Bua tshinyi badi bumbuka mu bitendelelu?
MUNKATSHI mua siekele wa 19, bivua bikole menemene bua kumvua musombi wa mu Prusse (mpindieu Allemagne wa ku Nord) wamba ne: kavua mu tshitendelelu tshisunguluke to. Bushuwa, diumbuka patupu mu tshitendelelu tshinene bua kubuela mu ekleziya udi wenza malu adi bantu bavule kabayi bitaba divua mua kufikisha ku dilamibua dia muntu kudi bampulushi. Kadi mmunyipu mudi bikondo bishintuluke!
Lelu’eu, bena Allemagne bavule badi bumbuka mu ekleziya yabu. Badi bamba ne: muntu 1 pa 4 udi wamba mudiye kayi mu tshitendelelu nansha tshimue. Lungenyi lua muomumue ludi lumueneka mu ditunga dia Autriche ne dia Suisse. Nenku pikala bena mu ekleziya bikale mashi a muoyo bua tshitendelelu, anu bu muakamba Reimer Gronemeyer, mufundi muena Allemagne, “Ekleziya ya ku Mputu idi ipatuka mashi bia lufu.”
Tshidibu babengela bitendelelu
Bua tshinyi bantu ba bungi badi babenga bitendelelu bidi bilongolola? Misangu mivule, mbua tubingila tua malu a mfranga, nangananga mu matunga mudibu balomba benamu bua kufuta tshitadi tshia ekleziya. Bantu ba bungi badi badikonka ne: ‘Bua tshinyi mfranga yanyi mikengela idi ne bua kuya mu ekleziya?’ Bamue mbatekesha mu mikolo kudi bubanji buvule, ne bukokeshi bia ekleziya. Badi pamu’apa bitaba tshiakamba Kardinale Joachim Meisner wa mu tshimenga tshia Cologne, mu Allemagne, ne: bubanji bua ekleziya budi mua kuikala bumufikishe ku dituma ntema mivule ku bintu bia ku mubidi ne “kabiyi ku diangata ne mushinga wa bungi ditabuja kudi Kristo.”
Bamue bantu badi bumbuka mu ekleziya wabu bualu badi bamumona kayi ne musangelu, kayi usankisha, kayi mua kujikija nzala yabu ya mu nyuma. Badi ne tshiyole tshia nzala tshidianjila kuamba kudi muprofete Amosa ne: ‘tshiyole tshidi katshiyi bu tshiyole tshia biakudia, ne nyota idi kayiyi bu nyota ya mâyi, kadi ntshiyole tshia kumvua mêyi a Yehowa.’ (Amosa 8:11) Bu mudibu kabayi bapeta dikuatshisha nansha dikese mu bitendelelu biabu, badi bumbukamu.
Nansha mudi ntatu idibu bapeta mikale ya bushuwa, kulekela malu a Nzambi mu mishindu yonso ke diandamuna diakanyine anyi? Ela meji ne: muntu mumvue nzala udi umona tshintu tshienza bu diampa. Kadi padiye uteta kutshidia, udi umvua ne: ntshienza ne bukulakula bua mabaya. Nealekele lungenyi lua didia ne dijikija nzala yende anyi? Tòo, neakebe tshiakudia tshia bushuwa. Bia muomumue, bikala bitendelelu kabiyi bijikija nzala ya benamu, badi ne bua kulekela malu a Nzambi anyi? Peshi nebitambe kuikala bia meji bua kukebabu mushindu wa kujikija nzala yabu ya mu nyuma? Ke tshidi bantu ba bungi benze, bu mudi tshiena-bualu tshidi tshilonda tshileja.