Nkonko ya babadi
Mbapeshe bamue Bantemu ba Yehowa mudimu wa kuibaka nzubu ya nzambi anyi mpangu ya bitendelelu. Ntshinyi tshidi Mifundu yamba bua mudimu wa nunku?
Lukonko elu ludi mua kutangila bena Kristo badi bakeba kutumikila 1 Timote 5:8 ne muoyo umue. Mvese eu udi wela kashonyi pa mushinga wa kukumbaja majinga a ku mubidi a bena dîku. Bushuwa, nansha mudi bena Kristo ne bua kutumikila mubelu eu, kabiena bibabingisha bua bitabe mudimu wonso wa ku mubidi to, nansha wowu wa mushindu kayi. Bena Kristo badi bajingulula ne: kabiena bikengela kupua muoyo malu makuabu adi aleja disua dia Nzambi. Tshilejilu, dijinga didi nadi muntu bua kuambuluisha dîku diende kadiena dimupesha njila bua kutupa ku malu adi Bible wamba bua tshiendenda anyi dishipangana to. (Tangila Genese 39:4-9; Yeshaya 2:4; Yone 17:14, 16.) Mbia mushinga wa bungi kabidi bua bena Kristo benze malu mumvuangane ne dîyi-dituma dia kupatuka mu Babulona Munene, nsangilu wa bitendelelu bia dishima bia buloba bujima.—Buakabuluibua 18:4, 5.
Pa buloba bujima, basadidi ba Nzambi badi bapeta ntatu mivule mu malu a midimu. Kabiakuikala ne mushinga ne katuena ne bukokeshi bua kuteta kutela midimu ya mishindu yonso ne kuela mikenji bua mudimu wonso nansha. (2 Kolinto 1:24) Kadi, tutelayi amue malu adi bena Kristo ne bua kutangila padibu badiangatshila mapangadika pa malu a mudimu. Malu aa avua maleja mu tshikoso mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Kasuamansense 1982 (Mfual.), mu tshiena-bualu tshivua tshiakula bua kupetela masanka ku kuondo ka muoyo kadi Nzambi mutupeshe. Bavua bele nkonko minene ibidi mu malu mafunda mu kazubu ne pashishe bavua batele malu makuabu adi ne dikuatshisha.
Lukonko lunene lua kumpala ndua se: Bible mmubenge mudimu eu wa ku mubidi anyi? Mu diumvuija bualu ebu, Tshibumba tshia Nsentedi tshiakamba ne: Bible udi ubenga buivi, dienza mudimu bibi ne mashi ne ditendelela mpingu. Muena Kristo udi ne bua kuepuka mudimu wa ku mubidi udi ukankamija buludiludi malu adi Nzambi ubenga, bu atudi tufuma ku ditela aa.
Lukonko luibidi ndua se: Dienza mudimu eu didi mua kufikisha muntu ku dibuelakana mu tshilele tshikandika anyi? Bushuwa, muntu udibu bangate ku mudimu mu nzubu udibu benzela manaya a mfranga mu musokoko, mu lupitadi lua ditudila mafu, anyi mu nzubu wa diendela bundumba mmubuelakane mu tshilele tshikandika mu Mifundu. Nansha mudimu wende wa ku dituku dionso muaba au muikale wa kukomba anyi kuandamuna patupu ku nshinga, udi ukankamija tshilele tshidi Dîyi dia Nzambi dibenga.
Bena Kristo ba bungi badi ne bua kuangata dipangadika pa tshilumbu tshia mudimu mbamone se: dikonkonona nkonko eyi patupu didi dibambuluisha bua kudiangatshila dipangadika.
