yanyi ne dîba dianyi? Didiolola, dibidija mubidi, anyi mushindu kampanda wa dijikija lutetuku peshi dimanya dia biamu bidi bushuwa diditatshisha dianyi dia kumpala anyi?’ Ne kabiyi kutangila bidimu anyi nsombelu wetu, tudi ne bua kudiebeja mu bululame ne: ‘Mmuaba kayi udi nawu disadila Nzambi mu nsombelu wanyi?’ Newitabe pamu’apa dikengela dia kudifundila bipatshila bilondangane. Kadi mmunyi ne nkuepi kutudi mua kupetela diambuluisha bua kubilonga ne meji?
3. Ntshinyi tshidi didifundila bipatshila bilondangane diumvuija bua bena nkristo?
3 Tshintu “tshikulu” tshidi ne ngumvuilu wa nshindamenu wa tshintu kampanda tshidi tshilua ku mutu kua bikuabu bionso anyi makengela adibu ne bua kutangila diambedi. Nansha biwikala umue wa ku Bantemu ba Yehowa anyi munkatshi mua miliyo ya balongi ba muoyo umue ba Dîyi dia Nzambi bàdì badisangishe kudibu, konkonona bulelela ebu: “Bualu bua tshintu tshionso tshidi ne tshikondo tshiatshi, ne bualu buonso budi ne diba diabu muinshi mua diulu kabidi.” (Muambi 3:1) Mu mushindu muakane, abi bidi bikonga dileja diebe dia diditatshisha ne dinanga bua malanda a mu dîku. (Kolosai 3:18-21) Bidi biumvuija dipetesha bena mu nzubu muebe bidibu bakengela mu bululame, ku diambuluisha dia mudimu wa ku mubidi. (2 Tesalonike 3:10-12; 1 Timote 5:8) Ne bua kushintulula ngenyi, udi mua kuangata dîba bua didiolola, peshi bua dijikija lutetuku dia ku musangu anyi bua diikisha. (Fuanyikija ne Mâko 6:31.) Kadi, pa kuela meji bimpe, kuenaku umona se: nansha tshimue tshia kudibi ki ntshikulu mu nsombelu anyi? Tshinga tshintu tshidi ne mushinga wa bungi.
4. Mmunyi mudi Filipoi 1:9, 10 musuikakane ne didifundila dietu dia bipatshila bilondangane?
4 Pamu’apa udi mujingulule se: mêyi-maludiki a mu Bible àdì afila bulombodi mbiambuluishi bia mushinga mukole mu didifundila bipatshila bilondangane ne mu diangata mapangadika a meji. Tshilejilu, mu Filipoi 1:9, 10 (NW), mbalombe bena nkristo bua ‘badiunde amu kudiunda mu dimanya dijalame ne busunguluji bua tshishiki.’ Ne kipatshila kayi? Mupostolo Paulo wakasakidila ne: “Bua numone mua kujadika malu adi mapite mushinga.” Abi kabienaku bia meji anyi? Mushindamene pa dimanya dijalame, muena nkristo muena busunguluji udi mua kujadika tshidiye ne bua kuditatshishila kumpala—tshidi tshikulu—mu nsombelu.
Tshitembelu pa tshidi tshikulu
5. Mu diumvuija tshitembelu tshishiila bena nkristo, mmunyi mudi Mifundu ileja tshivua tshikulu mu nsombelu wa Yezu?
5 Tudi tusangana tshitupa tshia dimanya tshia mushinga mukole mu mêyi a mupostolo Petelo aa: ‘Bua nuakabikidibua bua muanda eu, bualu bua Kristo wakakenga bua bualu buenu, wakanushila tshilejilu bua nuenu numulonde mu makasa ende.’ (1 Petelo 2:21) Eyowa, bua kujadika tshidi tshikulu mu nsombelu, tudi mua kukonkonona lungenyi luvua Yezu Kristo nalu pa bualu ebu. Musambu wa 40:8 wakamba buende yeye mu mulayi ne: “Ndi ne disanka bua kuenza disua diebe, Nzambi wanyi, bulelela, mukenji webe udi mu mutshima wanyi.” Eu ke mushindu wakambaye lungenyi lumuelumue elu ne: “Tshianyi tshiakudia nkuenza mudibo basue kudi Udi muntume, ne kukumbaja mudimu wende bimpe.”—Yowanese 4:34, MMM; Ebelu 12:2.
