Ku balongi badi balubuluka too ne ku ba-misionere badi balubuluka
“TSHIENA ngitaba ne: tudi bapete diakalenga edi!” ke muakakema Will, mu diakula bua malongesha avuabu yeye ne mukajende, Patsy, bafumina ku dijikija bu balongi ba kalasa ka 103 ka Tshilongelu tshia Bible tshia Watchtower tshia Gilada. Zahid ne Jeni bakitaba bualu ebu. Bakamba ne: “Tudi tudiumvua bena diakalenga pa kuikala muaba eu.” Balongi bonso bavua batumike ne tshisumi mu tshilongelu. Mpindieu bavua ne dijinga dikole dia kutuadija mudimu wabu bu ba-misionere. Kadi bangabanga, mu programe wa difila mapolome mu dia 6 Kabitende 1997, bakapeta mibelu ya dinanga ivua ne bua kubambuluisha bua kulubuluka mu midimu yabu ya bu-misionere.
Mulombodi wa programe uvua Theodore Jaracz, muena mu Kasumbu Kaludiki. Wakaleja ne: pamue ne dîku dia Betele ne baleji-mpala ba 48 ya ku filiale ya Société Watch Tower—balunda ne balela ba ku Canada, ku Mputu, ku Porto Rico, ne mu États-Unis bavuapu bua kujadikila balongi dikuatshisha diabu ne dinanga diabu. Muanetu Jaracz wakaleja ne: ba-misionere batuma kudi ekleziya ya Bukua-buena-nkristo mbapambuke misangu mivule ku mudimu wa bu-misionere ne mbatuadije kuipatshila midimu ya bushikuluji anyi mbabuelakane mene mu malu a tshididi. Bishilangane, bena mapolome a Gilada badi benza tshivuabu babalongeshe bua kuenza. Badi balongesha bantu Bible.
Robert Butler mufumine ku biro bia Société ku Brooklyn wakakula pashishe pa tshiena-bualu tshia “Lubulujayi njila wenu.” Wakumvuija ne: nansha mudi bantu batshinka dilubuluka bilondeshile mfranga anyi mpetu mikuabu ya muntu, tshidi bushuwa ne mushinga mmushindu udi Nzambi utshinka dilubuluka. Mudimu wa Yezu wakalubuluka, ki mbualu uvua mukudimuishe mitshima ya bantu ba bungi, kadi mbualu uvua ne lulamatu mu mudimu wende. Yezu wakambika Yehowa butumbi, ne wakashala kayi munyanga kudi bulongolodi ebu. (Yone 16:33; 17:4) Aa ke malu adi muena nkristo yonso mua kuenza.
“Ikalayi bapika ba bantu bonso,” ke muakabela Robert Pevy, misionere wa kale mu tshitupa tshia Orient. Mupostolo Paulo uvua misionere mulubuluki. Ntshinyi tshivua nsapi wa dilubuluka diende? Wakadivuija mupika wa bonso. (1 Kolinto 9:19-23) Ngamba-malu wakumvuija ne: “Muena dipolome wa Gilada udi ne mmuenenu au kakumona mudimu wa bu-misionere bu mudimu kampanda udi unemesha, bu tshidiatshilu tshidi tshifikisha ku mianzu minene mu bulongolodi. Misionere udi uya mu mudimu wende ne tshipatshila anu tshimue—kusadila, bualu ke tshitu bapika benza.”
Muashile mibelu yende nangananga pa 2 Kolinto nshapita 3 ne 4, Gerrit Lösch wa mu Kasumbu Kaludiki wakabela balongi aba bua “Baleje butumbi bua Yehowa bu mutu mmuenu.” Wakabavuluija ne: dimanya dia Nzambi didi bu butoke budi bukenkesha muena nkristo padiye unzulula mutshima wende bua kubupeta. Tudi tuleja butoke abu pa kuyisha lumu luimpe ne pa kulama bikadilu bilenga. Wakamba ne: “Imue misangu udi mua kudiumvua kuyi muakanyine. Padi nyanji ya nunku ijuka, eyemena Yehowa, ‘bua se: bukole budi bupite bua pa tshibidilu buikale bua Nzambi.’” (2 Kolinto 4:7, NW) Mu diambulula mêyi a Paulo mafunda mu 2 Kolinto 4:1, Muanetu Lösch wakalomba balongi ne: “Kanulekedi mudimu wenu wa bu-misionere. Lamayi lumuenu luenu lupela!”
