Balami ne mikoko mu Teokrasi
“Yehowa udi Mutulumbuluishi wetu, Yehowa udi Mutueledi wetu wa mikenji, Yehowa mMukalenge wetu; yeye nkayende neatupandishe.”—YESHAYI 33:22.
1. Mmunyi mudibi mua kuambibua se: bena nkristo ba mu siekele wa kumpala ne ba lelu badi mu teokrasi?
TEOKRASI udi umvuija kukokesha kua Nzambi. Udi umvuija kuanyisha bukokeshi bua Nzambi ne kulonda mêyi-maludiki ende ne mikenji mu mapangadika makese anyi manene atudi tuangata mu nsombelu wetu. Tshisumbu tshia bena nkristo tshia mu siekele wa kumpala tshivua menemene tshia teokrasi. Apu, bena nkristo badi mua kuamba mu bululame buonso ne: “Yehowa udi mutulumbuluishi wetu, Yehowa udi Mutueledi wetu wa mikenji, Yehowa mMukalenge wetu.” (Yeshayi 33:22) Ne kasumbu ka bashadile ba ku bela manyi a mu nyuma bu nshindamenu, bulongolodi bua Yehowa Nzambi lelu’eu mbufuanangane menemene ne teokrasi.
Mmu ngumvuilu kayi mutudi lelu’eu mu teokrasi?
2. Ng’umue mushindu kayi udi Bantemu ba Yehowa bakokela bukokeshi bua Yehowa?
2 Bua tshinyi tudi mua kuamba ne: bulongolodi bua Yehowa budi pa buloba lelu’eu budi mu teokrasi? Bualu benamu badi bakokela bukokeshi bua Yehowa. Ne badi balonda bulombodi bua Yezu Kristo, eu uvua Yehowa muteke bu Mukalenge. Tshilejilu, mu tshikondo etshi tshia ku nshikidilu, dîyi-dituma edi dia buludiludi dia kudi Teokrate Munene nditumina Yezu: “Ela muele webe wa kunowa nawu ne nowa, bualu tshikondo tshia kunowa tshiakumbanyi, bualu bia kunowa bia pa buloba biapi.” (Buakabuluibua 14:15) Yezu udi utumikila ne mmumane kutuadija kunowa bintu bia pa buloba. Bena nkristo badi batua Mukalenge wabu nyama ku mikolo ne mitalu pa kudifila mu mudimu wa kumanyisha lumu luimpe ne wa kuenza balongi. (Matayi 28:19; Mako 13:10; Bienzedi 1:8) Pa kuenza nunku, badi pabo benzejanganyi ba mudimu ne Yehowa, Teokrate Munene.—1 Kolinto 3:9.
3. Mmunyi mudi bena nkristo baleja se: mu mianda ya nsombelu wa bikadilu bimpe, badi bakokela teokrasi?
3 Mu bienzedi biabu kabidi, bena nkristo badi bakokela bukokeshi bua Nzambi. Yezu wakamba ne: “Muntu udi wenza malu adi malelela udi ulua ku butoke, bua midimu yende imone mua kumueneka patoke bu ivua mienjibue mu diumvuangana ne Nzambi.” (Yone 3:21) Lelu’eu, mêyi-maludiki a nsombelu wa bikadilu bimpe adi ajudija matandu a munanunanu adi kaayi ne muaba munkatshi mua bena nkristo. Bena nkristo badi bangata bu buenzavi malu adi Yehowa wangata bu buenzavi, ne badi bepuka buenzavi amu bu tshipupu tshituadi tshia lufu! Badi kabidi baditatshisha bua bena dîku diabu, batumikila baledi babu, batungunuka ne kukokela bakokeshi badi ku mutu kuabo. (Efeso 5:3-5, 22-33; 6:1-4; 1 Timote 5:8; Tito 3:1) Nenku, badi benza malu mu diumvuangana ne teokrasi ne Nzambi kabidi.