6. Mmunyi mutudi mua kupeta bipeta bia muomumue ne bia Yezu mu diteka disua dia Nzambi pa muaba wa kumpala?
6 Bambisha bualu ebu bua mushinga mukole—dienza disua dia Nzambi. Tshilejilu tshia Yezu tshidi tshizangika tshivua bayidi bende ne bua kuvuija mu buakane buonso tshikulu mu nsombelu yabu, bualu wakamba ne: “mulongi yonso mulongeshibue menemene neikale bu mulongeshi wende.” (Luka 6:40, Muanda Mulenga Lelu) Ne bu muakendela Yezu mu njila mulongolola kudi Tatuende, wakaleja ne: “tshiuwidi tshia masanka” tshivua mu dilama disua dia Nzambi dikulu. (Musambu wa 16:11; Bienzedi 2:28) Udi mumone tshidi bualu ebu bumvuija anyi? Padi balondi ba Yezu basungula dienza disua dia Nzambi bu tshintu tshikulu mu nsombelu yabu, nebapete “tshiuwidi tshia masanka” ne muoyo wa bushuwa. (1 Timote 6:19) Nunku kudi tubingila tuvule bua kuvuija disua dia Nzambi tshipatshila tshia kumpala mu nsombelu yetu.
7, 8. Mmateta kayi akatuilangana nawu Yezu, ne ntshinyi tshitudi mua kulongelaku?
7 Diakamue pakamana Yezu kukumbaja tshimanyinu tshia didileja yeye muine bua kuenza disua dia Nzambi, Diabolo wakakeba bua kumupambuisha. Mmunyi? Pa kumuteta mu mishindu isatu. Musangu wonso Yezu wakandamuna ne miaku ya mu Mifundu, mitenduke. (Matayo 4:1-10) Kadi mateta makuabu avua mamuindile—dikengeshibua, disekibua, ditungidibua kudi Yudase, matumpi, ne pashishe lufu pa mutshi wa tshinyongopelu. Pabi, nansha dimue dia ku mateta aa kadiakapambuisha Muana eu mulamatshi wa Nzambi mu njila wende. Mu tshikondo tshipite bukole, Yezu wakasambila ne: “Bualu buenjibue bu mûdi musue, kabuenjibu bu mundi musue. . . . Bualu buenjibue bu mûdi musue.” (Matayo 26:39, 42) Yonso wa kutudi kenaku ne bua kusakibua bikole kudi dinungu edi dia tshitembelu tshitushiila, tshituenzeja bua “kunanukila mu disambila” anyi?—Bena Roma 12:12, MMM.
8 Eyowa, patudi tudifundila bipatshila bilondangane mu nsombelu, buludiki bua kudi Nzambi budi ne dikuatshisha dia pa buadi, nangananga bituikala tutuilangana mpala ne bena lukuna ba bulelela ne baluishi ba disua dia Nzambi. Vuluka ditendekena dia Mukalenge wa lulamatu Davidi bua kupeta buludiki pakamonaye buluishi bua bena lukuna. Netujingulule mushinga wa bualu ebu mu dikonkonona tshitupa tshia Musambu wa 143. Didi ne bua kutuambuluisha bua kusunguluja mutudi mua kukolesha malanda etu nkayetu ne Yehowa ne kukoleshibua bua kulama dienza disua dia Nzambi pa muaba mutumbuke mu nsombelu yetu.
Yehowa udi umvua ne wandamuna ku masambila etu
9. (a) Nansha muvua Davidi muenji wa mpekatu, ntshinyi tshidi mêyi ende ne bienzedi biende bisokolola? (b) Bua tshinyi katuena ne bua kulekela dienza tshidi tshiakane?
