TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE tshia Watchtower
TSHIBUTSHILU TSHIA MIKANDA TSHIA KU ENTERNETE
tshia Watchtower
Tshiluba
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILU
  • w98 1/12 dib. 8-13
  • Mbabakine bua ditabuja diabu

Kakuena filme nansha umue mu tshitupa etshi to.

Tshilema ntshienzeke mu diambula dia filme.

  • Mbabakine bua ditabuja diabu
  • Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Tumitu tua bualu
  • Bintu bia muomumue
  • “Mushinga” wa buyidi
  • Bakinangane eku babakine
  • Mbanganyi bavua bakine bena nkristo ba kumpala?
  • Bua tshinyi bena Roma bavua bakine bena nkristo ba kumpala?
  • Bakabenga bua kuvila ditabuja diabu!
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Bena nkristo ne bukua-bantu lelu’eu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
  • Tubingishayi ditabuja dietu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
  • Bena nkristo ba kumpala ne bulongolodi ebu
    Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1993
Tangila bikuabu
Tshibumba tshia Nsentedi tshidi tshimanyisha Bukalenge bua Yehowa—1998
w98 1/12 dib. 8-13

Mbabakine bua ditabuja diabu

‘Bantu bonso nebikale nenu lukuna bua dîna dianyi.’​—MATAYO 10:22.

1, 2. Londa amue malu menzeke adi Bantemu ba Yehowa batantamene bua dilonda mitabuja a tshitendelelu tshiabu.

MBAKUATE musumbishi wa mu magazen muena bululame wa mu tshidiila tshia Kreta misangu mipite bungi ne mbamulumbuluishe misangu ne misangu ku tubadi tua mu Grèce. Mmusale buloko bidimu bipite pa bisambombo, kayi pabuipi ne mukajende ne bana bende batanu. Mu ditunga dia Japon mbipate mulongi wa bidimu 17 mu kalasa, nansha mutuye ne tshikadilu tshimpe ne upatuka wa kumpala pa balongi 42 mu kalasa kabu. Mu ditunga dia France, mbipate bantu ba bungi ku mudimu mu tshimpitshimpi, nansha mudibu bamanyike bimpe bu bena mudimu ba tshisumi ne ba muoyo umue. Ntshinyi tshidi tshifuanangane mu malu aa adi menzeke bulelela?

2 Bantu bonso aba m’Bantemu ba Yehowa. Mbabunde “tshibawu” kayi? Anu bua dilonda mitabuja a tshitendelelu tshiabu. Muikale utumikila malongesha a Yezu Kristo, musumbishi wa mu magazen uvua umanyisha bantu bakuabu ditabuja diende. (Matayo 28:19, 20) Bakamupisha nangananga ne mukenji wa kalekale wa mu Grèce udi uleja dikudimuisha bantu mutshima bu bualu bubi budi mikenji ikandika. Bavua bipate mulongi bualu kuondo kende ka muoyo kalongesha kudi Bible kakavua mua kumuanyishila bua kubuela mu dinaya dia mvita dia kendo divuabu benzejangana ku bukole (Dinaya dia mu Japon dia didibidija ne miele). (Yeshaya 2:4) Ne bavua bambile bantu bavuabu bipate ku mudimu mu France ne: bualu bumuepele buvuabu babipatshile buvua se: bavua badiamba mudibu Bantemu ba Yehowa.