Karl Adams, umue wa mu tshisumbu tshia balongeshi ba Gilada, wakakula pa tshiena-bualu tshidi tshikoka ntema tshia “Yehowa udi muaba kayi?” Lukonko elu ludi lutangila, ki mmuaba udi Nzambi musombele mu tshibuashibuashi, kadi ndikengela dia kuangata ne mushinga mmuenenu wa Yehowa ne malu adi aleja buludiki buende. Wakamba ne: “Mu dibungama, nansha muntu udi munenge bikole mu mudimu wa Yehowa udi mua kupua bualu abu muoyo.” (Yobo 35:10) Netuambe munyi bua matuku etu aa? Mu 1942, bantu ba Nzambi bavua bakengela bulombodi. Mudimu wa diyisha ukavua utua ku ndekelu anyi, peshi kutshivua mudimu wa bungi wa kuenza? Ntshinyi tshivua disua dia Yehowa bua bantu bende? Pakalongabu Dîyi dia Nzambi, diandamuna diakalua ditoke. Muanetu Adams wakamba ne: “Kumpala kua tshidimu atshi kutuatshi ku ndekelu, bakatuadija kulongolola Tshilongelu tshia Bible tshia Watchtower tshia Gilada.” Bushuwa Yehowa mmubeneshe mudimu wa ba-misionere batuma kudi tshilongelu etshi.
Mark Noumair uvua mulongeshi muibidi wakakula. Mu muyuki wende uvua ne mutu wa bualu ne: “Mmunyi muwatumika ne ntalanta webe?,” wakakankamija balongi bua kutumika ne malongesha akapetabu ku Gilada diakamue pavuabu ne bua kufika mu miaba yabu mipiamipia ya mudimu. Wakamba ne: “Dienzejayi bua kusankidila bakuabu. Dibuejayi munkatshi muabu. Ditatshishayi bua kumanya bilele, malu a kale, ne malu adi asekesha bantu ba mu ditunga. Binualonga muakulu pa lukasa, nenutambe kukumbaja mudimu wenu bimpe.”
Balongi ba lukunukunu badi bapeta disanka mu mudimu
Kusakidila ku dienza madikolela mu malonga abu pavuabu ku Gilada, bavua batume balongi aba mu bisumbu 11 bia muaba au. Ku ndekelu yonso ya mbingu, bavua badifila ne lukunukunu mu mudimu wa diyisha. Wallace Liverance umue wa mu tshisumbu tshia balongeshi ba Gilada wakalomba bavule ba kudibu bua kulondela bateleji amue a ku malu akamonabu. Disanka diabu divua dimueneke pavuabu balonda malu akamonabu mu miaba ya dipanyishila bintu, mu bimanyikilu bia mashinyi, mu teritware ya bungenda, mu misesu, ne ku nzubu ne ku nzubu. Bamue ba kudibu bavua bakeba mishindu ya kupeta bantu bavua bakula miakulu mienyi ne bavua basombele mu teritware wa tshisumbu tshiabu ne benzelamu mudimu. Malonga a Bible matue ku dikumi akavua matuadija ne malombola kudi bena mu kalasa ka 103 munkatshi mua ngondo itanu ya dilonga diabu.
Ba-misionere ba kale badi baleja nsapi ya dilubuluka
Panyima pa tshitupa etshi tshia disanka tshia programe, Patrick Lafranca ne William Van de Wall bakabikila bantu muanda-mutekete bena mu Komite ya Filiale bua kulejabu malu manene a malongesha avuabu bapete mu midimu yabu ya bu-misionere bua diakalenga dia bena kalasa aka. Bakabela bena mapolome bua kuangata mudimu wabu wa bu-misionere bu mufumine kudi Yehowa ne bua kuikala bapangadije bua kulamata ku mudimu eu. Bakakula bua buenzeji bulenga buvua nabu ba-misionere bashidimuna ba Gilada pa mudimu mu matunga makuabu.
Ntshinyi tshivua tshiambuluishe bena mu Komite ya Filiale aba bua kusadila munkatshi mua makumi a bidimu bu ba-misionere bena disanka ne bapatudi ba bipeta? Bavua benza mudimu pamue ne bana betu ba muaba au ne balongela kudibu. Bavua badienzeja bua kulonga muakulu diakamue pavuabu bafika mu miaba yabu ya mudimu. Bavua balonge bua kuikala badiakaje bua kushintuluka ne kuibidila ne bilele bia muaba au. Charles Eisenhower, muena dipolome wa kalasa ka kumpala ka Gilada ne misionere munkatshi mua bidimu 54, wakaleja “nsapi” itanu idi ba-misionere badi balubuluka balonge: (1) Kulonga Bible pa tshibidilu, (2) kulonga muakulu, (3) kuikala mukanzabale mu mudimu, (4) kutumika bua kupeta ditalala mu nzubu wa ba-misionere ne (5) kusambila Yehowa pa tshibidilu. Balongi bakakemeshibua ki ng’anu kudi mibelu mikuatshishi yakapetabu, kadi ne kudi disanka dimueneke patoke didi ba-misionere aba bamonemone malu bikale nadi mu mudimu wa Yehowa. Anu bu muakamba Armando ne Lupe, “badi ne disanka padibu bakula bua matuku abu a muoyo.”