9 Nansha muvuaye muena mpekatu ne muena lufu, Davidi uvua ne ditabuja dia se: Yehowa uvua uteya ditshi ku mitendekenu yende. Ne budipuekeshi buonso wakalomba ne: ‘Yehowa, umvua kulomba kuanyi, uteleje matshi ebe ku kutendekena kuanyi, witabe kundi bua lulamatu luebe lua bushuwa, ne bua buakane buebe kabidi. Kulumbuluishi muena mudimu webe, bualu bua kakuena muntu udi muakane ku mêsu kuebe patshidiye ne muoyo.’ (Musambu wa 143:1, 2) Davidi uvua mumanye dipanga bupuangane diende, kadi mutshima wende uvua mujima kudi Nzambi. Nunku, uvua ne dieyemena dia se: uvua mua kupeta diandamuna mu buakane. Bualu ebu kabuenaku butukankamija anyi? Nansha mene mutudi tupanga kufika ku buakane bua Nzambi, tudi mua kuikala ne dieyemena dia se: udi utumvua pikala mitshima yetu mijima kudiye. (Muambi 7:20; 1 Yone 5:14) Eku tunanukila mu disambila, tudi ne bua kupangadija bua ‘kupita malu mabi ku malu mimpe’ mu matuku aa mabi.—Lomo 12:20, 21; Yakobo 4:7.
10. Bua tshinyi Davidi wakapeta bikondo bia disumpakana?
10 Davidi uvua ne bena lukuna, anu bu mutudi nabu. Bikala pavuaye unyema Shaula, muenzejibue bua kukeba tshinyemenu mu miaba miditole, ikena kufika, anyi peshi pavuaye mukalenge mutatshisha kudi bena lukuna, Davidi wakapeta biende bikondo bia disumpakana. Wakumvuija muakamutatshisha bualu ebu ne: ‘Muena lukuna [“udi wipatshila anyima,”NW] wanyi . . . wakunshikamija mu miaba ya mîdima . . . Nunku muoyo wanyi udi upanga munda muanyi, mutshima wanyi udi mukuatshike buôwa munda muanyi.’ (Musambu wa 143:3, 4) Udi mupete kabingila ka kudiumvua bia muomumue anyi?
11. Mbikondo kayi bia disumpakana bidi basadidi ba Nzambi ba lelu batuilangane nabi?
11 Difinakajibua kudi muena lukuna, mateta bua ntatu mikole ya mfranga, disama dikole, anyi nshinga mikuabu mipampakaji mmifikishe bamue ba ku bantu ba Nzambi ku didiumvua bu se: muoyo wabu udi wamba kupanga munda. Ku musangu mitshima yabu mmikale kabidi anu bu mikuatshike buôwa. Mbienze anu bu se: muntu ne muntu, mbêle lubila ne: ‘Wewe wakundeja makenga makole a bungi neunsangaje kabidi, . . . upingane kabidi kundi, unsambe.’ (Musambu wa 71:20, 21) Mmunyi mudibu bambuluishibue?
Mushindu wa kuakama madikolela a muena lukuna
12. Mmunyi muakapita Mukalenge Davidi ne njiwu ne mateta?
12 Musambo wa 143:5 (MMM) udi uleja tshiakenza Davidi pavuaye munkatshi mua njiwu ne mateta makole: “Ndi mvuluka matuku a kale, ndiambuluila biudi muenze bionso, ngela meji ku mudimu wa bianza biebe.” Davidi wakavuluka ngenzelu ya Nzambi kudi basadidi Bende ne muvuaye yeye muine musungidibue. Uvua udiambuluila bivua Yehowa muenze bua dîna Diende dinene. Eyowa, Davidi wakatungunuka ne kuela meji ku midimu ya Nzambi.
13. Patudi tutuilangana ne mateta, mmunyi muikala diela meji dietu ku bilejilu bia kale ne bia lelu bia basadidi ba lulamatu mua kutuambuluisha bua kutantamena?