3. Bua Bantemu ba Yehowa ba bungi, bua tshinyi bantu bakuabu batu babakebela ntatu mikole anu mu mpukapuka?

3 Malu aa makole adi bilejilu bia malu adi Bantemu ba Yehowa ba mu amue matunga batantamene matuku adi panshi aa. Kadi bua Bantemu ba bungi, bantu bakuabu batu babakebela ntatu mikole mu mpukapuka. Bantu ba Yehowa mbamanyike buloba bujima bua tshikadilu tshiabu tshilenga. Lumu elu luimpe kaluena lupesha muntu nansha umue kabingila kashindame bua kujinga kubenzela bibi. (1 Petelo 2:11, 12) Kabatu belelangana bifufu anyi baditua mu tshikadilu tshidi tshitatshisha bakuabu to. (1 Petelo 4:15) Kadi badi badienzeja bua kutumikila mubelu wa mu Bible wa kukokela Nzambi kumpala, pashishe kukokela mbulamatadi ya panu. Badi bafuta bitadi bidi mikenji ilomba ne badienzeja bua ‘kuikala ne bantu bonso ditalala.’ (Lomo 12:18; 13:6, 7; 1 Petelo 2:13-17) Mu mudimu wabu wa dilongesha Bible, badi bakankamija bantu bua bikale ne kanemu ka mikenji, ngikadilu mimpe mu dîku ne nsombelu wa tshitembu. Mbulamatadi ya bungi mmibele ka-lumbandi bua mudibu bena-muabu batumikidi ba mikenji. (Lomo 13:3) Kadi, anu bu mudi tshikoso tshia ntuadijilu tshileja, imue misangu batu babaluisha mu amue matunga, mbulamatadi ifika mene ku dibakandika. Bualu ebu budi ne bua kutukemesha anyi?

“Mushinga” wa buyidi

4. Bilondeshile Yezu, ntshinyi tshidi muntu mua kutekemena padiye ulua muyidi wende?

4 Yezu Kristo kakashiya mpata bua tshidi kuikala muyidi wende kumvuija. Wakambila balondi bende ne: ‘Mupika kêna mutambe mfumu wende. Biankengeshabu, nebanukengeshe kabidi.’ Bavua bakine Yezu “tshianana.” (Yone 15:18-20, 25; Musambu 69:4; Luka 23:22) Bayidi bende bavua mua kutekemena muanda wa muomumue​—buluishi kakuyi kabingila ka nsongo. Wakabamanyisha misangu ya bungi ne: ‘Bantu bonso nebikale nenu lukuna bua dîna dianyi.’​—Matayo 10:22; 24:9.

5, 6. (a) Mbua kabingila kayi buvua Yezu mubelele bantu bavua ne bua kulua balondi bende bua ‘kubala mushinga’? (b) Kadi bua tshinyi katuena ne bua kupapuka padibu batuluisha?

5 Bua bualu ebu, Yezu wakabela bantu bavua ne bua kulua balondi bende bua ‘kubala mushinga’ wa buyidi. (Luka 14:28, Muanda Mulenga Lelu) Bua tshinyi? Ki mbua kumona mua kuangata dipangadika bikalabu mua kulua balondi bende anyi kubenga kulua balondi bende, kadi bua kumona mua kuikala bapangadije bua kukumbaja tshidi kuikala muyidi kumvuija. Tudi ne bua kuikala badilongolole bua kutantamena mateta anyi ntatu yonso idi ilua ne dibenesha edi. (Luka 14:27) Muntu nansha umue kêna utuenzeja ku bukole bua kukuatshila Yehowa mudimu bu balondi ba Kristo. Ndipangadika diangata ku budisuile; didi kabidi dipangadika dishindamene pa dimanya. Tudi badianjile kumanya ne: kusakidila ku mabenesha atudi tupeta mu dikala mu malanda ne Nzambi bu bantu badilambule, nebatukine. Nenku katuena tupapuka padibu batuluisha nansha. Tudi ‘babale mushinga,’ ne tudi badilongolole tshishiki bua kuufuta.​—1 Petelo 4:12-14.

6 Bua tshinyi bamue bantu, ne bamue bakokeshi ba mbulamatadi mbasue kuluisha bena nkristo balelela? Bua kupeta diandamuna, mbimpe tukonkonone bisumbu bibidi bia malu a Nzambi bia mu siekele wa kumpala B.B. Bavua babikine bionso bibidi​—kadi bua tubingila tushilangane bikole.

Bakinangane eku babakine

7, 8. Mmalongesha kayi avua aleja lungenyi lua dipetula Bampangano, ne mmuenenu kayi wakatangalaka munkatshi mua bena Yuda bu tshipeta tshia malongesha aa?