4. Mmuenenu kayi mubi wakamueneka kudi Adame ne Eve ne Shaula, ne mmunyi mudi bena nkristo baleja mmuenenu mushilangane?
4 Adame ne Eve bakajimija Mparadizu bualu bakajinga kudiangatshila mapangadika pa bidi bitangila bimpe ne bibi. Kadi, tshivua Yezu musue ntshishilangane menemene. Wakamba ne: “Tshindi nkeba ki ndisua dianyi nkayanyi, kadi ndisua dia Eu uvua muntume.” Bena nkristo badi bakeba tshintu tshia muomumue. (Yone 5:30; Luka 22:42; Lomo 12:2; Ebelu 10:7) Shaula, mukalenge wa Izalele wa kumpala, wakatumikila Yehowa—kadi kakamutumikila mu malu wonso to. Bua bualu ebu, wakapidibua. Samuele wakamuambila ne: “Kutumikila nkupita mulambu, kuteya ntema nkupita mafuta a tshimpanga.” (1 Samuele 15:22) Bidiku mu diumvuangana ne teokrasi bua kuenza disua dia Yehowa mu mushindu kampanda, pamu’apa pa kudifila pa tshibidilu mu mudimu wa buambi, kubuela pa tshibidilu mu bisangilu ne pashishe kutupa mikenji bu mudi eyi idi itangila nsombelu wa bikadilu bilenga peshi mu mushindu mukuabu anyi? Bushuwa, kabiena nanku to! Tudi tuditatshisha bua ‘kuenza disua dia Nzambi ne anyima wetu mujima.’ (Efeso 6:6; 1 Petelo 4:1, 2) Bishilangane ne Shaula, tudi tukokela muetu muonso bukokeshi bua Nzambi.
Teokrasi mu tshikondo tshietu etshi
5, 6. Mmunyi mudi Yehowa upita ne bukua-bantu lelu’eu, ne dienzejangana diabo dia mudimu didi dipatula bipeta kayi?
5 Kale, Yehowa uvua ukokesha ne usokolola malelela ende ku butuangaji bua bantu bu mudi baprofete, bakalenge, ne bapostolo. Lelu’eu, kabiena kabidi mushindu awu to; kakutshiena baprofete anyi bapostolo benzeja kudi spiritu wa Nzambi to. Kadi, Yezu wakamba ne: mu tshikondo tshia dikalaku diende bu mukalenge, neasunguluje kasumbu ka bamulondi bende bena lulamatu, “mupika wa lulamatu ne wa budimu,” uvuaye ne bua kuteka pa bintu biende bionso. (Matayi 24:45-47; Yeshayi 43:10) Mu 1919, mupika eu wakamanyika bu bashadile ba ku bena nkristo bela manyi a mu nyuma. Pashishe, bituadijile apu, mmulejibue mpala kudi Kasumbu kaludiki ka Bantemu ba Yehowa, nshindamenu wa teokrasi pa buloba. Pa buloba, Kasumbu kaludiki nkalejibue mpala kudi Komité ya filiale, batangidi bena-ngendu ne bakulu ba mu bisumbu.
6 Kueleshangana diboko ne bulongolodi bua teokrasi mmuanda munene mu dikokela teokrasi. Dieleshangana diboko dia mushindu’eu didi dikuata mudimu bua buobumue ne bulongame pa buloba bujima mu “dîku dijima dia bana betu.” (1 Petelo 2:17) Kabidi, ebi bidi bilengelela Yehowa, eu udi “Nzambi, ki ng’wa tshimvundu, kadi wa ditalala.”—1 Kolinto 14:33.