13 Katuenaku misangu mivule bavuluke ngenzelu ya Nzambi kudi bantu bende anyi? Bulelela! Ebi bidi bikonga malu menza kudi ‘divuba dinene dia bantemu’ ba mu bikondo bia kumpala kua Buena-nkristo. (Ebelu 11:32-38; 12:1, NW) Bena nkristo bela manyi ba mu siekele wa kumpala bakakankamijibua pabu bua ‘kuvuluka matuku a diambedi’ ne bikavuabu batantamene. (Ebelu 10:32-34) Tuambe munyi bua malu mamona kudi basadidi ba Nzambi mu bikondo bia lelu, bu mudi aa adi malonda mu mukanda wa Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu?a Miyuki milonda mu mukanda eu ne mu mikuabu idi ituambuluisha bua kuvuluka mudi Yehowa muambuluishe bantu bende bua kutantamena makandika, maloko, dibundibua kudi misumbasumba, ne tumponya tua disubishilangana ne tua midimu mikole. Kuvua mateta mu matunga muvua mvita itua ipela, bu mudi mu Burundi, Liberia, Rwanda, ne mu Yougoslavie wa kale. Pakabudika buluishi buine, basadidi ba Nzambi bakatantamena bua kulama malanda makole ne Yehowa. Tshianza tshiende tshiakakuatshisha aba bakavuija dienza disua diende tshintu tshikulu mu nsombelu yabu.
14. (a) Ntshimue tshilejilu kayi tshia dikuatshisha muntu kudi Nzambi mu nsombelu udi mua kuikala wa muomumue ne wetu? (b) Ntshinyi tshiudi ulongela ku tshilejilu atshi?
14 Nansha nanku, udi mua kuandamuna se: kuena mumone tshinyangu tshia tshikisu bu nunku, ne udi mua kumvua se: pamu’apa kuadiakutshimona. Kadi, dikuatshisha dia Nzambi bua tshisamba tshiende, kaditu misangu yonso anu mu bidi bamue mua kuangata bu nsombelu mikole. Mmukuatshishe bantu bavule “badi bu bantu bonso” bavua mu nsombelu “ya matuku onso.” Mona tshimue tshia ku bilejilu bivule: Udi mumanye foto udi kuulu eu, ne udiku ukuvuluija bidi Nzambi muenzele bantu bende anyi? Foto eu udi mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia mu dia 1 Tshisua-munene 1996. Uvuaku mubale muyuki mulonda kudi Penelope Makris anyi? Ntshilejilu kayipu tshia mpatshi tshia muoyo-mutoke wa Buena-nkristo! Udi mua kuvuluka biakatantamenaye kudi bena mutumba nende, mushindu wakaluanganaye ne masama makole, ne madikolela akenzaye bua kushala mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba anyi? Tuambe munyi pa bualu buende bumona bua difutu mu Mytilene? Lukonko ludi ne: Udiku wangata bilejilu bia nunku’eu bu biambuluishi buetu bonso mu didifundila bipatshila bilondangane, pa kuteka dienza disua dia Nzambi pa muaba wa kumpala mu nsombelu yetu anyi?
15. Mbimue bienzedi kayi bia Yehowa bitudi ne bua kueleelapu meji?
15 Bidi bitukolesha pa kueleela meji pa midimu ya Yehowa, bu muakenza Davidi. Mu dikumbaja dilongolola diende, Yehowa wakapetesha lupandu ku diambuluisha dia lufu lua Muanende, dibiishibua, ne ditumbishibua diende. (1 Timote 3:16) Mmubanjije Bukalenge buende bua mu diulu, muakaje diulu pa kuipata Satana ne bademon bende, ne mmuasulule ntendelelu mulelela panu pa buloba. (Buakabuluibua 12:7-12) Mmuase mparadizu wa mu nyuma ne mmubeneshe tshisamba tshiende ne didiunda. (Yeshaya 35:1-10; 60:22) Bantu bende badi benda bafila mpindieu bumanyishi bua ndekelu kumpala kua dibudika dia dikenga dinene. (Buakabuluibua 14:6, 7) Eyowa, tudi ne bia bungi bitudi mua kueleelapu meji.