7 Mu siekele wa kumpala B.B., Izalele uvua ku bukokeshi bua Roma, ne Buena-Yuda​—ndongoluelu wa bena Yuda wa malu a Nzambi—​uvua mu ka-bujima mukokesha ne tshikisu kudi bamfumu bu mudi baskribe ne Bafarizeyi. (Matayo 23:2-4) Bamfumu aba ba bulamate bunekesha bakangata mêyi a mu Mikenji ya Mozese avua akula bua ditapuluka ne bisamba bikuabu, kuakonyangajabu bua kulomba bantu bua bapetule aba bavua kabayi bena Yuda. Mu bungi bua matuku, bakapatula tshitendelelu tshiakajudija lukuna bua Bampangano ne tshiakasaka Bampangano bua kukina bena Yuda.

8 Kabivua bikole bua bamfumu bena Yuda kuyisha bantu bua kupetula Bampangano, bualu tshikondo atshi bena Yuda bavua bangata Bampangano bu bifukibua bia muendi. Bamfumu ba bitendelelu bavua balongesha ne: muntu mukaji muena Yuda kêna ne bua kuikala nkayende ne Bampangano nansha, bualu “batu bamueneka ne meji a tshiendenda.” Muntu mulume muena Yuda kêna ne bua “kushala nkayende pamue nabu nansha, bualu batu bamueneka ne meji a kushipangana.” Mabela makama kudi Mumpangano kabavua mua kukuata nawu mudimu anu bikala muena Yuda uvuapu bua kumona muvuabu baakama. Ku buenzeji bua bamfumu babu, bena Yuda bakapeta mmuenenu wa didilaminyina ne didisungulula dikole.​—Fuanyikija ne Yone 4:9.

9. Mbuenzeji kayi buvua nabu malongesha a bamfumu bena Yuda bua bantu bavua kabayi bena Yuda?

9 Malongesha a mushindu’eu bua bantu bavua kabayi bena Yuda kaavua mua kukankamija malanda mimpe pankatshi pa bena Yuda ne Bampangano to. Bampangano bakafika ku diangata bena Yuda bu bakinyi ba bantu bonso. Tacite, mufundi wa malu a kale muena Roma (mulela bu mu 56 B.B.) wakamba bua bena Yuda ne: “Mbakine bantu bakuabu bonso ne lukuna luonso lutubu bakina nalu baluishi.” Tacite wakamba kabidi ne: bavua balongesha Bampangano bavua balua ba-prozelite bena Yuda bua kubenga ditunga diabu ne kuangata mêku ne balunda babu bu bantu kabayi ne mushinga. Pa tshibidilu, bena Roma bavua balekela bena Yuda kabayi babenzela bualu, kabayi bababunda bua bungi buabu. Kadi buntomboji bua bena Yuda mu 66 B.B. buakasaka bena Roma bua kudisombuela ne tshikisu, kufikishabu ku kabutu ka Yeruzaleme mu 70 B.B.

10, 11. (a) Mikenji ya Mozese ivua ilomba bua kuenzela bantu ba ku ba bende malu mushindu kayi? (b) Ntshinyi tshitudi tulongela ku bualu buakafikila Buena-Yuda?

10 Mmunyi muvua mmuenenu au bua bantu ba ku ba bende ufuanangana ne kabidi ushilangana ne ntendelelu muleja mu Mikenji ya Mozese? Mikenji ivua ikankamija ditapuluka ne bisamba bikuabu, kadi bivua bua kukuba bena Izalele, nangananga ntendelelu wabu mukezuke. (Yoshua 23:6-8) Nansha nanku, Mikenji ivua ilomba bua kuenzela bantu ba ku ba bende malu ne buakane ne bululame, ne ivua ilomba bua kubakidila​—anu pavuabu kabayi bashipa patoke mikenji ya mu Izalele. (Lewitiki 24:22) Pa kulekela diumvuija dilelela dimueneke patoke mu Mikenji ivua ileja nkatshinkatshi bua bantu ba ku ba bende, bamfumu ba bitendelelu bena Yuda ba mu matuku a Yezu bakapatula ntendelelu wakajudija lukuna bua bantu ba ku ba bende ne uvuabu bakine kudi bine bantu aba. Ku ndekelu, tshisamba tshia bena Yuda tshia mu siekele wa kumpala tshiakajimija dianyisha dia kudi Yehowa.​—Matayo 23:38.