Bakulu mu teokrasi
7. Bua tshinyi bidi mua kuambibua se: bakulu bena nkristo mbatekibue mu diumvuangana ne teokrasi?
7 Bakulu buonso badi batekibua, nansha bikale ne bukokeshi kayi, mbakumbaje malu malomba adi mafunda mu Bible bua kutumika bu batangidi anyi bakulu. (1 Timote 3:1-7; Tito 1:5-9) Kabidi, miaku ya Paulo kudi bakulu ba ku Efeso badi mua kutumika nayi kudi bakulu buonso: “Nudilame nuenu bine ne tshisumbu tshionso tshia mikoko tshiakanutekabo batangidi kudi spiritu munsantu, bua kudiisha tshisumbu tshia Nzambi.” (Bienzedi 20:28) Eyowa, bakulu mbatekibue kudi spiritu munsantu, udi ufumina kudi Yehowa Nzambi. (Yone 14:26) Ditekibua diabu didi mu diumvuangana ne teokrasi. Kadi, badi badiisha tshisumbu tshia mikoko ya Nzambi. Mikoko n’ya Yehowa, kadi ki n’ya bakulu nansha. Bushuwa, bulongolodi bua Nzambi n’teokrasi.
8. Mmajitu kayi adi bakulu bakumbaja lelu’eu?
8 Mu mukanda wende kudi bena Efeso, mupostolo Paulo wakakula bua majitu a bakulu, wamba ne: “Wakapesha bamue bua kuikala bapostolo, bamue bua kuikala bu baprofete, bamue bua kuikala bamuangalaji, bamue bua kuikala balami ne balongeshi, ne tshipatshila tshia kuakaja bansantu, bua mudimu wa bu-ministre, bua diibaka dia mubidi wa Kristo.” (Efeso 4:11, 12) Pakapita tshikondo tshia buana bua “mubidi wa Kristo,” bapostolo ne baprofete bakapita pabo. (Fuanyikija ne 1 Kolinto 13:8.) Kadi, bakulu badi anu ne bivule bia kuenza mu mudimu wa dimuangalaja evanjeliyo, wa bulami ne wa kulongesha.—2 Timote 4:2; Tite 1:9.
9. Mmunyi mudi bakulu mua kudilongolola bua disua dia Nzambi kukumbajibuadi mu tshisumbu?
9 Bu mudi teokrasi muikale kukokesha kua Nzambi, bakulu badi ne ngikadilu ya dimanya kuenza badi ne dimanya dijalame dia disua dia Nzambi. Bakatumina Yoshuwa dîyi dia kubala Mikenji ku dituku ne ku dituku. Bakulu pabo badi ne bua kulonga ne kukonkonona Mifundu pa tshibidilu ne kuibidilangana menemene ne mikanda idi yumvuija Bible mipatula kudi mupika wa lulamatu ne wa budimu. (2 Timote 3:14, 15) Munkatshi mua mikanda eyi mudi bibejibeji bia Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! ne mikuabu mikanda idi ileja mushindu wa kutumikila mêyi-maludiki a mu Bible mu nsombelu misunguluke.a Kadi, nansha mudibi bia mushinga bua mukulu kumanya ne kutumikila mêyi-maludiki adi mu mikanda idi yumvuija Bible mipatula kudi Société Watch Tower, udi kabidi ne bua kuibidilangana ne mêyi-makulu a mu Mifundu bualu adi nshindamenu wa mêyi-maludiki. Nenku, neapete mushindu wa kutumikila mêyi-maludiki a mu Mifundu ne bujinguludi ne diditeka pa muaba wa bakuabu.—Fuanyikija ne Mika 6:8.
