Diambulula dia mu Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi
Diambulula edi nedienzeke ne mikanda mibuikila, pa biena-bualu bilonga mu Kalasa ka Mudimu wa Teokrasi kutuadijila ku lumingu lua 1 Tshiongo too ne lua 23 Tshisanga 2001. Angata dikuabu dibeji pa kumbusha didi ne nkonko edi bua kufunda mandamuna audi mua kufunda mu dîba didibu bakosa.
[Dimanyisha: Padi diambulula dienzeka, wenze mudimu amu ne Bible nkayende. Mikanda idibu batela kunyima kua lukonko luonso neyikuambuluishe bua kuenza makebulula. Bua makebulula ebe mu Tshibumba tshia Nsentedi, ki mbafile nimero ya mabeji ne ya bikoso bionso to.]
Andamunayi Bulelela peshi Dishima ku biambilu bidi bilonda ebi:
1. Nansha mutudi katuyi ne bua kulekela meji adi atuvuila ku muoyo atufofomija lungenyi bua katumonyi bubi bunene, tudi mua kuidikija tshilejilu tshia Yosefe pa kubuikidila ne luse luonso muntu uvua mutuenzele bibi ne udi mpindieu unyingalala bua bubi abu. (Gen. 42:21; 45:4, 5) [w99 1/1 dib. 31 bik. 2-3]
2. Mukanda wa 1 Kulondolola udi wamba anu malu amue amue adi mu mikanda ya Samuele ne ya Bakalenge pa kumusha mulongolongo wa ndelanganyi idibu batelemu. [si-F dib. 75 tshik. 1]
3. Bible udi wakula bua “Muluishi wa Kristo” umuepele wamueneka tshikondo kampanda kumpala eku. [rs-F dib. 35]
4. Yezu wakaleja budipuekeshi pa kuitaba muanda wa pa buawu uvuabu bamulombe bua kumbuka mu diulu kulua panu pa buloba ne kulua muntu mupuekele, mushadile kudi banjelu. (Filip. 2:5-8; Eb. 2:7) [w99 1/2 dib. 6 tshik. 3]
5. Bintu bia kale bidibu bapete mbileje ne: dibuela dia Shishaka mu Yuda ne dinyenga dia ‘bintu bia mu bibutshilu bia mu nzubu wa Yehowa ne bia mu nzubu wa mukalenge’ mbualu bulelela buakenzeka. (2 Kul. 12:9) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w88-F 1/2 dib. 26 tshik. 3.]
6. Bena Kristo ba kumpala kabavua ne tshilele tshia kutambuisha bana batekete to. [rs-F mab. 47-48]
7. Bantu badi ne bua kusadila Nzambi kabayi bela meji ku difutu to. [w99 15/4 dib. 16 tshik. 1]
8. Pavua Davidi wakula bua “bienzedi” bia Yehowa (mu Musambu 103:2), meji ende avua matuma ku bintu bidi Yehowa mufuke. [w99 15/5 dib. 21 bik. 5-6]
9. Ntempelo uvua Solomo muase, uvua Zelubabela muibake ne uvua Helode muase, kabidi ne tabernakle uvua Mose muase, bionso ebi bivua tshimfuanyi tshia tshintu anu tshimue. [si-F dib. 88 tshik. 16]
10. Ndelanganyi idi mu 1 Kulondolola kayivua ne mushinga menemene bua tshisumbu tshia bena Kristo ba kumpala to. [si-F dib. 79 tshik. 23]
Andamunayi nkonko idi ilonda eyi:
11. Bua tshinyi Yehowa wakafila dinyoka dikole menemene kudi Ahaba ne dîku diende? (1 Bak. 16:31; 2 Bak. 9:7, 26) [si-F dib. 74 tshik. 34]
12. Bu mudibu baleje mu Matayo 24:45-51, bantu batu balua batontolodi batu ne tshilele kayi? [rs-F dib. 38]
13. Muyuki wa Mukalenge Uziya wa bena Yuda udi uleja muakapetaye bukole bua bungi udi mua kutulongesha muanda kayi wa mushinga? (2 Kul. 26:15-21) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w99 1/12 dib. 26 bik. 1-2.]
14. Pamutu pa kulongesha bantu tshilele tshivuabu ne bua kushala banemekela, ntshinyi tshiakatulongesha Yezu pavuaye muoweshe bapostolo bende mâyi ku makasa? (Yone 13:4, 5) [w99 1/3 dib. 31 tshik. 1]
15. Bua tshinyi malu adibu balonde mu 1 Kulondolola 14:8-17 avua ne mushinga mu tshikondo tshia Yeshaya, ne bua tshinyi adi kabidi atangila Bukua-buena-Kristo lelu’eu? (Yesh. 28:21) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w91-F 1/6 dib. 21 bik. 2-3.]
16. Mmalu kayi a mu ntendelelu wa Bâla avua enza ne: ntendelelu eu akoke bena Isalele ba bungi? [w99 1/4 dib. 29 bik. 3-6]
17. Mudimu wakenza Hezikiya bua kulama ne kuvudija mâyi mu Yelushalema udi utulongesha tshinyi? (2 Kul. 32:3, 4) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w96 15/8 dib. 6 bik. 1-2.]
18. Mmunyi mudi tshilejilu tshia Yoshiya mua kukankamija bansonga lelu’eu bua kukuatshila Nzambi mudimu ne kukandamena ntendelelu wa dishima? (2 Kul. 34:3, 8, 33) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w90-F 1/8 dib. 5 tshik. 2.]
19. Bena Yuda bonso bakashala ku Babulona bavua bapangile ditabuja anyi? Ntshinyi tshidi muanda eu mua kutulongesha? (Eze. 1:3-6) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w86-F 15/1 dib. 8 bik. 4, 7.]