11 Mu muanda eu mudiku dilongesha buetu tuetu anyi? Eyowa, didimu! Mmuenenu wa didiangata bu bakane ne babandile ne wa dipepeja bantu badi kabayi mu tshitendelelu tshietu kêna mu bulelela uleja ntendelelu mukezuke wa Yehowa to, kêna mene umusankisha nansha. Tangila bena nkristo ba lulamatu ba mu siekele wa kumpala. Kabavua bakine bantu bavua kabayi bena nkristo, peshi kabavua batombokela bena Roma to. Nansha nanku, bavua babakine. Bua tshinyi ne kudi banganyi?

Mbanganyi bavua bakine bena nkristo ba kumpala?

12. Mmunyi mudi Mifundu ileja patoke se: Yezu mmusue bua balondi bende bikale ne mmuenenu wa nkatshinkatshi bua bantu badi kabayi bena nkristo?

12 Malongesha a Yezu adi aleja patoke se: uvua ujinga bua bayidi bende bikale ne mmuenenu wa nkatshinkatshi bua bantu bavua kabayi bena nkristo. Ku lumue luseke, wakamba ne: balondi bende bavua ne bua kuikala batapuluke ne bulongolodi ebu​—mmumue ne: bavua ne bua kuepuka mmuenenu ne bikadilu bidi bibengangana ne njila miakane ya Yehowa. Bavua ne bua kulama ndubidilu mu malu a mvita ne a tshididi. (Yone 17:14, 16) Ku lukuabu luseke, pamutu pa kulongesha bantu bua kupepejabu aba badi kabayi bena nkristo, Yezu wakambila balondi bende bua ‘kunanga bena lukuna babu.’ (Matayo 5:44, MML) Mupostolo Paulo wakabela bena nkristo ne: ‘Bikala muena lukuna webe ne nzala, umupe biakudia; bikalaye ne nyota, umupe bia kunua.’ (Lomo 12:20) Wakambila kabidi bena nkristo bua ‘kuenzela bantu bonso bimpe.’​—Galatia 6:10.

13. Bua tshinyi bamfumu ba bitendelelu bena Yuda bavua batamba kuluisha bayidi ba Kristo?

13 Nansha nanku, mutantshi mukese bayidi ba Kristo bakadimona bakadi babakine kudi bisumbu bisatu. Tshia kumpala: kuvua bamfumu ba bitendelelu bena Yuda. Kabiena bikemesha bua muvua bena nkristo bakoke ntema yabu ne lukasa! Bena nkristo bavua balamate mêyi-maludiki matumbuke a nsombelu muimpe ne muoyo-mutoke, ne bavua bayisha ne lukunukunu lukole mukenji udi ufila ditekemena. Bantu binunu bivule bakumbuka mu Buena-Yuda ne kubuela mu Buena-nkristo. (Bienzedi 2:41; 4:4; 6:7) Ku mêsu kua bamfumu ba bitendelelu bena Yuda, bayidi ba Yezu bena Yuda bavua anu batontolodi ba patupu! (Fuanyikija ne Bienzedi 13:45.) Bamfumu aba bavua ne tshiji bavua bela meji ne: Buena-nkristo buvua bushipa bilele biabu. Buvua mene bupisha mmuenenu uvuabu nende bua Bampangano! Kubangila mu 36 B.B. Bampangano bakatuadija kulua bena nkristo, bapeta ditabuja ne masanka a mudimu a muomumue ne bena nkristo bena Yuda.​—Bienzedi 10:34, 35.

14, 15. (a) Bua tshinyi batendeledi bampangano bavua bakine bena nkristo? Fila tshilejilu. (b) Ntshisumbu kayi tshisatu tshiakafika ku dikina bena nkristo ba kumpala?