Disadila ne mmuenenu wa buena-nkristo
10. Mmuenenu kayi mubi udi bakulu ne bua kuepuka, ne mmushindu kayi?
10 Pabuipi ne tshidimu tshia 55 B.B., mupostolo Paulo wakatumina tshisumbu tshia ku Kolinto mukanda wende wa kumpala. Bumue bua ku malu akafundaye buvua bua bamue bantu bavua basua kudizangika mu tshisumbu. Paulo wakafunda ne: “Nuenu bantu, nukadi bamane kûkuta anyi? Nukadi bamane kulua babanji anyi? Nukadi bamane kutuadija kukokesha bu bakalenge tuetu katuyiku anyi? Bushuwa, ngakajinga bua nuenu nutuadije kukokesha bu bakalenge, bua tuetu petu tumone mua kukokesha pamue nenu bu bakalenge.” (1 Kolinto 4:8) Mu siekele wa kumpala B.B., bena nkristo buonso bavua ne ditekemena dia kukokesha bu bakalenge mu diulu ne kuikala bakuidi pamue ne Yezu. (Buakabuluibua 20:4, 6) Kadi, mbimueneke patoke se: bamue bena ku Kolinto bakapua muoyo se: pa buloba, kapena bakalenge mu teokrasi wa bena nkristo. Pabi, pamutu pa kuenza malu bu bakalenge bena mu bulongolodi ebu, balami bena nkristo badi badima budipuekeshi, tshikadilu tshidi tshisankisha Yehowa.—Musambu wa 138:6; Luka 22:25-27.
11. (a) Mbimue bilejilu kayi bia budipuekeshi bidi bilenga ku muoyo? (b) Mmushindu kayi udi bakulu ne bena nkristo ne bua kudiangata?
11 Budipuekeshi mbufuba anyi? Kabiena nanku to! Badi bakula bua Yehowa bu mudipuekeshi. (Musambu wa 18:35) Bakalenge ba bena Izalele bavua batuala biluilu mu mvita ne bavua bakokesha ditunga muinshi mua bukokeshi bua Yehowa. Kadi, yonso wa kudibu uvua ne bua kutabalela ‘bua se: mutshima wende kawumubandishi ku mutu kua bana babu.’ (Dutelonome 17:20) Yezu mubiishibue ku lufu m’Mukalenge mu diulu. Kadi, patshivuaye pa buloba, wakowesha balongi bende mâyi ku makasa. Mbudipuekeshi kayipu! Ne pa kuleja se: uvua musue bua bapostolo bende bikale badipuekeshi mushindu wa muomumue, wakamba ne: “Bingikala meme, nansha mundi Mukalenge ne Mulongeshi, munuoweshe mâyi ku makasa enu, nudi penu ne bua kuoweshangana umue ne mukuabu mâyi ku makasa.” (Yone 13:14; Filipoi 2:5-8) Butumbi buonso ne lumu bidi ne bua kuya kudi Yehowa, kadi ki nkudi muntu kayi yonso nansha. (Buakabuluibua 4:11) Nansha bikale anyi kabayi bakulu, bena nkristo buonso badi ne bua kudiangata bilondeshile butoke bua miaku ya Yezu eyi: “Tudi bapika ba tshianana. Tuenji anu tshituvua ne bua kuenza.” (Luka 17:10) Mmuenenu mukuabu kayi wonso kêna mu diumvuangana ne teokrasi to.
12. Bua tshinyi dinanga ntshikadilu tshidi bakulu bena nkristo ne bua kudima?
12 Ne budipuekeshi buonso, bakulu bena nkristo badi badima dinanga. Mupostolo Yone wakaleja mushinga wa dinanga pakambaye ne: “Muntu udi kayi unanga ki mmulonge mua kumanya Nzambi to, bualu Nzambi udi dinanga.” (1 Yone 4:8) Bantu badi babule dinanga kabena ne nsombelu udi mu diumvuangana ne teokrasi to. Ki mbamanye Yehowa to. Pa bidi bitangila Muana wa Nzambi, Bible udi wamba ne: “Yezu, wakaleja dinanga kudi bena diende bavua pa buloba, wakabananga too ne ku nshikidilu.” (Yone 13:1) Pavuaye uyukidilangana ne bantu 11 bavua ne bua kuikala bena mu kasumbu kaludiki mu tshisumbu tshia bena nkristo, Yezu wakamba ne: “Edi ke dîyi-dituma dianyi: nunangangane bamue ne bakuabo amu bu mundi mununange.” (Yone 15:12) Dinanga ntshimanyinu tshidi tshisunguluja buena-nkristo bulelela. Didi dikoka bena mitshima idi mizengele ne tunyinganyinga, aba badi mu madilu, ne aba badi mu bupika bua mu nyuma badi bindile budikadidi ne muoyo kulukulu. (Yeshayi 61:1, 2; Yone 13:35) Bakulu badi ne bua kuikala tshilejilu mu dileja dinanga.