16. Nku malu kayi kutudi bakankamijibue bua kuteya ntema, ne dienza nunku nedikale ne buenzeji kayi kutudi?
16 Ditungunuka ne kuela meji ku mudimu wa bianza bia Nzambi pamutu pa kulua kudibuejakaja mu madikolela a bantu didi ditumvuija ne: bukole butumika nabu bua Yehowa kabuena kukandamena. Kadi, midimu ayi kayena ishikila anu pa midimu ya bufuki ya dikema idi imueneka mu diulu ne pa buloba nansha. (Yobo 37:14; Misambu 19:1; 104:24) Midimu yende ya dikema idi ikonga bienzedi bia disungila bantu bende ku babakengeshi bena lukuna, bu mudibi bileja mu malu mamona kudi tshisamba tshiende tshisungula tshia kale.—Ekesode 14:31; 15:6.
Dimanya njila wa kuendela
17. Mmunyi muvua Yehowa muikale muntu mulelela kudi Davidi, ne mmunyi mutudi mua kupetela dishindika ku bualu ebu?
17 Davidi wakasambila bua kupeta diambuluisha ne buôwa bua se: mâyi a muengungu a muoyo kaalu kuuma munda muende: ‘Ndi ngolola bianza bianyi kûdi; [“anyima,” NW] wanyi udi ukujinga bu mudi buloba bûme busue mâyi. Yehowa, witabe kundi lukasa; nyuma wanyi udi upanga. Kusokoki mpala webe kundi, bua tshikadi bu badi bapueka mu dijimba dia bafue.’ (Musambu wa 143:6, 7) Davidi, muenji wa mpekatu, uvua mumanye ne: Nzambi uvua mudianjile kumanya nsombelu wende. (Musambu wa 31:7) Ku misangu tuetu petu tudi mua kudiumvua ne: makanda etu a mu nyuma mmafike kuinshi menemene. Kadi nsombelu eu ki mmupange ditekemena to. Yehowa, eu udi umvua masambila etu, udi mua kuambuluija lukasa disanguluka dietu pa kutukolesha ku butuangaji bua bakulu bena dinanga, ku biena-bualu mu Tshibumba tshia Nsentedi, anyi mu bitupa bia bisangilu bidi bimueneka bu bitulongoluela amu tuetu.—Yeshaya 32:1, 2.
18, 19. (a) Ntshinyi tshidi ne bua kuikala ditendekena dietu dia muoyo umue kudi Yehowa? (b) Ntshinyi tshitudi mua kuikala bajadike?
18 Dieyemena dietu kudi Yehowa didi ditusaka ku dimutendekena se: ‘Ungumvuije [“bulenga-bunangi buebe,” NW] . . . , bualu ndi ngeyemena kûdi. Ummanyishe njila undi ne bua kuendela.’ (Musambu wa 143:8) Wakatekesha Muanetu wa bakaji Makris ku muoyo, eu uvua kule mu tshidiila kampanda tshia bena Greke anyi? Nunku udi mua kukutekesha ku muoyo bu muudi uvuija dienza disua diende tshintu tshikulu mu nsombelu webe anyi? Diabolo ne bena diende mbasue kupumbishisha anyi kuimanyika menemene mudimu wetu wa dimanyisha Bukalenge bua Nzambi. Nansha tusadila mu matunga mudi ntendelelu mulelela muanyishibue pa tshibidilu anyi tusadila muaba udiye mukandikibue, masambila etu menza pamue mmumvuangane ne disengelela edi dia Davidi: “Yehowa, umpandishe kudi badi n’anyi lukuna; ndi nyemena kûdi bua kusokoma.” (Musambu wa 143:9) Bukubi buetu ku tshiyole tshia mu nyuma budi mu disombela mu muaba musokome wa Mutambe Kutumbuka.—Musambu wa 91:1.
19 Dituishibua dietu pa tshidi tshikulu ndishindika bikole. (Lomo 12:1, 2) Nunku, kandamena madikolela a bulongolodi ebu menza bua kukuitabijija ku bukole tshidibu buela meji ne: ntshia mushinga mu ndongoluelu wa malu wa bantu. Tungunuka ne dilekela kanungu konso ka nsombelu webe kaleja tshiudi mumanye ne: ntshikulu—dienza disua dia Nzambi.—Matayo 6:10; 7:21.