14 Tshibidi: bavua bakine bena nkristo kudi batendeledi bampangano. Tshilejilu, mu Efeso wa kale, dienza tushete tua tshiamu tua ditekela mpingu ya nzambi-mukaji Atemise divua mudimu uvua upetesha makuta a bungi. Kadi pavua Paulo muyishemu, bena Efeso ba bungi bakitaba, kulekelabu ntendelelu wa Atemise. Bu muvua bungenda buabu buikale mu njiwu, bansenda wa biamu bakajula tshimvundu. (Bienzedi 19:24-41) Bualu bua muomumue buakenzeka panyima pa Buena-nkristo bumane kutangalaka mu Bitunia (mpindieu Nord-Ouest wa Turquie). Katupa kîpi kunyima kua dijika dia Mifundu ya tshiena-Greke ya bena nkristo, ngovena wa mu Bitunia, Pline Muana, wakamanyisha ne: ntempelo ya bampangano ivua mishale munda mutupu ne se: disumbisha dia bisosa bua nyama ya milambu divua dikepele bikole. Bavua babanda bena nkristo ne babakengesha bualu ntendelelu wabu kavua witaba milambu ya nyama ne mpingu. (Ebelu 10:1-9; 1 Yone 5:21) Bushuwa, ditangalaka dia Buena-nkristo diakatatshisha bimue bisumbu bia bangenda bavua beyemene ku ntendelelu wa bampangano, ne bantu bakajimija mudimu ne mfranga yabu bakashala badiila Buena-nkristo dînu.

15 Tshisatu: bavua bakine bena nkristo kudi bena Roma banangi ba ditunga diabu. Diambedi, bena nkristo bavua bamanyike kudi bena Roma bu kasumbu kakese ka malu a Nzambi pamu’apa ka bulamate bunekesha. Kadi mu bungi bua matuku, diamba patupu ne: ndi muena nkristo diakalua bualu bubi buvuabu bashipela muntu. Bua tshinyi bavua bangata bena-muabu ba bululame bikale ne nsombelu wa buena-nkristo bu bantu bakanyine kubakengesha ne kubashipa?

Bua tshinyi bena Roma bavua bakine bena nkristo ba kumpala?

16. Mmu mishindu kayi muvua bena nkristo bashale batapuluke ku malu a pa buloba, ne bua tshinyi ditapuluka edi diakabavuija bantu kabayi bananga kudi bena Roma?

16 Tshia kumpala: bena Roma bavua bakine bena nkristo bualu bavua balonda mitabuja a Buena-nkristo. Tshilejilu, bakashala batapuluke ku malu a pa buloba. (Yone 15:19) Ke bua tshinyi kabavua benza mudimu wa tshididi, ne bavua babenga mudimu wa busalayi. Bu tshipeta, mufundi wa malu a kale August Neander udi wamba ne: bavua “babangata bu bantu kabayi ne mushinga pa buloba, ne kabayi ne dikuatshisha mu malu onso a mu nsombelu.” Kubenga kuikala ba pa buloba kuvua kabidi kumvuija kuepuka njila mibi ya bena Roma bavua ne bilele bibi. Mufundi wa malu a kale Will Durant udi umvuija ne: “Bua bulamate ne budipope buabi, binsanga bikese bia bena nkristo bivua bilubakaja bampangano banangi ba masanka.” (1 Petelo 4:3, 4) Mu dikengesha ne dishipa bena nkristo, bena Roma bavua mua kuikala bakebe bua kupuwisha bena nkristo bavua babalubakaja.