13. Nansha mudiku ntatu mikole lelu’eu, mmunyi mudi mukulu mua kuikala ne buenzeji buimpe mu nsombelu yonso?
13 Lelu’eu, batu misangu mivule balomba bakulu bua kutuala diambuluisha bua kujikija bilumbu bikole. Ntatu ya mu dibaka idi mua kujama bikole ne kubenga kujika. Bansonga batu bapeta ntatu idi pamu’apa bakulumpe kabayi bajingulula. Kusama kua mu lungenyi kutu misangu mivule kukole mua kukusunguluja. Mukulu udi wakamangana ne malu a mushindu’eu kêna pamu’apa mua kuikala mumanye tshia kuenza. Kadi, udi ne bua kuikala ne dishindika dia se: bieyemenaye meji a Yehowa mu masambila, bienzaye makebulula mu Bible ne mu mamanyisha adi mu mikanda idi yumvuija Bible mipatula kudi mupika wa lulamatu ne wa budimu, ne biangataye mikoko ne budipuekeshi buonso ne dinanga, yeye muine neikale ne buenzeji buimpe kudiyi nansha mu nsombelu mikole.
14, 15. Tela bimue bijadiki bidi bileja se: Yehowa udi ubenesha tshisamba tshiende pa kutshipetesha bakulu bavule bena ngikadilu wa tshitembu.
14 Yehowa udi ubenesha bulongolodi buende ne “mapa a bantu.” (Efeso 4:8) Ku tshikondo ne ku tshikondo, Société Watch Tower utu upeta mikanda ya musangelu idi ilenga ku mutshima idi ifila tshijadiki tshia dinanga didi bakulu badipuekeshi baleja mu kudiisha mikoko ya Nzambi pa kuditeka pa muaba wayi. Tshilejilu, mukulu wa mu tshisumbu kampanda udi ufunda ne: “Tshienaku mvuluka dikumbula kampanda divua mutangidi wa tshijengu muenze diakandenga ku mutshima anyi didi bena mu tshisumbu batungunuka ne kuakula bualu buadi to. Mutangidi wa tshijengu au wakangambuluisha bua kuikala ne mmuenenu muimpe mu malanda anyi ne bana betu, nangananga pa kutamba kubela ka-lumbandi.”
15 Muanetu kampanda wa bakaji wakatantshila lupitadi kansanga luvua kule bua kudiondopisha udi ufunda ne: “Ndishindika kayipu dimvua nadi pa kupetangana ne mukulu kampanda mu butuku bua kumpala bua tunyinganyinga bungakapitshisha mu lupitadi lua kule ne nzubu wanyi! Mukulu eu ne bakuabu bana betu ba balume bakapitshisha mêba mavule pamue nanyi. Nansha bena mu bulongolodi ebu bavua bamanye tshimvua nsama, bakela meji ne: tshivua mua kushala ne muoyo bu dikuatshisha, ditabalela, ne masambila bia kudi bana betu aba ba balume banangibue ne badifidi kabiyiku.” Muanetu mukuabu wa bakaji udi ufunda pende ne: “Lelu’eu, ndi ne muoyo anu bualu kasumbu ka bakulu bakandudika ne lutulu luonso mu tshikondo tshionso tshimvua n’duangana ne disama dia mu lungenyi. . . . Muanetu kampanda wa balume ne mukajende kabakamanya tshiakungambila. . . . Kadi, bualu buakandenga ku muoyo bikole buvua anu bua se: nansha muvuabu kabayi bajingulula menemene mumvua ndiumvua, bakantabalela ne dinanga dionso.”