Kuvua mukuabu muyuki panyima pa diela nkonko. Albert Schroeder, muena mu Kasumbu Kaludiki, wakasungula “Bulami bua lulamatu bua Dîyi dia Nzambi budi busokolola mabue a mushinga mukole a bulelela” bu tshiena-bualu tshiende. Bu mudi Bible muikale mukanda wa nshindamenu bua Tshilongelu tshia Gilada, balongi bavua ne ntema ku bivuaye ne bua kuamba. Muanetu Schroeder wakaleja ne: pakatuadija mudimu wa nkudimuinu wa Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau (Angl.) kukadi bidimu 50, bela manyi bena mu komite wa ‘New World Bible Translation Committee’ kabakakeba dianyisha dia kudi bantu, kadi bakeyemena buludiki bua spiritu munsantu. (Yelemiya 17:5-8) Kadi matuku mashale aa, bamue bantu bambika bunême mbanyishe dîyi-dikulu dibandile dileja kudi Traduction du monde nouveau. Mu mukanda mutumina Société, mushikuluji kampanda wakafunda ne: “Ndi nganyisha mukanda wa mushinga pandi ngumona, ne [kasumbu] kenu ka ‘New World Bible Translation Committee’ nkenze mudimu waku biakane.”
Panyima pa muyuki eu, balongi bakapeta mapolome abu, ne bakamanyisha bateleji miaba yabu ya mudimu. Tshivua tshikondo tshidi tshilenga ku muoyo bua bena mu kalasa aka. Pavua muleji-mpala wa kalasa ubala mukanda wa dileja dianyisha, bavule bavua bashikunkila ne bengeleja binsonji mu mêsu. Bamue ba ku balongi bavua badilongolole bua mudimu wa bu-misionere munkatshi mua bidimu bia bungi. Pakamanyabu ne: malongesha a ku Gilada avua ne bua kufidibua mu Anglais, balongi ndambu bakaya mu bisumbu bia muakulu wa Anglais bua kutanta mu dimanya dia muakulu eu. Bakuabu bavua baye muaba uvua dijinga dinene dia bampanda-njila, mu ditunga diabu dine anyi ku ba bende. Bakuabu kabidi bavua badilongolole pa kubala malu mamonamona, kuenza makebulula anyi kubandila misangu ne misangu kasete ka video ka Société ka Jusqu’aux extrémités de la terre.
Bua Will ne Patsy, batela ku ntuadijilu, ditabalela divuabu baleje balongi muntu ku muntu divua dibapite mutu. “Bantu bavua kabayi nansha batumanye bavua batuela mu tshitupa ne batukuata foto. Umue wa mu Kasumbu Kaludiki wakatulabula ku tshianza, ne kuambaye ne: ‘Tudi ne disanka dia bungi buenu nuenu!’” Kakuena mpata pa bualu ebu, balongi ba kalasa ka 103 mbanangibue bikole. Mbabashidimune bilenga. Malongesha adibu bapete ku Gilada neabapeshe mushindu wa kumbuka ku balongi badi balubuluka bua kuluabu ba-misionere badi balubuluka.
[Kazubu mu dibeji 22]
Bishiferi bia kalasa
Bungi bua matunga maleja mpala: 9
Bungi bua matunga a kuya kutumika: 18
Bungi bua balongi: 48
Bungi bua mabaka: 24
Muayene wa bidimu: 33
Muayene wa bidimu mu bulelela: 16
Muayene wa bidimu mu mudimu wa ku dîba ne ku dîba: 12
[Tshimfuanyi mu dibeji 23]
Bena mapolome a kalasa ka 103 ka Tshilongelu tshia Bible tshia Watchtower tshia Gilada
Mu liste udi kuinshi eku, milongo mbayibale bituadijile kumpala baya panyima, ne mêna mbaatele bituadijile ku dia bakaji baya ku dia balume mu mulongo wonso.
(1) Bunn, A.; Dahlstedt, M.; Campaña, Z.; Boyacioglu, R.; Ogando, G.; Nikonchuk, T.; Melvin, S. (2) May, M.; Mapula, M.; Lwin, J.; Hietamaa, D.; Hernandez, C.; Boyacioglu, N.; Sturm, A.; Melvin, K. (3) Thom, J.; Mapula, E.; Nault, M.; Teasdale, P.; Wright, P.; Pérez, L.; Shenefelt, M.; Pak, H. (4) Murphy, M.; Campaña, J.; Stewart, S.; Cereda, M.; Reed, M.; Pérez, A.; Teasdale, W.; Pak, J. (5) Stewart, D.; Wright, A.; Cereda, P.; Nikonchuk, F.; Reed, J.; Hietamaa, K.; Ogando, C.; Shenefelt, R. (6) Murphy, T.; Hernandez, J.; Nault, M.; Bunn, B.; Thom, R.; Dahlstedt, T.; Lwin, Z.; May, R.; Sturm, A.
[Tshimfuanyi mu dibeji 24]
Tudi tuya muaba kayi?