17. Ntshinyi tshidi tshileja ne: mudimu wa buambi wa bena nkristo ba mu siekele wa kumpala uvua mupatule bipeta bimpe?

17 Bena nkristo ba mu siekele wa kumpala bavua bayisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi ne lukunukunu lukole. (Matayo 24:14) Bu mu 60 B.B., Paulo wakamba ne: lumu luimpe luvua ‘luambibue munkatshi mua bifukibua bionso muinshi mua diulu.’ (Kolosai 1:23) Ku ndekelu kua siekele wa kumpala, balondi ba Yezu bakavua bavuije bantu bayidi mu Ampire mujima wa bena Roma​—mu Aziya, ku Mputu ne mu Afrike! Nansha bamue bena ‘mu nzubu wa Kaisa’ bakalua bena nkristo.a (Filipoi 4:22) Buambi ebu bua lukunukunu buakajudija tshiji. Neander udi wamba ne: “Buena-nkristo buakatungunuka ne kudiunda munkatshi mua bantu ba milongo yonso, ne buvua bufuane kutonkola tshitendelelu tshia mbulamatadi.”

18. Mmunyi muvua dileja Yehowa bulamate kabuyi buabanya dikebele bena nkristo bilumbu kudi mbulamatadi wa bena Roma?

18 Balondi ba Yezu bavua baleja Yehowa bulamate kabuyi buabanya. (Matayo 4:8-10) Pamu’apa bualu ebu ke buakabakebela bilumbu kudi Roma kupita malu makuabu onso. Bena Roma bavua bitaba bitendelelu bikuabu anu pavua babilondi babuela kabidi mu ntendelelu wa amperere. Bena nkristo ba kumpala kabavuaku mua kubuela mu ntendelelu wa mushindu’eu nansha. Bavua badimona bena dibanza kudi mukokeshi mubandile kupita Mbulamatadi wa bena Roma, mmumue ne: Yehowa Nzambi. (Bienzedi 5:29) Tshipeta tshivua se: nansha muena nkristo muikale muena-muabu wa tshitembu mu malu onso, bavua bamuangata bu muluishi wa Mbulamatadi.

19, 20. (a) Mbanganyi bavua nangananga mu nyima mua malu a dishima avuabu batangalajile bena nkristo ba lulamatu? (b) Mmalu kayi a dishima avuabu babanda nawu bena nkristo?

19 Kuvua kabidi bualu bukuabu buvua bena Roma bakinyine bena nkristo ba lulamatu: bavua bitaba bipepele malu mabi avuabu babashiminyina, ne bamfumu ba bitendelelu bena Yuda ke bavua nangananga bajudi ba malu aa a dishima avuabu batangalaje. (Bienzedi 17:5-8) Bu mu 60 anyi mu 61 B.B., pavua Paulo mu Roma muindile bua Amperere Néron kumulumbuluisha, bamfumu bena Yuda bakamba bua bena nkristo ne: ‘Bua tshisumbu etshi, tudi bamanye ne: badi batshibanda kuonso.’ (Bienzedi 28:22) Kakuyi mpata Néron uvua mumvue miyuki ya malu a dishima avuabu bababanda nawu. Mu 64 B.B., pakamutobololabu bua mudilu uvua mubutule Roma, bilondeshile tshitubu bamba, Néron wakasungula anu bena nkristo bakavuabu bashiminyine malu bu bantu ba kuela tshilumbu etshi pambidi. Bualu ebu budi bumueneka ne: buobu ke buakakebesha dikengeshangana dia tshikisu ne tshipatshila tshia kubutula bena nkristo.

20 Misangu mivule mabanda avuabu bela bena nkristo avua a dishima ne avua dikonyangaja dia mitabuja abu. Bualu bavua batendelela Nzambi umuepele ne kabavua batendelela amperere, bavua bamba muvuabu bavila dikalaku dia Nzambi. Bualu bamue bena mu mêku bavua kabayi bena nkristo bavua babenga balela babu bena nkristo, bakabanda bena nkristo bamba muvuabu bapandulula mêku. (Matayo 10:21) Bavua babamba ne: batu badia bantu. Imue mikanda idi ileja ne: dibanda edi divua dishindamene pa dikonyangaja dia mêyi a Yezu mamba mu Didia dia Dilolo dia Mukalenge.​—Matayo 26:26-28.