Tshilejilu, ku diambuluisha dia nkonko ibidi eyi, muntu udi mua kumona bua tshinyi mutendeledi mulelela kêna mua kuikala buludiludi muena mudimu mu bulongolodi bua malu a nzambi bua dishima, wenzela ekleziya kampanda mudimu ne wenzamu mudimu kabidi. Buakabuluibua 18:4 udi ne dîyi edi: ‘Bantu banyi, nulopoke munkatshi muende, bua nuenu kanuikadi ne buobumue nende mu malu mabi ende.’ Muntu udi mua kubuelakana mu midimu ne mu mpekatu ya Babulona Munene bikalaye muena mudimu wa pa tshibidilu wa tshitendelelu tshidi tshilongesha malu a dishima. Nansha muena mudimu muikale mukunyi wa bilongo, nsentedi ku tshiibi, mulongolodi wa bintu, anyi mulami wa makuta, mudimu wende udi ulubuluja ntendelelu udi kayi umvuangana ne tshitendelelu tshilelela. Kabidi, bantu badi mua kumona muena mudimu eu ulengeja tshitanda tshia nzambi, utshilongolola anyi ukumbaja malu atshi a ntendelelu, nebamuangate bu muena mu tshitendelelu atshi.
Kadi, netuambe tshinyi bua muntu udi kayi muena mudimu wa pa tshibidilu wa ekleziya anyi bulongolodi kampanda bua malu a Nzambi? Pamu’apa mbamubikile anu bua kuenza mudimu wa lukasalukasa bua kulongolola mulonda wa mâyi udi mutubukile munda mua nzubu wa nzambi. Abi kabienaku mua kuikala bishilangane ne padi muntu eu ulomba bua kuenza kontra, bu mudi kulamika turo anyi kuakaja musaka wa nzubu wa nzambi anyi?
Kabidi, tudi mua kuela meji bua nsombelu ya mishindu mishilangane. Nenku, tuanji kuambulula malu makuabu atanu avua Tshibumba tshia Nsentedi tshileje:
1. Mudimu eu ng’wa kuambuluisha bantu bonso patupu, wowu muine kauyi mukandika mu Mifundu anyi? Angata tshilejilu tshia muabanyi wa mikanda itu bantu bela ku poste. Diabanya diende dia mikanda kadiena mua kumvuija ne: udi ukankamija tshilele tshikandika bikala ku nzubu kudiye muye kufila mikanda mu tshitupa atshi kuikale ku tshitanda tshia nzambi anyi ku lupitadi lua ditudila mafu nansha. Nzambi udi utuma nsese ya dîba ku madidishi a nzubu yonso, pamue ne tshitanda tshia nzambi anyi lupitadi lua ditudila mafu bu nunku. (Bienzedi 14:16, 17) Muena Kristo muabanyi wa mikanda udi mua kuamba ne: udi wenza mudimu wa diambuluisha bantu bonso ku dituku ne ku dituku. Bidi mua kuikala muomumue ne muena Kristo udi witaba bua kuenza mudimu wa tshimpitshimpi—mulongolodi wa milonda ya mâyi udibu babikile bua kukanga mâyi adi apueka mu nzubu wa nzambi anyi muena ambilanse udibu babikile bua kuondapa muntu udi mukuluke mu masangisha a ekleziya. Udi mua kuangata bualu ebu bu diambuluisha bantu mu mpukapuka.
2. Mmu bualabale kayi mudi muntu ne bukokeshi pa bualu budibu benza? Muena Kristo udi ne magazen kêna mua kuitaba bua kulombesha anyi kusumbisha mpingu, manga a bijimba, makanya peshi boudin (sosise mienza ne mashi) nansha. Bu mudiye muena magazen, yeye ke udi ne bukokeshi bua malu aa. Bantu badi mua kumulomba bua asumbishe makanya anyi mpingu bua apete makasa a bungi, kadi udi ne bua kuenza malu mumvuangane ne mitabuja ende a mu Mifundu. Ku lukuabu luseke, muena Kristo udibu bangate ku mudimu mu magazen manene a biakudia badi mua kumupesha mudimu wa kashete ka makuta, kukolopa anyi kubala makuta. Kêna ukontolola bintu bidibu balombesha ne basumbisha, nansha bintu bikese bikale bikandika, bu mudi makanya anyi bintu bia dienza nabi mafesto a bukua-bitendelelu.a (Tangila Luka 7:8; 17:7, 8.) Bualu ebu mbufuanangane ne budi bulonda ebu.