16. Mmubelu kayi udi Petelo upesha bakulu?
16 Eyowa, bakulu bavule badi batumikila mubelu wa kudi mupostolo Petelo wa ne: “Nulame tshisumbu tshia mikoko ya Nzambi idi ku bukubi buenu, kanuyi benzejibue ku bukole, kadi ku budisuile; kabiyi bua dinanga dia kupeta bintu mu mushindu mupange bululame, kadi ne dijinga dikole; kabiyi bu bantu badi batumina aba badi bumpianyi bua Nzambi mêyi bu bamfumu, kadi nulue bilejilu kudi tshisumbu tshia mikoko.” (1 Petelo 5:1-3) Ndibenesha kayipu didi bakulu ba mushindu’eu badi benza malu mu diumvuangana ne teokrasi bikale!
Mikoko mu teokrasi
17. Tela bimue bikadilu bidi bena mu tshisumbu buonso ne bua kudima.
17 Pabi, mu teokrasi kamuena amu bakulu nkayabu to. Bikala balami ne bua kuenza malu mu diumvuangana ne teokrasi, mikoko payi idi ne bua kuenza bia muomumue. Mmu ngumvuilu kayi? Bimpe, mêyi-maludiki a muomumue adi aludika balami adi ne bua kuludika kabidi mikoko. Bena nkristo buonso, ki ng’anu bakulu badi ne bua kuikala badipuekeshi bua kumona mua kupeta dibenesha dia kudi Yehowa. (Yakobo 4:6) Buonso badi ne bua kudima dinanga, bualu diodi kadiyiku, milambu itudi tulambula Yehowa kayakumusankisha to. (1 Kolinto 13:1-3) Bakulu ne tuetu buonso, tudi ne bua “kuwujibua ne dimanya dijalame dia disua dia [Yehowa] mu meji wonso ne dijingulula dia mu nyuma.”—Kolosai 1:9.
18. (a) Bua tshinyi dimanya dia pa mutu pa mutu dia bulelela ki ndikumbanyine? (b) Mmunyi mudi yonso wa kutudi mua kuwujibua ne dimanya dijalame?
18 Bansonga ne bakulumpe badi pa tshibidilu bapeta ntatu mu diangata mapangadika padibu bateta bua kushala bena lulamatu nansha mudibo ne muoyo mu bulongolodi ebu bua Satana. Bilobeshi bia mu bulongolodi ebu mu mvuadilu, mijiki, programme mibi ya filme, ne mikanda ya malu a bundu bidi bibueja bukole bua mu nyuma bua bamue mu diteta. Dimanya dia pa mutu pa mutu dia bulelela ki ndikumbane bua kutuambuluisha bua kushala bakandamane katuyi tutenkakana to. Bua kuikala ne dishindika dia kushala bena lulamatu, tudi ne bua kuwujibua ne dimanya dijalame. Tudi tukengela bujinguludi ne meji bidi Dîyi dia Nzambi ditupetesha. (Nsumuinu 2:1-5) Ebi bidi biumvuija kukolesha tshibidilu tshimpe tshia kulonga, kueleela meji pa bitudi tulonga, ne kuditua mu dibitumikila. (Musambu wa 1:1-3; Buakabuluibua 1:3) Paulo wakafundila bena nkristo buonso, ki ng’anu bakulu pakambaye ne: “Biakudia bikole bidi bua bantu bakole, bua aba badi ku ditumikatumika, bapeta ngikadilu ya bujinguludi mikumbanyine mua kusunguluja malu mempe ne mabi.”—Ebelu 5:14.
Balami ne mikoko badi batumika mu buobumue
19, 20. Mmibelu kayi idi mipesha buonso bua kueleshangana diboko ne bakulu, ne mbua tshinyi?
19 Ndekelu wa bionso, bidi mua kuambibua se: mmuenenu mulelela udi mu diumvuangana ne teokrasi udi ulejibua kudi aba badi beleshangana diboko ne bakulu. Paulo wakafundila Timote ne: “Bakulu badi baludika mu mushindu muakane banemekibue mu mishindu ibidi, nangananga aba badi benza mudimu mukole wa kuamba ne kulongesha.” (1 Timote 5:17; 1 Petelo 5:5, 6) Kusadila bu mukulu ndisanka dia mudimu dia mpatshi, kadi bakulu bavule mba-tatu bena mêku badi baya ku midimu yabo ya ku mubidi dituku dionso, badi ne bakaji ne bana badibo ne bua kutabalela. Bu mudibo basanka bua kusadila, mudimu wabu mmupepele bikole ne udi upatula bipeta bimpe padi tshisumbu tshibakuatshisha, ki ng’anu pa kubajana ne kubalomba bipitshidile.—Ebelu 13:17.