21. Mbua tubingila kayi tubidi buvuabu bakinyine bena nkristo?

21 Nanku, bena Roma bavua bakine bena nkristo ba lulamatu bua tubingila tunene tubidi: (1) mitabuja ne bibidilu biabu bishindamene pa Bible, ne (2) malu a dishima avuabu bababanda nawu. Nansha kabingila kikale ka mushindu kayi, baluishi bavua ne tshipatshila anu tshimuepele​—kushipa Buena-nkristo. Bushuwa, bakebeshi balelela ba dikengeshibua dia bena nkristo bavua baluishi badi batambe bantu bukole, makole mabi a mu nyuma adi kaayi amueneka.​—Efeso 6:12.

22. (a) Ntshilejilu kayi tshidi tshileja ne: Bantemu ba Yehowa badi badienzeja bua ‘kuenzela bantu bonso bimpe’? (Tangila kazubu mu dibeji dia 11.) (b) Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

22 Amu bu bena nkristo ba kumpala, mbakine Bantemu ba Yehowa ba mu bikondo bietu ebi mu matunga kabukabu. Pabi Bantemu kabatu bakina bantu to; peshi kabatu banji kuikala mpokolo wa buntomboji bujudila mbulamatadi nansha. Pamutu pa nanku, mbamanyike buloba bujima bua mudibu baleja dinanga dia bushuwa didi disambuka mikalu yonso ya bantu, bisamba ne bisa. Kadi bua tshinyi batu babakengesha? Ne ntshinyi tshidibu benza padibu babaluisha? Netuandamune nkonko eyi mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

a Tshiambilu ‘nzubu wa Kaisa’ katshiena anu tshileja bantu bavua menemene bena mu dîku dia Néron uvua ukokesha dîba adi to. Kadi tshidi mua kuikala tshiumvuija bena mudimu ne banene ba mianzu mishadile, bavua pamu’apa benza midimu ya nzubu bu mudi kulamba ne kusukula bintu bua dîku dia amperere ne banene bavuamu.

Newandamune munyi?

◻ Bua tshinyi Yezu wakabela bantu bavua ne bua kulua balondi bende bua kubalabu mushinga wa buyidi?

◻ Mmuenenu uvua mutangalake bua bantu bavua kabayi bena Yuda uvua ne buenzeji kayi pa Buena-Yuda, ne ntshinyi tshitudi tulongela ku bualu ebu?

◻ Mbisumbu kayi bisatu bivua biluisha bena nkristo ba kumpala bena lulamatu?

◻ Mbua tubingila kayi tua nshindamenu buvua bena Roma bakinyine bena nkristo ba kumpala?

[Kazubu mu dibeji 11]

‘Tuenzelayi bantu bonso bimpe’

Bantemu ba Yehowa badi badienzeja bua kuteleja mubelu wa mu Bible wa ‘kuenzela bantu bonso bimpe.’ (Galatia 6:10) Mu bikondo bia dikenga, dinanga didibu nadi bua muntu nabu didi dibasaka bua kuambuluisha aba badi kabayi mu tshitendelelu tshiabu. Tshilejilu, mu nsombelu wa dikenga mu ditunga dia Rwanda mu 1994, Bantemu ba ku Mputu bakitaba bua kuya mu Afrike bua kufila diambuluisha. Bakasa pa lukasa tumponya tulongolola bimpe ne biondapelu bua kufila diambuluisha. Bakatuma mishiki ya biakudia, bilamba ne mbulankete ku ndeke. Bungi bua bena tshimuangi bavua bapete diambuluisha edi buvua bupite bua Bantemu ba muaba au misangu isatu.

[Tshimfuanyi mu dibeji 9]

Bena nkristo ba mu siekele wa kumpala bavua bayisha lumu luimpe ne lukunukunu lukole

    Mikanda ya mu Tshiluba (1982-2024)
    Patuka
    Buela
    • Tshiluba
    • Tumina bakuabu
    • Biudi musue
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malu a kulonda
    • Mikenji ya mua kulama malu masokoka
    • Biudi witaba bua kuenzekabi mu tshiamu
    • JW.ORG
    • Buela
    Tumina bakuabu