3. Mmu bualabale kayi mudi muntu uditua mu mudimu kampanda? Tupingane ku tshilejilu tshia magazen. Imue misangu muntu udibu bapeshe mudimu wa kashete ka makuta anyi kulonga bintu mu miaba yabi utu ulenga makanya peshi bintu bienzela bukua-bitendelelu anu ku mpukapuka; ntshitupa tshikese tshia mudimu wende mujima. Kadi, mbishilangane ne muena mudimu wa mu magazen amue-amue au, udi wenza mudimu ku mêsa a disumbishila mfuanka! Wende mudimu wonso, wa ku dituku dionso, mmushindamene pa bualu budi kabuyi bumvuangana ne mitabuja a bena Kristo. (2 Kolinto 7:1) Ebi bidi bileja bua tshinyi tudi ne bua kukonkonona bualabale bua mudimu wa muntu patudi tuangata dipangadika pa malu a mudimu.
4. Difutu diende didi difumina penyi anyi mmuaba kayi udiye wenzela mudimu? Tangila bilejilu bibidi. Bua muaba udi lupitadi lua ditudila mafu kulengelelawu bantu, bena lupitadi alu badi bapangadija bua kuangata muntu ku mudimu bua ikale ulengeja mu misesu idi pabuipi apu. Difutu diende didi difumina mu lupitadi lua ditudila mafu, kadi kêna wenzamu mudimu to, ne muntu katu umumonamu dituku dionso nansha. Kadi, batu bamumona wenza mudimu wa mbulamatadi udi kauyi ubengangana ne Mifundu, kabayi badiebeja muntu udi umufuta. Mpindieu tangila dishilangana. Mu ditunga mudi mbulamatadi muitabe bundumba, tshibambalu tshia malu a bukole bua mubidi tshidi tshiangata munganga ku mudimu mu nzubu ya diendela bundumba bua kuteta bantu ne tshipatshila tshia kukepesha ditangalaka dia masama adi ambulukilangana ku tshiendenda tshia masandi. Nansha mudibu bamufuta kudi tshibambalu tshia malu a bukole bua mubidi, mudimu wende wonso udi uwenzela ku nzubu ya diendela bundumba, wepula bantu ku bipeta bibi bia tshiendenda tshiabu, bua bantu batambe kutshianyisha. Bilejilu ebi bidi bileja bua tshinyi muntu udi ne bua kukonkonona muaba udi difutu diende difumina ne muaba udiye wenzela mudimu.
5. Mmalu kayi adi mudimu eu mua kulela? Neubungamije kuondo ketu ka muoyo anyi neulenduishe bakuabu? Tudi ne bua kuangata ne mushinga kuondo ketu ka muoyo ne ka bakuabu kabidi. Nansha bikala mudimu kampanda (muaba udiwu wenzekela ne udi difutu difumina) umueneka muimpe ku mêsu kua bena Kristo ba bungi, muntu pa nkayende udi mua kumona se: mudimu eu udi mua kulubakaja kuondo kende ka muoyo. Mupostolo Paulo, wakafila tshilejilu tshilenga, wakamba ne: ‘Tudi tuela meji ne: [“kuondo ketu ka muoyo,” NW] kadi amu bimpe, bu mutudi tukeba amu bua kuenza bimpe mu malu onso.’ (Bena Hebreyi 13:18, MMM) Tudi ne bua kuepuka mudimu udi mua kutushiya mu dilubakana; kadi, ku lukuabu luseke katuena ne bua kuikala tujana bakuabu badi ne kuondo ka muoyo kashilangane nansha. Kabidi, muena Kristo udi mua kumona dienza mudimu kampanda kadiyi dibengangana ne Bible, kadi udi ujingulula ne: diwenza didi mua kulubakaja bikole bantu ba bungi mu tshisumbu ne muaba udiye musombele. Paulo wakaleja mmuenenu muimpe mu mêyi aa: “Katuena tulenduisha muntu mu bualu, bua mudimu wetu kaubandibu. Kadi mu malu onso tudi tudimanyisha bu bena mudimu ba Nzambi.”—2 Kolinto 6:3, 4.
Mpindieu tupingane ku lukonko lunene lua dienza mudimu ku tshitanda tshia nzambi, bu mudi kuela madidishi mapiamapia, kusukula tapi anyi kulongolola mfulu. Mmunyi mudi malu matela kuulu eku mua kuikala atangila tshilumbu etshi?