20 Mupostolo Paulo wakamba ne: “Nuvuluke aba badi ku mutu kuenu, bavua banumanyishe dîyi dia Nzambi, ne, pa kutangila masanka apetelebo mu nsombelu wabo, nuidikije ditabuja diabo.” (Ebelu 13:7) Tòo, Paulo kakakankamija bana betu bua kulonda bakulu nansha. (1 Kolinto 1:12) Kulonda muntu kakuena mu diumvuangana ne teokrasi. Kadi, mbia meji bua kuidikija ditabuja dia mukulu udi udifila mu mudimu wa kumuangalaja lumu luimpe, udi ubuela pa tshibidilu mu bisangilu, mudipuekeshi ne muleji wa dinanga mu malanda ende ne bena mu tshisumbu.
Tshijadiki tshia ditabuja
21. Mmunyi mudi bena nkristo benza bua kuleja ditabuja dikole bu dia Mozese?
21 Bushuwa, dikalaku dia bulongolodi bua teokrasi mu tshikondo etshi tshinyanguka mu mianda ya bantu n’tshijadiki tshia bukole bua Teokrate Munene. (Yeshayi 2:2-5) Tshidi kabidi tshijadiki tshia ditabuja dia bena nkristo balume, bakaji, ne bana bapite pa miliyo itanu, badi baditatshisha bua ntatu ya mu nsombelu wa ku dituku ne ku dituku, kadi kabayi bapua muoyo se: Yehowa m’Mubakokeshi wabo. Anu bu muvua muena lulamatu Mozese “utungunuka ne kutantamana bu uvua umona Eu ukena-umueka,” nenku, bena nkristo lelu’eu badi ne ditabuja dikole dia muomumue. (Ebelu 11:27) Badi ne disanka dia kuikala ne muoyo mu teokrasi, ne badi ku dituku ne ku dituku bela Yehowa tuasakidila bua bualu ebu. (Musambu wa 100:4, 5) Bu mudibu bababidila bukole bupandishi bua kudi Yehowa, badi basanka bua kumanyisha ne: “Yehowa udi Mutulumbuluishi wetu, Yehowa mMutueledi wa mikenji, Yehowa mMukalenge wetu; yeye nkayende neatupandishe.”—Yeshayi 33:22.
[Mêyi adi kuinshi]
a Munkatshi mua mikanda ya mushindu’eu, mudi mukanda wa “Nudilame nuenu bine ne tshisumbu tshia mikoko tshionso,” mudi mêyi-makulu a mu Mifundu ne mupatula bua batangidi ba bisumbu anyi bakulu.
Ntshinyi tshidi Bible uleja?
◻ Mmu ngumvuilu kayi mudi bena nkristo bakokela teokrasi?
◻ Mmunyi mudi teokrasi mulongolodibue lelu’eu?
◻ Mmushindu kayi udi bakulu mua kudilongolola bua kukumbaja majitu abu?
◻ Mbikadilu kayi bia bena nkristo bidi bikengela bua bakulu kudima ne kuleja?
◻ Mu teokrasi, mmalanda kayi masheme adi ne bua kuikala pankatshi pa mikoko ne balami?
[Tshimfuanyi mu dibeji 16]
Adame ne Eve bakajimija Mparadizu bualu bakasua bua kudiangatshila mapangadika pa bidi bitangila bimpe ne bibi
[Tshimfuanyi mu dibeji 18]
Bikala mukulu wangata mikoko ne budipuekeshi buonso ne dinanga, neikale pa tshibidilu ne buenzeji buimpe kudiyi