20. (a) Ntshinyi tshitudi balonge pa bidi bitangila Davidi mu Musambu wa 143:1-9? (b) Mmunyi mudi bena nkristo lelu’eu baleja mmuenenu wa Davidi?
20 Mvese tshitema ya kumpala ya Musambu wa 143 idi yela kashonyi pa malanda masheme a Davidi a pa nkayende ne Yehowa. Pavuaye mujingila kudi bena lukuna, wakatendekena Nzambi ku budisuile bua kupeta buludiki. Wakapongolola mutshima wende, ukeba diambuluisha mu njila muakane wa kuendela. Mbia muomumue lelu’eu kudi bashadile ba ku bela manyi batshidi pa buloba ne banyanabu. Badi bangata malanda abu ne Yehowa ne mushinga mukole eku bamutendekena bua kupeta buludiki. Mbalame dienza disua dia Nzambi pa muaba wa kumpala, nansha kuikale bifinakaji bia kudi Diabolo ne bulongolodi ebu.
21. Bua tshinyi mbia mushinga bua tuetu kufila tshilejilu tshimpe bituikala tulongesha bakuabu tshidi ne bua kuikala tshikulu mu nsombelu yabu?
21 Miliyo ya bantu bàdì balonga Bible ne Bantemu ba Yehowa badi ne bua kumanya se: dienza disua dia Nzambi mbualu bukulu. Tudi mua kubambuluisha bua kujingulula bualu ebu patudi tukonkonona nshapita wa 13 mu mukanda wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi, udi uzangika mêyi-maludiki adi atangila ditumikila Dîyi.b Bushuwa, badi ne bua kudimuenena tshilejilu kutudi mu bitudi tubalongesha. Panyima pa lupolo luîpi lua tshikondo, buobu pabu nebafike ku dimanya njila udibu ne bua kuendela. Padi miliyo eyi ya bantu ijingulula muntu ne muntu tshidi ne bua kuikala ne mushinga kumpala kua bionso mu nsombelu yabu, bavule nebasakibue ku diela bidia bua kufika ku diditshipa ne ku batismo. Kunyima, tshisumbu tshidi mua kubambuluisha bua kutungunuka ne diendela mu njila wa muoyo.
22. Nnkonko kayi yakonkononyibua mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?
22 Bavule mbanyishe ku budisuile ne: disua dia Nzambi didi ne tshia kuikala dia mushinga mutambe bunene mu nsombelu yabu. Kadi, mmunyi mudi Yehowa ulongesha ku kakese ku kakese basadidi bende bua kuenza disua diende? Mmasanka kayi adi bualu ebu bubatuadila? Nkonko eyi neikonkononyibue, pamue ne diyukidilangana pa mvese wa mushinga, Musambu wa 143:10, mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.
[Mêyi adi kuinshi]
a Mupatula mu 1992 kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Mupatula mu 1995 kudi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Diandamuna diebe didi tshinyi?
◻ Pa kutumika ne Filipoi 1:9, 10, mmunyi mutudi mua kudifundila bipatshila bilondangane?
◻ Mmunyi muakaleja Yezu tshivua tshikulu mu nsombelu wende?
◻ Ntshinyi tshitudi mua kulongela ku bienzedi bia Davidi patudi mu mateta?
◻ Mmu mushindu kayi mudi Musambu wa 143:1-9 utuambuluisha lelu’eu?
◻ Ntshinyi tshidi ne bua kuikala tshikulu mu nsombelu yetu?
[Tshimfuanyi mu dibeji 10]
Bienzedi bia Davidi biakaleja dieyemena diende kudi Yehowa
[Mêyi a dianyisha]
Bitentula mu Illustrirte Pracht - Bibel/Heilige Schrift des Alten und Neuen Testaments, nach der deutschen Uebersetzung D. Martin Luther’s