20. Ntshinyi tshidi tshileja mu 2 Kulondolola 5:13, 14 ne: Yehowa uvua uteleja misambu ya dimusamuna nayi ne ivua kabidi imusankisha? [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w94 1/5 dib. 10 tshik. 7.]
Kumbajayi miaba idi mishale patupu mu biambilu bidi bilonda ebi:
21. Padi muntu ubela muena Kristo nende udi ne bua kuikala mujadike se: bidiye wamba mbishindamene pa ․․․․․․․․, a Nzambi, ki mpa ․․․․․․․․ ne ․․․․․․․․ ya bantu nansha. (Kolos. 2:8) [w99 15/1 dib. 22 tshik. 1]
22. Kakuakuikala mushindu wa muntu kushala ․․․․․․․․ tshikondo tshia mvita ya ․․․․․․․․ to. (Mat. 12:30; 2 Tes. 1:8) [rs-F dib. 185]
23. Anu mudi mêba mua kupangisha bikunyibua bua kukola ne kukuama bimuma, ke mudi kabidi ․․․․․․․․ kadiyi dikanda ne bukokeshi budingi bua ․․․․․․․․ mua kupangisha muntu bua kudiunda mu nyuma ne kukuama mamuma. (Mat. 13:19, 22) [w99 15/3 dib. 22 tshik. 5]
24. ‘Kutambula ne tshipatshila tshia kuikala bafue’ bu mudi Paulo muambe mu 1 Kolinto 15:29 (NW), mmumue ne: kushala ne ․․․․․․․․ anu bu muvuabi bua Kristo ne pashishe ․․․․․․․․ bua kuikala ne muoyo wa mu nyuma bu muvua Kristo. [rs-F dib. 50]
25. Bua muena Kristo mulelela kukumbajaye bualu buakapangila Solomo, kêna ne bua kuikala ․․․․․․․․ anyi uenza ne ․․․․․․․․ mu ditendelela diende bilondeshile mêyi a ․․․․․․․․ a ‘kunanga [Yehowa] ne muoyo wende mujima.’ (Mat. 22:37; 1 Kul. 28:9) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w86-F 1/6 dib. 19 bik. 17-18.]
Sungulayi diandamuna dijalame mu tshionso tshia ku biambilu bidi bilonda ebi:
26. Bualu bulonda mu 2 Bakalenge 17:5, 6 budi bumvuija mushindu uvua (Tigelata-pilesê; Shalamanesê V; Esâ-hadona) muye kuluisha bukalenge bua Isalele bua ku mutu buvua ne bisa dikumi ne kujingilaye tshimenga tshia Samalea bidimu bisatu bijima, pashishe tshimenga etshi tshiakalua kumata mu bianza bia bena Ashû mu (740; 607; 537) K.B.B. [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila w88-F 15/2 dib. 27 tshik. 1.]
27. Pa kulonda malu akenzeka mu Yelushalema pakavua bena Babulona batuadije kuya ne bena Yuda mu bupika, 2 Bakalenge nshapita wa 25 udi uleja nansha mudibi kabiyi bia buludiludi ne: (Danyele; Yehezekele; Yelemiya) ke uvua mufunde mukanda eu ne kabidi uleja ne: bakajikija diufunda tuamba bu mu (580; 537; 455) K.B.B. (2 Bak. 25:27) [Dibala dia Bible dia ku lumingu luonso; tangila si-F dib. 65 tshik. 3.]
28. Anu mudibu baleje mu Ekesode 4:11, Yehowa Nzambi ‘udi ufuka bena kamama ne bena mapapa ne bantu badi mua kumona ne bantu badi bafofo’ mu mushindu wa se: (tudi ne bua kumudiwula bua malema adi nawu bantu; udi usungula bantu bashilangane bua kubapesha mudimu kampanda; mmulekele bua malema ikala amueneka mu bantu). [w99 1/5 dib. 28 tshik. 2]
29. Tshikondo tshia bidimu 70 tshitela mu 2 Kulondolola 36:17-23 tshiakajika mu (537; 607; 677) K.B.B. [si-F dib. 85 tshik. 35]
30. Bibilu bibidi patupu bia mufikilu wa diledibua bidibu bakula bualu buabi mu Bible (bidi bileja mudibi kabiyi bibi bua kubienza; bidi bileja mudibi bibi bua kubienza; kabiena ne tshidibi bileja bua bibilu bia mufikilu wa diledibua to). (Gen. 40:20-22; Mat. 14:6-10) [rs-F dib. 33]
Suikakajayi mvese idi ilonda eyi ku biambilu bidi kuinshi eku:
Ekes. 21:22, 23; Nsu. 25:11; Lomo 12:2; 2 Pet. 3:15, 16; Buak. 16:13, 14
31. Bidi bikengela kudienzeja bikole ne muoyo umue bua kushintulula ngelelu wetu wa meji ne kuwuja bulelela munda muetu. [w99 1/4 dib. 22 tshik. 2]
32. Muntu udi ne bua kusungula mêyi mimpe padiye ufila mibelu. [w99 15/1 dib. 23 tshik. 1]
33. Yehowa wakaleja ne: muntu uvua ne bua kupeta tshilumbu bikalaye mukebeshe njiwu kudi muana utshidi munda mua mamuende. [rs-F dib. 40]
34. Satana Diabolo udi usaka bisamba bua kuenza malu atudi tumona pa buloba bujima aa abifikisha too ne ku mvita ne Nzambi. [rs-F dib. 186]
35. Kukodiakaja ngumvuilu wa Mukanda wa Nzambi bua apetangane ne ngenyi itudi nayi tuetu kudi mua kutufikisha ku njiwu ya lufu. [rs-F dib. 58]