Vuluka bualu bua bukokeshi. Muena Kristo ke mfumu wa mudimu peshi muuludiki udi mua kupangadija bikalaye mua kuitaba bua kuenza mudimu wa nunku ku tshitanda tshia nzambi anyi? Muena Kristo udi ne bukokeshi abu udi mua kujinga bua kudibuejakaja ne Babulona Munene pa kulomba peshi kuenza kontra bua kuambuluisha tshitendelelu kampanda bua tshilubuluje ntendelelu wa dishima anyi? Kabienaku mua kufuanangana ne dipangadija bua kusumbisha makanya anyi mpingu mu magazen ende anyi?—2 Kolinto 6:14-16.
Bikala muena Kristo udibu bangate ku mudimu, kayi ne dîyi dia kuamba bua kuangata dipangadika pa midimu idi mianyishibue, udi ne bua kukonkonona malu makuabu, bu mudi muaba ne tshidiye wenza. Mbalombe patupu muena mudimu eu bua kufila anyi kulonga nkuasa mipiamipia bua tshibilu kansanga peshi bua kuenza mudimu wa diambuluisha bantu, bu mudi kujima mudilu mu tshitanda tshia nzambi kumpala kua kulambakanawu? Bantu ba bungi badi mua kumona mudimu eu mushilangane ne wa muntu udi upitshisha dîba dia bungi mu dilaba mukubu ku tshitanda tshia nzambi anyi pa tshibidilu ukuna bilongo bua tshitanda etshi kusankishatshi bantu. Padi muena Kristo wenza nunku pa tshibidilu anyi misangu mivule, bidi mua kufikisha bantu ku diela meji ne: mmuena mu tshitendelelu tshidiye ubenga ku mêyi a mukana, pamu’apa udi mua kubalenduisha.—Matayo 13:41; 18:6, 7.
Tudi bakule malu a bungi a mushinga adi atangila mudimu. Malu aa mmaleja bilondeshile lukonko lusunguluke ludi lutangila tshitendelelu tshia dishima. Kadi, tudi mua kuakonkonona kabidi bua midimu mikuabu. Mu nsombelu yonso, tudi ne bua kukonkonona malu ne muoyo mujima, kutabalela malu masunguluke—pamu’apa a pa buawu—a nsombelu udi umueneka. Malu atudi baleje mu diandamuna lukonko elu akadi mambuluishe bena Kristo ba bungi ba muoyo umue bua kuangata mapangadika a muoyo mujima adi aleja dijinga diabu dia kuenda balulame kumpala kua Yehowa.—Nsumuinu 3:5, 6; Yeshaya 2:3; Ebelu 12:12-14.
[Mêyi adi kuinshi]
a Bamue bena Kristo badi benza mudimu mu mpitadi bavua ne bua kukonkonona muanda eu wa bukokeshi. Doktere udi mua kuikala ne bukokeshi bua kufundila mubedi manga anyi mishindu kampanda ya luondapu. Nansha bikala mubedi kayi mubenge, mmunyi mudi doktere muena Kristo udi ne bukokeshi mua kufundilangana diela dia mashi anyi kutudisha difu, padiye mumanye tshidi Bible wamba pa malu aa? Kadi, munganga udibu bangate ku mudimu mu lupitadi kêna mua kuikala ne bukokeshi ebu nansha. Padi munganga wenza midimu yende ya matuku onso, doktere udi mua kumuambila bua kuteta mashi bua tshipatshila kampanda anyi bua kukuba mubedi udi mulue bua kutudisha difu. Mu diumvuangana ne tshilejilu tshifunda mu 2 Bakelenge 5:17-19, udi mua kukoma ne: bu mudiye kayi ne bukokeshi bua kufundilangana diela dia mashi anyi kutudisha difu, udi mua kuenza patupu midimu ya diambuluisha bantu bu mudi mubedi eu. Bushuwa, udi anu ne bua kukonkonona kuondo kende ka muoyo, bua ‘kuikala ne [“kuondo ka muoyo katoke,” NW] ku mêsu kua Nzambi.’—Bienzedi 23:1.